Ubadilishaji wa Uongozi Katika Kampuni (Executive Succession)

[The Consult]

"Executive Succession" ni kitendo cha ubadilishaji wa uongozi katika kampuni, hususani Mtendaji Mkuu (Top Manager) kwa ajili ya kuongeza ufanisi. Wastani wa muda ambao Mtendaji Mkuu wa kampuni (CEO) hutumikia ofisi hutegemeana na sheria za nchi husika. Moja ya tatu ya makampuni makubwa ulimwenguni (Major Corporations) hubadili watendaji wake wakuu mara moja kwa kipindi cha miaka mitano (5), na ni muhimu kwa kampuni za kati kuwa na utaratibu huu.

Kuna namna mbili za kumchagua mtu kwa ajili ya kushika nafasi ya Mtendaji Mkuu wa kampuni; Mosi, mtendaji wa ndani (internal candidate) hutambuliwa na kisha kuandaliwa kwa ajili ya kuja kushika nafasi ya u-CEO. Tafiti zinaonyesha kwamba kampuni zinazoongozwa na CEO aliyetoka ndani ya kampuni, hufanya vizuri zaidi sokoni ukilinganisha na kampuni ambazo CEO wake hutoka nje ya kampuni. Makampuni kama Cititcorp, General Electric, Hewlett-Packard, McDonald’s, McKinsey & Company, Microsoft, Nike, PepsiCo yanasifika kwa kuwatengeneza CEOs wao na ni dhahiri yanafanya vizuri sokoni. Kampuni ili ifanikiwe katika kumuandaa CEO kutoka ndani, mambo yafuatayo yanapaswa kufanyika;

• Bodi ya wakurugenzi (Board of Directors) kumshinikiza CEO kuandaa mpango wa urithishaji (Succession Plan)
• CEO kufanya utambuzi wa warithi wake kutoka ngazi za chini (hapa kwa kaisi kikubwa itategemea utendaji wa kazi wa mlengwa)
• Utoaji wa vivution vya kifedha kwa watendaji wazuri (financial incentives)

Pili; mtendaji mkuu wa kampuni huajiriwa kutoka nje ya kampuni husika. Mara nyingi njia hii hufanyika kipindi ambacho watendaji wa ndani wameonekana kukosa sifa stahili za kushika nafasi ya juu ya kampuni. Mkurugenzi wa kampuni ya Spencer Stuart kipindi fulani alipata kusema " Hiring an outsider to be a CEO is a risky gamble" kwa tafsiri isiyo rasmi "Kumuajiri mtu kutoka nje na kumfanya kuwa Mkuu wa kampuni ni mchezo wa kamari na wenye hatari). Kwa kiasi fulani, nakubaliana na Bwana huyu, hii ni kwa sababu, CEO anapotokana na mtu wa nje ya kampuni; mara nyingi huja na mabadiliko (significant change) ambayo kwa kiasi kikubwa hukimbiza baadhi ya watendaji wa juu wa kampuni. Kwa mfano tafiti zinaonyesha kwamba asilimia 34 (34%) ya watendaji wakuu wa makampuni ulimwenguni waliachana na kampuni zao baada ya CEO mpya kutoka nje ya kampuni kuajiriwa, ukifananisha na asilimia 20 (20%) ya walioacha baada ya CEO mpya kutoka ndani ya kampuni kuchukua nafasi.

KUTAMBUA WATU MUAFAKA NA UWEZO WAO NDANI YA KAMPUNI
Kampuni inaweza kuwatambua watu muafaka na kuwaandaa kwa ajili ya kushika nafasi mbalimbali za juu kwa kutumia njia zifuatazo;

• Kuwa na mfumo wa tathmini ya utendaji (a sound performance appraisal system), kwa ajili ya kuwatambua watendaji wazuri wa kampuni na kuwa-motisha
• Kampuni kuanzisha " Leadership Development Center " kwa ajili ya kuwapika watendaji kwa ajili ya kushika nafasi mbalimbali katika kampuni.
• Kuwa na mfumo na utaratibu mzuri wa uajiri (a good human resource system) usio na upendeleo wa aina yoyote.
• Kutumia "Assessment Centres" kwa ajili ya kupima uwezo wa watendaji wanaotarajiwa kushika nafasi za juu katika kampuni. Utaratibu huu unatumiwa sana na makampuni kama; Standard Oil, IBM n.k
• Kuwa nautaratibu wa kuwahamisha watendaji kutoka idara moja kwenda nyingine (job rotation) hii inamsaidia mlengwa kupata zoefu mbalimbali za kimajukumu katika kumuandaa kushika nafasi ya juu ya kampuni.

Ahsante

The Consult; +255 719 518 367
E-mail; theconsult38@gmail.com
Dar es Salaam
Tanzania
Home of Project Management, Strategic Management & Fundraising Strategies

 

[joshydama]

Is it a must for CEO to own some shares in the particular CO?

 

[The Consult]

Is it a must for CEO to own some shares in the particular CO?

Si lazima kwa CEO kumiliki some share za particular company.
Ila mara nyingi miongoni mwa vitu ambavyo wana hisa watarajiwa huzingatia kabla ya kununua hisa za kampuni fulani, ni kujua kama CEO ana hisa.
Maana yake nini; CEO ndio nahodha wa kampuni, kitendo cha yeye kuwa na hisa ni ishara kwamba atahakikisha kampuni ina-perfom vizuri, kinyume chake hatokuwa sensitive sana na good performance ya kampuni.