Tume huru ya uchaguzi

[Nyani Ngabu]

Kwa muda mrefu sasa baadhi yetu humu tumekuwa tukizungumzia juu ya umuhimu wa uwepo wa tume huru ya uchaguzi.

Hiyo ni kwa sababu hii iliyopo sasa hivi baadhi yetu hatuioni kama ipo huru.
Lakini sina uhakika kama tulio wengi tunajua hata hiyo tume huru inapaswa iweje. Hivi kuna kitu kama tume huru ya uchaguzi kweli? Na ni huru kiasi gani hasa?

Hivi kweli kabisa katika mazingira yaliyopo sasa hivi uwepo wa tume huru ya uchaguzi unawezekana? Hao watu watakaounda hiyo tume huru watatoka wapi?

Na kweli watakuwa huru au watakuwa na upendeleo waliouficha na siku ya siku ikifika ndo wanazionyesha rangi zao za kweli?
Hakuna njia au namna nyingine zaidi ya kuwa na tume huru ya uchaguzi?

Na tuseme tunaipata hiyo tume 'huru'. CCM ikiendelea kushinda chaguzi kisingizio cha upinzani kushindwa kitakuwa nini?
Kwamba bado hiyo tume 'huru' haipo huru?

Nawaza tu hapa....maana huenda tatizo la wapinzani kushindwa chaguzi ni zaidi ya uwepo au kutokuwepo kwa tume huru ya uchaguzi.....

 

[Lancashire]

Mkuu kwa mtazamo wako Tume huru ni kikwazo au siyo kikwazo?

 

[Nyani Ngabu]

Mkuu kwa mtazamo wako Tume huru ni kikwazo au siyo kikwazo?

Yote yanawezekana...ila kwa kiasi gani ndo kimbembe kujua.

 

[MsemajiUkweli]

Dhana ya tume huru ni utopia. Hakuna tume ya uchaguzi iliyo huru.

Kila tume katika nchi zina matatizo ya hapa na pale.

Zanzibar waliunda ''tume huru'' iliyoshirikisha vyama vyote vya kisiasa. Kilichotokea kila mtu anayefuatilia masuala ya kisiasa anafahamu.

Kenya waliunda ''tume huru'' ya Uchaguzi ikishirikisha wadau wote wa siasa. Kilichotokea kila anayefuatilia masuala ya kisiasa anafahamu.

Tanzania wapinzani wakishindwa uchaguzi huleta hoja ya tume ya uchaguzi sio huru. Hizi kelele zimeanza mwaka 1995 lakini kinachoshangaza kila uchaguzi wanagombea.

Nirejee kwenye swali lako, hiyo tume itakuwa huru kiasi gani?

Je, wadau wa uchaguzi watakubaliana kubadilisha Katiba ya Tanzania?

Kumbuka hizi ni siasa za nchi za Afrika.

 

[Nyani Ngabu]

Zanzibar waliunda tume huru iliyoshirikisha vyama vyote vya kisiasa. Kilichotokea kila mtu anayefuatilia masuala ya kisiasa anafahamu.

Kenya waliunda tume huru ya Uchaguzi ikishirikisha wadau wote wa siasa. Kilichotokea kila anayefuatilia masuala ya kisiasa anafahamu.

Nirejee kwenye swali lako, hiyo tume itakuwa huru kiasi gani?

Kumbuka hizi ni siasa za nchi za Afrika.

Kule Kenya baada ya Raila kushindwa akadai tume haiko huru licha ya yeye mwenyewe kushiriki kikamilifu katika kuiunda.

Hizi siasa bana...hususan hizi za Kiafrika ni za ajabu kweli kweli.

Na ndo maana nahisi hata tukija kuipata hiyo tume huru [binafsi sidhani kama hata kuna kitu kama hicho] bado tu watu watahamisha magoli.

 

[baro]

Kwa muda mrefu sasa baadhi yetu humu tumekuwa tukizungumzia juu ya umuhimu wa uwepo wa tume huru ya uchaguzi.

Hiyo ni kwa sababu hii iliyopo sasa hivi baadhi yetu hatuioni kama ipo huru.

Lakini sina uhakika kama tulio wengi tunajua hata hiyo tume huru inapaswa iweje.

Hivi kuna kitu kama tume huru ya uchaguzi kweli? Na ni huru kiasi gani hasa?

Hivi kweli kabisa katika mazingira yaliyopo sasa hivi uwepo wa tume huru ya uchaguzi unawezekana?

Hao watu watakaounda hiyo tume huru watatoka wapi?

Na kweli watakuwa huru au watakuwa na upendeleo waliouficha na siku ya siku ikifika ndo wanazionyesha rangi zao za kweli?

Hakuna njia au namna nyingine zaidi ya kuwa na tume huru ya uchaguzi?

Na tuseme tunaipata hiyo tume 'huru'. CCM ikiendelea kushinda chaguzi kisingizio cha upinzani kushindwa itakuwa nini?

Kwamba bado hiyo tume 'huru' haipo huru?

Nawaza tu hapa....maana huenda tatizo la wapinzani kushindwa chaguzi ni zaidi ya uwepo au kutokuwepo kwa tume huru ya uchaguzi.....

Tatizo la Tanzania sio tume huru ya uchaguzi , tatizo hatuna upinzani madhubuti ambao umevaa ngozi ya upinzani na uzalendo yaani mvua inyeshe. Jua liwake

Pia , agenda za maana , yaani wanapenda siasa za matusi na kumsema rais au CCM

Badala waje na siasa za kisasa kitafiti

Mfano unapofanya research lazima uwe na source of problem , then una kuwa na Specific objectives zako , alafu unakuja na Solution ya Problem , na unamaliza na methodology utakayotumia

Sasa wao mwanzo mwisho matusi matusi hakuna mbadala wa jawabu kwamba mkitupa nchi tutafanya hivi kwa kutumia mbinu hizi na mifano mingi

Ila wao ni siasa za mitaroni

Masikini Upinzani Tanzania

 

[Barbarosa]

Kwa muda mrefu sasa baadhi yetu humu tumekuwa tukizungumzia juu ya umuhimu wa uwepo wa tume huru ya uchaguzi.

Hiyo ni kwa sababu hii iliyopo sasa hivi baadhi yetu hatuioni kama ipo huru.

Lakini sina uhakika kama tulio wengi tunajua hata hiyo tume huru inapaswa iweje.

Hivi kuna kitu kama tume huru ya uchaguzi kweli? Na ni huru kiasi gani hasa?

Hivi kweli kabisa katika mazingira yaliyopo sasa hivi uwepo wa tume huru ya uchaguzi unawezekana?

Hao watu watakaounda hiyo tume huru watatoka wapi?

Na kweli watakuwa huru au watakuwa na upendeleo waliouficha na siku ya siku ikifika ndo wanazionyesha rangi zao za kweli?

Hakuna njia au namna nyingine zaidi ya kuwa na tume huru ya uchaguzi?

Na tuseme tunaipata hiyo tume 'huru'. CCM ikiendelea kushinda chaguzi kisingizio cha upinzani kushindwa itakuwa nini?

Kwamba bado hiyo tume 'huru' haipo huru?

Nawaza tu hapa....maana huenda tatizo la wapinzani kushindwa chaguzi ni zaidi ya uwepo au kutokuwepo kwa tume huru ya uchaguzi.....

Kuna jambo watu wengi hasa Waafrika hatulielewi, nalo ni hili, Katiba zote Duniani huundwa kuwanufaisha wale wanaoiunda, na hii ni USA, Ulaya, Ujapani au sijui Ghana, hivyo hata hapa Tanzania hata hiyo inayoitwa Katiba mpya ikiundwa, maadamu CCM ndiyo wako wengi Bungeni hawawezi kupitisha Katiba ambayo haitakuwa upande wao kwa namna moja au nyingine, huo ndiyo ukweli, hivyo ni kupoteza muda tu!

Na mfano mzuri ni Kenya Raila Odinga na wenzake waliipigania sana hii wanaoiita Katiba mpya kwa maana walifikiri kwamba ingeweza kupunguza nguvu ya Wakikuyu na kumuingiza Raila madarakani ikashindikana sasa hivi hawaitaki, na kwa nini? Ni kwa sababu imeshindwa kutimiza lengo, lkn kwa Kenya hili liliwezekana tu kwa sababu Chama cha Odinga kilikuwa na Wabunge wengi Bungeni!

Na ndiyo maana siku zote nasema kama Wapinzani wangekuwa na akili wangepigania kuwa na Wabunge wengi Bungeni, wangeachana uraisi na kuwekeza zaidi huku chini, hiyo ndo game changer lkn hilo haliwezekani kwa maana wanajindanganya kwamba wanashinda Uraisi lkn wanaibiwa kura, hapo sasa kila mtu Kambale!

 

[Nyani Ngabu]

Tatizo la Tanzania sio tume huru ya uchaguzi , tatizo hatuna upinzani madhubuti ambao umevaa ngozi ya upinzani na uzalendo yaani mvua inyeshe. Jua liwake

Pia , agenda za maana , yaani wanapenda siasa za matusi na kumsema rais au CCM

Badala waje na siasa za kisasa kitafiti

Mfano unapofanya research lazima uwe na source of problem , then una kuwa na Specific objectives zako , alafu unakuja na Solution ya Problem , na unamaliza na methodology utakayotumia

Sasa wao mwanzo mwisho matusi matusi hakuna mbadala wa jawabu kwamba mkitupa nchi tutafanya hivi kwa kutumia mbinu hizi na mifano mingi

Ila wao ni siasa za mitaroni

Masikini Upinzani Tanzania

Tume 'huru' nayo ni sehemu ya tatizo.

Ila kwa kiasi gani hasa ndo sina uhakika.

 

[Nyani Ngabu]

Kuna jambo watu wengi hasa Waafrika hatulielewi, nalo ni hili, Katiba zote Duniani huundwa kuwanufaisha wale wanaoiunda, na hii ni USA, Ulaya, Ujapani au sijui Ghana, hivyo hata hapa Tanzania hata hiyo inayoitwa Katiba mpya ikiundwa, maadamu CCM ndiyo wako wengi Bungeni hawawezi kupitisha Katiba ambayo haitakuwa upande wao kwa namna moja au nyingine, huo ndiyo ukweli, hivyo ni kupoteza muda tu!

Na mfano mzuri ni Kenya Raila Odinga na wenzake waliipigania sana hii wanaoiita Katiba mpya kwa maana walifikiri kwamba ingeweza kupunguza nguvu ya Wakikuyu na kumuingiza Raila madarakani ikashindikana sasa hivi hawaitaki, na kwa nini? Ni kwa sababu imeshindwa kutimiza lengo, lkn kwa Kenya hili liliwezekana tu kwa sababu Chama cha Odinga kilikuwa na Wabunge wengi Bungeni!

Na ndiyo maana siku zote nasema kama Wapinzani wangekuwa na akili wangepigania kuwa na Wabunge wengi Bungeni, wangeachana uraisi na kuwekeza zaidi huku chini, hiyo ndo game changer lkn hilo haliwezekani kwa maana wanajindanganya kwamba wanashinda Uraisi lkn wanaibiwa kura, hapo sasa kila mtu Kambale!

Huo wimbo wa kuibiwa kura karibia unachuja kama bado haujachuja tayari.

Inabidi wajiangalie na wajifanyie tathmini ya kikweli kabisa la sivyo wataendelea kuwa wasindikizaji wa CCM milele.

 

[BAK]

Tume huru ambayo itafanya kazi bila woga wala vitisho kutoka kwa yule anayewateua wajumbe wa Tume hiyo kuanzia Mwenyekiti wa Tume. Kama tunavyojua Jecha alikuwa tayari kutangaza ushindi wa Urais kwa chama cha CUF kule Zanzibar lakini akaingiliwa na Kikwete na katika mazingira ya kutatanisha akashinikizwa afute matokeo yale.

Uchaguzi wa 2015 kama tutakumbuka kura zilikamatwa sehemu mbali mbali nchini zikiwa zote zimeshapigwa kwa Wagombea wa CCM tu lakini cha kushangaza Tume ya uchaguzi haikutia hata neno kuhusu kura zile zilizokamatwa au kuokotwa katika baadhi ya maeneo nchini.

Nimejaribu kuingia kwenye Tume ya uchaguzi kule Gambia kuona Tume yao inapatikana vipi lakini sikuona info zozote zile. Tunaweza kuangalia katika nchi za Afrika ambazo vyama vya upinzani vimewahi kushinda chaguzi mbali mbali kama vile Malawi na Zambia Tume zao za uchaguzi zinapatikana vipi na hivyo kuweza kuwa huru kufanya maamuzi yao ya haki na huru bila ya woga wa kuingiliwa na yoyote yule ukilinganisha na hapa kwetu. Si haki wala si sawa hata kidogo Tume ya uchaguzi wa vyama vingi nchini iteuliwe na Mwenyekiti wa CCM.

Tume hii ya uchaguzi tuliyonayo nchini ni kama kitengo cha MACCM tu, inatumika kuhakikisha wanatumia kila mbinu ili CCM waendelee kung'ang'ania madarakani huku wakisaidiwa na vyombo vya dola. Tume hii ni kikwazo kikubwa sana cha uchaguzi huru na wa haki nchini na kupitia tume hii KAMWE wapinzani hawawezi kushinda urais nchini au viti vingi Bungeni kutokana na njama kubwa zinazofanywa na Tume hii AKA kitengo cha CCM.

 

[baro]

Tume 'huru' nayo ni sehemu ya tatizo.

Ila kwa kiasi gani hasa ndo sina uhakika.

Tume haina tatizo , hasa katika mapinduzi ya teknolojia kama haya

Tatizo ni Upinzani wenyewe ,hawajawa tayari kushika dola

Tume hata isipokuwa presidential appointee , bado hao watakaopatikana kwa mfumo wanaoupenda wao bado , elements za uvyama kwa hao members wa tume itakuwamo

Tatizo sio tume

 

[Kisu Cha Ngariba]

Tatizo la Tanzania sio tume huru ya uchaguzi , tatizo hatuna upinzani madhubuti ambao umevaa ngozi ya upinzani na uzalendo yaani mvua inyeshe. Jua liwake

Pia , agenda za maana , yaani wanapenda siasa za matusi na kumsema rais au CCM

Badala waje na siasa za kisasa kitafiti

Mfano unapofanya research lazima uwe na source of problem , then una kuwa na Specific objectives zako , alafu unakuja na Solution ya Problem , na unamaliza na methodology utakayotumia

Sasa wao mwanzo mwisho matusi matusi hakuna mbadala wa jawabu kwamba mkitupa nchi tutafanya hivi kwa kutumia mbinu hizi na mifano mingi

Ila wao ni siasa za mitaroni

Masikini Upinzani Tanzania

Sio lazima tuwe na tume huru kama serikali iliyoko madarakani inatimiza majukumu yake. Siku serikali ya ccm ikiweza kutimiza majukumu yake hatutakua na aja ya kuwa na upinzani.

 

[MsemajiUkweli]

Kule Kenye baada ya Raila kushindwa akadai tume haiko huru licha ya yeye mwenyewe kushiriki kikamilifu katika kuiunda.

Hizi siasa bana...hususan hizi za Kiafrika ni za ajabu kweli kweli.

Na ndo maana nahisi hata tukija kuipata hiyo tume huru [binafsi sidhani kama hata kuna kitu kama hicho] bado tu watu watahamisha magoli.

Ni kweli kwa kiasi fulani mazingira ya uwanja wa kisiasa hayako sawa kati ya CCM na upinzani lakini vile vile yanakuzwa sana.

Ieleweke kuwa katika dunia hii yenye nchi zenye Presidential system huwezi kuwa na mazingira ya kisiasa yaliyo sawa katika chaguzi ambapo kuna Rais anatetea kiti chake. Kile kitendo cha Rais kuendelea kuwa Rais wakati wa kampeni kinanyima fursa sawa katika kampeni. Kwa nchi za Afrika ambapo Rais wa nchi ana nguvu za kimungu, multiplier effect yake ni kubwa zaidi.

Msikilize hapa Tundu Lissu kuanzia dakika ya 19 anavyopinga kuhusu visingizio vya kuibiwa kura.

 

[Kisu Cha Ngariba]

Hatutakua na haja ya tume huru kama tutakua na serikali inayotimiza majukumu yake,serikali inayofanya kazi kwa uwazi,serikali inayoheshimu na kusimamia utu na haki za binadamu,serikali inayosimamia uhuru wa kujieleza,serikali inayofanya kazi kama taasisi na sio kikundi cha watu fulani au mtu fulani.
Siku viongozi watafungua akili zao na kufanya yote hapo juu hatutakua na kilio cha tume huru wa upinzani imara. Ni jambo la viongozi kujitambua na kuweka maslahi ya taifa mbele.

 

[MkamaP]

Tume huru inaundwa na mtu na watu huru. Tanzania hakuna watu walio huru, ama wapo ccm ama cuf ama chadema ama njaa kali, ama urafi. Hakutokuja kuwa na tume huru. upinzani kushindwa kwao wala hakuna uhusiano na tume yoyote. Wanashindwa kwa sababu hawajui kushindana, kituo

 

[Angelo007]

Kwani kigumu kwa ccm kuweka tume huru ili kuondoa ulalamishi unafikiri nini? CCM wanajua tume ikiwa huru tu ndio mwisho wao

 

[Nyani Ngabu]

Tume haina tatizo , hasa katika mapinduzi ya teknolojia kama haya

Tatizo ni Upinzani wenyewe ,hawajawa tayari kushika dola

Tume hata isipokuwa presidential appointee , bado hao watakaopatikana kwa mfumo wanaoupenda wao bado , elements za uvyama kwa hao members wa tume itakuwamo

Tatizo sio tume

Hapana aisee.

Tume ya taifa ya uchaguzi kuundwa [hususan viongozi wake wa juu] na rais aliyepo madarakani ambaye pia ni mwenyekiti wa chama tawala nalo ni tatizo.

Na ni tatizo kubwa. Ni tatizo la mgongano wa kimaslahi.

Ila, si tatizo pekee linalowakwamisha wapinzani, kwa mtazamo wangu.

 

[Nyani Ngabu]

Tume huru inaundwa na mtu na watu huru. Tanzania hakuna watu walio huru, ama wapo ccm ama cuf ama chadema ama njaa kali, ama urafi. Hakutokuja kuwa na tume huru. upinzani kushindwa kwao wala hakuna uhusiano na tume yoyote.

Huo ndo wasiwasi wangu na mimi.

Kwamba hata hiyo tume huru inaweza isiwe huru kivile....

 

[BAK]

Wakatumia mabilioni kuunda Tume ya katiba mpya. Tume ile ikaja pia na mapendekezo ya Tume huru ya uchaguzi. Baada ya kuisoma rasimu ya Tume ile wakang'aka na kuamua kuisusa pamoja na kuwa Tume ilichaguliwa na Mwenyekiti wa CCM na wajumbe wengi katika Tume ile walikuwa ni wanachama hai wa CCM.

Kwani kigumu kwa ccm kuweka tume huru ili kuondoa ulalamishi unafikiri nini? CCM wanajua tume ikiwa huru tu ndio mwisho wao

 

[chinchilla coat]

Hakuna kitu kinachoitwa tume huru, yaani hai exist na haitakaa i exist, tume lazima itakuwa na bias tu, labda we tume amabayo ina uhuru kuliko ya sasa ila sio tume huru, huu msamiati uondoeni haufai kuwepo.
Achilia mbali tume, kwa system ya Tanzania ilivyo CCM inabebwa na vyombo vingi sana kuanzia media, majeshi, taasisi nyingine