chibarland
New Member
- Jul 19, 2022
- 1
- 0
Picha kwa hisani ya Haki Elimu
1. UTANGULIZI
Elimu ni moja ya sekta za kipaumbele zilizoainishwa katika Dira ya Taifa ya Maendeleo 2025, na katika Sera ya Mafunzo ya Elimu (ETP, 2014) ambayo Serikali imejitolea kutoa miaka 11 ya elimumsingi bila malipo kwa wote kuanzia elimu ya awali hadi sekondari ya kawaida. elimu (kiwango cha kidato cha nne). Mpango wa Maendeleo ya Sekta ya Elimu ulioandaliwa hivi karibuni (2016/17 – 2020/21) unawiana vyema na Lengo la 4 la Maendeleo Endelevu la Elimu (SDG 4).
Pamoja na hayo, Tanzania imepata mafanikio makubwa katika uandikishaji wa elimu ya awali, msingi na sekondari. Sera ya elimu ya msingi bila malipo ikiwa ni sababu inayochangia. Hata hivyo, kuna idadi kubwa ya watoto walio nje ya shule kutokana na matatizo mbalimbali ya ndoa za utotoni na utoro hasa katika maeneo ya vijijini.
Wasichana wana viwango vya juu vya uandikishaji na kubakia katika elimu ya msingi na ya sekondari, lakini wako nyuma ya wavulana katika kiwango cha kutoka ngazi ya shule ya msingi hadi sekondari.
Uwiano katika shule za msingi na sekondari za chini kwa wasichana kwa wavulana ni takriban 1:1 wakati elimu ya sekondari ya juu na elimu ya juu ni 1:2. Hii inaonyesha mwelekeo unaopungua kwa ukuaji wa wasichana kutoka ngazi moja ya juu hadi nyingine. Ingawa kuacha shule kunaathiri wavulana na wasichana, wasichana wana uwezekano mkubwa wa kuacha shule.
Mila za kijamii na kitamaduni kama vile ndoa za utotoni, Kazi za nyumbani na ufikiaji mdogo wa habari kati ya wavulana na wasichana ni miongoni mwa sababu zinazosababisha viwango vya kuacha shule za sekondari ambavyo hutokana zaidi na mimba za utotoni na utoro.
Mambo mengine ni pamoja na umbali mrefu wa kwenda na kurudi shuleni, ajira kwa watoto, na unyanyasaji wa kijinsia katika ngazi ya familia, jamii na shule. Hivyo, pamoja na jitihada za serikali za kutoa elimu ya msingi bila malipo kwa watoto wote, kiwango cha mpito kutoka elimu ya msingi hadi sekondari, hasa kwa wasichana, bado ni changamoto.
2. TAARIFA YA TATIZO
Ndoa za utotoni zimeshamiri nchini Tanzania, asilimia 31 ya wasichana nchini Tanzania huolewa kabla ya kutimiza miaka 18 na 5% huolewa kabla ya kufikia umri wa miaka 15.
Tanzania inashika nafasi ya 11 kwa idadi kamili ya wanawake walioolewa au kuolewa kabla ya kufikia umri wa miaka 18 na asilimia 4 ya wavulana nchini Tanzania wanaolewa kabla ya kufikia umri wa miaka 18.
Viwango vya ndoa za utotoni vimefikia 59% Shinyanga, 58% Tabora, 55% Mara na 51% Dodoma Viwango ni vya chini kabisa Iringa 8% na Dar es Salaam 19%.
Mkoa wa Mara ni miongoni mwa viwango vya juu vya maambukizi ya ndoa za utotoni nchini ambapo asilimia 55 ya wasichana huolewa wakiwa na umri wa miaka 18. Wasichana wadogo hulazimishwa kuolewa kwa sababu mbalimbali- za kitamaduni na kiuchumi ambazo zimekita mizizi.
Ndoa za utotoni zenyewe ni aina ya unyanyasaji lakini pia mara nyingi husababisha matokeo duni ya kielimu na kiuchumi, haswa kwa wanawake na wasichana, na kuchangia kuendelea kwa mzunguko wa umaskini, Kuolewa na wanaume wakubwa zaidi, wasichana hawa hawamalizi shule, wanakuwa mama. wao wenyewe kabla ya utu uzima na wanateseka maisha ya umaskini na unyanyasaji ambao mara nyingi hauripotiwi na kupuuzwa na viongozi wa serikali.
Ndoa za utotoni huchochewa na ukosefu wa usawa wa kijinsia na imani kwamba wasichana kwa namna fulani ni duni kuliko wavulana na nchini Tanzania ndoa za utotoni huchochewa na:
UMASIKINI: Umaskini unachukuliwa kuwa kichocheo kikuu cha ndoa za utotoni nchini Tanzania, Ndoa inachukuliwa kumlinda msichana dhidi ya umaskini na kutoa ahueni kwa familia. Bei ya Bibi Harusi inahusisha mume kutoa pesa, ng'ombe au nguo kwa familia ya bibi-arusi na fursa ndogo za kujipatia kipato, wasichana mara nyingi huona ndoa kama chaguo lao pekee.
UKEKETAJI/KUKATA(FGM/C) Inahusishwa na nia ya kudhibiti ujinsia wa wanawake na inayoonekana na jamii nyingi ni desturi ya kutayarisha ndoa za wasichana sherehe nyingine za jando na ngoma zinazohusisha wasichana kwa matarajio ya kuolewa wanapobalehe.
MIMBA ZA UJANA: inakadiriwa kijana mmoja kati ya wanne wa Tanzania wenye umri wa miaka 15-19 walikuwa wameanza kuzaa. Jamii haikubali mimba nje ya ndoa, na wazazi huwa wanamwoza binti akipata mimba. Wasichana mara kwa mara hupimwa mimba shuleni na wasichana wajawazito hupigwa marufuku kurudi shuleni.
Ngazi ya Elimu: Mtihani wa Serikali wa Kumaliza Elimu ya Msingi huamua ni wanafunzi gani wanaweza kuendelea na shule ya Sekondari. Shirika la Human Rights Watch linanasema kuwa wasichana wanaofeli mtihani wanakabiliwa na cchanamoto ya maamuzi baada ya kusindwa kuendelea na masomo na hivyo kufikia maamuzi ya kuolewa.
MABADILIKO YA TABIA NCHI: Wananchi wa Mkoa wa Mara ambao pia ndio wenye kiwango kikubwa cha maambukizi ya ndoa za utotoni nchini Tanzania, wanategemea kilimo cha kutegemea mvua, lakini mabadiliko ya tabianchi yanazidi kuwa kavu katika eneo hili. Hii inaonekana kuwa imeshusha viwango vya maisha vya familia za vijijini ambazo zinaweza kugeukia ndoa za utotoni kama njia mbaya ya kukabiliana nayo.
NDOA ZA WANAWAKE : Hizi ni aina ya ndo zinazohusisha jinsi ya kike pekee ambapo mwanamke mzee anamuoa binti na hali hii infahamika kama "Nyumba Ntobu" huko katika wilaya ya tarime ambapo mwanamke mzee utafuta msichana mdogo na kumlipia mahali ili awe mke wake kisha msichana huyo utafutowa Mwanamume ambaye atampa msichana huyo mimba lakini watoto watakao zaliwa ni wa mwanawake huyo aliyeoa.
3. MADHARA
Ndoa za utotoni ni aina ya ubaguzi wa kijinsia unaoathiri wasichana wadogo na kuwazuia kuendelea na masomo. Ukaguzi huo unawafanya waathirika wa maambukizi ya VVU kwa urahisi ikilinganishwa na wapenzi wao ambao hawajaolewa na hakuna uwezekano kwa wasichana hao walioolewa kupanga uzazi.
4. NINI KIFANYIKE
Kutumia wazo langu la ubunifu la MUSOMA TV kupitia mitando ya kijamii kutoa elimu kwa jamii hususani vijana kuhusiana na tatizo la mila zilizopitwa na wakati zinavyochangia ndoa katika umri mdogo ili kubadirisha fikra zao katika mapambano dhidi ya changamoto hiyo.
