anonymousafrica
JF-Expert Member
- Aug 24, 2016
- 611
- 639
Miaka ya 2000, msanii wa mtindo wa Hiphop kutoka Marekani #Nas alitamba kwa nyimbo ya i can. Nyimbo ambayo iliimbwa na inaimbwa na wengi pale tu wanapositia mdundo au kuskia kiitikio chake kitamu.
Dakika ya 2 sek 42 anaanza kuzungumzia urithi wa Afrika. Hakuacha kuitaja timbuktu kama sehemu ambayo watu kutoka sehemu mbalimbali walikuja kujifunza. Kazi ya mandingo kutoka Mali, kabila lililozunguka ulimwengu kabla hata Kristofa kolumbas hajafika marekani, wao walishafika ni ngumu kuamini kama ulitosheka kidogo na historia ya darasani haya mambo yamefichwa bana, unatakiwa umeze tu hakuna namna. Leo nikupe ya chuo cha timbuktu.. mengine tutapena baadae
Chuo Kikuu cha Timbuktu ni jina la pamoja linalojumuisha misikiti mitatu katika mji wa Timbuktu katika nchi ambayo sasa inaitwa Mali:
Misikiti ya Sankore, Djinguereber na Sidi Yahya. Hakikuwa chuo kikuu kwa maana inayotambulika sasa, lakini kiliandaa jamii ya wasomi iliyoandaliwa kwa umakini kwa karne nyingi.
Wakati wa utawala huo wa kifalme wa kabila la Mandingos ulipokuwa unavuma ndipo walipoweza kujenga chuo kikuu cha kwanza duniani, ambacho kilifanya tafiti mbalimbali za kisayansi na kufundisha vijana wengi waliotoka nchini Mali na nchi za jirani..
Chuo Kikuu cha Timbuktu kilikuwa tofauti na chuo kikuu cha kisasa kwa kuwa hakukuwa na shirika kuu au kozi rasmi ya masomo. Badala yake, kulikuwa na shule kadhaa za kujitegemea, kila moja ilikuwa na mwalimu wake mkuu. Wanafunzi walichagua walimu wao, na mafundisho yalifanyika katika ua wa msikiti au makazi yao binafsi.
Lengo la msingi lilikuwa kusoma masomo ya Kurani na Kiislamu, lakini masomo ya kawaida pia yalifundishwa, kama "dawa na upasuaji, wanyama na mimea, fizikia, unajimu, kuchora, hisabati, kemia, falsafa, lugha , jiografia, historia, na sanaa. Walimu waliohusishwa na msikiti wa Sankore na misikiti yote kwa ujumla waliheshimiwa sana kwa kufundisha.
Timbuktu Ilijivunia kwa kuwa hadi na wanafunzi 25,000 wakati huo kukiwa na jumla ya wakazi wa kawaida 100,000.
Wasomi waliotambulika kwa kujihusisha na chuo hiko ni pamoja na
Mohammed Bagayogo (1523-1593), aliyefundisha Sankore masajid
Mohammed Bagayogo alikuwa msomi mashuhuri kutoka Timbuktu, Mali. Alikuwa Sheik na mwalimu wa msomi mashuhuri, Ahmed Baba
Alizaliwa katika mnamo 1523. Kiasi kikubwa cha maandishi yake yamehifadhiwa katika mfumo wa maandishi huko Timbuktu na pia Baadhi ya maandishi yalipatikana kwenye makumbusho ya Ufaransa. Mikakati bado inaendelea ya kufanya maandiko na kazi zake mbalimbali kupatikana katika njia za kisasa za sikuhizi.
Alifariki mnamo Julai 7, 1593 katika mji wa Timbuktu.
Ahmad Baba al Massufi (1556-1627), mwanafunzi wa Mohammed Bagayogo na mwandishi wa vitabu zaidi ya 40; alihamishwa kwenda Moroko mnamo 1594
Jengo au msikiti wa kwanza kujengwa ni Msikiti wa Djingareyber , hapo awali ulijengwa wakati wa Sultan Mansa Kankan Musa pale aliporejea kutoka kwenye hija huko Makka lakini ulijengwa upya na kukarabatiwa kati ya mwaka 1570 na 1583 na Imam Al Aqib, ambaye alikuwa muangalizi wa Timbuktu.
Msikiti uliofuata, Msikiti wa Sankore, ulifuata mwenendo kama huo kwa Msikiti wa Djingareyber kwa maana ulirejeshwa na Imam Al Aqib katika karne ya 14 kati ya 1578 na 1582. Palibomolewa na kujengwa tena ili kulingana na vipimo vya Kaaba ya Makka.
Msikiti wa tatu na wa mwisho, Msikiti wa Sidi Yahia, ulio kusini mwa Msikiti wa Sankore Ulijengwa miaka ya 1400 na Sheikh Mar Moktar Hamalla. Kama Misikiti mingine, Sidi Yahia pia ulikarabatiwa na Imam Al Aqib kutok miaka ya 1577-1588. Misikiti hii ya Timbuktu imechukua jukumu muhimu katika upanuzi wa Uislamu katika bara la Afrika.
Nakala za maandishi ya Timbuktu zilitengenezwa kwa maandishi ya Kiarabu na kimsingi lakini lugha zingine za kienyeji kama Fulfulde, Songhai, Soninke na Bambara nazo zilitumika.
Bahati mbaya, Al Qaeda iliteka kaskazini mwa Mali na kuangamiza nakala nyingi katika jaribio la kutekeleza jihadi yao dhidi ya wazo au tendo lolote ambalo haliendani na maono yao wenyewe ya jamii ya Kiislamu. Ilikuwa imeharibu sehemu tu ya maandishi kwani kazi nyingi zilihamishwa nje ya mji kwenda mji mkuu, Bamako, kwa mpango ulioongozwa na Abdel Kader Haidara, mtoto wa msomi anayeheshimiwa huko Mali, Mohammed 'Mamma' Haidara, ambaye pamoja na kuwa msomi pia alikuwa mmiliki wa maktaba ya familia ambayo ilikuwa na maandishi mengi. Haidara alifanya kazi pamoja na washiriki wa jamii hiyo katika kuondoa maandishi kwenye maeneo ambayo yalishikiliwa na shughuli za Al Qaeda.
