Analogia Malenga
JF-Expert Member
- Feb 24, 2012
- 5,016
- 9,885
Prof Chachage S Chachage ni kati ya watu waliokuwa mstari wa mbele kwenye kutetea uhuru wa kuongea, kupata taarifa na kuhabarishwa. Suala hili liko wazi kwenye kazi zake ikiwemo Makuadi wa Soko Huria na kazi nyinginezo ambazo ameonesha uhitaji wake wa kuwa na uhuru wa kutoa na kupata taarifa.
Katika kazi yake “Uchambuzi wa Sera, Uongozi na Maslahi ya Watanzania” Ukurasa wa 219 ameandika hivi
“Hapa kwetu (Tanzania) Katiba na sheria zinatungwa ili kuwadhibiti au kuwakomoa wananchi. Na hapa sheria zinatumika kuwalinda wale walioko madarakani ili waweze kuendelea kuwepo na kuzuia au kupinga Mawazo au misimamo tofauti isijitutumue.
Katika hali kama hii, utawala wa misingi ya kisheria hauna maana yeyote, na ndiyo maana katiba inaweza kubadilika kila wakati kwa visingizio vya ‘Usalama wa taifa na mshikamano’.”
Wataalamu mbalimbali wanatambua umuhimu wa usalama wa Taifa, ndio sababu ya kujadili namna ya kujadili usalama wa Taifa bila kuathiri uhuru wa kujieleza na haki ya kupata taarifa. Mwaka 1995 wataalamu walikuja na The Johannesburg Principles on National Security, Freedom of Expression and Access to Information ambayo Tanzania ni moja kati ya nchi iliyosaini makubaliano hayo kuwa itaheshimu.
Johannesburg Principles zinalenga kushughulikia usawa kati ya usalama wa taifa na haki ya uhuru wa kujieleza na habari kwa kutoa mwongozo na viwango kwa serikali kufuata. Mipango hii inasisitiza umuhimu wa kulinda haki za binadamu, ikiwa ni pamoja na uhuru wa kujieleza na habari, wakati pia inatambua haja ya usalama wa taifa. Uhuru wa kujieleza na habari ni muhimu kwa jamii ya kidemokrasia na ni muhimu kwa maendeleo na ustawi wake.
Makubaliano yanasisitiza kutungwa kwa sheria zenye wigo mdogo wa usalama wa Taifa na kuhakikisha mahitaji muhimu ya utawala wa sheria. Inatambulika kwamba baadhi ya ukiukaji wa haki za binadamu na uhuru hupewa kigezo kulinda usalama wa taifa. Hivyo misingi hii inawakataza serikali kutumia usalama wa taifa kama kisingizio cha vikwazo visivyostahili kwa uhuru wa kujieleza na habari.
Kwa ujumla, Mipango ya Johannesburg inalenga kuleta usawa kati ya usalama wa taifa na haki ya uhuru wa kujieleza na habari kwa kukuza kutambuliwa kwa wigo mdogo wa vikwazo na haja ya ulinzi wa kisheria na mahakama kwa uhuru huu.
Katika kazi yake “Uchambuzi wa Sera, Uongozi na Maslahi ya Watanzania” Ukurasa wa 219 ameandika hivi
“Hapa kwetu (Tanzania) Katiba na sheria zinatungwa ili kuwadhibiti au kuwakomoa wananchi. Na hapa sheria zinatumika kuwalinda wale walioko madarakani ili waweze kuendelea kuwepo na kuzuia au kupinga Mawazo au misimamo tofauti isijitutumue.
Katika hali kama hii, utawala wa misingi ya kisheria hauna maana yeyote, na ndiyo maana katiba inaweza kubadilika kila wakati kwa visingizio vya ‘Usalama wa taifa na mshikamano’.”
Wataalamu mbalimbali wanatambua umuhimu wa usalama wa Taifa, ndio sababu ya kujadili namna ya kujadili usalama wa Taifa bila kuathiri uhuru wa kujieleza na haki ya kupata taarifa. Mwaka 1995 wataalamu walikuja na The Johannesburg Principles on National Security, Freedom of Expression and Access to Information ambayo Tanzania ni moja kati ya nchi iliyosaini makubaliano hayo kuwa itaheshimu.
Johannesburg Principles zinalenga kushughulikia usawa kati ya usalama wa taifa na haki ya uhuru wa kujieleza na habari kwa kutoa mwongozo na viwango kwa serikali kufuata. Mipango hii inasisitiza umuhimu wa kulinda haki za binadamu, ikiwa ni pamoja na uhuru wa kujieleza na habari, wakati pia inatambua haja ya usalama wa taifa. Uhuru wa kujieleza na habari ni muhimu kwa jamii ya kidemokrasia na ni muhimu kwa maendeleo na ustawi wake.
Makubaliano yanasisitiza kutungwa kwa sheria zenye wigo mdogo wa usalama wa Taifa na kuhakikisha mahitaji muhimu ya utawala wa sheria. Inatambulika kwamba baadhi ya ukiukaji wa haki za binadamu na uhuru hupewa kigezo kulinda usalama wa taifa. Hivyo misingi hii inawakataza serikali kutumia usalama wa taifa kama kisingizio cha vikwazo visivyostahili kwa uhuru wa kujieleza na habari.
Kwa ujumla, Mipango ya Johannesburg inalenga kuleta usawa kati ya usalama wa taifa na haki ya uhuru wa kujieleza na habari kwa kukuza kutambuliwa kwa wigo mdogo wa vikwazo na haja ya ulinzi wa kisheria na mahakama kwa uhuru huu.
