Je, Rwanda wanaweza kutusaidia kiteknolojia?

[Bavaria]

Viongozi wanaingia madarkani hawajui wanataka nini.

 

[Mwanapropaganda]

Wanyarwanda hawawezi tu kutusaidia Kiteknolojia pekee bali hata KIAKILI wanaweza kutusaidia kwani wao sasa wanatembea KIMAENDELEO huku Watanzania tukiwa kama vile TUMEBEMENDWA na tunatambaa kwa taabu sana.

Ulibemendwa wewe, watanzania hatuna inferiority complex.

 

[Mwanapropaganda]

Kujua tatizo ni hatua moja kuelekea kupata ufumbuzi wa tatizo lenyewe. Kutafuta ufumbuzi kwa kuficha tatizo la kwanza ni kuongeza tatizo la pili. Tanzania tuna wataalam kuzizidi nchi zote za EA.

 

[Hakikwanza]

Tafadhali nenda kwenye tovuti hii usome kuhusu Rwanda kuhusu ICT ndio utajua-http://afkinsider.com/94515/why-rwanda-ranks-no-1-in-africa-for-ict-development/

Mkuu ICT ni swala mtambuka hivyo nchi inatakiwa ifanye tathimini ili kujua ni wapi imefanya makosa katika hili na sio kukurupuka. Je wasomi wa maswala ya ICT waliopo wametumika ipasavyo? Je sera ya nchi inasemaje juu ya uwekezaji wa ICT kwa ujumla wake katika shule zetu tukianza na shule za msingi hadi vyuo vikuu? Mifumo madhubuti inajengwa na hata mjengaji akifa mfumo huo huishi kama dhamira ya kuendeleza ipo. Pia na mifumo mibovu pia hujengwa na hata mjengaji akifa inaweza ikafa au ikaishi inategemeana na kujitambua kwa watu hao waliopo katika mfumo huo

 

[Msororo69]

Kuna vingine ukivisikiliza kama una akili unaishia kucheka na kupuuza. Eti Rwanda itatusaidia wataalamu wa kufufua shirika letu la Air Tanzania, na kwamba Rwanda italeta jopo la wataalamu wa teknolojia ili tuweze kujifunza kwao. Yani Tanzania ijifunze "technology" Rwanda. Hahahah.!

Binafsi naipongeza Rwanda inavyojitahidi kupiga hatua za maendeleo kwa kasi tangu kumalizika kwa mauaji ya kimbari mwaka 1994. Imeweza "kurecorver" ktk kipindi kifupi na kuzipiku nchi nyingi za Afrika kwa maendeleo ya kiuchumi, ikiwa ni pamoja na kuimarisha sarafu yake. Hili ni jambo la kupongezwa.

Lakini kusema Rwanda inakuja kutusaidia kwenye maendeleo ya Sayansi na Teknolojia ni kichekesho kikubwa kuliko "comedy za Mr.Bean". Inakuja kusaidia nini kwa mfano?

Wataalamu wa kwanza wa TEKNOHAMA nchini Rwanda (hao ambao serikali ya CCM inawasifia) ni zao la mwaka 2001. Sijui kama unanielewa? Ni hivi; Rwanda kwa mara ya kwanza imezalisha wataalamu wa TEKNOHAMA kutoka nchini humo mwaka 2001. Idara ya Sayansi na Teknolojia ya Chuo Kikuu cha Rwanda ilianzishwa mwaka 1997, na ikaanza kuzalisha wataalamu miaka minne baadae.

Wakati Idara hiyo inaanzishwa mwaka 1997, Tanzania ilikua imeshazalisha maelfu ya wataalamu wa TEKNOHAMA wengi wakifanya kazi katika taasisi mbalimbali nje na ndani ya nchi.

Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, na vyuo vingine vya daraja la kati kama DIT, Mbeya Tech, na Arusha Tech vilikua vimeshazalisha wataalamu wengi sana wa Sayansi na Teknolojia. Yani wakati tukiwa na Maprofesa kadhaa wa mambo ya sayansi na Technolojia, Rwanda hawakua hata na chuo kimoja chenye hadhi ya VETA kinachofundisha technology. Leo tunaambiwa watakuja kutufundisha. Maajabu.!

Nadhani sisi ndio tunapaswa kuwafundisha wao, maana tuna wataalamu wengi kuliko wao. Tuna vyuo vingi vya sayansi kuliko wao, tuna "facilities" na "institutes" nyingi zaidi za technology kuliko wao. Hata Chuo kukuu cha sayansi na Technolojia cha Nelson Mandela kinachotegemewa na nchi zote za SADC kipo Arusha, Tanzania. Sasa Rwanda wanakuja kutufunza nini?

Hata aliyekua Mkuu wa chuo cha Teknolojia Rwanda (KIST), Professor Silas Lwakabamba inadaiwa ni mtanzania na amesoma Chuo Kikuu cha Dar (UDSM), kabla ya kuhamia Rwanda. Baadae Rais Kagame akampa Uraia wa Rwanda na akamteua kuwa waziri wa sayansi na teknolojia.

Wakati Tanzania inaanzisha Shirika la Ndege (Air Tanzania) mwaka 1977, Rwanda walikua wakipanda mabasi, na "matoroli". Walikua wakiona muujiza ndege zetu zikiruka kwenye ardhi yao zimeandikwa "Air Tanzania".

Iliwachukua miaka 25 kuanzisha Shirika lao la "Rwandan Air" (mwaka 2002).

Lakini kwa sasa Rwandan Air ina ndege 16 zinazoruka mataifa mbalimbali duniani, while Air Tanzania ina ndege moja mbovu isiyoweza hata kuruka kutoka "Mabibo hostel" hadi "Pugu Kajiungeni."

Ukweli ni kwamba tuliwatangulia Rwanda ktk maendeleo ya Sayansi na teknolojia lakini kwa sasa wametuacha nyuma. So ni vizuri kuangalia tumejikwaa wapi. Je, tatizo ni wataalamu? Ni fedha? Ni utaalamu au kitu kingine? Kujua chanzo cha tatizo kutasaidia kutafuta "solution" ya kudumu. Lakini tukijidanganya kwenye chanzo cha tatizo hata "solution" tutakayopata itatudanganya, na tutashindwa kuondokana na tatizo.

#Je_Tatizo_Ni_Teknolojia?
Katika ukanda wa Afrika Mashariki, Tanzania inaongoza kwa teknolojia ktk mambo mbalimbali. Hata ktk usafiri wa anga Tanzania ndio yenye "Radar" ya kisasa kuliko nchi nyingine za EAC.

Lakini hata kama shida ingekua technology bado isingekua tatizo kubwa kwa sababu teknolojia inanunulika. Tunaweza kununua teknolojia China, Israel, Marekani etc na tukaiadopt. Inategemea tunakaka technology ya nini.

#Je_Tatizo_ni_Wataalamu?
Tanzania ina wataalamu wengi sana wa masuala ya Sayansi na Teknolojia. However wataalamu wanaweza kutengenezwa. Tunaweza kuchukua raia wetu tukawapeleka nje ya nchi kujifunza na utaalamu watakaoupata wakaja kuutumia kuisaidia nchi.

#SWALI
Ikiwa tatizo si wataalamu, si fedha wala si technology je tatizo ni nini?

#JIBU
Tatizo letu kubwa ni utashi wa kisiasa (Political will). Bado hatujapata viongozi wenye utashi (nia ya dhati) ya kutaka kuiona Tanzania ikipiga hatua ktk sekta ya sayansi na teknolijia.

Either hatuna viongozi wenye utashi wa kisiasa, au wana utashi lakini hawajui njia gani watumie.

Nitakupa mifano michache. Mwaka 2013 kijana mmoja mkoani Arusha alitengeneza Helkopta kwa kutumia Injini ya pikipiki. Helkopta hiyo ilikua na uwezo wa kuruka mita 200 angani na kutua. Hakuna juhudi zozote zilizotumika kumuendeleza kijana huyu.

Mwaka 2014 kijana mwingine mkoani Geita baada ya kuhitimu kidato cha 4 aliweza kutengeneza mfumo wake wa masafa (waves) ambapo watu waliokua mita 500 waliweza "kumsearch" na kumpata kupitia radio zao. Kijana huyu hajulikali alipo kwa sasa.

Mwaka 2008 mmoja wa vijana walioingia "top ten" kitaifa kwenye matokeo ya kidato cha sita, akipata daraja la kwanza (points 3) mchepuo wa PCM, (jina nalihifadhi) kwa sasa anafanya biashara ya kununua na kuuza magari (chakavu). Licha ya ufaulu mzuri aliopata lakini serikali haikua na mpango wowote wa kumuendeleza ili aweze kuisaidia nchi baadae. Akaenda chuo kikuu kusomea "uhandisi" akamaliza akakaa mtaani bila kazi kwa muda mrefu, saivi kaamua kupiga "deiwaka" ya magari. Ananunua gari anakaa nalo anauza kwa bei ya juu kidogo (apate hela ya kula) ananunua jingine.

Haya ndio maisha ya mtu aliyepata alama "A" masomo yote kidato cha sita. Wakati Israel mtu kama huyu angekua ameendelezwa na serikali na kwa sasa angekua anatumika kwenye idara nyeti, lakini hapa kwetu tumeruhusu auze magari chakavu. Halafu bado tunadhani shida ya nchi yetu ni technology. Huu ni uzwazwa.

Bado hatujajua thamani ya wataalamu wetu. Hakuna utashi wa kisiasa wa kuwafanya wataalamu wetu kuwa "productive and potential" kwa nchi.

#Kwanini_Rwanda_wanafurahia_kutusaidia?

Rwanda wana akili sana. Wametusoma na wamejua shida yetu si teknolojia wala si wataalamu. Lakini wamekubali ombi la kutusaidia kuleta teknolojia na wataalamu. Kwanini?

#JIBU:
Rwanda wamegundua hatujui shida yetu ni nini. Tuna matatizo lakini hatujui "solution" yake. Tunadhani "solution" ni wataalamu au ni teknolojia. Tunatapatapa. Kwahiyo Rwanda wanaitumia fursa hiyo vzr.

Rwanda wanajua shida yetu si wataalamu wala si teknolojia. Lakini wamekubali kutusaidia kwa sababu wamegundua hatujui tatizo letu ni nini. Hivi kama kweli shida yetu ingekua technology tungeacha kwenda kutafuta technology China, Urusi, Marekani, Israel tukatafute Rwanda? Kwa technology ipi ya kina "Ndaizeye"?

So wanyarwanda wameshajua kwamba "hatujielewi" kwahiyo wanaweza tumia fursa hiyo kutuletea wataalamu wa kutufundisha technology "butu", wakati huo wakitumia fursa hiyo kupeleleza mambo mengine yatakayowanufaisha.

Maana yake ni kwamba "wataalamu wa Rwanda" watakuja lakini hatutaona changes zozote kwenye "technology" kwa sababu shida yetu si wataalamu. Tukija kushtutuka na kujua shida yetu, Rwanda watakua washatufaidi vya kutosha.

Ikumbukwe hata Rwanda shida yao haikua "technology" wala wataalamu. Shida ilikua "political will". Utashi wa kisiasa wenye nia ya dhati ya mabadikiko. Hatimaye wakampata Kagame mwenye utashi wa kisiasa, ambaye amewasaidia sana kukua kiuchumi.

Lakini Rwanda hata wangeleta wataalam wote wa teknolojia wa chuo kikuu cha "Havard" bado wasingepiga hatua yoyote kama wangekosa mtu mwenye "good political wiil" (utashi wa kisiasa).

Kwa hiyo Tanzania ili iweze kupiga hatua kiteknolojia na sekta nyingine hatuhitaji kuleta wataalamu kutoka Rwanda wala Congo DRC. Tunahitaji jambo moja kubwa. Utashi wa kisiasa.

Na utashi wa kisiasa wenye tija ni unaoletwa na mfumo, sio unaoletwa na kiongozi mmoja. Rais Obama aliwahi kusema Afrika haihitaji "watu imara" bali taasisi/mifumo imara." Nchi ikiwa na mfumo imara hata kiongozi akifa mfumo huo utaendelea kufanya kazi. Lakini ikiwa na kiongozi imara bila mfumo imara, siku akitoweka kila kitu kinatoweka. #Tafakari.!

Malisa G.J
Wazo zuri kazi kwenu viongozi

Dalili za mwandishi kuchanganyikiwa zinajionesha waziwazi. Je kunashida gani hasa kwa taifa lenye shirika la ndege zinazofanya kazi 16 kuja kutoa uzoefu wa kuendesha shirika kisasa katika mazingira ya sasa? Pia tatizo lipo wapi kwa wataalamu wa Rwanda kuja kufunga mfumo wa makusanyo ya TRA? Wao wanao umekwisha jaribiwa na unafanya kazi kwa ufanisi. Kwanini mfumo huo usiuige.
Hiki anachofanya Mh Rais ni utekelezaji wa ushauri wa Mwl Nyerere kwa viongozi wa Afrika. Aliwambia kabla ya kuleta Prof wa uchumi kutoka Ulaya jaribuni kuangalia je Kenya hayupo? Uganda hayupo? Mkijiridhisha hayupo basi leteni toka Ulaya. Tunakiu ya mfumo huo tumeuona Rwanda kwanini tusiuchukuwe wa hapa karibu na kuufuata wa China?

 

[kivava]

Naiona himaya ya Hima hiyoooo inakuja kupitia mlango wa uwani
Sidhani tutakuwa na utashi tena wa kuizuia M23 wasiichukue Congo Mashariki .
. Tutapiganaje na wafadhili na waalimu wetu
wanaotufundisha Teknohama na kututengenezea mfumo wa E-Government?

 

[42_007]

Acha uwongo. "Political will" gani? Tovuti nyingi za serikali zinasuasua,hazija kamilika,update shida,nyingine hata kufunguka hazifunguki. Tz tunahitaji wataalaam wa IT wa vitendo,siyo wa makaratasi. Mambo yao ni blahblah tu. NAUNGA MKONO HOJA YA MAGUFULI KULETA WATAALAM WA IT TO RWANDA. Hili tatizo la kila taasisi kukusanya kodi kivyake ni hatari sana. Makampuni binafsi kukusanya kodi, utayadhibiti vipi? Mbona TRA ipo kwa nia na madhumuni hayo ya kukusanya kodi? Magufuli afanye haraka sana ku centralize tax collection system, ili makusanyo ya kodi yajulikane na yadhibitiwe kirahisi.

Duuh Kiingereza chako hakipo sawa..na mbaya zaidi umeandika kwa herufi kubwa ..kingine ni kwamba unasukumwa na siasa katika mambo ya msingi

 

[Monyiaichi]

Acha uwongo. "Political will" gani? Tovuti nyingi za serikali zinasuasua,hazija kamilika,update shida,nyingine hata kufunguka hazifunguki. Tz tunahitaji wataalaam wa IT wa vitendo,siyo wa makaratasi. Mambo yao ni blahblah tu. NAUNGA MKONO HOJA YA MAGUFULI KULETA WATAALAM WA IT TO RWANDA.

.

'From Rwanda and not to Rwanda.' Unazungumzia habari ya kufunguka nini sasa! Wenzio wana compare uwezo wa kitaaluma baina ya nchi hizi mbili involving human skills, vyuo na facilities. Rwanda wamejitahidi sana kujisukuma mbele kimaendeleo, commitment kutoka kwa kiongozi wa juu na waandamizi wake iko vizuri, but hawajafikia kutufundisha, labda pengine watuombee tufunguke maana asilimia kubwa ya watz tumekamatwa ufahamu, tupo tupo tu hatusomeki, viongozi wetu pia wengi ni machizi mia.....wanatuongoza hao na uchizi wao, sometimes ukiwafuatilia unabaki na mshangao. Sijaona bado mwenye nia ya dhati kukwamua nchi, bla bla nyingi zinatuchanganya wengine

 

[Hakikwanza]

Dalili za mwandishi kuchanganyikiwa zinajionesha waziwazi. Je kunashida gani hasa kwa taifa lenye shirika la ndege zinazofanya kazi 16 kuja kutoa uzoefu wa kuendesha shirika kisasa katika mazingira ya sasa? Pia tatizo lipo wapi kwa wataalamu wa Rwanda kuja kufunga mfumo wa makusanyo ya TRA? Wao wanao umekwisha jaribiwa na unafanya kazi kwa ufanisi. Kwanini mfumo huo usiuige.
Hiki anachofanya Mh Rais ni utekelezaji wa ushauri wa Mwl Nyerere kwa viongozi wa Afrika. Aliwambia kabla ya kuleta Prof wa uchumi kutoka Ulaya jaribuni kuangalia je Kenya hayupo? Uganda hayupo? Mkijiridhisha hayupo basi leteni toka Ulaya. Tunakiu ya mfumo huo tumeuona Rwanda kwanini tusiuchukuwe wa hapa karibu na kuufuata wa China?

Kwa ulimwengu huu kuchukua mfumo wa mwenzio wa ICT na kuimplement kama ulivyo ni hatari sana kwani ni rahisi sana kuwaattacked. Hivyo tunatakiwa kutengeneza wa kwetu ambao utakuwa secured. Huko kwenye ndege udhibiti ulikosekanika kabisa ndio maana mafisadi wachache wamelimaliza shirika sasa unahitaji Rwanda aje kukusaidia kudhibiti mafisadi tuliowalea mimi na wewe kwa ujinga wetu inaingia akilini kweli?

 

[Msororo69]

Kwa ulimwengu huu kuchukua mfumo wa mwenzio wa ICT na kuimplement kama ulivyo ni hatari sana kwani ni rahisi sana kuwaattacked. Hivyo tunatakiwa kutengeneza wa kwetu ambao utakuwa secured. Huko kwenye ndege udhibiti ulikosekanika kabisa ndio maana mafisadi wachache wamelimaliza shirika sasa unahitaji Rwanda aje kukusaidia kudhibiti mafisadi tuliowalea mimi na wewe kwa ujinga wetu inaingia akilini kweli?

Akili yako ndio imeng'ang'ania ufisadi tu ndio chanzo cha Air Tanzania kufa. Jibu si sababu hiyo tu. Wataalamu wa Rwanda watakuja na mfumo mzima wa kuifanya hiyo biashara kwa tija. Wataalamu watakaoachiwa kuuendesha huo mfumo watauangalia ufanisi wake na usalama wake kabla ya kuutumia. Kuwaita Wanyarwanda si kwamba nchini hakuna wataalamu wabobezi. Wapo na wanaheshimika na Rwanda inawaheshimu. Kinachofuatwa ni huu umaalumu wa mfumo wao wa ukusanyaji mapto.

 

[Victor wa happy]

Kuna watu wakimaliza university huamua kwenda jeshini
Km ilivyo kwa mwamunyange

 

[mxsdk]

Hao wanyarwanda labda watusaidie kupigana vita tuuh ndio hatuna uzoefu nao.hawawezi kutusaidia ktk kiteknolojia kabsa.naamin mh rais hana jopo LA washauri sababu kauli zake sio zakizalendo kabsa.

 

[Mwanapropaganda]

Dalili za mwandishi kuchanganyikiwa zinajionesha waziwazi. Je kunashida gani hasa kwa taifa lenye shirika la ndege zinazofanya kazi 16 kuja kutoa uzoefu wa kuendesha shirika kisasa katika mazingira ya sasa? Pia tatizo lipo wapi kwa wataalamu wa Rwanda kuja kufunga mfumo wa makusanyo ya TRA? Wao wanao umekwisha jaribiwa na unafanya kazi kwa ufanisi. Kwanini mfumo huo usiuige.
Hiki anachofanya Mh Rais ni utekelezaji wa ushauri wa Mwl Nyerere kwa viongozi wa Afrika. Aliwambia kabla ya kuleta Prof wa uchumi kutoka Ulaya jaribuni kuangalia je Kenya hayupo? Uganda hayupo? Mkijiridhisha hayupo basi leteni toka Ulaya. Tunakiu ya mfumo huo tumeuona Rwanda kwanini tusiuchukuwe wa hapa karibu na kuufuata wa China?

Jiulize kwanza huo uzoefu walionao wameupata wapi?

 

[Mwanapropaganda]

Akili yako ndio imeng'ang'ania ufisadi tu ndio chanzo cha Air Tanzania kufa. Jibu si sababu hiyo tu. Wataalamu wa Rwanda watakuja na mfumo mzima wa kuifanya hiyo biashara kwa tija. Wataalamu watakaoachiwa kuuendesha huo mfumo watauangalia ufanisi wake na usalama wake kabla ya kuutumia. Kuwaita Wanyarwanda si kwamba nchini hakuna wataalamu wabobezi. Wapo na wanaheshimika na Rwanda inawaheshimu. Kinachofuatwa ni huu umaalumu wa mfumo wao wa ukusanyaji mapto.

Umaalum wa huo mfumo ni upi?

 

[Msororo69]

Jiulize kwanza huo uzoefu walionao wameupata wapi?

Kwa kuuandaa mfumo, kuuendesha na kutatua changamoto zake na mwisho kuangalia mafanikio yake.

 

[Mwanapropaganda]

Kwa kuuandaa mfumo, kuuendesha na kutatua changamoto zake na mwisho kuangalia mafanikio yake.

Kwani hujui huo utaalam tuliwapa sisi? Unaanzaje kumfundisha mwalimu wake?

 

[Msororo69]

Umaalum wa huo mfumo ni upi?

Ni kuunganisha mifumo yote ya ulipaji ya serikali. Yaani sehemu yoyote ambayo pesa ya serikali inakusanywa mapato huelekea sehemu moja. Kwa sasa kila mfumo hujitegemea na sehemu zingine bado hukusanya kwa makaratasi.

 

[Mwanapropaganda]

Ni kuunganisha mifumo yote ya ulipaji ya serikali. Yaani sehemu yoyote ambayo pesa ya serikali inakusanywa mapato huelekea sehemu moja. Kwa sasa kila mfumo hujitegemea na sehemu zingine bado hukusanya kwa makaratasi.

Huo utaalam rais aliwahi kuomba msaada kwa wataalamu wetu kama Stefano Mtangoo akaambiwa hawawezi kuunda mfumo huo?

 

[Ufipa-Kinondoni]

Lowassa wenye chama hatumtaki. Na suala la UDSM kuzalisha wezi watu hawasemi. Ila si mbaya kuchukuwa kizuri kutoka sehemu nyingine na si kuwa tunachukuwa watalaam bali utalaam wao.

Sawa na sera zetu huwa zinatumika nchi nyingi sana ingawa kwetu tunashindwa kuzifanyia kazi kwa sababu za wezi wale wale

kama Rais Magufuli wa Tanzania anawaami warwanda basi watawasaidia Watanzania.swali vyuo Tanzania hakuna? come back to the point Lowassa mtamkumbuka.

swissme

 

[NDESSA]

Wazo na maoni yako ni mazuri....but maswali 2...how do you gain experience on utashi wa kisiasa kwa kiongozi pekee bila wataalamu wake kuwa na uzalendo? Nina imani ndicho watakachokifanya wataalamu kutoka rwanda. Rais JPM yuko serious but hao wataalamu wengu unaosema tunao wahana huo uzalendo. Pili siyo kila kitu kizuri lazima kitoke china....ulaya....au Anerca....Enzi za baba wa taifa mataifa mengi tu africa yalikuja kujifunza Tanzania na yakafanikiwa. Na kwa tarifa yako umesema watakuwa wanafaidi....wel and good but in a Neo...colonial mentality nani ni bora atufaidi kati ya ndugu waafrica na Western countries. Usione kama kwa kupata experience from rwanda kuwa tumepotea sanaaa hapana it is a point to start na hatutaishia hapo if we realy have a wish towards achievements

Well said mkuu, Africa akiiba mzungu sawa mwafrika mwenzie akitaka fursa kwa waafrica wenzie anachomwa moto, akija Mtu mweupe Afrika anaitwa mgeni/mwekezaji akija mwafrika mwenzetu anaitwa Mhamiaji haramu tena jeshi la polisi linajisifu limewakamata.