mtemi tagallah
Senior Member
- Apr 4, 2015
- 101
- 57
Na Mwandishi wetu Baraka Mussa (Mjumbe wa Halmashauri kuu CCM Wilaya ya kigoma mjini),
Kwanza nianze kuwasalimia Kwa jina la Jamuhuri ya Muungano wa Tanzania?
Pia ningeomba Vijana wa ACT wasome andiko hili vizuri ili itawasaidia kuachana na maandamano yao ya kipuuzi,Pia andiko hili litatusaidia kupata maarifa kwa uchache .
Mjue CAG, majukumu yake na hatua ambazo Rais Samia ameshachukua.
CAG ni kifupi cha maneno "Comptroller and Auditor General," ambayo ni ofisi inayohusika na ukaguzi wa fedha za umma nchini Tanzania.
Kazi kuu ya CAG ni kusimamia matumizi ya fedha za umma na kuhakikisha uwajibikaji wa watumishi wa umma katika matumizi ya fedha hizo. CAG pia huandaa ripoti za ukaguzi na kuziwasilisha kwa bunge la Tanzania na serikali kwa ajili ya hatua stahiki.
Baada ya CAG kuwasilisha ripoti yake kwa Bungeni hatua zinazofuata ni kama ifuatavyo;
1. Ripoti hiyo hujadiliwa na kamati husika za Bunge kama vile Kamati ya Hesabu za Serikali (PAC) na Kamati ya Bunge ya Hesabu za Serikali za Mitaa (LAAC).
2. Kamati hizo husikiliza na ufafanuzi kutoka kwa viongozi au taasisi za serikali ambao zimeorodheshwa kwenye ripoti ya CAG ili kueleza kuhusu masuala yaliyoibuliwa katika ripoti hiyo ya CAG.
3. Kamati hizo hutengeneza ripoti yao ya maoni kuhusu ripoti ya CAG na huwasilisha kwa Bunge kwa ajili ya majadiliano na kupitishwa.
4. Bunge hupitia ripoti ya kamati na kuamua hatua stahiki za kuchukua, kama vile kutoa maagizo kwa serikali, kuwajibisha watendaji waliohusika na matumizi mabaya ya fedha za umma, au kufanya marekebisho ya sheria na kanuni.
5. Serikali huchukua hatua stahiki kulingana na maagizo ya Bunge na kuhakikisha kuwa utekelezaji wake unafuatiliwa na CAG kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma nchini Tanzania.
Ni muhimu kujua ripoti ya CAG inapaswa kushughulikiwa kwa mujibu wa sheria na sio mihemko kwani CAG hukagua kwa njia mbali mbali ikiwemo kukagua nyaraka.
Kazi za CAG nchini Tanzania zinasimamiwa na Sheria ya Ukaguzi wa Umma Na. 11 ya mwaka 2008. Sheria hii inatoa mamlaka kwa CAG kufanya ukaguzi wa hesabu za umma kwa niaba ya Bunge na kuwasilisha ripoti kwa Rais, Spika wa Bunge,bunge, Kamati za PAC na LAAC, na kwa umma kwa ujumla.
Sheria hii pia inaeleza majukumu ya CAG, utaratibu wa ukaguzi, na hatua stahiki za kuchukuliwa endapo kutakuwa na dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma. Sheria pia inaainisha wajibu wa viongozi wa umma katika kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma.
Ni muhimu kutambua mambo haya yanakwenda kwa mujibu wa sheria za nchi na ufuatiliaji wake unatakiwa uwe wa kina ili haki ipatikane na sio kwa mihemko.
Kwa mujibu wa sheria hakuna mamlaka ya moja moja ya kufunga mtuhumiwa wa ripoti ya CAG bila ya yeye kusikulizwa na kufanya uchunguzi wa kina kina.
Ikiwa imethibitika kabisa kuna dosari kutokana na ripoti ya CAG hatua zifuatazo zinaweza kuchukuliwa;
1. Kutoa maoni ya ukaguzi: CAG huwasilisha maoni ya ukaguzi kwa taasisi husika au idara ambayo imepata dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma. Maoni hayo huonyesha makosa yaliyofanyika, kiasi cha fedha kilichohusika, na mapendekezo ya hatua stahiki za kuchukuliwa.
2. Kutoa taarifa kwa Kamati za Bunge: CAG huwasilisha taarifa ya ukaguzi kwa Kamati ya PAC na LAAC kuelezea dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma yaliyoibuliwa na mapendekezo ya hatua stahiki za kuchukuliwa.
3. Kuchukua hatua za kisheria: Serikali inaweza kuchukua hatua za kisheria dhidi ya watendaji waliohusika na dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma, ikiwa ni pamoja na kuwafungulia mashtaka ya jinai au kuwajibisha kwa mujibu wa sheria na kanuni.
4. Kufanya marekebisho ya kisheria: Serikali inaweza kufanya marekebisho ya sheria na kanuni ili kuzuia dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma kutokea tena.
5. Kurejesha fedha za umma: Ikiwa fedha za umma zimetumiwa vibaya, serikali inaweza kuchukua hatua za kurejesha fedha hizo kutoka kwa watu au taasisi ambazo zimehusika na matumizi mabaya hayo.
6. Kusimamisha utoaji wa fedha: Serikali inaweza kusimamisha utoaji wa fedha kwa taasisi au idara ambayo imeonyesha matumizi mabaya ya fedha za umma hadi pale itakapofanya marekebisho na kufuata sheria na kanuni za matumizi ya fedha hizo.
7. Kuwajibisha watendaji: Watendaji wa serikali wanaohusika na matumizi mabaya ya fedha za umma wanaweza kuwajibishwa kwa mujibu wa sheria na kanuni za utumishi wa umma, ikiwa ni pamoja na kusimamishwa kazi, kufukuzwa kazi, kupewa onyo, au kupunguziwa mshahara.
8. Kufuta mikataba na wakandarasi: Ikiwa wakandarasi wamehusika na matumizi mabaya ya fedha za umma, serikali inaweza kufuta mikataba yao na kuwafungulia mashtaka ya kisheria.
9. Kuanzisha mifumo bora ya udhibiti: Serikali inaweza kuanzisha mifumo bora ya udhibiti na uwajibikaji ili kuhakikisha kwamba matumizi ya fedha za umma yanafuata sheria na kanuni zilizowekwa.
10. Kuelimisha umma: Serikali inaweza kutoa elimu kwa umma kuhusu matumizi sahihi ya fedha za umma, jinsi ya kuwajibika katika kusimamia matumizi hayo, na umuhimu wa uwazi na uwajibikaji katika matumizi ya fedha hizo.
11. Kuanzisha kamati za uchunguzi: Serikali inaweza kuanzisha kamati za uchunguzi kwa ajili ya kuchunguza matumizi ya fedha za umma na kuwasilisha mapendekezo ya hatua za kuchukuliwa.
12. Kuongeza uwazi na uwajibikaji: Serikali inaweza kuongeza uwazi na uwajibikaji kwa kutoa taarifa za kina kuhusu matumizi ya fedha za umma, kufanya mikutano ya wazi kuhusu bajeti na miradi ya maendeleo, na kuweka mifumo bora ya ukaguzi wa ndani na wa nje.
Kuna sheria na kanuni ambazo zinaweza kutumika katika kuchukua hatua stahiki endapo kutakuwa na dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma. Baadhi ya sheria na kanuni hizo ni pamoja na zifuatazo;
1. Sheria ya Ununuzi wa Umma: Sheria hii inaeleza jinsi ununuzi wa bidhaa na huduma unavyopaswa kufanyika katika taasisi za umma. Inaweka utaratibu wa kununua bidhaa na huduma kwa njia ya zabuni ili kuhakikisha kwamba ununuzi unafanyika kwa uwazi, ushindani, ufanisi, na kwa gharama nafuu.
2. Sheria ya Fedha za Umma: Sheria hii inaeleza jinsi fedha za umma zinavyopaswa kutumiwa na kusimamiwa na serikali. Inaeleza jinsi bajeti inavyopaswa kuandaliwa na kutekelezwa, na pia inaeleza jinsi serikali inavyopaswa kusimamia fedha za umma kwa uwazi, uwajibikaji na ufanisi.
3. Sheria ya Ukaguzi wa Umma: Sheria hii inaeleza jinsi kazi za ukaguzi wa hesabu za serikali zinavyopaswa kufanywa na Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Serikali. Inalenga kuhakikisha kuwa fedha za umma zinatumika kwa mujibu wa sheria, kanuni na taratibu na kuhakikisha kuwa taasisi za umma zinafanya kazi kwa uwazi na uwajibikaji.
4. Sheria ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa: Sheria hii inalenga kupambana na rushwa na kuhakikisha kuwa viongozi wa umma na wananchi wanafanya kazi kwa uwazi na uwajibikaji. Inaeleza makosa ya rushwa na adhabu zake, na inatoa mwongozo kwa vyombo vya sheria na taasisi za serikali katika kuzuia na kupambana na rushwa.
5. Sheria ya Ushirikiano wa Kimataifa wa Kisheria katika Masuala ya Jinai: Sheria hii inalenga kuimarisha ushirikiano wa kimataifa katika kupambana na uhalifu, ikiwemo rushwa na ufisadi. Sheria hii inaeleza utaratibu wa ushirikiano kati ya nchi katika kubadilishana taarifa, kusaidiana katika uchunguzi na kuwasiliana katika masuala ya jinai.
6. Sheria ya Takwimu: Sheria hii inaeleza jinsi takwimu zinavyopaswa kukusanywa, kuhifadhiwa na kutumiwa kwa ajili ya maendeleo ya nchi. Inalenga kuhakikisha kuwa takwimu zinazokusanywa zina ubora na ni za kuaminika, na zinatumika katika kupanga na kutekeleza sera na mipango ya maendeleo.
7. Sheria ya Mamlaka ya Udhibiti wa Ununuzi wa Umma: Sheria hii inaanzisha Mamlaka ya Udhibiti wa Ununuzi wa Umma (PPRA) na inaeleza majukumu yake katika kusimamia na kudhibiti ununuzi wa bidhaa na huduma za umma. Sheria hii inalenga kuhakikisha kuwa ununuzi wa bidhaa na huduma za umma unafanyika kwa uwazi, ushindani na kwa gharama nafuu.
8. Sheria ya Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Kigaidi: Sheria hii inaanzisha Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Kigaidi (CTI) na inaeleza majukumu yake katika kuzuia na kupambana na vitendo vya kigaidi. Sheria hii inalenga kuhakikisha usalama wa taifa na kuzuia vitendo vya kigaidi ambavyo vinaweza kuhatarisha amani na usalama wa nchi.
Baada ya ripoti ya CAG, watuhumiwa hawapaswi kufungwa moja kwa moja na kufukuzwa kazi bila kufuata taratibu za kisheria. Ni muhimu kwamba hatua za kisheria zichukuliwe kwa mujibu wa sheria na kanuni zinazohusika.
Kwa mfano, kama watuhumiwa wanapaswa kufikishwa mahakamani na kushtakiwa kwa makosa ya rushwa au matumizi mabaya ya fedha za umma, basi hatua hizo zinapaswa kufuata taratibu za kisheria za kushtakiwa na kusikilizwa kwa kesi.
Kwa upande mwingine, kama watuhumiwa ni watumishi wa umma, basi taratibu za kufukuzwa kazi kwa mujibu wa sheria za ajira na utumishi wa umma zinapaswa kufuatwa.Ni muhimu kuhakikisha kuwa hatua zinazochukuliwa ni halali na zinazingatia haki za watuhumiwa, lakini pia zinalenga kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma.
Je, Rais Samia ameshachukua hatua zozote?
Rais Samia ameshachukua hatua kadhaa juu ya ripoti ya CAG ili kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma. Hatua hizo ni pamoja na zifuatazo;
1. Kuagiza taasisi zote za umma kufanyiwa uchunguzi wa kina wa matumizi ya fedha za umma kulingana na taarifa za CAG.
2. Kuagiza taasisi za serikali kurekebisha kasoro zote zilizobainika katika ripoti ya CAG na kuhakikisha kuwa fedha za umma zinatumika kwa ufanisi na kwa malengo yaliyokusudiwa.
3. Kutoa wito kwa taasisi zote za serikali kuongeza uwazi na uwajibikaji katika matumizi ya fedha za umma na kuwataka viongozi wote wa taasisi hizo kufuata misingi ya uwazi na uwajibikaji katika utendaji wao wa kazi.
4. Kusimamisha baadhi ya watumishi wa umma na viongozi wa taasisi mbalimbali za serikali kutokana na makosa ya kifedha yaliyobainishwa na CAG.
5. Kuagiza vyombo vya dola kuchunguza na kufungulia mashtaka watuhumiwa wote wa matumizi mabaya ya fedha za umma waliobainishwa na CAG na kuhakikisha kuwa wote wanaohusika wanachukuliwa hatua za kisheria.
6. Kutoa agizo la kusitisha malipo yote ya kisheria yaliyotolewa kwa taasisi za serikali zilizobainishwa katika ripoti ya CAG hadi pale kasoro zote zitakapofanyiwa kazi.
7. Kuweka msisitizo kwa taasisi zote za serikali kuzingatia misingi ya uadilifu na uwajibikaji katika matumizi ya fedha za umma na kuagiza uwepo wa uwajibikaji wa pamoja baina ya viongozi wa taasisi hizo na watumishi wao.
Hayo hapo kwa uchache, itaendelea...
Kwanza nianze kuwasalimia Kwa jina la Jamuhuri ya Muungano wa Tanzania?
Pia ningeomba Vijana wa ACT wasome andiko hili vizuri ili itawasaidia kuachana na maandamano yao ya kipuuzi,Pia andiko hili litatusaidia kupata maarifa kwa uchache .
Mjue CAG, majukumu yake na hatua ambazo Rais Samia ameshachukua.
CAG ni kifupi cha maneno "Comptroller and Auditor General," ambayo ni ofisi inayohusika na ukaguzi wa fedha za umma nchini Tanzania.
Kazi kuu ya CAG ni kusimamia matumizi ya fedha za umma na kuhakikisha uwajibikaji wa watumishi wa umma katika matumizi ya fedha hizo. CAG pia huandaa ripoti za ukaguzi na kuziwasilisha kwa bunge la Tanzania na serikali kwa ajili ya hatua stahiki.
Baada ya CAG kuwasilisha ripoti yake kwa Bungeni hatua zinazofuata ni kama ifuatavyo;
1. Ripoti hiyo hujadiliwa na kamati husika za Bunge kama vile Kamati ya Hesabu za Serikali (PAC) na Kamati ya Bunge ya Hesabu za Serikali za Mitaa (LAAC).
2. Kamati hizo husikiliza na ufafanuzi kutoka kwa viongozi au taasisi za serikali ambao zimeorodheshwa kwenye ripoti ya CAG ili kueleza kuhusu masuala yaliyoibuliwa katika ripoti hiyo ya CAG.
3. Kamati hizo hutengeneza ripoti yao ya maoni kuhusu ripoti ya CAG na huwasilisha kwa Bunge kwa ajili ya majadiliano na kupitishwa.
4. Bunge hupitia ripoti ya kamati na kuamua hatua stahiki za kuchukua, kama vile kutoa maagizo kwa serikali, kuwajibisha watendaji waliohusika na matumizi mabaya ya fedha za umma, au kufanya marekebisho ya sheria na kanuni.
5. Serikali huchukua hatua stahiki kulingana na maagizo ya Bunge na kuhakikisha kuwa utekelezaji wake unafuatiliwa na CAG kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma nchini Tanzania.
Ni muhimu kujua ripoti ya CAG inapaswa kushughulikiwa kwa mujibu wa sheria na sio mihemko kwani CAG hukagua kwa njia mbali mbali ikiwemo kukagua nyaraka.
Kazi za CAG nchini Tanzania zinasimamiwa na Sheria ya Ukaguzi wa Umma Na. 11 ya mwaka 2008. Sheria hii inatoa mamlaka kwa CAG kufanya ukaguzi wa hesabu za umma kwa niaba ya Bunge na kuwasilisha ripoti kwa Rais, Spika wa Bunge,bunge, Kamati za PAC na LAAC, na kwa umma kwa ujumla.
Sheria hii pia inaeleza majukumu ya CAG, utaratibu wa ukaguzi, na hatua stahiki za kuchukuliwa endapo kutakuwa na dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma. Sheria pia inaainisha wajibu wa viongozi wa umma katika kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma.
Ni muhimu kutambua mambo haya yanakwenda kwa mujibu wa sheria za nchi na ufuatiliaji wake unatakiwa uwe wa kina ili haki ipatikane na sio kwa mihemko.
Kwa mujibu wa sheria hakuna mamlaka ya moja moja ya kufunga mtuhumiwa wa ripoti ya CAG bila ya yeye kusikulizwa na kufanya uchunguzi wa kina kina.
Ikiwa imethibitika kabisa kuna dosari kutokana na ripoti ya CAG hatua zifuatazo zinaweza kuchukuliwa;
1. Kutoa maoni ya ukaguzi: CAG huwasilisha maoni ya ukaguzi kwa taasisi husika au idara ambayo imepata dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma. Maoni hayo huonyesha makosa yaliyofanyika, kiasi cha fedha kilichohusika, na mapendekezo ya hatua stahiki za kuchukuliwa.
2. Kutoa taarifa kwa Kamati za Bunge: CAG huwasilisha taarifa ya ukaguzi kwa Kamati ya PAC na LAAC kuelezea dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma yaliyoibuliwa na mapendekezo ya hatua stahiki za kuchukuliwa.
3. Kuchukua hatua za kisheria: Serikali inaweza kuchukua hatua za kisheria dhidi ya watendaji waliohusika na dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma, ikiwa ni pamoja na kuwafungulia mashtaka ya jinai au kuwajibisha kwa mujibu wa sheria na kanuni.
4. Kufanya marekebisho ya kisheria: Serikali inaweza kufanya marekebisho ya sheria na kanuni ili kuzuia dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma kutokea tena.
5. Kurejesha fedha za umma: Ikiwa fedha za umma zimetumiwa vibaya, serikali inaweza kuchukua hatua za kurejesha fedha hizo kutoka kwa watu au taasisi ambazo zimehusika na matumizi mabaya hayo.
6. Kusimamisha utoaji wa fedha: Serikali inaweza kusimamisha utoaji wa fedha kwa taasisi au idara ambayo imeonyesha matumizi mabaya ya fedha za umma hadi pale itakapofanya marekebisho na kufuata sheria na kanuni za matumizi ya fedha hizo.
7. Kuwajibisha watendaji: Watendaji wa serikali wanaohusika na matumizi mabaya ya fedha za umma wanaweza kuwajibishwa kwa mujibu wa sheria na kanuni za utumishi wa umma, ikiwa ni pamoja na kusimamishwa kazi, kufukuzwa kazi, kupewa onyo, au kupunguziwa mshahara.
8. Kufuta mikataba na wakandarasi: Ikiwa wakandarasi wamehusika na matumizi mabaya ya fedha za umma, serikali inaweza kufuta mikataba yao na kuwafungulia mashtaka ya kisheria.
9. Kuanzisha mifumo bora ya udhibiti: Serikali inaweza kuanzisha mifumo bora ya udhibiti na uwajibikaji ili kuhakikisha kwamba matumizi ya fedha za umma yanafuata sheria na kanuni zilizowekwa.
10. Kuelimisha umma: Serikali inaweza kutoa elimu kwa umma kuhusu matumizi sahihi ya fedha za umma, jinsi ya kuwajibika katika kusimamia matumizi hayo, na umuhimu wa uwazi na uwajibikaji katika matumizi ya fedha hizo.
11. Kuanzisha kamati za uchunguzi: Serikali inaweza kuanzisha kamati za uchunguzi kwa ajili ya kuchunguza matumizi ya fedha za umma na kuwasilisha mapendekezo ya hatua za kuchukuliwa.
12. Kuongeza uwazi na uwajibikaji: Serikali inaweza kuongeza uwazi na uwajibikaji kwa kutoa taarifa za kina kuhusu matumizi ya fedha za umma, kufanya mikutano ya wazi kuhusu bajeti na miradi ya maendeleo, na kuweka mifumo bora ya ukaguzi wa ndani na wa nje.
Kuna sheria na kanuni ambazo zinaweza kutumika katika kuchukua hatua stahiki endapo kutakuwa na dosari au matumizi mabaya ya fedha za umma. Baadhi ya sheria na kanuni hizo ni pamoja na zifuatazo;
1. Sheria ya Ununuzi wa Umma: Sheria hii inaeleza jinsi ununuzi wa bidhaa na huduma unavyopaswa kufanyika katika taasisi za umma. Inaweka utaratibu wa kununua bidhaa na huduma kwa njia ya zabuni ili kuhakikisha kwamba ununuzi unafanyika kwa uwazi, ushindani, ufanisi, na kwa gharama nafuu.
2. Sheria ya Fedha za Umma: Sheria hii inaeleza jinsi fedha za umma zinavyopaswa kutumiwa na kusimamiwa na serikali. Inaeleza jinsi bajeti inavyopaswa kuandaliwa na kutekelezwa, na pia inaeleza jinsi serikali inavyopaswa kusimamia fedha za umma kwa uwazi, uwajibikaji na ufanisi.
3. Sheria ya Ukaguzi wa Umma: Sheria hii inaeleza jinsi kazi za ukaguzi wa hesabu za serikali zinavyopaswa kufanywa na Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Serikali. Inalenga kuhakikisha kuwa fedha za umma zinatumika kwa mujibu wa sheria, kanuni na taratibu na kuhakikisha kuwa taasisi za umma zinafanya kazi kwa uwazi na uwajibikaji.
4. Sheria ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa: Sheria hii inalenga kupambana na rushwa na kuhakikisha kuwa viongozi wa umma na wananchi wanafanya kazi kwa uwazi na uwajibikaji. Inaeleza makosa ya rushwa na adhabu zake, na inatoa mwongozo kwa vyombo vya sheria na taasisi za serikali katika kuzuia na kupambana na rushwa.
5. Sheria ya Ushirikiano wa Kimataifa wa Kisheria katika Masuala ya Jinai: Sheria hii inalenga kuimarisha ushirikiano wa kimataifa katika kupambana na uhalifu, ikiwemo rushwa na ufisadi. Sheria hii inaeleza utaratibu wa ushirikiano kati ya nchi katika kubadilishana taarifa, kusaidiana katika uchunguzi na kuwasiliana katika masuala ya jinai.
6. Sheria ya Takwimu: Sheria hii inaeleza jinsi takwimu zinavyopaswa kukusanywa, kuhifadhiwa na kutumiwa kwa ajili ya maendeleo ya nchi. Inalenga kuhakikisha kuwa takwimu zinazokusanywa zina ubora na ni za kuaminika, na zinatumika katika kupanga na kutekeleza sera na mipango ya maendeleo.
7. Sheria ya Mamlaka ya Udhibiti wa Ununuzi wa Umma: Sheria hii inaanzisha Mamlaka ya Udhibiti wa Ununuzi wa Umma (PPRA) na inaeleza majukumu yake katika kusimamia na kudhibiti ununuzi wa bidhaa na huduma za umma. Sheria hii inalenga kuhakikisha kuwa ununuzi wa bidhaa na huduma za umma unafanyika kwa uwazi, ushindani na kwa gharama nafuu.
8. Sheria ya Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Kigaidi: Sheria hii inaanzisha Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Kigaidi (CTI) na inaeleza majukumu yake katika kuzuia na kupambana na vitendo vya kigaidi. Sheria hii inalenga kuhakikisha usalama wa taifa na kuzuia vitendo vya kigaidi ambavyo vinaweza kuhatarisha amani na usalama wa nchi.
Baada ya ripoti ya CAG, watuhumiwa hawapaswi kufungwa moja kwa moja na kufukuzwa kazi bila kufuata taratibu za kisheria. Ni muhimu kwamba hatua za kisheria zichukuliwe kwa mujibu wa sheria na kanuni zinazohusika.
Kwa mfano, kama watuhumiwa wanapaswa kufikishwa mahakamani na kushtakiwa kwa makosa ya rushwa au matumizi mabaya ya fedha za umma, basi hatua hizo zinapaswa kufuata taratibu za kisheria za kushtakiwa na kusikilizwa kwa kesi.
Kwa upande mwingine, kama watuhumiwa ni watumishi wa umma, basi taratibu za kufukuzwa kazi kwa mujibu wa sheria za ajira na utumishi wa umma zinapaswa kufuatwa.Ni muhimu kuhakikisha kuwa hatua zinazochukuliwa ni halali na zinazingatia haki za watuhumiwa, lakini pia zinalenga kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma.
Je, Rais Samia ameshachukua hatua zozote?
Rais Samia ameshachukua hatua kadhaa juu ya ripoti ya CAG ili kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma. Hatua hizo ni pamoja na zifuatazo;
1. Kuagiza taasisi zote za umma kufanyiwa uchunguzi wa kina wa matumizi ya fedha za umma kulingana na taarifa za CAG.
2. Kuagiza taasisi za serikali kurekebisha kasoro zote zilizobainika katika ripoti ya CAG na kuhakikisha kuwa fedha za umma zinatumika kwa ufanisi na kwa malengo yaliyokusudiwa.
3. Kutoa wito kwa taasisi zote za serikali kuongeza uwazi na uwajibikaji katika matumizi ya fedha za umma na kuwataka viongozi wote wa taasisi hizo kufuata misingi ya uwazi na uwajibikaji katika utendaji wao wa kazi.
4. Kusimamisha baadhi ya watumishi wa umma na viongozi wa taasisi mbalimbali za serikali kutokana na makosa ya kifedha yaliyobainishwa na CAG.
5. Kuagiza vyombo vya dola kuchunguza na kufungulia mashtaka watuhumiwa wote wa matumizi mabaya ya fedha za umma waliobainishwa na CAG na kuhakikisha kuwa wote wanaohusika wanachukuliwa hatua za kisheria.
6. Kutoa agizo la kusitisha malipo yote ya kisheria yaliyotolewa kwa taasisi za serikali zilizobainishwa katika ripoti ya CAG hadi pale kasoro zote zitakapofanyiwa kazi.
7. Kuweka msisitizo kwa taasisi zote za serikali kuzingatia misingi ya uadilifu na uwajibikaji katika matumizi ya fedha za umma na kuagiza uwepo wa uwajibikaji wa pamoja baina ya viongozi wa taasisi hizo na watumishi wao.
Hayo hapo kwa uchache, itaendelea...
