Meneja Wa Makampuni
JF-Expert Member
- Jul 7, 2020
- 6,327
- 8,243
Gesi asilia ina uhusiano mkubwa na sekta nyingine za uchumi kama vile misitu, kilimo, usafiri, elimu, afya, madini, utalii, biashara, viwanda na nishati. Aidha, shughuli katika sekta ya gesi asilia, kama vile utafutaji wa gesi, ujenzi na uendeshaji wa mifumo ya uzalishaji na utumiaji wa gesi huongeza mahitaji ya wafanyakazi, bidhaa na huduma.
Ajira ambazo huhusishwa na mnyororo mzima wa thamani wa biashara ya gesi asilia zipo katika makundi makuu mawili: ajira za moja kwa moja na zisizo za moja kwa moja. Sekta ya gesi asilia huzalisha ajira za moja kwa moja katika mkondo wa juu, wa kati na wa chini wakati wa utafiti wa mafuta na gesi, uendelezaji, ujenzi na uendeshaji.
(1) Kilimo
Kwa mujibu wa ripoti ya Benki ya Dunia ya 2013, uchumi wa Tanzania unategemea kilimo kinachochangia zaidi ya robo moja ya Pato la Taifa, kutoa 85% ya mauzo ya nje na kuajiri 80% ya nguvu kazi nchini. Kilimo kinaweza kufaidika kupitia matumizi ya gesi asilia katika uanzishaji wa viwanda vya mbolea, viwanda vya madawa ya kilimo na uzalishaji wa umeme.
(2) Usafiri
Bidhaa nyingine zinazotokana na gesi asilia kama vile methanoli, DME na LNG zinaweza kuwa mbadala wa kuchukua nafasi ya mafuta asilia ya usafirishaji kama vile petroli na dizeli. Hii inaweza kupunguza utegemezi wa bidhaa za mafuta kutoka nje na kupunguza uzalishaji wa hewa ya ukaa kutoka kwenye sekta ya usafirishaji.
(3) Sekta ya viwanda
Gesi asilia ina matumizi ya moja kwa moja na yasiyo ya moja kwa moja katika sekta ya viwanda kwa njia kadhaa. Utumiaji wa moja kwa moja unahusisha matumizi yake kama chanzo cha nishati na malighafi katika viwanda: uzalishaji wa umeme, utengenezaji wa amonia, mbolea (urea), methanoli, viwanda vya chuma, DME, na gesi kimiminika (GTL).
Matumizi yasio ya moja kwa moja yanahusisha matumizi ya gesi kama malighafi/kiungo muhimu katika utengenezaji wa bidhaa zingine ikiwa ni pamoja na asidi ya asetiki, formaldehyde, petroli, ethilini, propylene, polyethilini, methyl tert butyl ether (MTBE), rangi, adhesives, resini, nitriki. asidi, melamini, nitrati ya ammoniamu, na fosfati ya amonia. Na bidhaa nyingi zaidi kwaajili ya matumizi ya majumbani na viwandani.
Uzalishaji wa bidhaa hizi unahitaji malighafi za ziada ambazo zinaweza kupatikana kutoka kwenye tasnia zingine. Hivyo sekta ya gesi ina uwezo wa kuchangia pakubwa katika kuongeza ajira, mauzo ya nje, kuongeza mapato na ukuaji wa uchumi.
(4) Mbolea (Amonia na Urea)
Tanzania inaagiza kutoka nje asilimia 90 ya mbolea za mashambani, asilimia 10 inayobaki inazalishwa nchini. Hata hivyo, mbolea inayozalishwa nchini inafaa tu kwa udongo wenye tindikali. Matumizi ya mbolea kuanzia mwaka 2010/2011 hadi 2014/2015 yalifikia wastani wa tani 306,450 kwa mwaka, ambapo urea ndiyo mbolea inayotumika zaidi kwa zaidi ya asilimia 33 ya matumizi yote ya mbolea za shambani nchini Tanzania. Hata hivyo, Wizara yenye dhamana ya Kilimo inakadiria matumizi ya mbolea yatakua yakiongezeka mwaka hadi mwaka.
Hata hivyo matumizi ya mbolea yanapaswa kuongezeka ili kuboresha tija ya kilimo na kukidhi ongezeko la matumizi ya chakula kutokana na ongezeko la watu. Taifa letu linaweza kuwekeza kwenye mradi wa mbolea hasa Urea. Urea ya ziada, inaweza kusafirishwa kwenda nchi jirani au kuwasilishwa kwa urahisi katika soko la sasa la kimataifa. Mradi wa mbolea unaweza kutekelezwa kwa uwekezaji mdogo sana.
(5) Methanoli
Methanoli hutumiwa moja kwa moja kama kemikali na malighafi kwa ajili ya kuzalisha bidhaa mbalimbali za kemikali za kawaida, na vile vile katika kuzalisha bidhaa za mafuta ya petroli. Hivi sasa, hakuna uzalishaji wa mafuta nchini, badala yake Tanzania inaweza kuzalisha petroli au DME kwa kutumia methanol kama malighafi.
Kuna uwezekano mkubwa wa kutumia na kusindika zaidi methanoli. Inaweza kusindikwa kuwa polypropen, polyethilini, fomaldehyde, olefini, Dimethyl etha (DME), asidi asetiki, amini za methyl, methakrilate ya methyl, na mafuta ya petroli. Kemikali nyingi zaidi zinaweza kupatikana . Kwa mfano, asidi ya asetiki inaweza kusindikwa zaidi katika asetate ya vinyl, acetate ya polyvinyl, anhidridi ya asetiki, esta za acetate ambazo hutumiwa katika dawa, plastiki, rangi, inks, mipako, vibandiko, nyuzi za polyester, filamu, na vyombo vya plastiki.
Kwa hiyo, kuanzishwa kwa kiwanda cha methanoli kunaweza kufungua kuanzishwa viwanda vingine vingi vya kuzalisha bidhaa zilizotajwa. Ni jinsi gani kemikali hizi zinaweza kuchochea maendeleo ya viwanda.
(6) Di-Methyl Etha (DME)
Inapata umaarufu wake kama mafuta ya kuzalisha umeme, mafuta ya usafiri, gesi ya petroli (LPG), vichochezi vya erosoli, mafuta ya viwandani na kemikali malighafi ya viwandani. DME huungua kwenye injini bila kutoa uchafu na pia ni bora zaidi kuliko dizeli. Haina sumu, na inaweza kuwaka, sio hatari kama petroli. Hata hivyo, tofauti na methanoli, DME huwaka vizuri sana kwenye injini.
(7) Mradi wa Gesi asilia kuwa mafuta(GTL).
Gesi asilia kuwa mafuta (GTL) ni mchakato unaobadilisha gesi asilia kuwa mafuta yenye thamani ya juu kama vile petroli, mafuta ya ndege na dizeli. GTL pia inaweza kutengeneza nta. Teknolojia ya inayotumiwa katika vituo vya Gesi asilia kuwa mafuta (GTL) inaitwa Fischer-Tropsch (F-T).
Mahitaji ya bidhaa za GTL yanatia matumaini nchini Tanzania kwani nchi inategemea uagizaji wa mafuta kutoka nje kwa 100%. Kiwanda cha GTL kinaweza kutumia TCF 1.8 ya Gesi Asilia katika kipindi cha miaka 20. Kiwanda cha GTL kina uwezo wa kuzalisha mapipa 15,000 ya mafuta kwa siku.
(8) Methanoli kuwa Petroli (MTG)
Petroli ni mojawapo ya mafuta yanayoagizwa kwa matumizi nchini Tanzania, hasa kwa magari madogo na ya kati. Inajumuisha karibu robo ya uagizaji wa mafuta yote ya petroli. Kwa kuwa petroli ya daraja la juu inaweza kuzalishwa kutokana na gesi asilia kupitia methanoli katika mchakato uitwao Methanol hadi Petroli (MTG), mradi huu unaweza kuokoa kiasi kikubwa cha matumizi ya fedha zinazotumika kuagiza mafuta kutoka nje ya nchi.
Kiwanda cha MTG chenye uwezo wa 0.23 MTPA kinacho zalisha mapipa 6,350 ya petroli kwa siku kina uwezo wa kuondoa takriban 27% ya petroli na 36% ya mahitaji ya ndani ya LPG katika taifa letu.
Imeandaliwa na:
Bright and Genius Editors
Ni waandishi na wahariri wa documents mbalimbali
Tovuti: www.bgeditors.com
Barua pepe: contact@bgeditors.com
Namba ya simu/Whatsapp: +255687746471/+255612607426
Ajira ambazo huhusishwa na mnyororo mzima wa thamani wa biashara ya gesi asilia zipo katika makundi makuu mawili: ajira za moja kwa moja na zisizo za moja kwa moja. Sekta ya gesi asilia huzalisha ajira za moja kwa moja katika mkondo wa juu, wa kati na wa chini wakati wa utafiti wa mafuta na gesi, uendelezaji, ujenzi na uendeshaji.
(1) Kilimo
Kwa mujibu wa ripoti ya Benki ya Dunia ya 2013, uchumi wa Tanzania unategemea kilimo kinachochangia zaidi ya robo moja ya Pato la Taifa, kutoa 85% ya mauzo ya nje na kuajiri 80% ya nguvu kazi nchini. Kilimo kinaweza kufaidika kupitia matumizi ya gesi asilia katika uanzishaji wa viwanda vya mbolea, viwanda vya madawa ya kilimo na uzalishaji wa umeme.
(2) Usafiri
Bidhaa nyingine zinazotokana na gesi asilia kama vile methanoli, DME na LNG zinaweza kuwa mbadala wa kuchukua nafasi ya mafuta asilia ya usafirishaji kama vile petroli na dizeli. Hii inaweza kupunguza utegemezi wa bidhaa za mafuta kutoka nje na kupunguza uzalishaji wa hewa ya ukaa kutoka kwenye sekta ya usafirishaji.
(3) Sekta ya viwanda
Gesi asilia ina matumizi ya moja kwa moja na yasiyo ya moja kwa moja katika sekta ya viwanda kwa njia kadhaa. Utumiaji wa moja kwa moja unahusisha matumizi yake kama chanzo cha nishati na malighafi katika viwanda: uzalishaji wa umeme, utengenezaji wa amonia, mbolea (urea), methanoli, viwanda vya chuma, DME, na gesi kimiminika (GTL).
Matumizi yasio ya moja kwa moja yanahusisha matumizi ya gesi kama malighafi/kiungo muhimu katika utengenezaji wa bidhaa zingine ikiwa ni pamoja na asidi ya asetiki, formaldehyde, petroli, ethilini, propylene, polyethilini, methyl tert butyl ether (MTBE), rangi, adhesives, resini, nitriki. asidi, melamini, nitrati ya ammoniamu, na fosfati ya amonia. Na bidhaa nyingi zaidi kwaajili ya matumizi ya majumbani na viwandani.
Uzalishaji wa bidhaa hizi unahitaji malighafi za ziada ambazo zinaweza kupatikana kutoka kwenye tasnia zingine. Hivyo sekta ya gesi ina uwezo wa kuchangia pakubwa katika kuongeza ajira, mauzo ya nje, kuongeza mapato na ukuaji wa uchumi.
(4) Mbolea (Amonia na Urea)
Tanzania inaagiza kutoka nje asilimia 90 ya mbolea za mashambani, asilimia 10 inayobaki inazalishwa nchini. Hata hivyo, mbolea inayozalishwa nchini inafaa tu kwa udongo wenye tindikali. Matumizi ya mbolea kuanzia mwaka 2010/2011 hadi 2014/2015 yalifikia wastani wa tani 306,450 kwa mwaka, ambapo urea ndiyo mbolea inayotumika zaidi kwa zaidi ya asilimia 33 ya matumizi yote ya mbolea za shambani nchini Tanzania. Hata hivyo, Wizara yenye dhamana ya Kilimo inakadiria matumizi ya mbolea yatakua yakiongezeka mwaka hadi mwaka.
Hata hivyo matumizi ya mbolea yanapaswa kuongezeka ili kuboresha tija ya kilimo na kukidhi ongezeko la matumizi ya chakula kutokana na ongezeko la watu. Taifa letu linaweza kuwekeza kwenye mradi wa mbolea hasa Urea. Urea ya ziada, inaweza kusafirishwa kwenda nchi jirani au kuwasilishwa kwa urahisi katika soko la sasa la kimataifa. Mradi wa mbolea unaweza kutekelezwa kwa uwekezaji mdogo sana.
(5) Methanoli
Methanoli hutumiwa moja kwa moja kama kemikali na malighafi kwa ajili ya kuzalisha bidhaa mbalimbali za kemikali za kawaida, na vile vile katika kuzalisha bidhaa za mafuta ya petroli. Hivi sasa, hakuna uzalishaji wa mafuta nchini, badala yake Tanzania inaweza kuzalisha petroli au DME kwa kutumia methanol kama malighafi.
Kuna uwezekano mkubwa wa kutumia na kusindika zaidi methanoli. Inaweza kusindikwa kuwa polypropen, polyethilini, fomaldehyde, olefini, Dimethyl etha (DME), asidi asetiki, amini za methyl, methakrilate ya methyl, na mafuta ya petroli. Kemikali nyingi zaidi zinaweza kupatikana . Kwa mfano, asidi ya asetiki inaweza kusindikwa zaidi katika asetate ya vinyl, acetate ya polyvinyl, anhidridi ya asetiki, esta za acetate ambazo hutumiwa katika dawa, plastiki, rangi, inks, mipako, vibandiko, nyuzi za polyester, filamu, na vyombo vya plastiki.
Kwa hiyo, kuanzishwa kwa kiwanda cha methanoli kunaweza kufungua kuanzishwa viwanda vingine vingi vya kuzalisha bidhaa zilizotajwa. Ni jinsi gani kemikali hizi zinaweza kuchochea maendeleo ya viwanda.
(6) Di-Methyl Etha (DME)
Inapata umaarufu wake kama mafuta ya kuzalisha umeme, mafuta ya usafiri, gesi ya petroli (LPG), vichochezi vya erosoli, mafuta ya viwandani na kemikali malighafi ya viwandani. DME huungua kwenye injini bila kutoa uchafu na pia ni bora zaidi kuliko dizeli. Haina sumu, na inaweza kuwaka, sio hatari kama petroli. Hata hivyo, tofauti na methanoli, DME huwaka vizuri sana kwenye injini.
(7) Mradi wa Gesi asilia kuwa mafuta(GTL).
Gesi asilia kuwa mafuta (GTL) ni mchakato unaobadilisha gesi asilia kuwa mafuta yenye thamani ya juu kama vile petroli, mafuta ya ndege na dizeli. GTL pia inaweza kutengeneza nta. Teknolojia ya inayotumiwa katika vituo vya Gesi asilia kuwa mafuta (GTL) inaitwa Fischer-Tropsch (F-T).
Mahitaji ya bidhaa za GTL yanatia matumaini nchini Tanzania kwani nchi inategemea uagizaji wa mafuta kutoka nje kwa 100%. Kiwanda cha GTL kinaweza kutumia TCF 1.8 ya Gesi Asilia katika kipindi cha miaka 20. Kiwanda cha GTL kina uwezo wa kuzalisha mapipa 15,000 ya mafuta kwa siku.
(8) Methanoli kuwa Petroli (MTG)
Petroli ni mojawapo ya mafuta yanayoagizwa kwa matumizi nchini Tanzania, hasa kwa magari madogo na ya kati. Inajumuisha karibu robo ya uagizaji wa mafuta yote ya petroli. Kwa kuwa petroli ya daraja la juu inaweza kuzalishwa kutokana na gesi asilia kupitia methanoli katika mchakato uitwao Methanol hadi Petroli (MTG), mradi huu unaweza kuokoa kiasi kikubwa cha matumizi ya fedha zinazotumika kuagiza mafuta kutoka nje ya nchi.
Kiwanda cha MTG chenye uwezo wa 0.23 MTPA kinacho zalisha mapipa 6,350 ya petroli kwa siku kina uwezo wa kuondoa takriban 27% ya petroli na 36% ya mahitaji ya ndani ya LPG katika taifa letu.
Imeandaliwa na:
Bright and Genius Editors
Ni waandishi na wahariri wa documents mbalimbali
Tovuti: www.bgeditors.com
Barua pepe: contact@bgeditors.com
Namba ya simu/Whatsapp: +255687746471/+255612607426
