Mohamed Said
JF-Expert Member
- Nov 2, 2008
- 21,081
- 30,438
|
Prof. Ali Mazrui |
Awali ya yote ningependa kwanza kabisa kukutahadharisha kuwa watu walibarikiwa kipaji kama alichokuwanacho Prof. Ali Mazrui hawazaliwi kila siku. Kwa utangulizi huu mfupi nia yangu ni kukufahamisha kuwa Prof. Mazrui hakuwa msomi wa kawaida unaekutananae kila siku katika majarida ya kisomi na katika vitabu vilivyoandikwa. Ni kwa ajili hii basi ndiyo maana sikuona hata haja ya kutanguliza kumueleza Prof. Mazrui ni nani. Nimefanya hivi kwa makusudi nikiamini kuwa ikiwa wewe msomaji wangu humjui Prof. Mazrui basi hata hii makala haina maana yoyote kwako ingawa ikiwa utaisoma utatoka ukiwa umeongeza kitu katika ubongo wako.
Nimebahatika kuwa karibu na watu wawili ambao walipata kuwa karibu sana na Prof. Mazrui.Mtu wa kwanza ni Salim Abdallah ukipenda unaweza kumwita Shariff Salim Abdallah Salim ingawa umaarufu wake ni kwa jina la Sal Davis. Mtu wa pili ni Dr. Harith Ghassany. Wakati Sal Davis ana udugu wa damu na Prof. Mazrui, Dr. Ghassany alifahamiana na Prof. Mazrui wakati Dr. Ghassany alipokuwa mwanafunzi Chuo Kikuu Cha Michigan, Marekani chuo ambacho Prof. Mazrui alikuwa akihadhir. Tuanze na Sal Davis.
Sal Davis |
Dr. Harith Ghassany na Mwandishi |
Kwa kipindi kirefu nimekuwa nikiandika kitabu kuhusu maisha ya Sal Davis ambae jina lake halisi ni Salim Abdallah au Sal Davis kama anavyofahamika na wengi. Katika mazungumzo yetu wakati wa kuandika kitabu chake alinifahamisha kuwa alikuwa na uhusiano wa kindugu na Prof. Ali Mazrui. Prof. Mazrui alikuwa mtu maarufu kwangu na katika mbio zangu za kutafuta elimu wakati wa ujana wangu sikuwa napitwa na maandishi yake katika gazeti la Nation lililokuwa likichapwa Nairobi. Sal Davis aliponambia kuwa alipokelewa na Ali Mazrui Uingereza mwaka 1957 wakati huo yeye Sal Davis akiwa kijana mdogo wa miaka 16 nilimsimamisha hapo kutaka kujua mengi kuhusu uhusiano wake na Prof. Mazrui. Nakunyambulia kidogo siku za ujana wa Prof. Mazrui akiwa Manchester pamoja na mdogo wake Sal Davis:
''In 1957 my father decided to send me to England to be educated. Finally, the big day arrived. The whole neighbourhood and members of my family including my sisters, aunts, uncles and just everybody turned up at Mombasa Railway Station to see me off. I took the train to Nairobi from where I flew to London. I had an address given by my father to go to in London where I will get in touch with Ali Mazrui now Pofessor Ali Mazrui. Mazrui was not there and was given an address and directed to go to Manchester. I took a train from London to Manchester and there finally I met Ali Mazrui he was with two other people from Mombasa, Abdallah Bujra (now Professor Bujra currently working with the African Union in Addis Ababa) and Mohamed Abdulrahman known back in Mombasa by his nickname ‘Panya' which in Kiswahili means ‘rat.' He was given this name because of his small built. All of them together with Ali Mazrui were undergraduates at Manchester University. Mazrui and I grew together in the same house at Makadara. This house belonged to my father. Both Ali and I come from a very strong Muslim background. Ali's father Sheikh Al Amein Mazrui was the Chief Kadhi of Kenya.
Ali Mazrui was surprised to see how big I have become. ‘Salim you have grown this much I had bought some clothes but they won't fit you.' Ali Mazrui remarked. When he left for England, I was a little boy and now he was seeing me a teenager and in my full winter clothes, I must have looked much older than my age. I stayed with Ali Mazrui for two months before I went to boarding school at Watford. I slept in the same room with Mazrui and what I recall about him in those two months was that he used to read the whole night through. Both Mazrui and Bujra were to marry white girls. I too came to follow their footsteps. While in Manchester, I entered a talent competition at the Manchester Dancing Hall. This was a very popular place in Manchester. Prominent musicians like Ted Heath and Ray Ellington played there. These were leading bandleaders in Britain at that time. Ray Ellington was black his father an Afro American and his mother a Russian Jew but strange they used to refer to him as originating from Ghana. Therefore, I went to this talent competition and I put up my name. I was with Ali Mazrui. I remember going up the stage ‘Yes kid you want to sing?' I was asked. I said ‘Yes I would like to sing.' ‘What are you going to sing?' I said, ‘Island in the Sun.' Then he asked me, ‘You know the key? I said, ‘No.' ‘How does it go?' I began to sing...'This is my island in the sun…'
Those were professional musicians – The Ray Ellington Quartet once I opened my mouth to sing the first note they got my key, I was required to name the tempo I wanted them to play, and I said ‘Calypso.' This was a Harry Belafonte song. I sang the song and I won the competition. The song was from the movie ‘Island in the Sun' starring Harry Belafonte. This movie was released in 1957 and very popular at that time and hence the song. As fate would have it, I would meet Belafonte in 1963 in Nairobi during Kenya's independence celebrations and would become friends. However, this is another story we would come to it later. It was Belafonte's song, which set me in my singing carrier. The prize was cash, which I took and bought big port for cooking. In the house where I was staying with Ali Mazrui we used to cook curry to last us a week. I therefore thought a bigger pot would serve us better...' At that time Ali Mazrui was an undergraduate student at Manchester University. My father wanted me to stay with Ali Mazrui for two months to acclimatize before I began school. As fate would have it, I began my singing career while in the custody of Ali Mazrui. But, the iron of it all were Ali Mazrui would rise to be an intellectual of high repute in academic circles, I would excel in quite an opposite direction, that of show business...'
(Kutoka mswada wa kitabu kuhusu maisha ya Sal Davis)
Katika hali kama hii nikamwambia Sal Davis kuwa itapendenza sana kama kitabu chake utangulizi ukaandikwa na kaka yake Prof. Mazrui. Sal Davis alifurahia sana wazo langu hili. Bahati mbaya hili halitakuwa kwa kuwa Prof. Mazrui katangulia mbele ya haki kabla ya sisi kukamilisha kabisa kitabu chetu.
Sasa turudi kwa Dr. Harith Ghassany.
Kila nilipokuwa nikizungumza na Dr. Ghassany kuhusu Prof. Mazrui, yeye anapomtaja Prof. Mazrui alimwita, ‘Mega Profesa.'
Ilikuwa Dr. Ghassany kwa hakika ndiye aliyenitambulisha rasmi na hili likapelekea mimi kuonana na Prof. Mazrui uso kwa uso mwaka wa 2003 mjini Kampala, pale Nile Hilton ambako sote tulifikia baada ya kualikwa kwenye mkutano ambao Prof. Ali Mazrui alitoa ‘key note address.' Dr. Ghassany wakati ule alikuwa yuko katika pilikapilika za kusimamisha taasisi ya Afrabia na alitaka sana mimi nikutane na Prof. Mazrui. Sasa Dr. Ghassany akanipa salamu makhsusi nimfikishie Prof. Mazrui tutakapotana pale mkutanoni Kampala. Mie nikawa na woga wa kumkabili Prof. Mazrui khasa kwa lile jina lake kubwa. Dr. Ghassany akawa ananitia moyo kwa kunambia kuwa nisiwe na hofu na Prof. Mazrui kwani ni muungwana sana na mtu mwepesi kuingilika. Basi ikatokea mimi nimekaa pale hotelini kwenye, ‘lobby,' napumzika. Ghafla natazama namuona Prof. Mazrui huyo anakuja. Basi kwa haraka mie nikasimama nikamwendea na kumtolea salamu. Alinijibu na kunipa mkono. Tukawa sote tumesimama tunaangaliana na sura yangu ilikuwa imejaa bashasha na yeye halikadhalika. Prof. Mazrui akaniuliza, ‘Tunajuana?' Mimi nikamjibu kuwa hatufahamiani lakini tuna rafiki ambaye sote kwetu ni mwandani. Nilipomtaja Dr. Ghassany Prof. Mazrui akazidi kuchangamka na hapo ndipo nilipomfahamisha kuwa nina salamu zake kutoka kwa Dr. Harith Ghassany. Alinichukua pembeni tukazungumza.
Sasa ngoja nikurudishe nyuma hadi mwaka wa 1998 kilipotoka kitabu changu, ‘The Life and Times of Abdulwahid Sykes (1924 – 1968) The Untold Story of the Muslim Struggle Against British Colonialism in Tanganyika.' Kitabu hiki nilimpelekea Mazrui kupita mmoja wa marafiki zangu wakubwa na yeye alikifikisha Marekani kitabu changu na kumpa kwa mkono wake Prof. Mazrui. Ndani ya kitabu hiki nilikuwa nimeandika maeno haya: ‘To Prof. Ali Mazrui from your distant student,' nikaweka sahihi yangu. Prof. Mazrui baada ya kupokea kitabu changu aliniandikia barua pepe ya kunishukuru na kunipongeza. Basi nilipomweleza haya Prof. akazidi kupamba moto. Tulizungumza mengi pale na baada ya jamaa kutoka Tanzania kuona barza yangu na Prof. imestawi wakajongea na gumzo likanoga sana. Hapo alikuwapo Prof. Hamza Njozi, Dr. Tigiti Sengo, Faraj Tamim, Hashim Saiboko na jamaa wengine. Kama alivyonieleza Dr. Ghassany kwa kweli Prof. Mazrui kama kawaida ya watu wa pwani alikuwa mtu wa kuingilika sana juu ya umaarufu wake. Tulizungumzanae kama watu tuliojuana miaka mingi sana. Nilimshangaza sana Prof. Mazrui nilipomwambia kuwa mimi nimefika hadi kwenye asili ya akina Mazrui pale Takaungu, Mombasa na nimeona msikiti wao unaokaribia umri wa miaka 400 pamoja na kisima kilichochimbwa pembeni ya msikiti. Nilifika Takaungu mwaka 1995 nikitokea Mtondia kijiji karibu na Takaungu ambako nilikuwa nimekweda likizo na rafiki yangu sasa marehemu Said Baamumin. Huyu rafiki yangu Said Bamumin ndiye aliyenidokeza kuhusu ardhi hii ya akina Mazrui. Ukoo wake na wengine wengi walikuwa wanaishi katika ardhi ya akina Mazrui, ardhi ambayo ukoo wa Mazrui walipewa na Waingereza kwa ajili ya utumishi wao kwao kama askari. Historia inaonyesha kuwa ardhi hii walipewa Mazrui baada ya sheria maalum (Mazrui Land Trust Act ya 1914) kupitishwa na Bunge la Kikoloni. Haya tuyaache kwa sasa.
Kutoka Kushoto Kwenda Kulia: Prof. Hamza Njozi, Anaemfuata sina jina lake Prof. Tigiti Sengo, Mwndishi na Tamim Faraj, Kampala 2003 |
Kulia kwa Prof. Ali Mazrui Tamim Faraj na Kushoto Kwake ni Mwandishi |
Aliyevaa Suti ni Kabaka Edwarrd Mutesa na Pembeni yake ni Badru Kakungulu Picha Hii Ilipigwa Mwaka wa 1955 |
Prof. Mazrui Kivutio Cha Wengi |
Tamim Faraj Akiwa Amepumzika Kampala Nile Hilton |
Katika vitabu hivi vyake kimoja ‘The Trial of Christopher Akigbo,' alimpa Tamim Faraj tukiwa Kampala na kina sahihi yake. Ningependa hapa kueleza namna Tamim alivyomchokoza Prof. Mazrui na Prof. bila ya kujijua akaingia katika mtego aliotegewa na Tamim na kwa kuonyesha furaha yake kwa msomi wa Kitanzania Prof. Mazrui alifungua mkoba wake akamtunuku kitabu hicho. Tukipiga soga kuhusu wasomi wa Afrika. Tamim akakitaja kitabu hicho. Sasa Prof. bila shaka alitaka kujua kama Tamim kakisoma kitabu chake au alikuwa akibabaisha tu . Prof. Mazrui akarusha ndoana yake. Tamim hakumchelewesha Prof. Mazrui. Akapita katika sura ambayo yeye Tamim ilimpendeza akasema, ''They come at Midnight…' Ah Prof. alifurahi sana. Hapo ndipo ulipo utamu wa kitabu kwa kuwa mle ndani ya sura ile Prof. alikuwa kawaweka jamvini viongozi dhalim wa Afrika.
Hakuna awezae kumkamilisha Prof. Ali Mazrui.
Nashukuru kuwa nilikutana na Prof. Mazrui kwa muda mchache na nikapata bahati ya kumsikia uso kwa macho.
Allah amghufirie dhambi zake na amweke mahali pema peponi.
Amin.