Artificial intelligence
JF-Expert Member
- Jan 28, 2021
- 1,262
- 2,191
UTANGULIZI.
Uzi huu unalengo la kuelezea nadharia mbali mbali ambazo bado hazijawekwa wazi sana kuhusu imani katika dini kuanzia historia yake hadi kujibu maswali mbali mbali yahusuyo dini kama vile;
Je chimbuko la dini tulizonazo kwa sasa ni lipi? Kuna maisha baada ya kifo?, Tunamuamini na kumuabudu Mungu yupi?, Shetani ni nani haswa? na siri juu ya imani ya Kikristo, Uislam, Uyahudi, Ubudha, Zen n.k
Haki zote za uzi huu nawapa Jamii Forum Maxence Melo, endapo utanakili au kutoa nakala ya uzi huu usisite kuacknowledge Jamii Forum.
SEHEMU YA KWANZA
Uzi huu unalengo la kuelezea nadharia mbali mbali ambazo bado hazijawekwa wazi sana kuhusu imani katika dini kuanzia historia yake hadi kujibu maswali mbali mbali yahusuyo dini kama vile;
Je chimbuko la dini tulizonazo kwa sasa ni lipi? Kuna maisha baada ya kifo?, Tunamuamini na kumuabudu Mungu yupi?, Shetani ni nani haswa? na siri juu ya imani ya Kikristo, Uislam, Uyahudi, Ubudha, Zen n.k
Haki zote za uzi huu nawapa Jamii Forum Maxence Melo, endapo utanakili au kutoa nakala ya uzi huu usisite kuacknowledge Jamii Forum.
SEHEMU YA KWANZA
THE DAWN OF BELIEF
Dini ya kulinganisha
Neno 'dini ya kulinganisha' imekuwa hatua kwa hatua kuwa jina lililoanzishwa kwa nidhamu iliyoelezwa kwa usahihi zaidi kama 'utafiti wa kulinganisha wa dini'.
Miongoni mwa wasomi wanaozungumza Kiingereza kulinganisha dini kwa ujumla ni pamoja na kile wasomi wa Bara huwa na kuangalia kama masomo mawili tofauti, historia ya dini na phenomenology ya dini. Lakini masomo haya kimsingi yanahusiana, kwa ajili ya utafiti wa kulinganisha wa dini unaweza kufanywa bila ujuzi mzuri wa historia ya dini zinazohusika na ufahamu mpana na aina mbalimbali za imani ya kidini na mazoezi yamepata kujieleza. Dini, katika masuala yake mawili ya msingi angalau, inaweza
kufuatiliwa nyuma hadi mwanzo wa jamii ya binadamu.
Watu wa Umri wa Jiwe la Kale walizika wafu wao na kufanya ibada za uzazi. Kisha dini ilikuwa bila shaka kwa kiasi kikubwa maonyesho ya vitendo ya hisia za kina zilizoamshwa na siri za kuzaliwa na kifo. Baadhi ya hoja juu ya masuala haya lazima hakika kuwa na taarifa ya hatua ya ibada, lakini kwa kukosekana kwa rekodi zilizoandikwa hatuwezi kujua chochote kuhusu asili yake au maudhui. Hata hivyo, ingeonekana kuwa haiwezekani kwamba mababu hawa wa mbali wa jamii yetu wangekuwa na uwezo wa kiakili wa kuangalia kwa makini desturi zao za kidini na kuuliza jinsi walivyoanzia.
Ushahidi wa uwezo huo unapatikana wazi katika maandishi ya kwanza yanayojulikana kwetu, ambayo yalianzia milenia ya tatu KK katika Misri na Mesopotamia. Kwenye kile kinachoitwa Shabaka Stone, sasa kimehifadhiwa katika Jumba la Makumbusho la Uingereza, maandishi kwa heshima ya Ptah, mungu wa Memphis, mji mkuu wa kwanza wa Misri, anaelezea kwa ufupi jinsi dini ilianza.
Ptah, inasema, 'aliumba miungu, aliifanya miji . Aliweka miungu katika maeneo yao ya ibada, akaanzisha sadaka zao. Alianzisha makaburi yao. Madai hayo ni madai ya kijinga ya makuhani wa Ptah kwamba mungu wao alikuwa muumba wa miungu mingine yote ya Misri, na kwamba alikuwa amepanga kwa ajili ya ibada yao. Hata hivyo, licha ya kuwa na wasiwasi, madai hayo yana umuhimu mkubwa. Inaonyesha kwamba tayari katika Misri watu walikuwa na nia ya asili ya dini.
Umuhimu kama huo unaambatana na maandishi ya Sumeri ya kipindi hicho hicho ambacho kinaelezea jinsi miungu ilipaswa kufanya kazi ili kutoa chakula chao hadi mungu mwenye hekima Enki alipowafanya watu wa udongo, kuwa watumishi wao. Kwa maneno mengine, kulingana na mawazo ya zamani ya Sumeri, kusudi
la jamii ya wanadamu lilikuwa kulisha miungu kwa dhabihu na kuwaweka katika mahekalu.
Nadharia hizi za kale, kama zinaweza kuitwa, kuhusu asili ya dini hazikuwa na maana yoyote ya kukosoa dini kama taasisi. Kwa kweli, kwa hakika waliiona kama ya asili ya kimungu, na kwa kuzingatia sababu ya kuwepo kwa jamii ya wanadamu. Ilikuwa, kwa tabia, katika ulimwengu wa utamaduni wa Kigiriki kwamba tathmini ya wasiwasi ya asili ya kidini ilionekana kwanza.
Mwanafalsafa Xenophanes wa Colophon, akiandika katika karne ya 6 KK, alitambua kwamba dhana ya
uungu kimsingi ina masharti na sababu za kikabila, na pia kuwa anthropomorphic. Alisema kwamba Wa Thracians walidhani ya miungu yao kama Thracians, na macho kijivu na nywele nyekundu, wakati Ethiopia kawaida mimba ya yao kama kuwa na sifa negroid.
Na kwa ujasiri alisema kwamba farasi na ng'ombe, ikiwa wangeweza kuchonga, bila shaka wangewakilisha miungu katika aina zao za wanyama. Xenophanes ilifuatwa na wasomi wengine wengi ambao wangeweza kujitenga na imani za kidini na mazoea ya mazingira yao, na kutafakari kwa uhuru juu ya asili na asili ya
dini kama taasisi ya kibinadamu. Mmoja wa watu mashuhuri zaidi wa mawazo haya alikuwa Euhemerus wa Messene (c 300 BC).
Alipiga njia ya riwaya ya kueneza nadharia yake. Katika hadithi ya kusafiri ya uwongo, alielezea jinsi alivyopata maandishi kwenye kisiwa katika Bahari ya Hindi ambayo ilifunua kwamba miungu ya Kigiriki hapo awali
ilikuwa wafalme wakuu ambao baadaye waliondolewa. Nadharia hii, inayojulikana kama Euhemerism, haina msingi kabisa, ingawa sio maelezo mazuri ya asili ya miungu wakuu wa Ugiriki ya kale. Mfano wa ajabu wa ukweli wake ni Imhotep ya deification; lakini haiwezekani kwamba Euhemerus alijua juu ya mfano huu. Usawazishaji wa kidini wa ulimwengu wa Graeco-Roman pia ulisababisha kulinganisha miungu.
Tayari katika karne ya 5 KK, mwanahistoria Herodotus alikuwa ametambua miungu fulani ya Misri na Kigiriki; lakini mfano maarufu zaidi wa mazoezi haya hutokea katika maelezo mazuri ya mungu wa wa Misri Isis na mshairi wa Kilatini Apuleius (karne ya 2 AD) katika mapenzi yake maarufu The Golden Ass. Isis anajidhihirisha kama Mungu Mkuu, ambaye anaabudiwa na watu wengi chini ya majina mbalimbali (Minerva, Venus, Ceres na mengine mengi) lakini chini ya jina lake la kweli la Isis na Wamisri.
Msemo maarufu wa mshairi wa Kilatini na mwanafalsafa Lucretius (karne ya 1 KK) unaelezea tathmini yake
ya dini: tantum religio potuit suadere malorum, 'nguvu ya dini ni kubwa kwa uovu'. Kwa mujibu wa Lucretius, dini ilitokana na unyonyaji wa hofu ya kifo ya mwanadamu na haijulikani na makuhani na waonaji wasio na hatia; na alifanya kazi ya kuwakomboa watu wenzake kutoka kwa uovu huu kwa kusema kwamba kifo ni kutoweka kwa kibinafsi, zaidi ya hapo hakuna kitu cha grocerant tov afreiaerty ya dini ambayo ilishindana kwa utii katika ulimwengu wa Graeco-Roman, na tabia yao ya kuchanganyika na kila mmoja, ilisababisha wasomi wengine kupata maelezo yasiyo na shaka ya asili ya dini.
Kwa mfano, Maximus. Tiro (c 12 - 185 AD) alisema kwamba tangu Mungu, Muumba na Mtunzaji wa ulimwengu, ni asiyeonekana na asiyeonekana, wanadamu wamelazimika kumwabudu chini ya aina yoyote ambayo imeonekana kuwa haieleweki kwao: kwa hivyo Wamisri waliabudu wanyama na Wagiriki waliotungwa na Mungu katika umbo la kibinadamu. Sallust (c 363 AD) alifafanua hadithi nyingi; kwa mfano, alielezea kwamba ya Cybele na Attis kwa suala la yeye kuwa mungu wa anayetoa uhai na Attis muumbaji wa 'mambo ambayo
huja kuwa na kuangamia'.
Majaribio kama hayo ya kuelezea asili ya hadithi tata ya dini ya Kigiriki yalikoma na ushindi wa Ukristo na kushindwa kwa upagani. Na kwa kuwa Ukristo ulitawala jamii ya zamani ambayo ilifuata kuvunjika kwa ulimwengu wa kale, asili ya dini haikuwa tena mada ya uvumi. Kwa maana Ukristo ulijiona kama dini pekee ya
kweli, na asili yake ilifunuliwa kwa Mungu katika Biblia.
Kwa kadiri 'dini za uongo' zilivyohusika, ilitosha kushutumu Uyahudi kama mabaki mabaya ya imani ambayo ilishindwa kuelewa kusudi la Mungu, kuhesabu upagani wa Kigiriki na Kirumi kama uvumbuzi wa Ibilisi, na kushutumu Uislamu kama uzushi wa kulaaniwa. Kulikuwa na majaribio ya Wakristo binafsi kujifunza Uislamu kwa madhumuni ya umisionari na ya kubishani, mfano mashuhuri kuwa Raymond Lull; Vita vya kale, hata hivyo, viliwakilisha majibu ya kawaida ya Kikristo kwa dini ya Muhammad.
Kati ya dini kubwa zaidi mashariki, Wakristo wa kale walikuwa na ujuzi wowote, kwa sababu ya kutengwa kwao kijiografia - ni muhimu kwa kiwango cha ujinga wao kwamba hadithi ya Buddha ilichujwa kwa njia ya garbled kwamba mwanzilishi wa Ubuddha aliaminika kuwa watu wawili wa kiungu, Barlaam na J oasaph, ambao walihesabiwa kama watakatifu katika Kanisa la Mashariki na waliheshimiwa kama vile.
Uamsho wa maslahi katika dini nyingine za wanadamu ulipaswa kusubiri ubinadamu wa Renaissance na maendeleo ya utafutaji wa baharini. Hivyo shauku mpya ya kale ya kale katika karne ya 15 na 16 ilisababisha sanamu za miungu ya kipagani kuwa na thamani kubwa, na wasanii wa Renaissance walianza kuonyesha miungu ya Ugiriki na Roma katika fomu nzuri ya kibinadamu badala ya kama mapepo, kama walivyofanya wasanii wa Jumuiya ya Kikristo ya zamani.
Kupitia biashara na mawasiliano ya biashara ya umisionari ilianzishwa hatua kwa hatua na ustaarabu mkubwa na wa zamani wa India na China, na wasomi wengi wa Ulaya walikuja kupendeza mafanikio ya kitamaduni ya watu hawa wa mashariki. Biashara na ukoloni pia ziliwafanya Wazungu wajue tamaduni za watu wa kale wa Afrika, Australasia na Amerika.
Tayari kufikia karne ya 17, kichocheo cha maarifa haya yote mapya kuhusu dini nyingine kilikuwa kinazaa matunda. Mnamo mwaka wa 1724 msomi wa Jesuit, Joseph Lafitau, ambaye alikuwa amehudumu kama mmisionari nchini Canada, alichapisha kitabu kiitwacho Moeurs des sauuages ameriquains kulinganisha aux moeurs des premiers temps. Kazi hiyo ni alama ya veritable katika utafiti wa dini; kwani ndani yake Lafitau alibaini kufanana katika dini ya savages ya Amerika, ibada za kale za Bacchus, Cybele na Isis na Osiris, na Ukristo wa Kikatoliki.
Ufanano huu ulionekana kwake kuonyesha asili ya kawaida, kwa ufunuo mmoja wa asili. Karne ya 18 iliona masomo mengine mashuhuri katika dini ya kulinganisha. Katika 1760 Charles De Brasses, katika kazi yenye kichwa Du culte des dieux fetiches, OU parallele de l'ancienne dini de l'Egypte avec la dini actuelle de Nigrite, walitaka kuelezea miungu ya wanyama ya Misri katika mwanga wa mazoea ya kidini ya savages kisasa.
Hata zaidi ya mapinduzi labda ilikuwa jaribio la Charles-Franstredged ois Dupuis, katika 1795, katika yake Origine de taus Les cultes, kutambua nyuma ya takwimu za Kristo na Osiris, ya Bacchus na Mithras, tabia ya kawaida ya kuainisha jua katika kozi yake ya kila mwaka kupitia mbinguni.
Majaribio haya ya kuainisha matukio magumu ya mawazo na mazoea ya kidini ya wanadamu yalitayarisha njia ya njia ya kisayansi zaidi ya nyakati za baadaye. Utawala wa kibiashara na kisiasa, ambao mataifa ya Ulaya yaliyoongoza yalijenga polepole Asia na Afrika, pia ulikuwa unazalisha mavuno ya kitaaluma.
Hazina za sanaa na hati zilizoletwa nyumbani kutoka Mashariki zilitoa nyenzo kwa ajili ya utafiti wa wasomi, kuhamasisha hasa utafiti wa lugha za mashariki. Waanzilishi mashuhuri katika uwanja huu walikuwa Anquetil Duperron, ambaye mnamo 1771 alitoa tafsiri ya kwanza ya Zend-Avesta katika lugha ya Magharibi na hivyo kutoa ufunguo wa kujifunza Zoroastrianism, na Sir William Jones (1746 -94), ambaye masomo yake ya Sanskrit yalifungua njia ya fasihi takatifu ya India.
Mapema katika karne ya 19, utengano wa lugha zilizosahaulika kwa muda mrefu za Misri na Mesopotamia ulifikiwa hatua kwa hatua, hivyo kuwezesha wasomi kutafsiri maandiko ya kidini ya kwanza ya wanadamu. Maandalizi haya ya lugha kwa ajili ya utafiti wa kisayansi wa dini yaliambatana na mkusanyiko wa wingi wa data kuhusu imani na mazoea ya ibada ya watu wa kale wa Asia, Australia, Afrika na Ulimwengu Mpya.
Mengi ya habari hii yalipatikana kwa mara ya kwanza na wamisionari wa Kikristo ambao walitaka kuwabadilisha watu wanaohusika; lakini uchunguzi maalum wa hatua kwa hatua ulifanywa kama sayansi ya ethnolojia na anthropolojia ilianzishwa na kuendelezwa.
Utafiti wa kulinganisha wa dini katika karne ya 19 na mwanzoni mwa karne ya 20 ulijulikana na kuongezeka na kushuka kwa 'shule' mbalimbali za mawazo,ambazo zilitafuta kuelezea asili na asili muhimu ya dini kulingana na kanuni fulani ya tafsiri. Awamu hii katika maendeleo ya nidhamu ilikuwa bila shaka kuepukika, kwa sababu maslahi ya kitheolojia katika somo hilo wakati huo yalikuwa ya predominant.
Hivyo Friedrich Max Muller (1823-1900), ambaye anaweza kuonekana kama mwanzilishi wa utafiti wa kisayansi wa dini, alijaribu kuelezea asili ya hadithi za kidini kupitia falsafa ya kulinganisha. Alidai kuwa uchambuzi wa lugha mara nyingi utatoa ufunguo wa asili ya mungu. Mfano ufuatao unaonyesha njia yake: neno la Sanskrit dyaus, ambalo awali lilimaanisha 'mkali', lilikuja kuashiria anga (anga).
Kwa kuwa radi ilisikika kutoka angani, Wa Arya, ambao walizungumza Sanskrit, wangesema ngurumo (anga). Matumizi haya yalisababisha utu wa dyaus kama nguvu ya wazi angani, na kadhalika kwa dhana ya mungu wa anga Dyaus, ambaye alitangaza uwepo wake kwa radi.
Max Muller alifuatilia dini yenyewe nyuma hatimaye kwa 'hisia isiyoweza kuelezeka ya utegemezi' juu ya nguvu
fulani ya juu ambayo ilikuwa innate katika akili ya binadamu. Usemi wake katika mythology kimsingi ulitokana na
'ugonjwa wa lugha' wa asili, kwa njia iliyoelezwa. Muller alifanya kazi kubwa sana kwa ajili ya kulinganisha dini, hasa katika kuhariri Vitabu Vitakatifu vya Mashariki, mfululizo wa tafsiri ambazo zilifanya fasihi ya Uhindu, Ujaini, Ubuddha, Zoroastrianism na Confucianism kupatikana kwa wanafunzi wa Kiingereza wanaozungumza.
Anthropolojia hivi karibuni ilijishughulisha na swali la asili ya dini. Kwa maana kulikuwa na tabia na wanaanthropolojia wa mapema kudhani kwamba imani na desturi za ibada za watu wanaoitwa wa kale ziliwakilisha aina za kwanza za dini. Kati ya sayansi hii mpya ilikuja moja ya nadharia maarufu zaidi ya asili ya dini, 'uanimism' kama ilivyotangazwa na Sir Edward Tylor.
Mshiriki mwingine mkubwa wa njia ya anthropolojia ya kujifunza dini katika hatua hii ya mwanzo ya maendeleo
yake alikuwa Sir James George Frazer. Katika The Golden Bough alifafanua dini kama "upatanisho au upatanisho wa nguvu kuliko mwanadamu ambazo zinaaminika kuelekeza na kudhibiti mwendo wa asili na maisha ya binadamu".
Lakini alisisitiza kuwa dini iliibuka baada ya uchawi. Katika hatua ya mwanzo ya utamaduni wa binadamu, kulingana na Frazer, 'mtu alishawishi kuinama asili kwa matakwa yake kwa nguvu kubwa ya spells na enchantments'. Wakati uzoefu ulimfundisha kwamba uchawi haukufanya kazi, mwanadamu aliamua kuomba na kujitolea ili 'kumhamasisha mungu mwenye nguvu, mwenye nguvu, au asiyeweza kutambulika'.
Frazer pia alionyesha jinsi kilimo kilivyoathiri sana mawazo na mazoea ya kidini ya mwanadamu. Iliongoza dhana mbili za msingi za mungu wa uzazi na roho ya mimea, ambaye kila mwaka hufa na anafufuka tena. Miaka ya mwanzo ya karne ya 20 iliona kuenea kwa nadharia nyingi kuhusu asili ya dini. Utawala wa anthropolojia ulisababisha msisitizo kuwekwa juu ya kipengele cha jamii ya jamii ya kale na utengano wa umuhimu wa mtu binafsi ndani yake.
Kwa hivyo asili ya dini ilitafutwa katika ufahamu wa jamii. Mwanasosholojia maarufu wa Kifaransa Emil Durkheim alitafsiri totemism kama sababu ya kuagiza msingi kwa kuelewa asili ya kijamii ya dini. Katika mungu wa totem aliona utu wa ukoo yenyewe kwa njia ya mnyama au mboga. Bila kujitambua wenyewe kama watu binafsi, washiriki wake waliongozwa na hisia ya ushirikiano wao na mungu huyu wakati wa ibada yao na huduma yake.
Sayansi inayoibuka ya saikolojia pia ilichangia uvumi juu ya mwanzo wa dini. Sigmund Freud (1856-1939) alipata asili ya dini, au fomu yake ya msingi, katika 'neurosis ya watoto wachanga' ambayo ilizingatia ii primal baba-takwimu. Alichukua mimba ya jamii ya binadamu kama awali inayojumuisha horde ya zamani', alitawala na kudhibitiwa na baba ambaye aliwaweka wanawake wote kwa ajili yake mwenyewe na kuwarudisha watoto wake wanaokua.
Wana, ambao wote walimchukia na kumvutia baba yao, hatimaye waliungana katika kumuua na kumla, ili kunyonya nguvu na uchangamfu wake. Kisha, wakiwa wamejawa na hisia ya hatia, walivumbua ibada za expiation, ambazo zilihusisha totemism, mwiko na taasisi zingine zote za jamii ya zamani.
Uwasilishaji huu wa tata ya Oedipus kama chanzo au sababu ya dini ilikuwa na msaada wa ushahidi wa akiolojia au anthropolojia, lakini ilisisimua sana na kushinda utangazaji mkubwa. Mrithi maarufu wa Freud C. G. Jung(1875-1961) alijishughulisha sana na tafsiri ya kisaikolojia ya dini, ingawa alipendezwa zaidi na aina zake za msingi kuliko asili yake.
Mwisho alifuatilia kwa 'mtazamo wa kipekee' wa akili ya binadamu kwa uzoefu wake wa mambo ya mazingira ambayo ni yenye nguvu, hatari au yenye manufaa. Alitafuta katika hadithi, kama ushahidi wa fahamu ya pamoja, kwa 'archetypes' au picha za awali ambazo zimetumia ushawishi wa kuunda juu ya mawazo na tabia ya binadamu.
Ushawishi wa Jung katika uwanja wa masomo ya dini bado ni mkubwa. Kutokana na ukweli, uliogunduliwa na Andrew Lang (1844-1912), kwamba watu wengi 'wa kale' waliamini katika mungu mkuu wa Muumba, aliyeteuliwa kama 'Mungu Mkuu' au 'Baba Yote', Wilhelm Schmidt (1868-1954) alifafanua kwamba aina ya kwanza ya dini ilikuwa ya monotheism.
Imani hii ilitokana na mantiki ya mwanadamu wa mapema ya uzoefu wake wa ulimwengu wa asili. Schmidt aliweka thesis hii katika kazi ya 12-volume inayoitwa Der Ursprung der Gottesidee (1926-55; kuna epitome ya Kiingereza, Asili na Ukuaji wa Dini, 1931). Alisisitiza zaidi kwamba ushirikina ulikuwa aina ya uharibifu wa monotheism ya msingi.
Tafsiri ya Schmidt ilikuwa ya kawaida kwa teolojia ya Kikristo; lakini haichukuliwi na ushahidi wa akiolojia ya Paleolithic. Tafsiri nyingine ya asili ya dini ambayo imejipongeza sana kwa wanateolojia ni ile iliyowasilishwa na Rudolf Otto (1869-1937) katika kitabu chake Das Heilige (191 7), ambayo ilitafsiriwa kwa Kiingereza kama The Idea of the Holy (1923).
Otto alikuwa na wasiwasi hasa kuonyesha kwamba dini haikutokana na mantiki ya mtu wa mapema ya uzoefu wake wa mazingira yake ya asili, kama wasomi wa awali walivyodhani. Badala yake, kulingana na Otto, mwanadamu amejaliwa uwezo wa kuhisi 'namba'. Neno hili lilitokana na neno la Kilatini numen, ambalo lilimaanisha chombo kisicho cha kawaida kisicho cha kibinafsi. Iliunda kitu ambacho kwa asili kilikuwa 'kingine kabisa' kutoka kwa vitu vyote vya kawaida vya uzoefu wa binadamu.
Uwepo wa nambari ulihisiwa chini ya aina mbili tofauti za udhihirisho, tremendum ya mysterium na fascinans ya mysterium. Ya zamani ilichochea hisia ya hofu inayohusishwa na eerie na uncanny, na kimsingi ilikuwa 'we -ful'. Kama fascinans ya mysterium, nambari ilitumia nguvu ya ajabu ya kulazimisha, kuchora wale ambao walipata ushirika wa karibu.
Otto alitaka kuonyesha kwamba wazo la 'takatifu' lilitokana na uzoefu kama huo. Kwa maana kile kilichohusishwa na uwepo wa watu wenye numinous kilipaswa kutibiwa kwa mzingo; ikawa 'takatifu', na mawasiliano nayo yalidhibitiwa kwa uangalifu na miiko. Otto alihesabu aina mbalimbali za dini ya kale, kama vile imani katika wingi wa roho, totemism na ibada ya wafu, kama kwa sababu ya mantiki ya mwanadamu ya uzoefu wake wa nambari.
Otto hakika alihesabiwa haki katika kusisitiza umuhimu wa mambo yasiyo ya busara katika imani ya kidini na mazoezi; lakini thesis yake inategemea mawazo juu ya uzoefu wa mtu wa zamani ambao hakuna njia inayowezekana ya uthibitisho ipo. Ni zaidi ya hayo na vigumu kupata uzoefu wa kibinadamu ulioachana na uwiano.
Ufahamu mkubwa juu ya chemchemi za msingi za dini ulionyeshwa na mwanafalsafa A. N. Whitehead (1861-194 7). Katika mwendelezo wa wale ambao walitaka kupata asili ya dini katika ufahamu wa ushirika wa jamii, Whitehead alisisitiza umuhimu wa uzoefu wa kibinafsi. Aliandika: 'Dini ni kile mtu binafsi anafanya na upweke wake mwenyewe' (katika Dini Kufanya, 1927) na aliona kama 'mabadiliko kutoka kwa Mungu utupu kwa Mungu adui, na kutoka kwa Mungu adui kwa Mungu rafiki'.
Alifafanua mambo manne ya msingi au mambo ya dini: mila, hisia, imani, mantiki, na aliwatathmini kama hatua nne mfululizo katika mageuzi ya dini. Katika 1935 mfululizo wa insha yenye jina Myth na Ritual, iliyohaririwa na S. H. Hooke, ilianzisha mstari mpya wa tafsiri kwa dini za Mashariki ya Kale ya Karibu. Nadharia imependekezwa (katika Historia, Muda na Diety, 1965) kwamba dini inatokana na ufahamu wa wakati wa
mwanadamu.
Aina hiyo ya tafsiri inaweza kuwa ya kusumbua kwa wageni kulinganisha dini; lakini historia ya masomo mengine ni sawa na uchafu wa nadharia zilizokataliwa au zilizopitwa na wakati, na mgongano wa maoni kwa ujumla ni ushahidi wa mawazo ya nguvu ambayo hufanya maendeleo.
Dini ya kulinganisha, hata hivyo, pia imekuwa ikikabiliwa na shinikizo la maslahi yasiyo ya kisayansi. Kwa kuwa dini inahusu masuala ya msingi ya maisha ya binadamu, watu wengi wametafuta katika utafiti wake wa kulinganisha kwa ufunuo wa ukweli fulani unaotakiwa.
Maslahi kama hayo yanaeleweka, na bado yanahisiwa; lakini hawapaswi kuruhusiwa kuficha ukweli kwamba dini ya kulinganisha kimsingi ni nidhamu inayohusika tu na uchunguzi wa kisayansi wa dini za wanadamu. Uainishaji kuhusu chemchemi za dini kwa muda mrefu ulitangulia upatikanaji wa data za akiolojia kuhusu aina za mwanzo za utamaduni wa binadamu.
Kwa kweli, imekuwa tu katika miongo ya hivi karibuni ya karne ya sasa kwamba utafiti wa historia umeanzishwa kama nidhamu ya kisayansi. Vizazi vilivyopita ingawa hatuwezi, kwa kweli, kupenya nyuma kwa asili halisi ya dini, ambayo inaweza kuandikwa kwa data ya akiolojia.
Lakini tunaweza kuunda wazo fulani la imani na mazoea ya kidini ambayo tayari yapo wakati wa mwanzo wa utamaduni wa binadamu, c 30,000 BC. Maarifa yetu yanaweza, bila shaka, kuwa tu ya aina ya inferential kutoka kwa nyenzo za akiolojia, kwani hakuna rekodi zilizoandikwa wakati huo, au zingekuwepo hadi 27 milenia ilikuwa imepita.
Ukweli kwamba watu wa Umri wa Jiwe la Kale sio tu walizika wafu wao, lakini waliweka chakula na vifaa vya aina mbalimbali katika makaburi inaonyesha kwamba walitarajia aina fulani ya maisha baada ya kifo. Kwa maneno mengine, desturi hizi za mazishi zinaonyesha kwamba, tofauti na wanyama wengine wote, mwanadamu alikuwa tayari na wasiwasi juu ya kifo.
Hii inamaanisha kwamba aliweza kujifikiria kutoka kwa biashara ya kuishi na kutafakari juu ya matukio ya kukomesha kwake. Inamaanisha pia kwamba hakukubali ushahidi wa kimwili wa kifo kama kuthibitisha mwisho wa mwanadamu. Kwa maana kwa njia fulani ya kawaida alifikiri kwamba wafu bado wanahitaji mahitaji ya maisha, na kwamba ilikuwa ni wajibu wa walio hai kuwapa.
Aina fulani ya desturi za mazishi zinaonyesha pia tofauti ya mawazo kuhusu hali ya wafu. Tunaweza kutambua kwamba, kutokana na kuonekana kwa mwanadamu katika kumbukumbu ya akiolojia, ibada ya wafu tayari ilikuwa mazoezi yaliyoanzishwa.
Jinsi mazoezi haya yalivyoanza hatuwezi kusema; lakini ni muhimu kwamba yule anayeitwa Neanderthal Man,
mtangulizi wa mwanadamu wa kweli, pia alizika wafu wake kwa ibada. Kwenye tovuti nyingi za Paleolithic
zilizochongwa figurines za wanawake zimepatikana. Wanaonyesha sifa mbili mashuhuri: sifa za uzazi zimetiwa
chumvi sana wakati nyuso zimeachwa tupu.
Kidokezo cha umuhimu wa tini hizi hutolewa na sawa, lakini kubwa, takwimu katika bas-relief ambayo ilipatikana kama kitu cha kati cha paleolithic mwamba-takatifu huko Lausell katika eneo la Dordogne la Ufaransa. Kwa ujumla inajulikana kama 'Venus ya Laussel', takwimu hii ina sifa sawa na figurines lakini inashikilia pembe ya bison katika mkono wake wa kulia.
Msisitizo juu ya sifa za mama na nyuso tupu za takwimu hizi zinaonyesha kuwa hawakukusudiwa kuwa picha za wanawake binafsi, lakini wanajaribu kuonyesha 'mwanamke' kama chanzo cha maisha. Nia kama hiyo haieleweki, kwani jambo la kuzaliwa lilimpa mtu wa kale ushahidi wa kuona wa kuibuka kwa maisha mapya kutoka kwa tumbo la uzazi.
Umuhimu wa uzalishaji wa viumbe hai vipya kwa watu hawa wa Paleolithic hauhitaji kusisitiza. Na ni rahisi kuelewa hofu yao na heshima kwa siri ya uzazi. Kuna sababu ya kufikiri kwamba takwimu kama vile Venus ya Laussel ni matarajio au mfano wa Mungu Mkuu wa Mama wa dini za baadaye za ulimwengu wa kale, ambayo tutazingatia sasa.
Dini ya kulinganisha
Neno 'dini ya kulinganisha' imekuwa hatua kwa hatua kuwa jina lililoanzishwa kwa nidhamu iliyoelezwa kwa usahihi zaidi kama 'utafiti wa kulinganisha wa dini'.
Miongoni mwa wasomi wanaozungumza Kiingereza kulinganisha dini kwa ujumla ni pamoja na kile wasomi wa Bara huwa na kuangalia kama masomo mawili tofauti, historia ya dini na phenomenology ya dini. Lakini masomo haya kimsingi yanahusiana, kwa ajili ya utafiti wa kulinganisha wa dini unaweza kufanywa bila ujuzi mzuri wa historia ya dini zinazohusika na ufahamu mpana na aina mbalimbali za imani ya kidini na mazoezi yamepata kujieleza. Dini, katika masuala yake mawili ya msingi angalau, inaweza
kufuatiliwa nyuma hadi mwanzo wa jamii ya binadamu.
Watu wa Umri wa Jiwe la Kale walizika wafu wao na kufanya ibada za uzazi. Kisha dini ilikuwa bila shaka kwa kiasi kikubwa maonyesho ya vitendo ya hisia za kina zilizoamshwa na siri za kuzaliwa na kifo. Baadhi ya hoja juu ya masuala haya lazima hakika kuwa na taarifa ya hatua ya ibada, lakini kwa kukosekana kwa rekodi zilizoandikwa hatuwezi kujua chochote kuhusu asili yake au maudhui. Hata hivyo, ingeonekana kuwa haiwezekani kwamba mababu hawa wa mbali wa jamii yetu wangekuwa na uwezo wa kiakili wa kuangalia kwa makini desturi zao za kidini na kuuliza jinsi walivyoanzia.
Ushahidi wa uwezo huo unapatikana wazi katika maandishi ya kwanza yanayojulikana kwetu, ambayo yalianzia milenia ya tatu KK katika Misri na Mesopotamia. Kwenye kile kinachoitwa Shabaka Stone, sasa kimehifadhiwa katika Jumba la Makumbusho la Uingereza, maandishi kwa heshima ya Ptah, mungu wa Memphis, mji mkuu wa kwanza wa Misri, anaelezea kwa ufupi jinsi dini ilianza.
Ptah, inasema, 'aliumba miungu, aliifanya miji . Aliweka miungu katika maeneo yao ya ibada, akaanzisha sadaka zao. Alianzisha makaburi yao. Madai hayo ni madai ya kijinga ya makuhani wa Ptah kwamba mungu wao alikuwa muumba wa miungu mingine yote ya Misri, na kwamba alikuwa amepanga kwa ajili ya ibada yao. Hata hivyo, licha ya kuwa na wasiwasi, madai hayo yana umuhimu mkubwa. Inaonyesha kwamba tayari katika Misri watu walikuwa na nia ya asili ya dini.
Umuhimu kama huo unaambatana na maandishi ya Sumeri ya kipindi hicho hicho ambacho kinaelezea jinsi miungu ilipaswa kufanya kazi ili kutoa chakula chao hadi mungu mwenye hekima Enki alipowafanya watu wa udongo, kuwa watumishi wao. Kwa maneno mengine, kulingana na mawazo ya zamani ya Sumeri, kusudi
la jamii ya wanadamu lilikuwa kulisha miungu kwa dhabihu na kuwaweka katika mahekalu.
Nadharia hizi za kale, kama zinaweza kuitwa, kuhusu asili ya dini hazikuwa na maana yoyote ya kukosoa dini kama taasisi. Kwa kweli, kwa hakika waliiona kama ya asili ya kimungu, na kwa kuzingatia sababu ya kuwepo kwa jamii ya wanadamu. Ilikuwa, kwa tabia, katika ulimwengu wa utamaduni wa Kigiriki kwamba tathmini ya wasiwasi ya asili ya kidini ilionekana kwanza.
Mwanafalsafa Xenophanes wa Colophon, akiandika katika karne ya 6 KK, alitambua kwamba dhana ya
uungu kimsingi ina masharti na sababu za kikabila, na pia kuwa anthropomorphic. Alisema kwamba Wa Thracians walidhani ya miungu yao kama Thracians, na macho kijivu na nywele nyekundu, wakati Ethiopia kawaida mimba ya yao kama kuwa na sifa negroid.
Na kwa ujasiri alisema kwamba farasi na ng'ombe, ikiwa wangeweza kuchonga, bila shaka wangewakilisha miungu katika aina zao za wanyama. Xenophanes ilifuatwa na wasomi wengine wengi ambao wangeweza kujitenga na imani za kidini na mazoea ya mazingira yao, na kutafakari kwa uhuru juu ya asili na asili ya
dini kama taasisi ya kibinadamu. Mmoja wa watu mashuhuri zaidi wa mawazo haya alikuwa Euhemerus wa Messene (c 300 BC).
Alipiga njia ya riwaya ya kueneza nadharia yake. Katika hadithi ya kusafiri ya uwongo, alielezea jinsi alivyopata maandishi kwenye kisiwa katika Bahari ya Hindi ambayo ilifunua kwamba miungu ya Kigiriki hapo awali
ilikuwa wafalme wakuu ambao baadaye waliondolewa. Nadharia hii, inayojulikana kama Euhemerism, haina msingi kabisa, ingawa sio maelezo mazuri ya asili ya miungu wakuu wa Ugiriki ya kale. Mfano wa ajabu wa ukweli wake ni Imhotep ya deification; lakini haiwezekani kwamba Euhemerus alijua juu ya mfano huu. Usawazishaji wa kidini wa ulimwengu wa Graeco-Roman pia ulisababisha kulinganisha miungu.
Tayari katika karne ya 5 KK, mwanahistoria Herodotus alikuwa ametambua miungu fulani ya Misri na Kigiriki; lakini mfano maarufu zaidi wa mazoezi haya hutokea katika maelezo mazuri ya mungu wa wa Misri Isis na mshairi wa Kilatini Apuleius (karne ya 2 AD) katika mapenzi yake maarufu The Golden Ass. Isis anajidhihirisha kama Mungu Mkuu, ambaye anaabudiwa na watu wengi chini ya majina mbalimbali (Minerva, Venus, Ceres na mengine mengi) lakini chini ya jina lake la kweli la Isis na Wamisri.
Msemo maarufu wa mshairi wa Kilatini na mwanafalsafa Lucretius (karne ya 1 KK) unaelezea tathmini yake
ya dini: tantum religio potuit suadere malorum, 'nguvu ya dini ni kubwa kwa uovu'. Kwa mujibu wa Lucretius, dini ilitokana na unyonyaji wa hofu ya kifo ya mwanadamu na haijulikani na makuhani na waonaji wasio na hatia; na alifanya kazi ya kuwakomboa watu wenzake kutoka kwa uovu huu kwa kusema kwamba kifo ni kutoweka kwa kibinafsi, zaidi ya hapo hakuna kitu cha grocerant tov afreiaerty ya dini ambayo ilishindana kwa utii katika ulimwengu wa Graeco-Roman, na tabia yao ya kuchanganyika na kila mmoja, ilisababisha wasomi wengine kupata maelezo yasiyo na shaka ya asili ya dini.
Kwa mfano, Maximus. Tiro (c 12 - 185 AD) alisema kwamba tangu Mungu, Muumba na Mtunzaji wa ulimwengu, ni asiyeonekana na asiyeonekana, wanadamu wamelazimika kumwabudu chini ya aina yoyote ambayo imeonekana kuwa haieleweki kwao: kwa hivyo Wamisri waliabudu wanyama na Wagiriki waliotungwa na Mungu katika umbo la kibinadamu. Sallust (c 363 AD) alifafanua hadithi nyingi; kwa mfano, alielezea kwamba ya Cybele na Attis kwa suala la yeye kuwa mungu wa anayetoa uhai na Attis muumbaji wa 'mambo ambayo
huja kuwa na kuangamia'.
Majaribio kama hayo ya kuelezea asili ya hadithi tata ya dini ya Kigiriki yalikoma na ushindi wa Ukristo na kushindwa kwa upagani. Na kwa kuwa Ukristo ulitawala jamii ya zamani ambayo ilifuata kuvunjika kwa ulimwengu wa kale, asili ya dini haikuwa tena mada ya uvumi. Kwa maana Ukristo ulijiona kama dini pekee ya
kweli, na asili yake ilifunuliwa kwa Mungu katika Biblia.
Kwa kadiri 'dini za uongo' zilivyohusika, ilitosha kushutumu Uyahudi kama mabaki mabaya ya imani ambayo ilishindwa kuelewa kusudi la Mungu, kuhesabu upagani wa Kigiriki na Kirumi kama uvumbuzi wa Ibilisi, na kushutumu Uislamu kama uzushi wa kulaaniwa. Kulikuwa na majaribio ya Wakristo binafsi kujifunza Uislamu kwa madhumuni ya umisionari na ya kubishani, mfano mashuhuri kuwa Raymond Lull; Vita vya kale, hata hivyo, viliwakilisha majibu ya kawaida ya Kikristo kwa dini ya Muhammad.
Kati ya dini kubwa zaidi mashariki, Wakristo wa kale walikuwa na ujuzi wowote, kwa sababu ya kutengwa kwao kijiografia - ni muhimu kwa kiwango cha ujinga wao kwamba hadithi ya Buddha ilichujwa kwa njia ya garbled kwamba mwanzilishi wa Ubuddha aliaminika kuwa watu wawili wa kiungu, Barlaam na J oasaph, ambao walihesabiwa kama watakatifu katika Kanisa la Mashariki na waliheshimiwa kama vile.
Uamsho wa maslahi katika dini nyingine za wanadamu ulipaswa kusubiri ubinadamu wa Renaissance na maendeleo ya utafutaji wa baharini. Hivyo shauku mpya ya kale ya kale katika karne ya 15 na 16 ilisababisha sanamu za miungu ya kipagani kuwa na thamani kubwa, na wasanii wa Renaissance walianza kuonyesha miungu ya Ugiriki na Roma katika fomu nzuri ya kibinadamu badala ya kama mapepo, kama walivyofanya wasanii wa Jumuiya ya Kikristo ya zamani.
Kupitia biashara na mawasiliano ya biashara ya umisionari ilianzishwa hatua kwa hatua na ustaarabu mkubwa na wa zamani wa India na China, na wasomi wengi wa Ulaya walikuja kupendeza mafanikio ya kitamaduni ya watu hawa wa mashariki. Biashara na ukoloni pia ziliwafanya Wazungu wajue tamaduni za watu wa kale wa Afrika, Australasia na Amerika.
Tayari kufikia karne ya 17, kichocheo cha maarifa haya yote mapya kuhusu dini nyingine kilikuwa kinazaa matunda. Mnamo mwaka wa 1724 msomi wa Jesuit, Joseph Lafitau, ambaye alikuwa amehudumu kama mmisionari nchini Canada, alichapisha kitabu kiitwacho Moeurs des sauuages ameriquains kulinganisha aux moeurs des premiers temps. Kazi hiyo ni alama ya veritable katika utafiti wa dini; kwani ndani yake Lafitau alibaini kufanana katika dini ya savages ya Amerika, ibada za kale za Bacchus, Cybele na Isis na Osiris, na Ukristo wa Kikatoliki.
Ufanano huu ulionekana kwake kuonyesha asili ya kawaida, kwa ufunuo mmoja wa asili. Karne ya 18 iliona masomo mengine mashuhuri katika dini ya kulinganisha. Katika 1760 Charles De Brasses, katika kazi yenye kichwa Du culte des dieux fetiches, OU parallele de l'ancienne dini de l'Egypte avec la dini actuelle de Nigrite, walitaka kuelezea miungu ya wanyama ya Misri katika mwanga wa mazoea ya kidini ya savages kisasa.
Hata zaidi ya mapinduzi labda ilikuwa jaribio la Charles-Franstredged ois Dupuis, katika 1795, katika yake Origine de taus Les cultes, kutambua nyuma ya takwimu za Kristo na Osiris, ya Bacchus na Mithras, tabia ya kawaida ya kuainisha jua katika kozi yake ya kila mwaka kupitia mbinguni.
Majaribio haya ya kuainisha matukio magumu ya mawazo na mazoea ya kidini ya wanadamu yalitayarisha njia ya njia ya kisayansi zaidi ya nyakati za baadaye. Utawala wa kibiashara na kisiasa, ambao mataifa ya Ulaya yaliyoongoza yalijenga polepole Asia na Afrika, pia ulikuwa unazalisha mavuno ya kitaaluma.
Hazina za sanaa na hati zilizoletwa nyumbani kutoka Mashariki zilitoa nyenzo kwa ajili ya utafiti wa wasomi, kuhamasisha hasa utafiti wa lugha za mashariki. Waanzilishi mashuhuri katika uwanja huu walikuwa Anquetil Duperron, ambaye mnamo 1771 alitoa tafsiri ya kwanza ya Zend-Avesta katika lugha ya Magharibi na hivyo kutoa ufunguo wa kujifunza Zoroastrianism, na Sir William Jones (1746 -94), ambaye masomo yake ya Sanskrit yalifungua njia ya fasihi takatifu ya India.
Mapema katika karne ya 19, utengano wa lugha zilizosahaulika kwa muda mrefu za Misri na Mesopotamia ulifikiwa hatua kwa hatua, hivyo kuwezesha wasomi kutafsiri maandiko ya kidini ya kwanza ya wanadamu. Maandalizi haya ya lugha kwa ajili ya utafiti wa kisayansi wa dini yaliambatana na mkusanyiko wa wingi wa data kuhusu imani na mazoea ya ibada ya watu wa kale wa Asia, Australia, Afrika na Ulimwengu Mpya.
Mengi ya habari hii yalipatikana kwa mara ya kwanza na wamisionari wa Kikristo ambao walitaka kuwabadilisha watu wanaohusika; lakini uchunguzi maalum wa hatua kwa hatua ulifanywa kama sayansi ya ethnolojia na anthropolojia ilianzishwa na kuendelezwa.
Utafiti wa kulinganisha wa dini katika karne ya 19 na mwanzoni mwa karne ya 20 ulijulikana na kuongezeka na kushuka kwa 'shule' mbalimbali za mawazo,ambazo zilitafuta kuelezea asili na asili muhimu ya dini kulingana na kanuni fulani ya tafsiri. Awamu hii katika maendeleo ya nidhamu ilikuwa bila shaka kuepukika, kwa sababu maslahi ya kitheolojia katika somo hilo wakati huo yalikuwa ya predominant.
Hivyo Friedrich Max Muller (1823-1900), ambaye anaweza kuonekana kama mwanzilishi wa utafiti wa kisayansi wa dini, alijaribu kuelezea asili ya hadithi za kidini kupitia falsafa ya kulinganisha. Alidai kuwa uchambuzi wa lugha mara nyingi utatoa ufunguo wa asili ya mungu. Mfano ufuatao unaonyesha njia yake: neno la Sanskrit dyaus, ambalo awali lilimaanisha 'mkali', lilikuja kuashiria anga (anga).
Kwa kuwa radi ilisikika kutoka angani, Wa Arya, ambao walizungumza Sanskrit, wangesema ngurumo (anga). Matumizi haya yalisababisha utu wa dyaus kama nguvu ya wazi angani, na kadhalika kwa dhana ya mungu wa anga Dyaus, ambaye alitangaza uwepo wake kwa radi.
Max Muller alifuatilia dini yenyewe nyuma hatimaye kwa 'hisia isiyoweza kuelezeka ya utegemezi' juu ya nguvu
fulani ya juu ambayo ilikuwa innate katika akili ya binadamu. Usemi wake katika mythology kimsingi ulitokana na
'ugonjwa wa lugha' wa asili, kwa njia iliyoelezwa. Muller alifanya kazi kubwa sana kwa ajili ya kulinganisha dini, hasa katika kuhariri Vitabu Vitakatifu vya Mashariki, mfululizo wa tafsiri ambazo zilifanya fasihi ya Uhindu, Ujaini, Ubuddha, Zoroastrianism na Confucianism kupatikana kwa wanafunzi wa Kiingereza wanaozungumza.
Anthropolojia hivi karibuni ilijishughulisha na swali la asili ya dini. Kwa maana kulikuwa na tabia na wanaanthropolojia wa mapema kudhani kwamba imani na desturi za ibada za watu wanaoitwa wa kale ziliwakilisha aina za kwanza za dini. Kati ya sayansi hii mpya ilikuja moja ya nadharia maarufu zaidi ya asili ya dini, 'uanimism' kama ilivyotangazwa na Sir Edward Tylor.
Mshiriki mwingine mkubwa wa njia ya anthropolojia ya kujifunza dini katika hatua hii ya mwanzo ya maendeleo
yake alikuwa Sir James George Frazer. Katika The Golden Bough alifafanua dini kama "upatanisho au upatanisho wa nguvu kuliko mwanadamu ambazo zinaaminika kuelekeza na kudhibiti mwendo wa asili na maisha ya binadamu".
Lakini alisisitiza kuwa dini iliibuka baada ya uchawi. Katika hatua ya mwanzo ya utamaduni wa binadamu, kulingana na Frazer, 'mtu alishawishi kuinama asili kwa matakwa yake kwa nguvu kubwa ya spells na enchantments'. Wakati uzoefu ulimfundisha kwamba uchawi haukufanya kazi, mwanadamu aliamua kuomba na kujitolea ili 'kumhamasisha mungu mwenye nguvu, mwenye nguvu, au asiyeweza kutambulika'.
Frazer pia alionyesha jinsi kilimo kilivyoathiri sana mawazo na mazoea ya kidini ya mwanadamu. Iliongoza dhana mbili za msingi za mungu wa uzazi na roho ya mimea, ambaye kila mwaka hufa na anafufuka tena. Miaka ya mwanzo ya karne ya 20 iliona kuenea kwa nadharia nyingi kuhusu asili ya dini. Utawala wa anthropolojia ulisababisha msisitizo kuwekwa juu ya kipengele cha jamii ya jamii ya kale na utengano wa umuhimu wa mtu binafsi ndani yake.
Kwa hivyo asili ya dini ilitafutwa katika ufahamu wa jamii. Mwanasosholojia maarufu wa Kifaransa Emil Durkheim alitafsiri totemism kama sababu ya kuagiza msingi kwa kuelewa asili ya kijamii ya dini. Katika mungu wa totem aliona utu wa ukoo yenyewe kwa njia ya mnyama au mboga. Bila kujitambua wenyewe kama watu binafsi, washiriki wake waliongozwa na hisia ya ushirikiano wao na mungu huyu wakati wa ibada yao na huduma yake.
Sayansi inayoibuka ya saikolojia pia ilichangia uvumi juu ya mwanzo wa dini. Sigmund Freud (1856-1939) alipata asili ya dini, au fomu yake ya msingi, katika 'neurosis ya watoto wachanga' ambayo ilizingatia ii primal baba-takwimu. Alichukua mimba ya jamii ya binadamu kama awali inayojumuisha horde ya zamani', alitawala na kudhibitiwa na baba ambaye aliwaweka wanawake wote kwa ajili yake mwenyewe na kuwarudisha watoto wake wanaokua.
Wana, ambao wote walimchukia na kumvutia baba yao, hatimaye waliungana katika kumuua na kumla, ili kunyonya nguvu na uchangamfu wake. Kisha, wakiwa wamejawa na hisia ya hatia, walivumbua ibada za expiation, ambazo zilihusisha totemism, mwiko na taasisi zingine zote za jamii ya zamani.
Uwasilishaji huu wa tata ya Oedipus kama chanzo au sababu ya dini ilikuwa na msaada wa ushahidi wa akiolojia au anthropolojia, lakini ilisisimua sana na kushinda utangazaji mkubwa. Mrithi maarufu wa Freud C. G. Jung(1875-1961) alijishughulisha sana na tafsiri ya kisaikolojia ya dini, ingawa alipendezwa zaidi na aina zake za msingi kuliko asili yake.
Mwisho alifuatilia kwa 'mtazamo wa kipekee' wa akili ya binadamu kwa uzoefu wake wa mambo ya mazingira ambayo ni yenye nguvu, hatari au yenye manufaa. Alitafuta katika hadithi, kama ushahidi wa fahamu ya pamoja, kwa 'archetypes' au picha za awali ambazo zimetumia ushawishi wa kuunda juu ya mawazo na tabia ya binadamu.
Ushawishi wa Jung katika uwanja wa masomo ya dini bado ni mkubwa. Kutokana na ukweli, uliogunduliwa na Andrew Lang (1844-1912), kwamba watu wengi 'wa kale' waliamini katika mungu mkuu wa Muumba, aliyeteuliwa kama 'Mungu Mkuu' au 'Baba Yote', Wilhelm Schmidt (1868-1954) alifafanua kwamba aina ya kwanza ya dini ilikuwa ya monotheism.
Imani hii ilitokana na mantiki ya mwanadamu wa mapema ya uzoefu wake wa ulimwengu wa asili. Schmidt aliweka thesis hii katika kazi ya 12-volume inayoitwa Der Ursprung der Gottesidee (1926-55; kuna epitome ya Kiingereza, Asili na Ukuaji wa Dini, 1931). Alisisitiza zaidi kwamba ushirikina ulikuwa aina ya uharibifu wa monotheism ya msingi.
Tafsiri ya Schmidt ilikuwa ya kawaida kwa teolojia ya Kikristo; lakini haichukuliwi na ushahidi wa akiolojia ya Paleolithic. Tafsiri nyingine ya asili ya dini ambayo imejipongeza sana kwa wanateolojia ni ile iliyowasilishwa na Rudolf Otto (1869-1937) katika kitabu chake Das Heilige (191 7), ambayo ilitafsiriwa kwa Kiingereza kama The Idea of the Holy (1923).
Otto alikuwa na wasiwasi hasa kuonyesha kwamba dini haikutokana na mantiki ya mtu wa mapema ya uzoefu wake wa mazingira yake ya asili, kama wasomi wa awali walivyodhani. Badala yake, kulingana na Otto, mwanadamu amejaliwa uwezo wa kuhisi 'namba'. Neno hili lilitokana na neno la Kilatini numen, ambalo lilimaanisha chombo kisicho cha kawaida kisicho cha kibinafsi. Iliunda kitu ambacho kwa asili kilikuwa 'kingine kabisa' kutoka kwa vitu vyote vya kawaida vya uzoefu wa binadamu.
Uwepo wa nambari ulihisiwa chini ya aina mbili tofauti za udhihirisho, tremendum ya mysterium na fascinans ya mysterium. Ya zamani ilichochea hisia ya hofu inayohusishwa na eerie na uncanny, na kimsingi ilikuwa 'we -ful'. Kama fascinans ya mysterium, nambari ilitumia nguvu ya ajabu ya kulazimisha, kuchora wale ambao walipata ushirika wa karibu.
Otto alitaka kuonyesha kwamba wazo la 'takatifu' lilitokana na uzoefu kama huo. Kwa maana kile kilichohusishwa na uwepo wa watu wenye numinous kilipaswa kutibiwa kwa mzingo; ikawa 'takatifu', na mawasiliano nayo yalidhibitiwa kwa uangalifu na miiko. Otto alihesabu aina mbalimbali za dini ya kale, kama vile imani katika wingi wa roho, totemism na ibada ya wafu, kama kwa sababu ya mantiki ya mwanadamu ya uzoefu wake wa nambari.
Otto hakika alihesabiwa haki katika kusisitiza umuhimu wa mambo yasiyo ya busara katika imani ya kidini na mazoezi; lakini thesis yake inategemea mawazo juu ya uzoefu wa mtu wa zamani ambao hakuna njia inayowezekana ya uthibitisho ipo. Ni zaidi ya hayo na vigumu kupata uzoefu wa kibinadamu ulioachana na uwiano.
Ufahamu mkubwa juu ya chemchemi za msingi za dini ulionyeshwa na mwanafalsafa A. N. Whitehead (1861-194 7). Katika mwendelezo wa wale ambao walitaka kupata asili ya dini katika ufahamu wa ushirika wa jamii, Whitehead alisisitiza umuhimu wa uzoefu wa kibinafsi. Aliandika: 'Dini ni kile mtu binafsi anafanya na upweke wake mwenyewe' (katika Dini Kufanya, 1927) na aliona kama 'mabadiliko kutoka kwa Mungu utupu kwa Mungu adui, na kutoka kwa Mungu adui kwa Mungu rafiki'.
Alifafanua mambo manne ya msingi au mambo ya dini: mila, hisia, imani, mantiki, na aliwatathmini kama hatua nne mfululizo katika mageuzi ya dini. Katika 1935 mfululizo wa insha yenye jina Myth na Ritual, iliyohaririwa na S. H. Hooke, ilianzisha mstari mpya wa tafsiri kwa dini za Mashariki ya Kale ya Karibu. Nadharia imependekezwa (katika Historia, Muda na Diety, 1965) kwamba dini inatokana na ufahamu wa wakati wa
mwanadamu.
Aina hiyo ya tafsiri inaweza kuwa ya kusumbua kwa wageni kulinganisha dini; lakini historia ya masomo mengine ni sawa na uchafu wa nadharia zilizokataliwa au zilizopitwa na wakati, na mgongano wa maoni kwa ujumla ni ushahidi wa mawazo ya nguvu ambayo hufanya maendeleo.
Dini ya kulinganisha, hata hivyo, pia imekuwa ikikabiliwa na shinikizo la maslahi yasiyo ya kisayansi. Kwa kuwa dini inahusu masuala ya msingi ya maisha ya binadamu, watu wengi wametafuta katika utafiti wake wa kulinganisha kwa ufunuo wa ukweli fulani unaotakiwa.
Maslahi kama hayo yanaeleweka, na bado yanahisiwa; lakini hawapaswi kuruhusiwa kuficha ukweli kwamba dini ya kulinganisha kimsingi ni nidhamu inayohusika tu na uchunguzi wa kisayansi wa dini za wanadamu. Uainishaji kuhusu chemchemi za dini kwa muda mrefu ulitangulia upatikanaji wa data za akiolojia kuhusu aina za mwanzo za utamaduni wa binadamu.
Kwa kweli, imekuwa tu katika miongo ya hivi karibuni ya karne ya sasa kwamba utafiti wa historia umeanzishwa kama nidhamu ya kisayansi. Vizazi vilivyopita ingawa hatuwezi, kwa kweli, kupenya nyuma kwa asili halisi ya dini, ambayo inaweza kuandikwa kwa data ya akiolojia.
Lakini tunaweza kuunda wazo fulani la imani na mazoea ya kidini ambayo tayari yapo wakati wa mwanzo wa utamaduni wa binadamu, c 30,000 BC. Maarifa yetu yanaweza, bila shaka, kuwa tu ya aina ya inferential kutoka kwa nyenzo za akiolojia, kwani hakuna rekodi zilizoandikwa wakati huo, au zingekuwepo hadi 27 milenia ilikuwa imepita.
Ukweli kwamba watu wa Umri wa Jiwe la Kale sio tu walizika wafu wao, lakini waliweka chakula na vifaa vya aina mbalimbali katika makaburi inaonyesha kwamba walitarajia aina fulani ya maisha baada ya kifo. Kwa maneno mengine, desturi hizi za mazishi zinaonyesha kwamba, tofauti na wanyama wengine wote, mwanadamu alikuwa tayari na wasiwasi juu ya kifo.
Hii inamaanisha kwamba aliweza kujifikiria kutoka kwa biashara ya kuishi na kutafakari juu ya matukio ya kukomesha kwake. Inamaanisha pia kwamba hakukubali ushahidi wa kimwili wa kifo kama kuthibitisha mwisho wa mwanadamu. Kwa maana kwa njia fulani ya kawaida alifikiri kwamba wafu bado wanahitaji mahitaji ya maisha, na kwamba ilikuwa ni wajibu wa walio hai kuwapa.
Aina fulani ya desturi za mazishi zinaonyesha pia tofauti ya mawazo kuhusu hali ya wafu. Tunaweza kutambua kwamba, kutokana na kuonekana kwa mwanadamu katika kumbukumbu ya akiolojia, ibada ya wafu tayari ilikuwa mazoezi yaliyoanzishwa.
Jinsi mazoezi haya yalivyoanza hatuwezi kusema; lakini ni muhimu kwamba yule anayeitwa Neanderthal Man,
mtangulizi wa mwanadamu wa kweli, pia alizika wafu wake kwa ibada. Kwenye tovuti nyingi za Paleolithic
zilizochongwa figurines za wanawake zimepatikana. Wanaonyesha sifa mbili mashuhuri: sifa za uzazi zimetiwa
chumvi sana wakati nyuso zimeachwa tupu.
Kidokezo cha umuhimu wa tini hizi hutolewa na sawa, lakini kubwa, takwimu katika bas-relief ambayo ilipatikana kama kitu cha kati cha paleolithic mwamba-takatifu huko Lausell katika eneo la Dordogne la Ufaransa. Kwa ujumla inajulikana kama 'Venus ya Laussel', takwimu hii ina sifa sawa na figurines lakini inashikilia pembe ya bison katika mkono wake wa kulia.
Msisitizo juu ya sifa za mama na nyuso tupu za takwimu hizi zinaonyesha kuwa hawakukusudiwa kuwa picha za wanawake binafsi, lakini wanajaribu kuonyesha 'mwanamke' kama chanzo cha maisha. Nia kama hiyo haieleweki, kwani jambo la kuzaliwa lilimpa mtu wa kale ushahidi wa kuona wa kuibuka kwa maisha mapya kutoka kwa tumbo la uzazi.
Umuhimu wa uzalishaji wa viumbe hai vipya kwa watu hawa wa Paleolithic hauhitaji kusisitiza. Na ni rahisi kuelewa hofu yao na heshima kwa siri ya uzazi. Kuna sababu ya kufikiri kwamba takwimu kama vile Venus ya Laussel ni matarajio au mfano wa Mungu Mkuu wa Mama wa dini za baadaye za ulimwengu wa kale, ambayo tutazingatia sasa.
ina maana msingi wa imani ya kuabudu kupitia hizi dini tulizonazo ni ibada za miungu wa kale? Na kwa majibu yako haya picha ya Madonna na mtoto inayotumika ktk kanisa inaashiria Bikira Maria na Yesu.
