TAJIRI MKUU WA MATAJIRI
JF-Expert Member
- Dec 1, 2010
- 5,722
- 10,226
Mmea wa mbangi, unaojulikana zaidi kama bangi, ni miongoni mwa vitu vinavyotumiwa sana ulimwenguni. Mbangi umekuwa ukitumika kama dawa, burudani, na kiroho kwa karne nyingi. Katika miaka ya hivi karibuni, maoni ya umma na sheria zimebadilika sana kuhusiana na mbangi, huku nchi nyingi zikiiharamisha au kuihalalisha. Mada hii itachunguza historia, athari, na hali ya sasa ya kisheria ya mbangi na bidhaa za mbangi, kama vile bangi.
Historia ya matumizi ya bangi ilianza maelfu ya miaka iliyopita. Ilitumiwa katika Uchina ya kale, Misri, na India kwa sifa zake za kimatibabu, na pia kwa madhumuni ya kiroho na ya burudani. Kwa mfano, huko India, ilitumiwa katika mila ya Kihindu na kwa madhumuni ya kimatibabu. Katika nchi za Magharibi, bangi ilitumiwa kwa madhumuni ya burudani kufikia karne ya 19. Ilizidi kuwa maarufu miongoni mwa vikundi fulani, kama vile wanamuziki wa jazi na "rock & roll".
Bangi ina athari nyingi kwa mwili na akili. Inaweza kusababisha hisia za utulivu na furaha, pamoja na mtazamo uliobadilishwa wa wakati na nafasi. Inaweza pia kusababisha ongezeko la hamu ya kula na kiwango cha mapigo ya moyo, pamoja na kukauka kwa kinywa na macho kuwa mekundu. Athari hizi hutegemea kiasi cha THC ("tetrahydrocannabinol"), kemikali kuu ya kisaikolojia ya mbangi, katika bidhaa inayotumiwa.
Bangi inapotumiwa, kemikali zake hai, ikiwa ni pamoja na THC na CBD, huingiliana na mfumo wa "endocannabinoidi" wa ubongo. Mfumo huu husaidia kudhibiti michakato mbalimbali ya kisaikolojia na utambuzi, ikiwa ni pamoja na hamu ya kula, mtazamo wa maumivu, hisia, kujifunza, na kumbukumbu. Wakati bangi inavutwa, THC hufungamana na vipokezi (vyumba) vya CB1 kwenye ubongo, ambavyo huathiri kutolewa kwa vitarishi vya furaha ("neurotransmitters") na huweza kusababisha hisia ya furaha na utulivu wa hali ya juu.
Hali ya kisheria ya bangi inatofautiana sana duniani kote. Nchini Marekani, bado ni haramu katika ngazi ya shirikisho, ingawa majimbo mengi yameihalalisha kwa madhumuni ya matibabu au burudani. Vilevile, nchini Kanada, ni halali kwa matumizi ya matibabu na burudani. Barani Ulaya, hali ya kisheria inatofautiana kutoka nchi hadi nchi, huku baadhi ya nchi zikiruhusu matumizi yake kwa madhumuni ya matibabu au burudani, na nyingine zikiipiga marufuku kabisa.
Katika bara la Afrika, hali ya kisheria ya bangi inatofautiana sana kutoka nchi hadi nchi. Katika baadhi ya nchi, kama vile Zimbabwe, Lesotho, na Malawi, bangi ni halali kwa matumizi ya matibabu na burudani. Katika nchi nyingine, kama vile Afrika Kusini na Uganda, bangi ni halali kwa masharti maalumu, ikimaanisha kuwa kumiliki na kutumia kiasi kidogo hakuadhibiki kisheria. Katika nchi nyingine nyingi, kama vile Kenya, Naijeria na Tanzania, bangi bado ni haramu.
Matumizi ya bangi yanazidi kushamiri ulimwenguni kote. Bangi ni aina ya mbangi ambayo kwa kawaida huvutwa. Kawaida hutokana na majani yaliyokaushwa ya mmea wa kike wa mbangi, yenye kiasi kikubwa cha THC na CBG pamoja na kemikali nyingine ndogondogo zaidi ya 540—ambazo nyingi hazina athari yoyote.
Bangi inaweza kutoa athari nyingi sawa na mbangi, kama vile utulivu na mtazamo uliobadilishwa wa wakati na nafasi (yaani, mtumiaji anaweza kujihisi yuko mahali na kwa wakati tofauti na uhalisia). Hata hivyo, inaweza pia kusababisha wasiwasi, kutojiamini, na kizunguzungu.
Kumalizia mada hii, mbangi na bangi ni vitu viwili vinavyotumiwa sana ulimwenguni. Zimetumika kwa karne nyingi kwa madhumuni ya matibabu, kiroho, na burudani. Zina athari nyingi kwa mwili na akili, na hali yao ya kisheria inatofautiana sana ulimwenguni kote. Kadiri sheria zinavyolegezwa zaidi, kuna uwezekano kwamba matumizi ya mbangi na bangi yataendelea kuongezeka.
Kadiri unavyozidi kupanda juu ndivyo utakavyoanguka vibaya.
—Enock Maregesi, Mwanafalsafa mwandishi wa vitabu
