SoC03 Kuwawezesha Wazee na Watu Wenye Ulemavu: Jinsi ya Kuheshimu Haki na Ustawi Wao katika Jamii

[Mwl.RCT]

KUWAWEZESHA WAZEE NA WATU WENYE ULEMAVU: JINSI YA KUHESHIMU HAKI NA USTAWI WAO KATIKA JAMII
Imeandikwa na: MwlRCT​

UTANGULIZI

Muktadha: Wazee na watu wenye ulemavu ni sehemu muhimu ya jamii yetu. Hata hivyo, mara nyingi wanakabiliwa na changamoto nyingi, ikiwa ni pamoja na ubaguzi, unyanyapaa, na ukosefu wa huduma muhimu za afya, elimu, ajira, ulinzi na ustawi wa jamii. Ni muhimu kwa jamii yetu kuwajumuisha wazee na watu wenye ulemavu katika mipango na utekelezaji wa shughuli za maendeleo ili kuhakikisha kuwa haki zao za msingi zinaheshimiwa.​

​

Picha | Wazee na watu wenye ulemavu ni sehemu muhimu ya jamii yetu
​

Umuhimu: Kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu ni suala la haki za binadamu. Kila mtu ana haki ya kufurahia maisha yake kikamilifu bila kujali umri au hali yake ya ulemavu. Kuwajumuisha wazee na watu wenye ulemavu katika mipango ya maendeleo kunaimarisha jamii yetu kwa ujumla, kwani inaongeza usawa, haki, na ustawi wa jamii.​

Lengo : Lengo la makala hii ni kuchunguza jinsi tunavyoweza kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu katika jamii yetu. Tutajadili changamoto wanazokumbana nazo, haki na mahitaji yao, na mikakati inayoweza kutumika kuwajumuisha katika mipango ya maendeleo. Pia tutatoa mapendekezo ya hatua za kuchukua ili kuchochea ushirikiano na ushirika kati ya wazee, watu wenye ulemavu, familia, serikali, asasi za kiraia na sekta binafsi.​

UWASILISHAJI

Hali ya wazee na watu wenye ulemavu katika jamii: Kulingana na takwimu, kuna takriban watu milioni 2.7 nchini Tanzania wenye umri wa miaka 60 na zaidi, ambao ni sawa na asilimia 6 ya idadi ya watu wote. Kundi hili linakua kwa kasi na linakabiliwa na changamoto nyingi. Wazee ni maskini zaidi (kwa takriban asilimia 7) na wana uwezekano mkubwa zaidi wa kuwa na ulemavu (asilimia 15.5 ikilinganishwa na asilimia 2.4 kwa wale wenye umri kati ya miaka 20 na 59).​

Picha | Watu milioni 2.7 nchini wana umri wa miaka 60 na zaidi.​

Changamoto wanazokumbana nazo: Wazee na watu wenye ulemavu nchini wanakabiliwa na changamoto nyingi, ikiwa ni pamoja na ukosefu wa huduma muhimu za afya, elimu, ajira, ulinzi na ustawi wa jamii. Kwa mfano, takriban mzee mmoja kati ya 100 nchini Tanzania alikuwa na haki ya kupata huduma za hifadhi ya jamii mnamo mwaka wa 2006. Ni asilimia 11 tu ya wazee walikuwa na ufikiaji wa msamaha wa ada za huduma za afya katika kituo cha afya mnamo mwaka wa 2011.​

Haki na mahitaji yao: Wazee na watu wenye ulemavu wana haki sawa na watu wengine katika jamii. Hii inajumuisha haki ya kupata huduma bora za afya, elimu, ajira, ulinzi na ustawi wa jamii. Ni muhimu kwa serikali, asasi za kiraia, sekta binafsi na jamii kushirikiana ili kuhakikisha kuwa mahitaji haya yanatimizwa.​

UCHAMBUZI

Mikakati ya kuwajumuisha wazee na watu wenye ulemavu katika mipango ya maendeleo: Kuna mikakati mbalimbali inayoweza kutumika kuwajumuisha wazee na watu wenye ulemavu katika mipango ya maendeleo. Kwa mfano, serikali inaweza kutoa vitambulisho maalum kwa wazee ili kuwawezesha kupata huduma za kipaumbele zinazotolewa na idara za serikali, usafiri wa umma, na taasisi binafsi na za biashara.​

Mifano ya mafanikio katika kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu: Kuna mifano kadhaa ya mafanikio katika kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu nchini Tanzania. Kwa mfano, programu ya Maendeleo Jumuishi ya Ulemavu (DID) inayofadhiliwa na UK Aid inalenga kuongeza ufikiaji wa elimu, ajira, huduma za afya, na kupunguza unyanyapaa na ubaguzi kwa watu wenye ulemavu.​

​

Jukumu la serikali, asasi za kiraia, sekta binafsi na jamii: Serikali, asasi za kiraia, sekta binafsi na jamii zote zina jukumu muhimu katika kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu.

Serikali inaweza kuchukua hatua za kisheria na kisera ili kuimarisha haki za wazee na watu wenye ulemavu.

Asasi za kiraia zinaweza kusaidia katika utoaji wa huduma muhimu na kuhamasisha jamii kuhusu haki za wazee na watu wenye ulemavu.

Sekta binafsi inaweza kutoa fursa za ajira na kuchangia katika mipango ya maendeleo. Jamii inaweza kushiriki katika mipango ya maendeleo na kuunga mkono juhudi za kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu.​

​

Picha | Wakiwa na nyuso za furaha kutokana na huduma wanazopata toka kwa Serikali, Asasi za kiraia na Sekta binafsi​

HITIMISHO

Katika uchambuzi huu, tumeangazia mikakati ya kuwajumuisha wazee na watu wenye ulemavu katika mipango ya maendeleo, mifano ya mafanikio katika kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu, na jukumu la serikali, asasi za kiraia, sekta binafsi na jamii katika kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu.​

Kuna hatua kadhaa ambazo zinaweza kuchukuliwa ili kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu. Kwa mfano, serikali inaweza kutoa vitambulisho maalum kwa wazee ili kuwawezesha kupata huduma za kipaumbele. Pia, programu kama DID inayofadhiliwa na UK Aid inaweza kutumika kama mfano wa jinsi ya kuwawezesha watu wenye ulemavu kupitia elimu, ajira, huduma za afya, na kupunguza unyanyapaa na ubaguzi.​

Ushirikiano na ushirika ni muhimu katika kuwawezesha wazee na watu wenye ulemavu. Serikali, asasi za kiraia, sekta binafsi na jamii zote zinapaswa kushirikiana ili kuhakikisha kwamba wazee na watu wenye ulemavu wanapata fursa sawa katika jamii.​

 

[Numbisa]

nice