Return of Queen Nkamba wa Nyakayenze

[Emc2]

Mfalme alisimama mbele ya watu wake na kuelezea jinsi utabiri ulivyo kwenye utawala wa Basambilo.

Aliwaeleza kuwa nyota ya mashariki itang’aa sana kwa kipindi hiki cha miaka 100 ndipo utawala wa Basambilo utakapogawanyika vipande vipande. Mtu atatoka nje ya basambilo kuleta ungomvi na kuwa gawanaya watu. Utawala utagawanyika na kuanzisha koo zao.

Sasa hivi mnaniona mimi hapa nipo na nyie tuko na furaha nipo na wajumbe mbali mbali kutoka pande zote za Basambilo. Nipo na wanangwa kutoka Nindo, Salawe, Nela, Buhungukila, Busumabu, Buyombe, Bukoli, Buchosa, Kalumo, Mwigalo, Nsalala, Bulima, Ndagalu, Itilima, Ntuzu, Seke, Badi, Segelema, Ng’wagala,Busiya,Meadu na wengine wote ili kuwaeleza.

Hapa Basambilo ndio asili yetu wote kule mliko. Lakini pale nyota ta mashariki itakapozima mtasambaratika wote na kuanza kupigana ninyi kwa ninyi. Nyota za kusini zitang’aa na kuja juu yenu na kuwapoteza wote.

Kwa wale wataoutunza utabiri huu wataziona dalili za utawala wa Basambilo utakavyo anguka.

Nyota ya mashariki ni nyota ya kushoto inatakiwa mjue ambayo ndio inayong’aa sasa. Kipindi nyota hiyo itakapozima kuna dalili mtaziona. Mtoto wa kike wa mfalme asiye wa kwenu ataletwa kukaa kwenye kisima cha maji yanapotokea. Ndipo mtoto mkubwa wa mfalme ataamua kumuoa. Muonapo hivyo jitahidini sana kutunza ujumbe huu.

Mimi sasa hivi nimezeeka sitaweza kuwa na nyie kwa kipindi chote. Lakini aliye na akili ayaweke maneno haya. Kuna maneno mengi tuliambiwa na sisi na wazee wa zamani ya meandikwa kwenye kitabu chetu cha majira. Tafuteni mtu mwenye akili ya kuweza kusoma kitabu hicho mtajua mengi.

Baada ya miaka ya mateso katika ukoo huu wangu mkono wa kuume itatoka nyota ya magharibi itang’aa na kuleta ukombozi. Haitakuwa rahisi maana Busambilo itakuwa imepotea kabisa. Wenye kusoma majira wataelewa.

 

[J33]

Nitarejea wakati mwingine.

Duc in Altum

 

[Daata]

Hata sijaelewa kwa kweli.

 

[Emc2]

Kitabu cha majira kinatakiwa kitunzwe na wanangwa wa Buhungukila. Huko ndio vitabu vyote huwa tunavitunza. Pale nyota itakapozaliwa kutakuwa na dalili, Mvua itanyesha kubwa huku jua likiwaka sana. Ndipo mjue sasa mtoto kazaliwa wa kike atakaye leta ukombozi kwenu.


Watu walikuwa wanasikiliza kwa makini na huku waandishi wa mfalme walikuwa wakiandika maelezo hayo. Walikuwepo wandishi kumi na mbili wa mfalme wakiandika jinsi mfalme alivyo kuwa alieleza.

Mke wa falme (Nyandalo) alikuwa yupo kwenye kiti chake amekaa na akimusikiliza kwa umakini mfalme alipokuwa akielezea hayo yote.

Mke wa mfalme alikuwa na wasaidizi wake saba wa kike (Ngole/Bagole). Hao ndio walikuwa wasaidizi na walizi wa mke wa mfalme. Walikuwa wamepitia katika mafunzo mabalimbali njisi ya kuweza kumlinda mke wa mfalme. Wagole wote walikuwepo siku hiyo nao walikuwa wakisikiliza kwa makini jinsi alivyo kuwa akielezea mfalme.


Baada ya mfalme kumaliza kutoa maelezo hayo kulikuwa na sherehe kubwa sana. Wanangwa wote walikula na mfalme na kubadilishana mawazo ya hapa na pale.

Mbiu ilipigwa askari wote walikusanyika kwaajiri ya maonesho mbalimbali. Kulikua na maonesha namna askari walivyo na ubora wa kurusha mishare, Namna ya kutumia mikuki, visu nk. Alionesha umahili wao kweli vijana walikuwa na ujuzi wa hali ya juu.

 

[EMMYGUY]

Sijaelewa unamaanisha nini.

 

[Emc2]

Baada ya miaka mitano siku moja mfalme alikuwa na hali mbaya sana alikuwa akiumwa sana. Wanangwa wote walikusanyika na wanganga kutoka pande zote walikuja kwaajili ya kumtibu mfalme.

Walikuwepo mabingwa wa kila namna, wa magonjwa mbali mbali. Kila mmoja alitumia ujuzi wake kuweza kumtibu mfalme lakini kadri siku zinavyozidi kwenda mfalme alikuwa akizidiwa.

Basi falme aliwaita watoto wake wote saba na kuwaeleza kuwa

“Mimi kwa hakika sasa sina nguvu na siwezi tena kupona nimebahatika kuwa na watoto wa kiume wawili na wakike watano ni vyema wote mkajua ninyi ni wanangu na mnatakiwa kuwa wamoja”

“Nyie wote mnasitahiri kuwa watawala katika hii nchi lakini kulingana na utaratibu ni lazima mtoto mkubwa wa kiume ndiye anayetakiwa kutawala”

“Nimewafundisha mengi sana kwa pamoja sikuweza kuwaficha chochote na sasa nyie ni watu wazima kila mmoja anaishi na familia yake.”

“Sasa wewe Kapela ninakukabidhi uweze kutawala, uwasikilize ndugu zako maana ndio watakao kushauri kila siku”

“Wasikilize watu wako na uweze kutatua kero zao, usiwabague, hakikisha wanangwa na wazee unakuwa karibu nao”

“Na wengine wote msaidieni kaka yenu kuhakikisha anatimiza wajibu wake, yote niliyowafundisha tangu utoto wenu ndio wakati sasa wa kuyatumia”

Ndipo Mfalme akaita: “Soji (Mtoto wake wa kike wa pili)” Soji aliitika ‘Kalamiii bhabha’ (Yaani uishi milele baba).

Mfalme akasema “ninakuomba ukamlete mjukuu wangu Nyamhindi” Ninamaongezi naye mjukuu wangu.

Nyamhidi mtoto wa soji walikuwa na umri wa miaka nane aliitwa kuja kumuona babu yake. Wengine wote walitoka na mfalme alibaki na Nyamhindi.

 

[Emc2]

Watoto wake walipoondoka walienda kukaa kwenye kikao cha pamoja kama kawaida yao. Walikaa kwenye ukumbi wa Batwale(Baraza la wazee wa kumshauri Mfalme).

Kikao chao kilikuwa kinahusu namna gani Kapera atweza kuongoza. Japo kuwa kapera alikuwa mtoto mkubwa wa kiume lakini hakuwa wa kwanza kuzaliwa. Wa kwanza kuzaliwa alikuwa anaitwa Mbula nay eyeye kapela alikuwa wa pili, wa tatu walikuwa Soji, wa nne alikuwa Ngolo, wa tano alikuwa Bukwimba, wa sita alikuwa wa kiume anaitwa Masele na wa mwisho wa kike jina lake ni Bugumba.

Masele alikuwa ni mpiganaji mwenye kiwango cha juu sana. Alikuwa na uwezo wa kurusha mishale mpaka minne kwa pamoja. Alikuwa na uwezo mkubwa sana wa kupigana kwa kutumia panga na mkuki.

Kulikuwa na miaka saba iliyopita kulikuwa na vita kati ya Busambilo na Ngaya. Watu wa Ngaya walikuwa wanataka kuchukua eneo la Busule kusini kabisa ya nchi ya busambilo. Masele aliongoza majeshi.

Masele alikuwa ni mrefu, mwenye mwili wa upambanaji, nywele zake alikuwa anazifunga mithili ya mfuga lasta anayejipenda sana. Alikuwa akizipaka mafuta nywele zinang’aa sana. Watu walikuwa wamempachika jina la utani Lubinza(Maana yake ni mtu anayevunya chochote kinachomzuia).

Basi kikao kilianza na jinsi Ngolo alivyo msumbufu na anavyo penda kuuliza uliza. “Jamani ninataka kujua hivi baba alikuwa na maana gani kutuambia maneno hayo?” Ngolo aliuliza.


Kwa jinsi wanavyo mfahamu, ikabidi Bugumba amwambie hivi hukuelewa chochote. Ngolo akasema kwa kweli mimi nilikuwa nasikia maneno tu akiongea lakini sikujua anamanisha nini. Ngolo akaendelea kwanini tusiende kula kwanza ili tuendelee na kikao. Bukwimba ni mkimya sana haongeagi sana. Aliposikia kuwa wakapate chakula tayari yeye akasema twendeni tukale.

Ilibidi kikao hicho kiahishwe wakati wana eleka kupata chakula Ngolo alikuwa akiendelea kuuliza maswali mnegi sana. Huku wenzake wakimcheka na kumwambia inamaan hujaelewa baba alikuwa anasema nini.

 

[Emc2]

Mfalme alianza kumweleza Nyamhindi. Mjukuu wangu wewe ni mtoto wa kike na wewe katika uzao wako nyota ya magharibi itatokea. Nyamhindi akaita babu, Mfalme akasema sema mjukuu wangu.

“Jana niliota ndoto, ninaikumbuka kidogo tu eti niliona miti saba iliyokuwa imestawi vizuri sana. Miti hiyo ilikuwa imepandwa kwenye mtari mmoja, miti yote ilizaa matunda lakini mti wa tatu matunda yake yalikuwa mazuri sana nilienda kuyachuma na kuyala.”

“Je babu hivi ndoto huwa zina maana?”

Mfalme akasema Nyamhidi ujue kuwa kuna anina tatu za ndoto:- Ndoto zinazotokana na mawazo unayo waza, Ya pili ni ndoto inayotokana maisha yaliyopita na Ya tatu inaongelea maisa yajao. Wakati mwingine ndoto huwa wazi wazi na ndoto zingine huwa ni za mafumbo.

Kwa hiyo ndoto yako hii ni ya mafumbo. Katika kufumbua mafumbo ya ndoto anzakuangalia vitu vinavyokuzunguka je vinaendana na ndoto yako? Hapo ndio utakapoanza kufumbua fumbo la ndoto.

Nyamhindi hebu ngoja nikuulize Je Mama zako na wajomba zako wote kwa pamoja wapo wangapi?

Wapo saba Nyamhindi alijibu. Je umejifunza nini hapo sasa?

Aaah kumbe ile miti saba ni mama zangu na wajomba, halafu mti wenye matunda mazuri ni mama yangu sasa nimeelewa.

Sasa kama umeelewa kuna jambo ninataka nikuelze ambalo ni la maana sana. Pia nataka nikupatie kitabu hiki. Mfalme alimpatika kitabu cha kumbu kumbu na siri nyingi za chimbuko la busambilo na utabiri mbalimbali. Kisha akampatia Fimbo. Akamwambia hivi vitu ninakukabidhi wewe uvitunze maaana kutoka kwenye kizazi chako nyota ya magharibi itatokea. Yote yameandikwa kwenye kitabu hiki. Na kuhusu hii fimbo ninakupa utakuja kumpatia anayehusika baada ya kuziona dalili zote zilizoandikwa kwenye kitabu hiki. Sasa kesho utatoka hapa kuelekea mlima wa Nyang’ombe huko utaenda kuonana na babu yako Masanja atakufundisha mengi.

 

[Emc2]

Hii fimbo itakusaidia kupambana na adui yeyote. Ukiitumia hii fimbo inanguvu kubwa sana hakuna atakaye weza kukuzuia. Hakikisha unatunza vitu hivi na uhakikishe unamwambia mama yako tu usimwambie mtu mwingine.

Ukifika kwa babu yako Masanja mwoneshe fimbo na kitabu ataelewa umeenda kwa ajiri ya nini. Mimi sasa hivi nimezeeka sitaweza kukufundisha na hapa nilipo ninaumwa sana mda wangu wa kukaa na ninyi unaisha haraka sana.

Lakini babu yako Masanja atakueleza kila kitu na kukufundisha. Itabidi ukae huko mpaka utakapoolewa. Utakuwa unakuja kuwa salimia tu wajomba zako na mama zako.

Babu yako Masanja unamkmbuka? Nyamhindi akasema ndio ninamkumbuka alikuja tukakaa nae pamoja na akina Nshoma na Magesa. Alikuwa anatufundisha kuimba nyimbo. Halafu mimi alipatia zawadi ya gauni kwa sababu nilikuwa naimba vizuri. Gauni leneywe lipo nyumbani ninalitunza sana.

Nyamhindi alitoka hapo kwa babu yake akiwa amebeba kitabu na fimbo huku ameficha kwa umakini sana. Alipofika, akaenda kwa mama yake na kumuonesha kitabu na fimbo na kumueleza kuwa kesho anatakiwa kwenda kwa babu yake Masanja.

Basi Soji alimwambia Nyamhindi ajiandae kwa ajili ya safari kuelekea kwa babu yake. Aliwaita askari watatu waweze kumsindikiza kesho kuelekea kwa babu yake.

 

[hill and portion]

NZuriii mkuu tushushie ubuyuuu tumumunye

 

[Emc2]

Riwaya hii itaendelea. Ifuatilie kwa umakini.

 

[Katavi]

Nitarejea ikikamilika.!

 

[Emc2]

Hii ni series riwaya. Ipo na season 4. Hii ni season ya kwanza episode ya kwanza.
Season 1 ipo na episodes 14

 

[Emc2]

Hii stori inahusu utawala wa busambilo kabla ya wakoloni. Ni miaka ya nyuma sana. Miaka 3000 iliyopita. Afrika tulikuwa tunajitawala na maendeleo yalikuwa juu sana kupita hao wazungu.

 

[G'taxi]

Hii stori inahusu utawala wa busambilo kabla ya wakoloni. Ni miaka ya nyuma sana. Miaka 3000 iliyopita. Afrika tulikuwa tunajitawala na maendeleo yalikuwa juu sana kupita hao wazungu.

Hizi ni zile falme za huku kwetu Sukuma! nipo hapa kujua mengi

 

[Emc2]

Hizi ni zile falme za huku kwetu Sukuma! nipo hapa kujua mengi

Hakika utajua mengi. Jioni itaendelea

 

[Nifah]

Nasubiri muendelezo wa Nyamhindi atakapofika huko kwa babu Masanja

 

[Emc2]

Ilikuwa simanzi kubwa, kila mmoja alikuwa na huzuni kubwa sana. Kilio kilitawala kila pande. Wagole walikuwa wakimtuliza mke wa mfalme. Kwa kweli ilikuwa ngumu sana kuweza kumtuliza. Watu wa kila pande walifika. Wengine kutoka katika nchi jirani walifika pale. Watu kutoka Ngaya, Buhima na Nyankole walifika siku hiyo.

Watwale walikusanyika na kwa ajili ya kupanga namna gani mazishi ya mfalme yatafanyika. Mkuu wa watwala (Madodi) alisimama na kusema:

“Ni kama kawaida na taratibu kwamba mfalme lazima azikwe kwenye kaburi la duara huku amekaa kwenye kitu.”

“Huu utaratibu haujabadirika miaka na miaka, kwa hiyo anatakiwa kuandaliwa ng’ombe mweusi mwenye doa jeupe kichwani kwaajiri ya mazishi”

Wakati wakiendelea na mazungumzo yao, watu wa Ngaya walipanga kuwavamia ili kuweza kuchukua eneo lote la Nindo na Salawe. Majeshi ya Ngaya yalijipanga vilivyo.

Ngaya walisema kwasababu Masele atakuwa katika hali ya simanzi na kwamba hawezi kuja kupambana na sisi itakuwa rahisi sana kuweza kuwateka na kuteka eneo lote la Nindo na Salawe.

Mjumbe aliyekuwa ametumwa kuangalia utaratibu unaendaje kuhusu mazishi alirudi kwa siri siri na kuwaambia wenza kuwa. Wanangwa wote wapo kwenye nyumba ya mfalme “Ikoulou” kwa hiyo itakuwa rahisi sana kwetu sisi kuweza kuchukua hicho kipande na kutangaza kuwa ni chetu.

Na tutakapo ingia itakuwa ni vigumu wao kututoa.

Yaliandaliwa majeshi ya wapambanaji kwa kutumia mishale kwenda kuvamia eneo lote la Nindo na Salawe. Mnamo saa mbili za usiku majeshi kutoka ngaya yalivamia kambi moja iliyopo maeneo ya busule na kuua askari wote. Walisonga mbele na kuingia maeneo ya Lyamidati na huko waliwafyeka askari wote.

Walisonga mbele wakifyeka kambi zote ndogo ndogo maeneo ya Ng’wambasha, Sayu na vijiji vinavyozunguka maeneo hayo.

Walifanikiwa kuiteka Nindo yote na kilicho baki sasa ni kuelekea Salawe.

Mapigana yalikuwa makali sana maeneo ya Iseme na Askari wengi wa ngaya walikufa.

Ikabidi warudi nyuma kidogo kwaajiri ya kujipanga.

Habari zilipelekwa Ikoulou na na kueleza kuwa wameshateka Nindo yote na wameanza kuingia Salawe wapo maeneo ya iseme.

 

[skfull]

Kitu kinapendeza mkuu leta vyombo

 

[Emc2]

Ngiza lilianza kuwaita huku msitu mnene mbele yao ukiwakaribisha. Tayari walikuwa wameingia kwenye maeneo ya Mwingilo. Ili wabidi watafute sehemu ya kupumzika ili kesho waendelee na safari, maana Nyang’ombe iliyo maeneo ya Nsalala walikuwa wamekaribia kufika.

Walitafuta nyumbani kwa Mwanangwa wa maeneo ya mwingilo. Kijana mmoja aliye jitambulisha kwa jina la Jomoka aliwaambia anaweza kuwaelekeza kwa mwanangwa. Hii ilitokana na kwamba mavazi ya askari yalikuwa yameonesha nembo ya Ikoulou. Ndio maana Jomoka aliwaamini.

Wakati huo Nyamhindi usingizi unampitia. Alikuwa ndani ya mkokoteni ulikuwa unavutwa na Punda wawili. Huku juu ya mkokoteni huo umefunikwa vizuri na kupambwa vizuri sana.

Kijana aliwachukua na kuwapeleka kwa Mwanangwa. Ilikuwa mbali kidogo na pale walipokuwa. Kijana alianza kuwapigisha stori nyingi sana kuhusu yeye kuwa na mpango wa kujiunga kwenye jeshi la basambilo.

Aliwaeleza yeye baada ya kupevuka alichukuliwa na kupelekwa Ihano (Eneo wanalopelekwa vijana kwaajili ya kufundishwa maadili na siri mbali mbali). Kwamba alifundishwa vitu vingi sana ikiwamo kulinda taifa lao la busambilo.

Alifundishwa na kuelekezwa mipaka yote ya nchi yao. Wakati huo Nyamhindi alikuwa akisikilia mazungumzo ya huyo kijana. Alichungulia dirishani na kumuona huyo kijana namna anavyo waeleza askari.

Walienda mpaka kwa mwanangwa. Walipokelewa na askari wa hapo na kujitambulisha majina yao. Kwa kuwa wale wanaotoka Ikoulou mara nyingi huwa wanaleta ujumbe; waliambiwa mwanangwa hayupo ameenda Ikoulou lakini Mwanisale(Mke wa mwanagwa) yupo.

Basi walienda kumuona mwanisale na kumueleza wao sio wakaaji kesho wanaendelea na safari kuelekea Nyango’mbe. ‘Mwanisale aliwauliza na huyo binti vipi. Wakasema tumetumwa na mama yake Soji mtoto wa mfalme kumpeleka Nyan’ombe. Akasema sawa.

Basi alimuita askari mmoja na kumuuliza kuwa mpo na habari ya huko Ikoulou? Akasema hapana. Basi msimwambie huyu mtoto maana nimesikia kuwa mfalme amefariki.

Askari alishangaa sana maana wapo na siku mbili njiani na hawajasikia hilo.