Kingsmann
JF-Expert Member
- Oct 4, 2018
- 4,451
- 16,337
Serikali imetangaza leo kuwa hatimaye Uwanja wa Ndege wa Kimataifa wa Kilimanjaro (KIA) utakabidhiwa kwa Mamlaka ya Viwanja vya Ndege Tanzania (TAA) inayomilikiwa na Serikali (TAA) kesho, lakini walengwa halisi wa KADCO, kampuni iliyoendesha uwanja huo kwa miaka 25 na kukusanya mabilioni ya mapato, kubaki kufunikwa na siri
*KIA ni uwanja wa ndege wa tatu kwa shughuli nyingi zaidi nchini Tanzania na ndio lango la maeneo makuu ya utalii ya nchi hiyo katika mzunguko wa kaskazini.
CHRONOLOJIA YA MATUKIO:
✅ Tarehe 11 Machi 1998, Kilimanjaro Airports Development Company Limited (KADCO) imesajiliwa BRELA, ikiwa na wanahisa wa ajabu Mott MacDonald International Ltd (99%) na Inter Consult Ltd (1%).
✅ Miezi 3 tu baada ya KADCO kusajiliwa (17 Julai 1998), inaingia mkataba mpya wa umiliki wa hisa, ambapo serikali ya Tanzania ilipata 24% ya hisa za kampuni ya Mott MacDonald International Ltd (41.4%), South Africa Infrastructure Fund ( 30%) na Inter Consult (T) Ltd (4.6%)
✅ Tarehe 10 Novemba 1998, miezi 8 tu baada ya KADCO kuanzishwa, kampuni hiyo ilitia saini makubaliano ya mkataba wa miaka 25 na serikali ya Tanzania, kuipa haki ya kipekee ya kuendeleza na kuendesha KIA, licha ya kutokuwa na rekodi wala uzoefu wa awali katika kuendesha uwanja wa ndege.
✅ Mwaka 2006, serikali ilipitia utendakazi wa KIA na kugundua hitilafu zifuatazo:
* Wanahisa walishindwa kuwekeza katika uboreshaji wa miundombinu katika KIA, na kusababisha utendakazi duni wa uwanja wa ndege
* KADCO ilikuwa hailipi ada yoyote ya makubakiano kwa serikali kwa uendeshaji wa uwanja wa ndege licha ya kukusanya mapato. Hakukuwa na kifungu cha ada ya makubaliano katika makubaliano
* Pia hakuna kifungu cha kuvunja makubaliano katika mkataba. Mkataba huo una kifungu cha kusasisha/kuhuisha ukodishaji tu baada ya kila miaka 15 wakati mkataba wa miaka 25 unaisha.
* Mkataba wa makubaliano UNAZUIA ujenzi wa uwanja wa ndege wowote wa kimataifa ndani ya eneo la kilomita 240 kutoka upande wowote wa KIA, hivyo basi kuipa KADCO haki za kipekee za kuendesha uwanja wa ndege pekee wa kimataifa katika eneo hilo.
✅ Wakati serikali ilipotaka mapitio ya masharti yasiyokubalika ya mkataba wa makubaliano, wanahisa WALIKATAA marekebisho yoyote. Mnamo 2009, serikali iliamua kuwanunua wanahisa wa kampuni na kupata umiliki wa 100% wa KADCO. Bado haijabainika ni kiasi gani serikali ILILIPA wenyehisa ili kuwanyima umiliki.
✅ KADCO iliendelea na uendeshaji wa KIA, licha ya serikali kuchukua umiliki wa kampuni kwa asilimia 100 huku kukiwa na maswali ya ukaguzi kutoka kwa CAG na Bunge kuhusu mapato yanayokusanywa na KADCO kama mwendeshaji wa uwanja wa ndege.
✅ Tarehe 9 Novemba 2023, Waziri wa Uchukuzi, Prof. Makame Mbarawa, alitangaza Bungeni kuwa KIA sasa itakabidhiwa rasmi kwa TAA tarehe 10 Novemba 2023.
Source: Tanzania Business Insight, X Page
*KIA ni uwanja wa ndege wa tatu kwa shughuli nyingi zaidi nchini Tanzania na ndio lango la maeneo makuu ya utalii ya nchi hiyo katika mzunguko wa kaskazini.
CHRONOLOJIA YA MATUKIO:
✅ Tarehe 11 Machi 1998, Kilimanjaro Airports Development Company Limited (KADCO) imesajiliwa BRELA, ikiwa na wanahisa wa ajabu Mott MacDonald International Ltd (99%) na Inter Consult Ltd (1%).
✅ Miezi 3 tu baada ya KADCO kusajiliwa (17 Julai 1998), inaingia mkataba mpya wa umiliki wa hisa, ambapo serikali ya Tanzania ilipata 24% ya hisa za kampuni ya Mott MacDonald International Ltd (41.4%), South Africa Infrastructure Fund ( 30%) na Inter Consult (T) Ltd (4.6%)
✅ Tarehe 10 Novemba 1998, miezi 8 tu baada ya KADCO kuanzishwa, kampuni hiyo ilitia saini makubaliano ya mkataba wa miaka 25 na serikali ya Tanzania, kuipa haki ya kipekee ya kuendeleza na kuendesha KIA, licha ya kutokuwa na rekodi wala uzoefu wa awali katika kuendesha uwanja wa ndege.
✅ Mwaka 2006, serikali ilipitia utendakazi wa KIA na kugundua hitilafu zifuatazo:
* Wanahisa walishindwa kuwekeza katika uboreshaji wa miundombinu katika KIA, na kusababisha utendakazi duni wa uwanja wa ndege
* KADCO ilikuwa hailipi ada yoyote ya makubakiano kwa serikali kwa uendeshaji wa uwanja wa ndege licha ya kukusanya mapato. Hakukuwa na kifungu cha ada ya makubaliano katika makubaliano
* Pia hakuna kifungu cha kuvunja makubaliano katika mkataba. Mkataba huo una kifungu cha kusasisha/kuhuisha ukodishaji tu baada ya kila miaka 15 wakati mkataba wa miaka 25 unaisha.
* Mkataba wa makubaliano UNAZUIA ujenzi wa uwanja wa ndege wowote wa kimataifa ndani ya eneo la kilomita 240 kutoka upande wowote wa KIA, hivyo basi kuipa KADCO haki za kipekee za kuendesha uwanja wa ndege pekee wa kimataifa katika eneo hilo.
✅ Wakati serikali ilipotaka mapitio ya masharti yasiyokubalika ya mkataba wa makubaliano, wanahisa WALIKATAA marekebisho yoyote. Mnamo 2009, serikali iliamua kuwanunua wanahisa wa kampuni na kupata umiliki wa 100% wa KADCO. Bado haijabainika ni kiasi gani serikali ILILIPA wenyehisa ili kuwanyima umiliki.
✅ KADCO iliendelea na uendeshaji wa KIA, licha ya serikali kuchukua umiliki wa kampuni kwa asilimia 100 huku kukiwa na maswali ya ukaguzi kutoka kwa CAG na Bunge kuhusu mapato yanayokusanywa na KADCO kama mwendeshaji wa uwanja wa ndege.
✅ Tarehe 9 Novemba 2023, Waziri wa Uchukuzi, Prof. Makame Mbarawa, alitangaza Bungeni kuwa KIA sasa itakabidhiwa rasmi kwa TAA tarehe 10 Novemba 2023.
Source: Tanzania Business Insight, X Page