Nchi yetu ilianza kama nchi ya kijamaa chini ya Rais Julius K Nyerere. Tuliamini katika mfumo wa kijamaa na tulijua kuwa mfumo huu ndio pekee unaoweza kutuletea maendeleo.
Katika mfumo wa kijamaa kila kitu ni cha jamii. Mambo kama shule na afya ni huduma za bure kabisa. Kwenye mfumo huu tofauti za kimatabaka ya uchumi ni ndogo sana kwenye jamii. Kwani kila kinachopatikana kinagawanywa kwa usawa, iwe ulijituma zaidi au la.
Ni mfumo mzuri ulituweka pamoja tukawa kama ndugu lakini ukatuletea umasikini.
Kwa kuwa kipato kilikuwa sawa na kuna mashamba ya vijiji pakazaliwa jamii ya wazembe wasiotaka kufanya kazi wakiamini kitakachopatikana kitagawanywa sawa.
Ufanye kazi usifanye, utatibiwa bure na watoto wako watasoma bure kwa kutegemea juhudi za wenzako.
Kipindi cha Rais Mwinyi tukaanza kuingia kwenye ubepari baada ya ujamaa kushindwa. Pakaanza kuwa na biashara za shule binafsi na viwanda na gap la kiuchumi likaanza kati ya walio nacho na wasio nacho.
Hakuna nchi duniani ipo kwenye ubepari kamili. Maana nchi nyingi za kibepari bado zina baadhi ya tabia za ki jamaa kama kusoma bure na huduma za afya. Na serikali bado inaendelea kusimamia baadhi ya vitu ili wenye nacho wasiwanyonye wasionacho.
Raia kwa kutokuelewa kuwa tulishaachana na ujamaa bado wanaendelea kutegemea serikali na jamii kwenye kila kitu.
Akipatikana mtu ana fedha kuwazidi wanalalamika, akija mwekezaji wanalalamika wanataka usawa wasijue kwenye ubepari hakuna usawa.
Kwenye ubepari hakuna kutegeana kwenye kazi ukitegea ni hasara yako. Kwenye ubepari usikubali kuwa mnyonge pambana kwa njia zote za halali utoke huko maana hakuna utegemezi wa jamiii kukuokoa.
Ubepari ni mzuri kuliko ujamaa maana maendeleo tunayaona. Lakini ubepari mzuri ni ambao serikali bado inanguvu ya kuregulate biashara binafsi.
Katika mfumo wa kijamaa kila kitu ni cha jamii. Mambo kama shule na afya ni huduma za bure kabisa. Kwenye mfumo huu tofauti za kimatabaka ya uchumi ni ndogo sana kwenye jamii. Kwani kila kinachopatikana kinagawanywa kwa usawa, iwe ulijituma zaidi au la.
Ni mfumo mzuri ulituweka pamoja tukawa kama ndugu lakini ukatuletea umasikini.
Kwa kuwa kipato kilikuwa sawa na kuna mashamba ya vijiji pakazaliwa jamii ya wazembe wasiotaka kufanya kazi wakiamini kitakachopatikana kitagawanywa sawa.
Ufanye kazi usifanye, utatibiwa bure na watoto wako watasoma bure kwa kutegemea juhudi za wenzako.
Kipindi cha Rais Mwinyi tukaanza kuingia kwenye ubepari baada ya ujamaa kushindwa. Pakaanza kuwa na biashara za shule binafsi na viwanda na gap la kiuchumi likaanza kati ya walio nacho na wasio nacho.
Hakuna nchi duniani ipo kwenye ubepari kamili. Maana nchi nyingi za kibepari bado zina baadhi ya tabia za ki jamaa kama kusoma bure na huduma za afya. Na serikali bado inaendelea kusimamia baadhi ya vitu ili wenye nacho wasiwanyonye wasionacho.
Raia kwa kutokuelewa kuwa tulishaachana na ujamaa bado wanaendelea kutegemea serikali na jamii kwenye kila kitu.
Akipatikana mtu ana fedha kuwazidi wanalalamika, akija mwekezaji wanalalamika wanataka usawa wasijue kwenye ubepari hakuna usawa.
Kwenye ubepari hakuna kutegeana kwenye kazi ukitegea ni hasara yako. Kwenye ubepari usikubali kuwa mnyonge pambana kwa njia zote za halali utoke huko maana hakuna utegemezi wa jamiii kukuokoa.
Ubepari ni mzuri kuliko ujamaa maana maendeleo tunayaona. Lakini ubepari mzuri ni ambao serikali bado inanguvu ya kuregulate biashara binafsi.
