Mhaya
JF-Expert Member
- Aug 20, 2023
- 1,658
- 4,861
Hapa kuna orodha ya dini kubwa zaidi duniani kwa mujibu wa idadi ya wafuasi wao:
1. Ukristo: Ukristo unajumuisha madhehebu mbalimbali kama vile Wakatoliki, Walutheri, Waanglikana, Wapentekoste, na wengine. Inakadiriwa kuwa na zaidi ya bilioni 2.3 ya wafuasi duniani kote. Ukristo ni dini inayomfuata Yesu Kristo kama Mwokozi na Mwana wa Mungu. Imani ya Ukristo inategemea mafundisho ya Biblia, ambayo inajumuisha Agano la Kale na Agano Jipya, na inafundisha upendo kwa Mungu na jirani, msamaha wa dhambi kupitia imani katika Yesu, na uzima wa milele. Ukristo unajumuisha madhehebu mbalimbali na liturujia, na wafuasi wake wanafanya ibada, sala, na kutekeleza maadili ya Kikristo katika maisha yao. Ni dini inayokuza maadili ya upendo, huruma, na haki, na inaathiri tamaduni na maisha ya mamilioni ya watu duniani kote. Wanaamini katika kufa kisha kwenda kuhukumiwa kulingana na matendo yako Duniani ambapo wenye matendo mema wataenda mbinguni na wenye matendo maovu watakwenda motoni pamoja
2. Uislamu: Uislamu una madhehebu kadhaa, kama vile Sunni na Shia. Inakadiriwa kuwa na zaidi ya bilioni 1.9 ya wafuasi. Uislamu ni dini inayomfuata Allah (Mungu) kama Muumba na Mtawala wa ulimwengu, na Muhammad kama Mtume wake wa mwisho. Imani ya Uislamu inategemea Kitabu cha Qur'an, ambacho ni neno la Mungu kwa Muhammad, na pia mafundisho ya Hadith, ambayo ni maneno na vitendo vya Mtume Muhammad. Waislamu wanatakiwa kumtii Mungu, kufuata mafundisho ya Qur'an, kushikilia maadili ya Kiislamu, na kutekeleza sala za kila siku. Dini hii inasisitiza umoja wa Mungu, haki, huruma, na ukarimu kwa wote, na inajumuisha mila na tamaduni mbalimbali kulingana na maeneo ya ulimwengu. Uislamu ni moja ya dini kubwa duniani na ina wafuasi wengi, wanaojulikana kama Waislamu. Wanaamini katika kufa na kwenda kuhukumiwa kulingana na mtendo yako ambapo utaenda Jehanamu au Mbinguni
3. Uhindu: Uhindu ni dini ya zamani ya Uhindi na inakadiriwa kuwa na zaidi ya bilioni 1.2 ya wafuasi. Uhindu ni dini ya kale inayojulikana kwa utamaduni wake wa kipekee na itikadi mbalimbali, japo wengine wanasema sio Dini bali ni mfumo tu wa maisha. Inasisitiza imani katika mungu mmoja aliyetengeneza ulimwengu ambaye ni Brahma (Mwenye vichwa vinne), miungu mingi (Vishnu, Shiva, saraswati, na wengineo) na hawa miungu na wake zao na watoto ambao nao ni miungu. wapo wahindu wasioamini katika uwepo wa miungu yoyote. Inaamini katika Karma (Matendo unayoyafanya sasa yatakuridia katika maisha mengine ukizaliwa upya), yani leo utazaliwa China ukifa basi nafsi yako itazaliwa kwenye umbo jingine huko Marekani, yani utazaliwa kisha utakufa na kuzaliwa tena kwenye mwili mwingine (reincarnation) mpaka pale nafsi yako siku moja ikaenda kutulia sehemu tulivu basi hapo hautazaliwa tena. Wanaamini katika Dharma, kwamba kila kitu kinapaswa kufanyika vile kimepangwa kufanyika, mfano Simba yeye anatakiwa kuwinda wanyama basi afanye hivyo, Mfalme yeye anapaswa kuongoza watu vizuri basi afanye hivyo, endapo mpangilio huo wa maisha ukivurugika basi Jambo baya litatokea, labda simba akianza kula kachumbari badala ya nyama basi atakumbwa na jambo baya au Mfalme akiacha kuongoza watu vizuri basi atakumbwa na jambo baya. Japo lolote lilifanywa kinyume pasipo na utaratibu wa kiasili, au katika tabia mbaya basi dharma itatokea.
4. Ubuddha: Ubuddha ulianzia India na unakadiriwa kuwa na karibu milioni 520 ya wafuasi duniani. Ubudha ni dini na falsafa ya kiroho iliyoundwa karibu karne ya 6 Kabla Yesu nchini India na Siddhartha Gautama, ambaye baadaye akawa anajulikana kama Buddha. Neno "Buddha" si jina bali cheo cha heshima chenye maana ya "aliyeamka". Humo kuna kiini cha imani ya Ubuddha kuwa binadamu huishi kwa kawaida bila ya kutambua hali yake mwenyewe, uangaika na maisha ya hapa na pale, kutokuridhika na vitu, tamaa na kadharika , lakini akielewa mafundisho anakuja kuamka na kuona hali yake pamoja na njia inayopaswa kufuatwa kama kukubali hali yako kimaisha, kuridhika, kufurahia maisha uliyonayo kuacha vitu au fikra zinazoweza kukutesa au kuwatesa wengine, mabaya yote unayofanya kuwa mema, na mabaya unayotendewa kuyajibu kwa wema. Wanaamini sana kwenye Karma, yani chochote utakachokifanya sasa kitakurudia hapo badae kwa namna yoyote. Na wanaamini mtu akifa kama alikuwa ana Karma mbaya au matendo mabaya basi atazaliwa tena katika mwili au kiumbe kingine kuja kuteseka tena Duniani bila kuwa na kumbukumbu ya maisha yakiyopita, na ataendelea kufa na kuzaliwa katika mwili mwingine kuja kuteseka duniani mpaka pale atakapokuwa na matendo mema na karma nzuri basi hapo akifa hawezi kurudi tena Duniani nafsi yake itaenda kutulia mahali ambapo haitaweza kurudi tena Duniani (Sio mbinguni). Hawaamini katika MUNGU kabisa, wanaamini maisha ni mzunguko tu unakufa ulaya unazaliwa Afrika, nafsi itatangatanga duniani mpaka pale nafsi yako itakapoacha Uovu basi ndio itaenda kutulia sehemu sahihi
5. Sikhism: Sikhism ni dini ya Uhindi na inakadiriwa kuwa na takriban wafuasi milioni 30 waumini wengi wakiwa sehemu za Pakistani, Punjab na wengi uwafananisha na waislamu kwa namna ya uvaaji na utamaduni wao na mara nyingi utembea na jambia (panga jembaba refu) mkononi. Sikhism ni dini ya mungu mmoja iliyoundwa huko India karne ya 15 na Guru Nanak Dev Ji, ambaye siku moja akiwa anaoga mtoni alipotea gafla na kujikuta akiwa na mungu na baada ya siku 3 alirudi eneo lile na kusema Hakuna Uislamu wara Uhindu bali kuna Mungu mmoja ambaye hana jinsia, hana familia, hana washirika, yani ni yeye pekee, na wafuasi wake wanaamini Mungu huyo huyo ndio ukienda kwenye dini nyingine anaitwa Allah, Jehovah, Yahweh, Mungu, shiva na majina mengine ya namna hiyo kulingana na Dini husika, na hivyo wanaona hakuna haja ya kugombana kuhusu yupi ni MUNGU maana ni yeye mmoja ila anaitwa majina kutokana na sehemu, lugha, tamaduni au utofauti wa dini. Wanaamini kwenye usawa, hakuna kazi ya mwanaume au mwanamke, kila mtu afanye kazi kwa sababu wote tunauwezo sawa kiakili. Guru maana yake ni Mwalimu, na Dini hii inaa waalimu (Guru) 10 ambao walikuwa wakifundisha mafundisho ya Sakhism. Imani kuu ni kumwamini Mungu mmoja, kuishi maisha ya heshima, na kujitolea kwa seva ya jamii. Kitabu kitakatifu cha Sikh, Guru Granth Sahib, kinachukuliwa kuwa mwongozo wao wa kiroho na maadili. Sikhism inasisitiza usawa wa binadamu, haki, na kutokuwa na ubaguzi wa kidini au kikabila. Waumini wa Sikh huvaa dastaar (turban) kama ishara ya utambulisho wao na wanaendeleza mila ya kusaidia wale walio katika hali ngumu na kutafuta amani. Hawaamini katika Jehanamu (Motoni) au Mbinguni, wao uamini binadamu akishakufa uzaliwa tena kwenye mwili mwingine ambapo mungu ndio upanga urudi kwenye mwili hupi au wa kiumbe gani, hivyo utakufa na kuzaliwa (karma) mpaka pale nafsi itakapo chukuliwa na kurudishwa kwa mungu. Wanaamini majivuno na kujisikia wewe ndio wewe hicho ndio chanzo cha matatizo mengi duniani, mfano vita vya kidini mfano Israel na Palestina vingi ni kwa sababu mmoja anajiona bora kuliko mwingine, hivyo hiyo sio sawa. Majumba yao ya kuabudia mtu yeyote wa dini yeyote anakaribishwa kwa sababu wanaaminj Mungu wako pia ndio mungu wao.
6. Judaism: Judaism ni dini ya Wayahudi na inakadiriwa kuwa na wafuasi milioni 14 hadi 15 duniani. Judaism ni dini ya Kiyahudi inayotokana na mila ya Waebrania na inazingatia maandiko matakatifu ya Torati. Dini hii inamwamini Mungu mmoja tu na inaongozwa na maadili na mafundisho ya kiroho yaliyomo katika Talmudi. Ibada za Kiyahudi zinajumuisha sala, kusoma na kujifunza maandiko matakatifu, kuamini katika Mitume wa Mungu na kusherehekea sikukuu kadhaa kama vile Pasaka na Sukkot. Pia, jamii ya Kiyahudi ina jukumu kubwa katika kudumisha tamaduni zao na historia yao ya muda mrefu. Wanaamini Masiah aliyehadiwa yuko mbioni kuja kuikoa Dunia dhidi ya maovu, na taifa lao ni taifa teule mbele za Mungu. Wanaamini katika kwenda Jehanamu na Mbinguni kulingana na matendo yako.
7. Bahá'í: Dini ya Bahá'í ina wafuasi wapatao milioni 7 duniani. Dini ya Bahá'í ni dini ya kimataifa inayojikita katika amani, umoja wa dini, na ushirikiano wa kijamii. Ilianzishwa karne ya 19 (Mwaka 1863) na Bahá'u'lláh huko Iran, hii ni moja ya Dini zinazokua kwa kasi sana duniani ukizingatia haina muda mrefu ila ni miongoni mwa dini 10 zenye wafuasi wengi. Imani kuu ya dini hii ni kwamba Mungu ameleta ujumbe mpya kupitia manabii kadhaa, ikiwa ni pamoja na Abraham, Buddha, Yesu, Muhammad, na Bahá'u'lláh na wengineo ambao wamepelekea maisha ya hivi leo. Wanaamini katika Mungu mmoja mkuu aliyeumba ulimwengu. Wafuasi wa Bahá'í wanathamini amani, haki za binadamu, na kujitolea kwa maendeleo ya kiroho na kimwili. Wanaamini dini zote ni moja. Dini hii inaongozwa na mfumo wa utawala wa kidemokrasia wa kitasaufi na inasisitiza umoja wa binadamu na kuvumiliana miongoni mwa dini zote na tamaduni. Wanaamini dini yao inawapa uhuru wa kuabudu, mfano mtoto aliyezaliwa na baba mkristo na mama muislamu, au baba muislamu na mama muhindu moja kwa moja mtoto ni lazima hawe muumini wa dini zote hizi mbili kutoka kwa wazazi wake, hivi kupelekea kushika maandiko ya mitume wa dini mbili tofauti. Sasa dini hii inampa mwanya mtotot huyu kuamini katika mitume tofauti tofauti wa dini tofauti tofauti kwa sababu wote ni mitume bila kujali anatoka dini gani. Na wanaamini ukifa mwisho wa siku utarudi kwa muumbaji.
8. Jainism: Jainism ni dini ya Uhindi na inakadiriwa kuwa na wafuasi wapatao milioni 4. Jainism ni dini ya kale inayotokea nchini India na inazingatia mafundisho ya kiroho yaliyotolewa na mwalimu maarufu anayejulikana kama Mahavira. Dini hii inasisitiza kanuni za ahimsa (kutokumwaga damu) na ukomavu wa kiroho kama njia ya kufikia moksha, ambayo ni kutakaswa na kufikia hali ya juu ya utakatifu. Wafuasi wa Jainism, wanajulikana kwa kujitolea kwa kudumisha amani na kutunza viumbe vyote, pamoja na kuepuka kusababisha madhara kwa viumbe hai. Chakula chao kikuu ni mbogamboga, hawali nyama wa kiumbe chochote. Jainism ina mafundisho ya kina yanayohusiana na nidhamu ya maisha, kujizuia kutoka tamaa na ulafi, na kujitolea kwa utakatifu wa maisha yote. Wanaamini unaweza kuikwepa karma kama utazingatia mafundisho yao, na utakwepa kufa na kuzaliwa tena kwenye mwili mwingine kama ukifata mafundisho yao. Pia wanaamini viumbe vyote hai vina roho, na kama vina roho basi wanaweza kusikia maumivu hivyo utakiwi kuvidhuru au kuviua kama vile wewe ambavyo hupendi kufanyiwa hivyo.
9. Shinto: Shinto ni dini ya Japani na ina wafuasi wengi nchini Japani, lakini idadi ya wafuasi duniani haijulikani sana. Shinto ni dini ya asili ya Japani ambayo inazingatia ibada ya miungu ya asili, maarifa ya kiroho, na heshima kwa wafu na mababu. Katika Shinto, maeneo ya asili kama misitu, mabonde, na vijito vinaaminika kuwa na miungu au roho za asili, na ibada hufanyika katika maeneo haya. Pia, Shinto inasisitiza umoja wa kiroho kati ya watu na asili, na sherehe za kila mwaka, kama vile Hanami (kutazama maua ya cherry), hufanyika kwa kusherehekea mzunguko wa asili. Ingawa Shinto ni dini ya asili ya Japani, inaweza kuunganishwa na dini zingine kama vile Budha na imekuwa sehemu muhimu ya utamaduni wa Japani.
10. Taoism: Taoism ni dini ya China na ina wafuasi wengi nchini China, lakini idadi ya wafuasi duniani haijulikani sana. Taoism, au Daoism, ni dini na falsafa ya Kichina inayojikita katika mafundisho ya Kitao (Dao) ambayo kama ilivyo kwa dini ya shinto inafata njia au mkondo wa asili wa mambo. Katika Taoism, kuna msisitizo mkubwa wa kufuata mkondo wa asili wa mambo badala ya kujaribu kuyashinda. Lengo ni kufikia hali ya utulivu na Tao kwa kufuata njia ya wuwei, ambayo ni hatua ya kutofanya chochote kwa nguvu, lakini badala yake kuacha mambo yafuate mkondo wao. Taoism pia inaamini katika muunganiko wa yin na yang ☯️, ambayo inawakilisha mzunguko wa maisha na usawa katika maisha. Dini hii inajulikana kwa mazoezi ya kiroho kama vile Tai Chi na inahimiza maisha yenye amani, usawa, na ujumuishaji wa mwanadamu na asili.
Orodha hii inatoa muhtasari wa dini kubwa zaidi duniani kwa mujibu wa idadi ya wafuasi wao, lakini kuna dini nyingine nyingi na madhehebu tofauti kote ulimwenguni. Idadi ya wafuasi wa dini inaweza kutofautiana kutoka chanzo kimoja hadi kingine na inaweza kubadilika kadri muda unavyosonga mbele.
1. Ukristo: Ukristo unajumuisha madhehebu mbalimbali kama vile Wakatoliki, Walutheri, Waanglikana, Wapentekoste, na wengine. Inakadiriwa kuwa na zaidi ya bilioni 2.3 ya wafuasi duniani kote. Ukristo ni dini inayomfuata Yesu Kristo kama Mwokozi na Mwana wa Mungu. Imani ya Ukristo inategemea mafundisho ya Biblia, ambayo inajumuisha Agano la Kale na Agano Jipya, na inafundisha upendo kwa Mungu na jirani, msamaha wa dhambi kupitia imani katika Yesu, na uzima wa milele. Ukristo unajumuisha madhehebu mbalimbali na liturujia, na wafuasi wake wanafanya ibada, sala, na kutekeleza maadili ya Kikristo katika maisha yao. Ni dini inayokuza maadili ya upendo, huruma, na haki, na inaathiri tamaduni na maisha ya mamilioni ya watu duniani kote. Wanaamini katika kufa kisha kwenda kuhukumiwa kulingana na matendo yako Duniani ambapo wenye matendo mema wataenda mbinguni na wenye matendo maovu watakwenda motoni pamoja
2. Uislamu: Uislamu una madhehebu kadhaa, kama vile Sunni na Shia. Inakadiriwa kuwa na zaidi ya bilioni 1.9 ya wafuasi. Uislamu ni dini inayomfuata Allah (Mungu) kama Muumba na Mtawala wa ulimwengu, na Muhammad kama Mtume wake wa mwisho. Imani ya Uislamu inategemea Kitabu cha Qur'an, ambacho ni neno la Mungu kwa Muhammad, na pia mafundisho ya Hadith, ambayo ni maneno na vitendo vya Mtume Muhammad. Waislamu wanatakiwa kumtii Mungu, kufuata mafundisho ya Qur'an, kushikilia maadili ya Kiislamu, na kutekeleza sala za kila siku. Dini hii inasisitiza umoja wa Mungu, haki, huruma, na ukarimu kwa wote, na inajumuisha mila na tamaduni mbalimbali kulingana na maeneo ya ulimwengu. Uislamu ni moja ya dini kubwa duniani na ina wafuasi wengi, wanaojulikana kama Waislamu. Wanaamini katika kufa na kwenda kuhukumiwa kulingana na mtendo yako ambapo utaenda Jehanamu au Mbinguni
3. Uhindu: Uhindu ni dini ya zamani ya Uhindi na inakadiriwa kuwa na zaidi ya bilioni 1.2 ya wafuasi. Uhindu ni dini ya kale inayojulikana kwa utamaduni wake wa kipekee na itikadi mbalimbali, japo wengine wanasema sio Dini bali ni mfumo tu wa maisha. Inasisitiza imani katika mungu mmoja aliyetengeneza ulimwengu ambaye ni Brahma (Mwenye vichwa vinne), miungu mingi (Vishnu, Shiva, saraswati, na wengineo) na hawa miungu na wake zao na watoto ambao nao ni miungu. wapo wahindu wasioamini katika uwepo wa miungu yoyote. Inaamini katika Karma (Matendo unayoyafanya sasa yatakuridia katika maisha mengine ukizaliwa upya), yani leo utazaliwa China ukifa basi nafsi yako itazaliwa kwenye umbo jingine huko Marekani, yani utazaliwa kisha utakufa na kuzaliwa tena kwenye mwili mwingine (reincarnation) mpaka pale nafsi yako siku moja ikaenda kutulia sehemu tulivu basi hapo hautazaliwa tena. Wanaamini katika Dharma, kwamba kila kitu kinapaswa kufanyika vile kimepangwa kufanyika, mfano Simba yeye anatakiwa kuwinda wanyama basi afanye hivyo, Mfalme yeye anapaswa kuongoza watu vizuri basi afanye hivyo, endapo mpangilio huo wa maisha ukivurugika basi Jambo baya litatokea, labda simba akianza kula kachumbari badala ya nyama basi atakumbwa na jambo baya au Mfalme akiacha kuongoza watu vizuri basi atakumbwa na jambo baya. Japo lolote lilifanywa kinyume pasipo na utaratibu wa kiasili, au katika tabia mbaya basi dharma itatokea.
4. Ubuddha: Ubuddha ulianzia India na unakadiriwa kuwa na karibu milioni 520 ya wafuasi duniani. Ubudha ni dini na falsafa ya kiroho iliyoundwa karibu karne ya 6 Kabla Yesu nchini India na Siddhartha Gautama, ambaye baadaye akawa anajulikana kama Buddha. Neno "Buddha" si jina bali cheo cha heshima chenye maana ya "aliyeamka". Humo kuna kiini cha imani ya Ubuddha kuwa binadamu huishi kwa kawaida bila ya kutambua hali yake mwenyewe, uangaika na maisha ya hapa na pale, kutokuridhika na vitu, tamaa na kadharika , lakini akielewa mafundisho anakuja kuamka na kuona hali yake pamoja na njia inayopaswa kufuatwa kama kukubali hali yako kimaisha, kuridhika, kufurahia maisha uliyonayo kuacha vitu au fikra zinazoweza kukutesa au kuwatesa wengine, mabaya yote unayofanya kuwa mema, na mabaya unayotendewa kuyajibu kwa wema. Wanaamini sana kwenye Karma, yani chochote utakachokifanya sasa kitakurudia hapo badae kwa namna yoyote. Na wanaamini mtu akifa kama alikuwa ana Karma mbaya au matendo mabaya basi atazaliwa tena katika mwili au kiumbe kingine kuja kuteseka tena Duniani bila kuwa na kumbukumbu ya maisha yakiyopita, na ataendelea kufa na kuzaliwa katika mwili mwingine kuja kuteseka duniani mpaka pale atakapokuwa na matendo mema na karma nzuri basi hapo akifa hawezi kurudi tena Duniani nafsi yake itaenda kutulia mahali ambapo haitaweza kurudi tena Duniani (Sio mbinguni). Hawaamini katika MUNGU kabisa, wanaamini maisha ni mzunguko tu unakufa ulaya unazaliwa Afrika, nafsi itatangatanga duniani mpaka pale nafsi yako itakapoacha Uovu basi ndio itaenda kutulia sehemu sahihi
5. Sikhism: Sikhism ni dini ya Uhindi na inakadiriwa kuwa na takriban wafuasi milioni 30 waumini wengi wakiwa sehemu za Pakistani, Punjab na wengi uwafananisha na waislamu kwa namna ya uvaaji na utamaduni wao na mara nyingi utembea na jambia (panga jembaba refu) mkononi. Sikhism ni dini ya mungu mmoja iliyoundwa huko India karne ya 15 na Guru Nanak Dev Ji, ambaye siku moja akiwa anaoga mtoni alipotea gafla na kujikuta akiwa na mungu na baada ya siku 3 alirudi eneo lile na kusema Hakuna Uislamu wara Uhindu bali kuna Mungu mmoja ambaye hana jinsia, hana familia, hana washirika, yani ni yeye pekee, na wafuasi wake wanaamini Mungu huyo huyo ndio ukienda kwenye dini nyingine anaitwa Allah, Jehovah, Yahweh, Mungu, shiva na majina mengine ya namna hiyo kulingana na Dini husika, na hivyo wanaona hakuna haja ya kugombana kuhusu yupi ni MUNGU maana ni yeye mmoja ila anaitwa majina kutokana na sehemu, lugha, tamaduni au utofauti wa dini. Wanaamini kwenye usawa, hakuna kazi ya mwanaume au mwanamke, kila mtu afanye kazi kwa sababu wote tunauwezo sawa kiakili. Guru maana yake ni Mwalimu, na Dini hii inaa waalimu (Guru) 10 ambao walikuwa wakifundisha mafundisho ya Sakhism. Imani kuu ni kumwamini Mungu mmoja, kuishi maisha ya heshima, na kujitolea kwa seva ya jamii. Kitabu kitakatifu cha Sikh, Guru Granth Sahib, kinachukuliwa kuwa mwongozo wao wa kiroho na maadili. Sikhism inasisitiza usawa wa binadamu, haki, na kutokuwa na ubaguzi wa kidini au kikabila. Waumini wa Sikh huvaa dastaar (turban) kama ishara ya utambulisho wao na wanaendeleza mila ya kusaidia wale walio katika hali ngumu na kutafuta amani. Hawaamini katika Jehanamu (Motoni) au Mbinguni, wao uamini binadamu akishakufa uzaliwa tena kwenye mwili mwingine ambapo mungu ndio upanga urudi kwenye mwili hupi au wa kiumbe gani, hivyo utakufa na kuzaliwa (karma) mpaka pale nafsi itakapo chukuliwa na kurudishwa kwa mungu. Wanaamini majivuno na kujisikia wewe ndio wewe hicho ndio chanzo cha matatizo mengi duniani, mfano vita vya kidini mfano Israel na Palestina vingi ni kwa sababu mmoja anajiona bora kuliko mwingine, hivyo hiyo sio sawa. Majumba yao ya kuabudia mtu yeyote wa dini yeyote anakaribishwa kwa sababu wanaaminj Mungu wako pia ndio mungu wao.
6. Judaism: Judaism ni dini ya Wayahudi na inakadiriwa kuwa na wafuasi milioni 14 hadi 15 duniani. Judaism ni dini ya Kiyahudi inayotokana na mila ya Waebrania na inazingatia maandiko matakatifu ya Torati. Dini hii inamwamini Mungu mmoja tu na inaongozwa na maadili na mafundisho ya kiroho yaliyomo katika Talmudi. Ibada za Kiyahudi zinajumuisha sala, kusoma na kujifunza maandiko matakatifu, kuamini katika Mitume wa Mungu na kusherehekea sikukuu kadhaa kama vile Pasaka na Sukkot. Pia, jamii ya Kiyahudi ina jukumu kubwa katika kudumisha tamaduni zao na historia yao ya muda mrefu. Wanaamini Masiah aliyehadiwa yuko mbioni kuja kuikoa Dunia dhidi ya maovu, na taifa lao ni taifa teule mbele za Mungu. Wanaamini katika kwenda Jehanamu na Mbinguni kulingana na matendo yako.
7. Bahá'í: Dini ya Bahá'í ina wafuasi wapatao milioni 7 duniani. Dini ya Bahá'í ni dini ya kimataifa inayojikita katika amani, umoja wa dini, na ushirikiano wa kijamii. Ilianzishwa karne ya 19 (Mwaka 1863) na Bahá'u'lláh huko Iran, hii ni moja ya Dini zinazokua kwa kasi sana duniani ukizingatia haina muda mrefu ila ni miongoni mwa dini 10 zenye wafuasi wengi. Imani kuu ya dini hii ni kwamba Mungu ameleta ujumbe mpya kupitia manabii kadhaa, ikiwa ni pamoja na Abraham, Buddha, Yesu, Muhammad, na Bahá'u'lláh na wengineo ambao wamepelekea maisha ya hivi leo. Wanaamini katika Mungu mmoja mkuu aliyeumba ulimwengu. Wafuasi wa Bahá'í wanathamini amani, haki za binadamu, na kujitolea kwa maendeleo ya kiroho na kimwili. Wanaamini dini zote ni moja. Dini hii inaongozwa na mfumo wa utawala wa kidemokrasia wa kitasaufi na inasisitiza umoja wa binadamu na kuvumiliana miongoni mwa dini zote na tamaduni. Wanaamini dini yao inawapa uhuru wa kuabudu, mfano mtoto aliyezaliwa na baba mkristo na mama muislamu, au baba muislamu na mama muhindu moja kwa moja mtoto ni lazima hawe muumini wa dini zote hizi mbili kutoka kwa wazazi wake, hivi kupelekea kushika maandiko ya mitume wa dini mbili tofauti. Sasa dini hii inampa mwanya mtotot huyu kuamini katika mitume tofauti tofauti wa dini tofauti tofauti kwa sababu wote ni mitume bila kujali anatoka dini gani. Na wanaamini ukifa mwisho wa siku utarudi kwa muumbaji.
8. Jainism: Jainism ni dini ya Uhindi na inakadiriwa kuwa na wafuasi wapatao milioni 4. Jainism ni dini ya kale inayotokea nchini India na inazingatia mafundisho ya kiroho yaliyotolewa na mwalimu maarufu anayejulikana kama Mahavira. Dini hii inasisitiza kanuni za ahimsa (kutokumwaga damu) na ukomavu wa kiroho kama njia ya kufikia moksha, ambayo ni kutakaswa na kufikia hali ya juu ya utakatifu. Wafuasi wa Jainism, wanajulikana kwa kujitolea kwa kudumisha amani na kutunza viumbe vyote, pamoja na kuepuka kusababisha madhara kwa viumbe hai. Chakula chao kikuu ni mbogamboga, hawali nyama wa kiumbe chochote. Jainism ina mafundisho ya kina yanayohusiana na nidhamu ya maisha, kujizuia kutoka tamaa na ulafi, na kujitolea kwa utakatifu wa maisha yote. Wanaamini unaweza kuikwepa karma kama utazingatia mafundisho yao, na utakwepa kufa na kuzaliwa tena kwenye mwili mwingine kama ukifata mafundisho yao. Pia wanaamini viumbe vyote hai vina roho, na kama vina roho basi wanaweza kusikia maumivu hivyo utakiwi kuvidhuru au kuviua kama vile wewe ambavyo hupendi kufanyiwa hivyo.
9. Shinto: Shinto ni dini ya Japani na ina wafuasi wengi nchini Japani, lakini idadi ya wafuasi duniani haijulikani sana. Shinto ni dini ya asili ya Japani ambayo inazingatia ibada ya miungu ya asili, maarifa ya kiroho, na heshima kwa wafu na mababu. Katika Shinto, maeneo ya asili kama misitu, mabonde, na vijito vinaaminika kuwa na miungu au roho za asili, na ibada hufanyika katika maeneo haya. Pia, Shinto inasisitiza umoja wa kiroho kati ya watu na asili, na sherehe za kila mwaka, kama vile Hanami (kutazama maua ya cherry), hufanyika kwa kusherehekea mzunguko wa asili. Ingawa Shinto ni dini ya asili ya Japani, inaweza kuunganishwa na dini zingine kama vile Budha na imekuwa sehemu muhimu ya utamaduni wa Japani.
10. Taoism: Taoism ni dini ya China na ina wafuasi wengi nchini China, lakini idadi ya wafuasi duniani haijulikani sana. Taoism, au Daoism, ni dini na falsafa ya Kichina inayojikita katika mafundisho ya Kitao (Dao) ambayo kama ilivyo kwa dini ya shinto inafata njia au mkondo wa asili wa mambo. Katika Taoism, kuna msisitizo mkubwa wa kufuata mkondo wa asili wa mambo badala ya kujaribu kuyashinda. Lengo ni kufikia hali ya utulivu na Tao kwa kufuata njia ya wuwei, ambayo ni hatua ya kutofanya chochote kwa nguvu, lakini badala yake kuacha mambo yafuate mkondo wao. Taoism pia inaamini katika muunganiko wa yin na yang ☯️, ambayo inawakilisha mzunguko wa maisha na usawa katika maisha. Dini hii inajulikana kwa mazoezi ya kiroho kama vile Tai Chi na inahimiza maisha yenye amani, usawa, na ujumuishaji wa mwanadamu na asili.
Orodha hii inatoa muhtasari wa dini kubwa zaidi duniani kwa mujibu wa idadi ya wafuasi wao, lakini kuna dini nyingine nyingi na madhehebu tofauti kote ulimwenguni. Idadi ya wafuasi wa dini inaweza kutofautiana kutoka chanzo kimoja hadi kingine na inaweza kubadilika kadri muda unavyosonga mbele.
