Wabunge wasipinge TRA kukusanya kodi ya majengo

ng'adi lawi

JF-Expert Member
Sep 27, 2014
2,956
1,114
Uamuzi wa serikali kuwapa TRA jukumu la kukusanya property tax ni sahihi kwa sababu
1. Makusanyo yataongezeka kwani wataalamu wa halmashauri watashirikiana na TRA na hakutakuwa na mianya ya rushwa iliyoko sasa katika ukadiriaji wa thamani za majengo(valuation).

2. Wenye majengo mengi makubwa hawalipi kodi ya mapato kikamilifu kwa hiyo TRA itawafahamu na kuwakadiria ipasavyo kutokana na vyanzo vya mapato ya kujenga majengo hayo na pia kama wamepangisha kutokana na kodi za pango.

3. Fedha zote zitaingia katika mfuko mkuu wa serikali na halmashauri zitapewa ruzuku kikamilifu kutegemea bajeti zao. Kwa hiyo wanaolalamikia uamuzi huu hawana nia njema au hawaelewi manufaa yake kwa kina.
 
Mwanzo TRA walipewa kazi ya kukusanya kodi mapato yakashuka katika halmashaur ya ilala na kinondoni ndo mana kodi ya majengo zikarudi halmashauri cha msingi hzo kodi nashauri zingebaki halmashauri na siasa zikae pembeni...ila mawazo yangu ni halmashaur wangeboresha kitengo cha kodi ya majengo na kutengeneza task force nzur wakusanye kwa ufanisi zaidi mana nying zilianza fanikiwa
 
Ni vema wakati wa kujadili hili watu waangalie tafiti na hali halisi. Mwaka 2007 - 2008 serikali iliwapa TRA mamlaka ya kukusanya kodi za majengo kwa manispaa za Dar es Salaam. Hata hivyo mapato yaliyokusanywa na TRA yalishuka sana na hivyo kulirejesha suala hili halmashauri.

Miaka ya nyuma 1970's serikali ilifanya jaribio sio tu la kufuta mapato halmashauri bali kuondoa kabisa halmashauri hata hivyo kasi ya umasikini iliongezeka zaidi na halmashauri nyingi zikashindwa kujiendesha.

Pia mfumo wa ukusunyaji mapato wa TRA unaufanisi kwa mali au biashara zilizosajiliwa. Kodi za majengo zinahusisha makusanyo kutoka kwa majengo yaliyo kwenye viwanja vilivyosajiliwa na visivyosajiliwa. Utambuzi wa majengo yasiyosajiliwa unaweza kufanywa kwa ufanisi na serikali za mitaa.

Nawaza TRA wataweza vipi kuwaintergrate hawa maafisa wa mtaani. Je serikali ipo tayari kuwalipa? Na kama sivyo TRA watapewa motisha ipi ya kubaini majengo hayo wakati mkusanyaji hauhisiki nae?
 
kodi hii imerejeshwa TRA baada ya UKAWA kushinda hizi halmashauri na jiji kwa ujumla. ni strategy ya kudhoofisha jiji na halmashauri zake.
 
Mwanzo TRA walipewa kazi ya kukusanya kodi mapato yakashuka katika halmashaur ya ilala na kinondoni ndo mana kodi ya majengo zikarudi halmashauri cha msingi hzo kodi nashauri zingebaki halmashauri na siasa zikae pembeni...ila mawazo yangu ni halmashaur wangeboresha kitengo cha kodi ya majengo na kutengeneza task force nzur wakusanye kwa ufanisi zaidi mana nying zilianza fanikiwa
Hata Temeke pia mapato yalishuka na agizo hilo lilitolewa na mhe. Lowasa wakati akiwa waziri mkuu
 
Report ya CAG ilisemaje kuhusu halmashauri zetu? Watu tusiwe wepesi wa kusahau, halmashauri nyingi zilikuwa zinapiga pesa bila kuwanufaisha wananchi ktk halmashauri husika, kwa muda wote huo halmashauri zimekuwa zikikusanya pesa lakini hali huduma kwa wananchi ni mbaya sana! Tusihukumu kuwa TRA waliwahi kupewa wakashindwa, hii ni awamu nyingine na ningependa tuipe muda labda kutakuwa na mabadiliko! Ujue hali ya maisha kuwa ngumu kwa wananchi ktk halmashauri zetu lawama zote hutupiwa serikali kuu, sasa tuwape muda tuone kama hii awamu watatekeleza vema shughuli hii!
 
Halmashauri nazo zilipewa kazi ya kukusanya kodi hizi za majengo zimeshindwa 1: Kukusanya, 2: Kupeleka huduma muhimu kwa wananchi 3: Ufisadi uliongezeka sana.

Ni bora TRA wapewe jukumu hili.
 
Halmashauri kwa sasa zinawakadiria wananchi kodi kubwa ili waonekane wamekusanya kodi kubwa lakini pamoja na ukusanyaji huo pesa nyingine wanazifisadi hata ile mikopo ya akinamama na vijana hawaitoi kodi zibali hukohuko TRA ili serikali ikiamua kutoa pesa kama za madawati zinatoka mara moja
 
Ni vema wakati wa kujadili hili watu waangalie tafiti na hali halisi. Mwaka 2007 - 2008 serikali iliwapa TRA mamlaka ya kukusanya kodi za majengo kwa manispaa za Dar es Salaam. Hata hivyo mapato yaliyokusanywa na TRA yalishuka sana na hivyo kulirejesha suala hili halmashauri.

Miaka ya nyuma 1970's serikali ilifanya jaribio sio tu la kufuta mapato halmashauri bali kuondoa kabisa halmashauri hata hivyo kasi ya umasikini iliongezeka zaidi na halmashauri nyingi zikashindwa kujiendesha.

Pia mfumo wa ukusunyaji mapato wa TRA unaufanisi kwa mali au biashara zilizosajiliwa. Kodi za majengo zinahusisha makusanyo kutoka kwa majengo yaliyo kwenye viwanja vilivyosajiliwa na visivyosajiliwa. Utambuzi wa majengo yasiyosajiliwa unaweza kufanywa kwa ufanisi na serikali za mitaa.

Nawaza TRA wataweza vipi kuwaintergrate hawa maafisa wa mtaani. Je serikali ipo tayari kuwalipa? Na kama sivyo TRA watapewa motisha ipi ya kubaini majengo hayo wakati mkusanyaji hauhisiki nae?
TRA ya sasa si ile ya JK. Majengo yapo, hati zipo, wamiliki wake wanajulikana, kitu gani kinashindikana kukusanya kodi za majengo? Kikwete' lithergy isn't synonymous to JPM's urge.
 
Halmashauri kwa sasa zinawakadiria wananchi kodi kubwa ili waonekane wamekusanya kodi kubwa lakini pamoja na ukusanyaji huo pesa nyingine wanazifisadi hata ile mikopo ya akinamama na vijana hawaitoi kodi zibali hukohuko TRA ili serikali ikiamua kutoa pesa kama za madawati zinatoka mara moja

Wakati wa kukadiria TRA itashirikiana na wathamini wa majengo(valuers) ambao ni watumishi wa halmashauri na valuation roll yaani ile orodha ya majengo inapelekwa TRA ambao watafuatilia ukusanyaji. Hii pia itaongeza ajira kwa vijana wasomi kwani TRA itawaajiri ili washirikiane na serikali za mitaa. Halmashauri zitapewa ruzuku kwa bajeti zao zote ili wasiwe na sababu ya kutokamlisha miradi yao. Hii ina ubaya gani?
 
TRA ya sasa si ile ya JK. Majengo yapo, hati zipo, wamiliki wake wanajulikana, kitu gani kinashindikana kukusanya kodi za majengo? Kikwete' lithergy isn't synonymous to JPM's urge.
Kabla ya TRA kuanzishwa kulikuwapo na taasisi iliyokuwa inafanya kazi hizi hizi za TRA miaka ya 1970 pamoja na ukali wa Mwalimu mambo yalimuwia magumu vile vile. Hapo hoja sio kukusanya ila unakusanya vipi?

Mali ambayo haijasajiliwa na haina utambuzi rasmi utawapa changamoto sana TRA kukusanya. Na kutokana na aina ya majukumu na kimamlaka itakuwa ngumu viongozi wa mtaa kufanya kazi na TRA. Kama sivyo, JPM ajiandae kuwalipa aitha posho au mshahara kwa kazi hiyo.

Pili kukusanya then uzigawie halmashauri ni jambo gumu. Serikali haiwezi kurudisha pesa zote zilikusanywa manispaa au jiji. Sana sana itakuwa ukishakusanya manispaa au majiji zitapewa portion ya makusanyo na sio makusanyo yote kama zamani. Ni wazi tutegemee anguko la ubora wa huduma za kijamii zitolewazo na halmashauri.
 
Back
Top Bottom