Neno la Ziada: Wanaosingizia Ubepari Wanatulisha Maneno

[Mzee Mwanakijiji]

Wapo ndugu zetu kwa kisingizio cha "ubepari" wanataka tuamini kuwa katika Ubepari wafanyabiashara wana uhuru wa kufanya lolote, popote, vyovyote na bila matokeo yoyote (with impunity). Ndugu zetu hawa wanataka tuamini kuwa kwenye nchi ya kibepari wafanyabiashara kwa sababu ya kutaka faida wanaweza kubania bidhaa ili kusababisha ongezeko la mahitaji (demand) ili waweze kupandisha bei (price). Yaani, wafanyabiashara wazuie ugavi (supply) ili kuliendesha soko badala ya soko lenyewe kuamua nini kinahitajika na kwa bei gani.

Watetezi hawa wa ubepari uchwara wanataka tuamini kuwa kwenye nchi ya kibepari mfanyabiashara mkubwa (wholesaler) anaweza kuamua kununua bidhaa kutoka kwa mtengenezaji (manufacturer) halafu akaificha bidhaa hiyo ili kutokea uhaba (scarcity). Kwamba, kwenye nchi hizo za wenzetu serikali haziwezi kuingilia mipango hiyo kwa sababu ikiingilia hivyo itakuwa ni kama kuifanya serikali iwe ya kijamaa ambayo inasimamia shughuli za uzalishaji mali (means of production).

Ndugu zetu hawa ama hawajui Ubepari halisi ulivyo au hawajawahi kuchukua muda kujifunza nchi za Kibepari (za Kimagharibi) zimewahi kufanya nini katika kusababisha ugawaji wa bidhaa pale inapobidi. Nitatoa mifano michache hapa ili kuzima na kufutilia mbali hoja ya watetezi hawa wa Ubepari uchwara ambao Tanzania haijawahi kuwa mjengaji wake wala mwanafunzi wake mzuri!

1. Mwezi Mei 1942 wakati wa Vita ya Pili ya Dunia Ofisi ya Usimamizi wa Bei (Office of Price Administration) ya Marekani ilisimamisha bei ya karibu vitu vyote kwa sababu ya uhaba uliojitokeza. Vitu vya kwanza kupangiwa bei ilikuwa ni Sukari na Kahawa. Na kutoka hapo karibu vitu vyote vilikuwa vinanunuliwa kwa kiasi kilichopangwa na serikali kwa kila familia. Mtu hata kama alikuwa na uwezo wa kiasi gani hakuweza kununua zaidi ya alivyopangiwa; mafuta ya gari, n.k vyote vilisimamiwa na bodi karibu 8000 zilizoundwa nchi nzima kusimamia utaratibu huu wa ugavi.

Tanzania tulipoingia kwenye ugavi wa aina hii mwanzoni mwa miaka ya themanini tulifuata kwa kiasi kikubwa mfumo ule wa Marekani. Lengo lilikuwa ni lile lile kuwa katika hali hii ya uhaba basi kila mtu apate angalau sawasawa bila watu wenye uwezo sana wapate zaidi kwa sababu ya uwezo wao. Katika mazingira ya kuacha soko lijifanyie wenyewe ambao watadhurika zaidi ni maskini na watu wakipato cha chini kwani wenye uwezo nao wataweza kununua kiasi kikubwa na kuweka kwenye mojawapo ya vyumba vyao kwenye mahekalu yao!

Karatasi la Propaganda toka OPA

2. Waingereza wao walianza kufanya rationing (kusimamia ugavi wa bidhaa mbalimbali) tangu 1940. Wao walianza kusimamia vyakula kwa makundi matatu; kuanzia vile vya lazima - sukari n.k na vya msimu (mboga n.k) na vile ambavyo ni vya ziada. Lengo likiwa ni lile lile. Familia ziligawiwa coupons za kutumia kununua bidhaa mbalimbali. Hukuweza kununua zaidi ya kile ambacho coupon yako inakuruhusu kununua - hata kama unataka sana.

3. Baada ya Nchi za OPEC mwanzoni mwa miaka ya sabini kuweka mgomo wa kuuza mafuta; nchi za Magharibi (mabepari kweli kweli) walijikuta hawana jinsi isipokuwa kuingilia kati ugavi wa mafuta na kuweka utaratibu wa kugawa mafuta (rationing) ili kuhakikisha kuwa kila mtu anapata nafasi ya kupata mafuta kidogo.

Siyo kusudio langu kuzama katika mada hii na kuchambua kila kilichotokea na kama mazingira ya vita yanaendana na mazingira ya sasa au kama uamuzi wa sasa unafaa. Hadi hivi sasa bado serikali haijaanza kugawa au kuweka utaratibu wa kugawa bidhaa - hasa sukari. Kwa kiasi kikubwa hatujafikia huko na sidhani kama tutafikia huko kwani suala hili la kwetu ni suala la ndani (domestic issue) na ambalo haliendani na mambo yanayoendelea kimataifa.

Ukweli ni kuwa hata nchi za kibepari inapofikia wakati wa kulinda maslahi ya wananchi wao wengi wanasahau yote waliyojifunza kutoka kwa Adam Smith na kuwa wajamaa!

 

[Freeland]

mnahamisha magoli tu...jibuni haya maswali;

1.Kwanini sukari haikuwa adimu kabla ya zuio la rais kuagiza sukari kutoka nje ya nchi?

2.Kama tatizo ni wafanyabiashara kuhodhi sukari...Kwa nini sasa serikali imeamua kuagiza sukari nje? miezi miwili tu baada ya zuio

msidhani wote tu wajinga tuuuu.na wapiga makofi wa mfalme,,,,,,

Elezeeni mahitaji ya sukari kwa nchi kwa mwaka ni tani ngapi na viwanda vya ndani vinaweza kuzalisha tani ngapi?

kama kuna gap linafidiwaje?

Tunaposema tunataka MABADILIKO ...Tunayajua...sio nyie mliodandia hoja

 

[Lusungo]

Wapo ndugu zetu kwa kisingizio cha "ubepari" wanataka tuamini kuwa katika Ubepari wafanyabiashara wana uhuru wa kufanya lolote, popote, vyovyote na bila matokeo yoyote (with impunity). Ndugu zetu hawa wanataka tuamini kuwa kwenye nchi ya kibepari wafanyabiashara kwa sababu ya kutaka faida wanaweza kubania bidhaa ili kusababisha ongezeko la mahitaji (demand) ili waweze kupandisha bei (price). Yaani, wafanyabiashara wazuie ugavi (supply) ili kuliendesha soko badala ya soko lenyewe kuamua nini kinahitajika na kwa bei gani.

Watetezi hawa wa ubepari uchwara wanataka tuamini kuwa kwenye nchi ya kibepari mfanyabiashara mkubwa (wholesaler) anaweza kuamua kununua bidhaa kutoka kwa mtengenezaji (manufacturer) halafu akaificha bidhaa hiyo ili kutokea uhaba (scarcity). Kwamba, kwenye nchi hizo za wenzetu serikali haziwezi kuingilia mipango hiyo kwa sababu ikiingilia hivyo itakuwa ni kama kuifanya serikali iwe ya kijamaa ambayo inasimamia shughuli za uzalishaji mali (means of production).

Ndugu zetu hawa ama hawajui Ubepari halisi ulivyo au hawajawahi kuchukua muda kujifunza nchi za Kibepari (za Kimagharibi) zimewahi kufanya nini katika kusababisha ugawaji wa bidhaa pale inapobidi. Nitatoa mifano michache hapa ili kuzima na kufutilia mbali hoja ya watetezi hawa wa Ubepari uchwara ambao Tanzania haijawahi kuwa mjengaji wake wala mwanafunzi wake mzuri!

1. Mwezi Mei 1942 wakati wa Vita ya Pili ya Dunia Ofisi ya Usimamizi wa Bei (Office of Price Administration) ya Marekani ilisimamisha bei ya karibu vitu vyote kwa sababu ya uhaba uliojitokeza. Vitu vya kwanza kupangiwa bei ilikuwa ni Sukari na Kahawa. Na kutoka hapo karibu vitu vyote vilikuwa vinanunuliwa kwa kiasi kilichopangwa na serikali kwa kila familia. Mtu hata kama alikuwa na uwezo wa kiasi gani hakuweza kununua zaidi ya alivyopangiwa; mafuta ya gari, n.k vyote vilisimamiwa na bodi karibu 8000 zilizoundwa nchi nzima kusimamia utaratibu huu wa ugavi.

Tanzania tulipoingia kwenye ugavi wa aina hii mwanzoni mwa miaka ya themanini tulifuata kwa kiasi kikubwa mfumo ule wa Marekani. Lengo lilikuwa ni lile lile kuwa katika hali hii ya uhaba basi kila mtu apate angalau sawasawa bila watu wenye uwezo sana wapate zaidi kwa sababu ya uwezo wao. Katika mazingira ya kuacha soko lijifanyie wenyewe ambao watadhurika zaidi ni maskini na watu wakipato cha chini kwani wenye uwezo nao wataweza kununua kiasi kikubwa na kuweka kwenye mojawapo ya vyumba vyao kwenye mahekalu yao!

Karatasi la Propaganda toka OPA

2. Waingereza wao walianza kufanya rationing (kusimamia ugavi wa bidhaa mbalimbali) tangu 1940. Wao walianza kusimamia vyakula kwa makundi matatu; kuanzia vile vya lazima - sukari n.k na vya msimu (mboga n.k) na vile ambavyo ni vya ziada. Lengo likiwa ni lile lile. Familia ziligawiwa coupons za kutumia kununua bidhaa mbalimbali. Hukuweza kununua zaidi ya kile ambacho coupon yako inakuruhusu kununua - hata kama unataka sana.

3. Baada ya Nchi za OPEC mwanzoni mwa miaka ya sabini kuweka mgomo wa kuuza mafuta; nchi za Magharibi (mabepari kweli kweli) walijikuta hawana jinsi isipokuwa kuingilia kati ugavi wa mafuta na kuweka utaratibu wa kugawa mafuta (rationing) ili kuhakikisha kuwa kila mtu anapata nafasi ya kupata mafuta kidogo.

Siyo kusudio langu kuzama katika mada hii na kuchambua kila kilichotokea na kama mazingira ya vita yanaendana na mazingira ya sasa au kama uamuzi wa sasa unafaa. Hadi hivi sasa bado serikali haijaanza kugawa au kuweka utaratibu wa kugawa bidhaa - hasa sukari. Kwa kiasi kikubwa hatujafikia huko na sidhani kama tutafikia huko kwani suala hili la kwetu ni suala la ndani (domestic issue) na ambalo haliendani na mambo yanayoendelea kimataifa.

Ukweli ni kuwa hata nchi za kibepari inapofikia wakati wa kulinda maslahi ya wananchi wao wengi wanasahau yote waliyojifunza kutoka kwa Adam Smith na kuwa wajamaa!

Mnahamisha magoli!!!

Mnaleta usanii wa kuficha sukari ili ionekane bwana Mkubwa hakukurupuka!!!

Too silly!!!

 

[wise-comedian]

mnahamisha magoli tu...jibuni haya maswali;

1.Kwanini sukari haikuwa adimu kabla ya zuio la rais kuagiza sukari kutoka nje ya nchi?

2.Kama tatizo ni wafanyabiashara kuhodhi sukari...Kwa nini sasa serikali imeamua kuagiza sukari nje? miezi miwili tu baada ya zuio

msidhani wote tu wajinga tuuuu.na wapiga makofi wa mfalme,,,,,,

Elezeeni mahitaji ya sukari kwa nchi kwa mwaka ni tani ngapi na viwanda vya ndani vinaweza kuzalisha tani ngapi?

kama kuna gap linafidiwaje?

Tunaposema tunataka MABADILIKO ...Tunayajua...sio nyie mliodandia hoja

Mkuu unafikiri rais anafanya hayo kwa manufaa yake binafsi?..au anafanya ili amuumize mwananchi? Ukijua kwanini rais anafanya hivyo basi maswali yako yote yatakuwa yamejibiwa.

 

[Freeland]

Mkuu unafikiri rais anafanya hayo kwa manufaa yake binafsi?..au anafanya ili amuumize mwananchi? Ukijua kwanini rais anafanya hivyo basi maswali yako yote yatakuwa yamejibiwa.

jibu maswali...hiyo hoja y ako haina mashiko kwa Sababu hata JK alikuwa rais na tulidhani anafanya kwa manufaa ya mwananchi...lakini kumbe sivyo...yeye ni mlezi na mzalishaji wa uozo wote huu

 

[Salary Slip]

Huyu jamaa anatakiwa akakaae maabara kuchanganya kemiko na kufundisha vyuoni na si hapo magogoni!

 

[wise-comedian]

jibu maswali...hiyo hoja y ako haina mashiko kwa Sababu hata JK alikuwa rais na tulidhani anafanya kwa manufaa ya mwananchi...lakini kumbe sivyo...yeye ni mlezi na mzalishaji wa uozo wote huu

Umekwisha jiuliza lakini kuwa kwnn anafanya hivyo? Chuki isifunike uwezo wako wa kufikiri.

 

[Mzee Mwanakijiji]

mnahamisha magoli tu...jibuni haya maswali;

1.Kwanini sukari haikuwa adimu kabla ya zuio la rais kuagiza sukari kutoka nje ya nchi?

2.Kama tatizo ni wafanyabiashara kuhodhi sukari...Kwa nini sasa serikali imeamua kuagiza sukari nje? miezi miwili tu baada ya zuio

msidhani wote tu wajinga tuuuu.na wapiga makofi wa mfalme,,,,,,

Elezeeni mahitaji ya sukari kwa nchi kwa mwaka ni tani ngapi na viwanda vya ndani vinaweza kuzalisha tani ngapi?

kama kuna gap linafidiwaje?

Tunaposema tunataka MABADILIKO ...Tunayajua...sio nyie mliodandia hoja

kwani serikali ilisema imezuia sukari kuagizwa kutoka nje au wenzetu hamkusoma au kuelewa kilichosemwa?

 

[sonofobia]

Tunajua kwa nini kuna watu wako bize kutetea wahujumu uchumi....wengine wanacheza ngoma wasioijua

 

[GadoTz]

Magufuli anafanya kila analoweza kuboresha hali ya maisha ya watanzania na taifa kwa ujumla tunamuunga mkono kwa ajili ya nia yake njema na anafanya kwa maslahi yetu wananchi.

Sasa awa wanaowatetea mafisadi na wahujumu uchumi wanafanya hivyo kumnufaisha nani?

 

[Cynic]

huyu jamaa anatuaribia nchi yetu. tatizo la sukari halikuwepo, hata ccm wanajua amelitengeneza mwenyewe

 

[TRUVADA]

View attachment 345535

Tunajua kwa nini kuna watu wako bize kutetea wahujumu uchumi....wengine wanacheza ngoma wasioijua

Mkuu bora umelete hilo gazeti sijui umelifukunyua wapi hongera sana nakumbuka walifanya harambee kwenye mwezi mmoja kabla ya oct 25,
Ubarikiwe sana kwa kuonyesha hawa wanafiki kwa kwenye mwamvuli wa kuwatetea wanyonge ,inabidi ni save hicho kipande kwenye cm yangu

 

[Fortilo]

Imetosha kusikiliza hizi drama.....kilichotokea ni mkakati mbovu wa kuzuia supply kuotka nje bila kujiandaaa.. ...
Kuna haja gani serikali kuzuia na kupambana na wafanyabiashara wanaotafuta faida kila uchao......
biashara yataka faida...only in Tanzania

 

[Return2roots]

View attachment 345535

Tunajua kwa nini kuna watu wako bize kutetea wahujumu uchumi....wengine wanacheza ngoma wasioijua

...vichwa panzi!

 

[Return2roots]

Mkuu bora umelete hilo gazeti sijui umelifukunyua wapi hongera sana nakumbuka walifanya harambee kwenye mwezi mmoja kabla ya oct 25,
Ubarikiwe sana kwa kuonyesha hawa wanafiki kwa kwenye mwamvuli wa kuwatetea wanyonge ,inabidi ni save hicho kipande kwenye cm yangu

..sehemu kubwa ya hawa wenzetu ni unafiki uliotamalaki inapofika masuala ya siasa za nchi yetu, lakini pia, tabia za kishoga shoga....nahofu wengi wao ni, ashakhum, matusi si maneno, ni wa aina ya elton john...! makhabithi!

 

[introvert]

kwani serikali ilisema imezuia sukari kuagizwa kutoka nje au wenzetu hamkusoma au kuelewa kilichosemwa?

Serikali inapodhibiti uagizaji wa sukari ina maana kuna wafanyabiashara ambao hawatapata vibali vya kuagiza sukari.

Mfanyabiashara anapokosa uhakika wa kupata kibali cha kuagiza sukari lazima alinde stock iliyonayo ili isiishe haraka kwa sababu hajui kesho yake, maana ikiisha atapata wapi nyingine wakati kibali hana cha kuagiza?

Pia, ni nini maana ya kuficha sukari? Je, ni kuhifadhi sukari katika ghala au ni kuhamisha sukari kutoka katika ghala lako na kupeleka sehemu nyingine "isiyojulikana"? Ni kiasi gani cha sukari mfanyabiashara anapaswa kubaki nacho katika ghala ili asionekane ameficha sukari? Mind you, kila mfanyabiashara ana model yake na hivyo hakuna a standard quantity for all.

Inabidi tuelewe hii si biashara ambayo ukiwa na tani 50 basi unatoa zote na kuziuza. Kibiashara lazima kuwe na re-order levels. Sasa mfanyabiashara ushamnyima kibali na umeenda mbele zaidi na kusema Serikali itaagiza sukari, sasa akiuza yote si biashara yake imekufa baada ya hapo?

JPM anaonekana ana nia njema na taifa hili lakini mpaka sasa anaonekana si strategist mzuri. Uchumi na biashara hauhitaji nguvu wala vitisho.

NB: Tuna deficit kiasi gani? Maana tunaaminishwa deficit hii ndiyo kiasi kilichofichwa. Makes sense to you?

 

[Richard]

Mkuu Mwanakijiji,

Lakini tuna bodi ya sukari na ambayo niyo yenye jukumu la kusimamia na kudhibiti bidhaa hii.

Sielewi kwanini hii bodi imekaa kimya sana hasa wakti huu.

Nadhani panga linajianda kuingia pale kwa mgosi Semwaza.

 

[Richard]

Serikali inapodhibiti uagizaji wa sukari ina maana kuna wafanyabiashara ambao hawatapata vibali vya kuagiza sukari.

Mfanyabiashara anapokosa uhakika wa kupata kibali cha kuagiza sukari lazima alinde stock iliyonayo ili isiishe haraka kwa sababu hajui kesho yake, maana ikiisha atapata wapi nyingine wakati kibali hana cha kuagiza?

Pia, ni nini maana ya kuficha sukari? Je, ni kuhifadhi sukari katika ghala au ni kuhamisha sukari kutoka katika ghala lako na kupeleka sehemu nyingine "isiyojulikana"? Ni kiasi gani cha sukari mfanyabiashara anapaswa kubaki nacho katika ghala ili asionekane ameficha sukari? Mind you, kila mfanyabiashara ana model yake na hivyo hakuna a standard quantity for all.

Inabidi tuelewe hii si biashara ambayo ukiwa na tani 50 basi unatoa zote na kuziuza. Kibiashara lazima kuwe na re-order levels. Sasa mfanyabiashara ushamnyima kibali na umeenda mbele zaidi na kusema Serikali itaagiza sukari, sasa akiuza yote si biashara yake imekufa baada ya hapo?

JPM anaonekana ana nia njema na taifa hili lakini mpaka sasa anaonekana si strategist mzuri. Uchumi na biashara hauhitaji nguvu wala vitisho.

NB: Tuna deficit kiasi gani? Maana tunaaminishwa deficit hii ndiyo kiasi kilichofichwa. Makes sense to you?

Mkuu, yule jamaa alikutwa na tani zaidi ya 4000 kule Mbagala alikuwa akiuza wastani wa tani 250 kwa siku badala ya zaidi ya hapo.

Halafu pia yeye ni miongoni kwa wafanyabiashara ambao wanakimbilia kwenye viwanda vyetu vya ndani na kununua sukari yote kwa mkupuo ili kuja kuiuza kwa lengo la kupata faida kwa muda mfupi.

Halafu unalezea kuhusu re-order levels unamaanisha nini hapo?

 

[introvert]

Mkuu, yule jamaa alikutwa na tani zaidi ya 4000 kule Mbagala alikuwa akiuza wastani wa tani 250 kwa siku badala ya zaidi ya hapo.

Halafu pia yeye ni miongoni kwa wafanyabiashara ambao wanakimbilia kwenye viwanda vyetu vya ndani na kununua sukari yote kwa mkupuo ili kuja kuiuza kwa lengo la kupata faida kwa muda mfupi.

Halafu unalezea kuhusu re-order levels unamaanisha nini hapo?

Unapofanya biashara lazima uwe una data za kujua mzigo wako unakaa kwa muda gani kutegemeana na order ulizonazo na experience yako kwenye biashara.

Kwa mfano, unapokuwa na tani 100 na unajua huu mzigo unakaa kwa miezi mitatu, basi unajua miezi miwili ikiisha lazima niagize mwingine. Hii ni ili mzigo usiishe wote ukajikuta huna kitu na huku umeshalipa pango la ghala, unadaiwa riba ya mikopo na gharama zingine.

Kwa mfano, unapobakiwa na tani 20 unaona sasa nahitaji kuagiza mzigo mwingine. Unapoenda viwanda vya ndani unaambiwa sukari imeisha. Kuagiza nje vibali vimedhibitiwa na Rais ametangaza wanaagiza wenyewe kama Serikali. Hii inahatarisha biashara yako kwani utakua huna mzigo (utanunua wapi?).

Sasa mfanyabiashara anapoona hatari hii na kuamua kusogeza mzigo pole pole anaitwa mhujumu uchumi. Sasa huyu mfanyabiashara alikua anauza tani 250 kwa siku labda kwa mahesabu yake hii itamsaidia mpaka pale atakapopata uhakika wa kununua kwenye viwanda vya ndani au kuagiza.

Na kama alikua anauza tani 250 na mzigo wake ulikua kwenye ghala lake analotumia kila siku, basi ni uongo kusema huyu mfanyabiashara alikua ameficha sukari.

Ndiyo maana nauliza, ni kiasi gani cha sukari mfanyabiashara anapaswa kuuza ili asionekane anaficha. Kama ana tani 500, je auze kiasi gani asionekane anaficha au anahujumu uchumi?

 

[Mlangaja]

Mazingira ya upungufu wa sukari ni tofauti. Hapa kwetu mtu alikurupuka kwa sababu ya maneno ya watu. Naweza kusema tamko lilitokana na maneno ya kwenye vijiwe vya kahawa. Je zito ni wa kusikiliza? Alipiga kelele sana. Sasa mbona kanyamaza kimya? Zito huyu huyu alipiga kelele mpaka mitambo ya Dowans haikununuliwa japokuwa leo mitambo hiyo hiyo ndo inatuzalishia umeme. Akiendesha nchi kwa maneno ya kusikia badala ya taaluma, tuendako si pazuri sana.