Wanabodi,
Kwanza naunga mkono marekebisho ya sheria hizi kufanyika, kwa sababu yanafanyika kwa kutanguliza mbele maslahi ya taifa na maslahi ya Watanzania badala ya maslahi ya wawekezaji, japo siungi mkono miswada hii kuletwa kwa hati ya dharura kwa sababu tayari kuna mikataba mingi iliyopo kabla ya sheria hii mpya inayoletwa ambayo itaathiriwa na mabadiliko haya, hivyo ni busara kutoa fursa kwa ushirikishwaji, ili kulinda interests za both parties kwenye mikataba iliyopo na pia kujipa muda kutafakari the consequences kitu ambacho hakiwezi kufanyika bila ushirikishwaji. Udharura huu hautoi room ya ushirikishwaji, japo najua unafanyika kwa maslahi ya taifa ila unapofanyika kwa udharura as if kuibiwa ndio tumeanza kuibiwa leo, unaacha maswali mengi bila majibu kuwa kwani waliosababisha hadi tuibiwe hivi ni kina nani, wako wapi na wamefanywa nini?!.
Tayari pongezi zimeishaanza kumiminika kwa Rais Magufuli na Waziri wa Sheria Prof. Kabudi, huu sio uzi wa pongezi, bali ni uzi wa angalizo la kisheria, kwa vile jambo kama hili liliwahi kufanyika hapa nchini kwetu siku za nyuma, na mahakama kuu ikalifumua, leo linarudiwa tena huku watu wakishangilia kwa mbwembwe, hivyo hapa natoa tafakuri angalizo kuwa baadhi ya vipengele vya sheria hii ni illegal, havitekelezeki, na soon sheria hii itarudishwa bungeni kurekebishwa, unless kama ni kweli sasa nchi yetu inaendeshwa kidikiteta!. Kupitishwa kwa sheria hii fasta fasta, kumenisababishia kujiuliza maswali ya kujiuliza, Kwa vile tunaibiwa kupitia mikataba mibovu, ili sheria hii ilete unafuu ni kama tuu itaanza kutumika mara moja baada ya kusainiwa, swali ni... je, sheria hizi mpya zita act retroactively?.
Kama jibu ni ndio/yes, then Tanzania tutakuwa tunatengeneza tena bad laws ambazo tutakuwa tumevunja mikataba yote iliyopo ambayo baadhi ni ya kinyonyaji kuhusu rasilimali zetu, hivyo kukata mirija ya wanyonyaji hawa, na hawatakuwa na uwezo tena wa kututisha tisha kutushitaki popote zaidi ya Tanzania, kitu ambacho kiukweli ni hakiwezekani, it is illegal.
Angalizo Muhimu la Kisheria.
Kuna baadhi ya watu wakiwemo viongozi wetu wenyewe wanafanya mambo ya ajabu ikiwemo kutunga sheria za kiajabu ajabu na mara baada ya sheria hizi za ajabu ajabu zikiishwa tungwa, watu wanashangilia na kupongeza bila kujua wanashangilia nini na wanapongeza nini!. Tanzania tunafuata mfumo wa sheria wa Kiingereza, common laws of England ambao unatamka retroactive laws ni repressive na illegal!. Sasa leo tunatunga illegal law, halafu tunashangilia, wakati wanasheria wanajua wazi baadhi ya vipengele, havitekelezeki!. Huku ni kumdanganya rais Magufuli!.
Swali kuu la msingi ni jee Tanzania, can we stand by mabadiliko haya ya sheria zetu kwa kukata mirija ya wanyonyaji?. Jee do we have the guts to stand by the laws kwa mabadiliko haya?. Isije ikawa tunashangilia sasa, kisha tunakuja kugeuziwa kibao kwenye mengine yote ili kushikishwa adabu na mabeberu hawa na mwisho wake tunakuja kujutishwa?.
Nakiri kupandisha uzi huu baada ya kumsoma mwana jf huyu
View attachment 532796
Mkuu Msemakweli, asante kwa hii. Kwanza naunga mkono hoja ila sio kwa haraka na udharura huu wa Bunge letu, bila kupata muda wa kutafakari na kupima the consequences. Kipengele hiki kikitukika retroactively ni illegal!. Hatuwezi kutunga illegal law na kuishangilia, halafu kesho ndipo tunagundua ni illegal na kupeleka bungeni mabadiliko na kuifuta hii ilegality!.
Declaration of Interest.
Kwa vile hoja ya bandiko hili ni hoja za kisheria, hivyo naomba ku declare interest kuwa mimi Pascal Mayalla ni mwandishi wa habari wa kujitegemea, ila pia nilisomea sheria Chuo Kikuu cha Dar es Salaam, USDM. Wakati nikiwa mwanafunzi chuoni hapo, Jaji Mkuu wa sasa wa Tanzania, Prof. Ibrahim Juma ndio alikuwa Dean wangu, Waziri wetu wa Sheria na Katiba, Prof. Palamagamba Kabudi ndie supervisor wangu wa LL.B dissertation yangu, hivyo naombeni ikitokea nika wa blast walimu wangu, msidhania ni kwa hasira za vibano vya mwalimu na mwanafunzi, bali hapa ni hoja tuu za kisheria, haitegemei nani ni nani, kutunga sheria ya ku act resroactivey ni bad law!.
Miswada hii ikipita hivi hivi ilivyo, na kama itakuwa applicable retroactively kwa mikataba hii ya kinyonyaji iliyopo sasa, then Tanzania tutakuwa automatically tumevunja mikataba yote ya uwekezaji kwenye maliasili zetu!, hakuna tena kutishiwa kushitakiwa popote nje ya Tanzania, hakuna cha IICD wala cha MIGA, mambo yote sasa ni kwa sheria zetu za JMT. Huu ndio uzalendo, huu ndio uanamume, na kama hawataki kufuata sisi wenye mali tunachotaka, bora wafungashe, virago vyao na wakwende zao!, but hapa naomba tuambiane ukweli, jee sisi Tanzania, tunao uwezo huo?, can we stand?. Do we have the guts and the capacity to challenge them?. Nyerere alijaribu kwenye nationalization na matokeo tunayajua, jee Magufuli atasimama na hii Magufulinaization yenye kila dalili za pseudo dictatorship ambazo the rule of law sio issue sana kivile?, ikibidi kuzibadili sheria zetu ili zitufaidie sisi, then tunazibadili bila kujadiliana na yeyote na hata kama kuna atakayeathirika na mabadiliko haya, potelea pote, kwanza tubadili ndio tuje tukae mezani kutafuta a win win situation kwa kutumia sheria mpya!. Hili litawezekana?.
Kwavile wengi humu ni vijana wadago, kwa sisi wazee wa umri wangu, tunakumbuka vita ya uhujumu uchumi ya Edward Sokoine, kwanza wahujumu uchumi walikamatwa wakatiwa ndani, kisha Bunge letu likatunga sheria ya uhujumu, kisha sasa tukaitumia sheria hiyo mpya kuwahukumu wahujumu hao.
Mahakama Kuu ilitupilia mbali kesi zote, serikali ikashindwa vibaya, na kudaiwa fidia ya mabilioni na ikatamkwa wazi kuwa sheria hiyo ni batili!. Sasa tumetunga tena sheria nyingine batili!, Mtunga sheria mkuu wa sheria hii ni mwalimu wangu Prof. Kabudi aliyetufundisha kuhusu retroactive laws ni bad laws!.
Tanzania tunafuata mtindo wa sheria wa nchi za Jumuiya ya Madola ambayo unataka sheria iwepo kwanza ndipo ukiivunja unakuwa umetenda kosa, ili kosa lifanyike, lakini kwanza sheria iwepo kutamka jambo fulani ni kosa. Lakini kama jambo fulani wakati linafanyika halikuwa kosa, lakini huwezi kutunga sheria na kutekekezwa retroactively. Naomba kuwaandaa kisaikolojia kuwa baadhi ya vipengele vya sheria hii mpya ya madini ni vipengele batili, ama soon itarudishwa Bungeni kufumuliwa, na krekebishwa ama ikilazimishwa kutekelezwa kwa lazima, Tanzania tunakwenda kupigwa mwereka mahamani mapema asubuhi!.
Lakini kama sheria hizi mpya, zitaanza kutumika kwa mikataba mipya itakayoingiwa kuanzia sasa, baada ya kuwepo kwa vipengele hivi, then Watanzania wenzangu, wala tusishangilie saana kivile, kwa sababu, tutaendelea kuibiwa kupitia mikataba mibovu iliyopo mpaka ama imalizike, ama tukae mezani ku renegotiate na wawekezaji hawa ambao baadhi yao ni wanyonyaji, wanaweza kabisa wakagoma ili kuhakikisha kuwa wame extract madini yetu yote, na gesi yote na Tanzania tukaachiwa tuu mashimo!.
Ili sheria hii iwe na maana ni lazima ianze kutumika kuanzia sasa ilipopitishwa, ila kwa vile sheria huwa hazi act retrospectively, kwa mikataba iliyofungwa kabla ya sheria hii, inakuwa haifungwi na mabadiliko haya, wanasheria mliopo humu tusaidieni, jee vipengele hivi vipya, havivunji mikataba iliyopo inayotaka usuluhishi kwanye vyombo vya kimataifa?.
Jee nini hatma ya Tanzania kwenye mikataba ya kimataifa tulioridhia ikiwemo MIGA?.
Nini hatima ya Tanzania katika uwekezaji kupitia FDI?, wenye fedha zao kweli watakuwa tayari to take such risks?.
Jee tushangilie tuu, au pia tujiulize na the consequences, jee Tanzania tuna guts to stand the international pressures za mabeberu hawa, ama tunapitisha tuu sheria hizi kwa mbwembwe, lakini hatuna uwezo wala jeuri ya kuzitekeleza na ama soon kibano kikitufika, tutaufyata kwa kuzirejesha Bungeni kufumuliwa na kurekebishwa ili kuheshimu mikataba ya kinyonyaji iliyopo!, na amini usiamini, hakuna mwekezaji yoyote wa kimataifa atakubali kuja kuwekeza kwenye nchi yenye sheria za ajabu kama hizi!.
Ushauri wa The Best Way Forward ni Renegotiation to Reach A Win Win Situation
Kupitisha sheria mpya kwa hati ya dharura bila ushirikishwa ni kosa, maadam tumeisha fanya kosa, kufanya kosa sii kosa, kosa kurudia kosa!. Hivyo huu ni ushauri wangu wa the best way forward kwa situation iliyopo ni kukaa mezani na wawekezaji wote tuliosaini nao mikataba kabla ya sheria hii mpya kupitishwa, kuwapigia magoti, kuwaomba wakubali kupitia upya mikataba yao katika win win situation, sisi tupate na wao wapate, hii ya kulazimishana, nawaombeni sana msishangilie na kumvimbishwa kichwa rais Magufuli kuwa tunaweza kila kitu, tuwalazimishe lazime wafuate, asiyetaka na afungashe, aondoke!, jee tunaweza?, tunayo jeuri hii?. Kuna watu kama Billy Gates au Dangote, akikohoa tuu, nchi zinatetemeka!, can we stand?.
Kitakacho Tokea
Kitakacho tokea ni ama baadhi ya vipengele vya sheria hii mpya vitapuuzwa, ama ili kuepuka aibu ya kupitisha sheria mbovu kwa mbwembwe, serikali itapeleka kimya kimya, marekebisho ya baadhi ya vipengele vya sheria hii, kikiwepo hicho kipengele cha arbitration, kitaondolewa ili kurejesha confidence kwa wawekezaji. Kwenye hili, time will tell, kama Nyerere na Sokoine walikuwa ni wakali ukweli ukweli, lakini walishindwa, hivyo kwenye hili la sheria kutekelezwa kwa retroactively, naowaomba mimi niwe mkweli bayana wa nafsi yangu, Mwalimu wangu Prof. Kabudi na wanasheria wake, waliotunga sheria hii kwa mtindo wa zimamoto, wamemdanganya rais Magufuli kwa kumtungia sheria yenye vipengele vya ajabu, halafu rais aka accent, then sheria hii itashindwa kutekelezwa, hivyo soon watapeleka marekebisho Bungeni na kumrudia rais a accent marekebisho hayo, na hili likitokea, naombeni hoja za bandiko hili zizingatiwe, Tanzania tutaonekana ni nchi ya ajabu, tunatunga sheria za ajabu kwa mbwembwe, tunazipitisha kwa mbwembwe, rais wetu ana zi accent kwa mbwembwe, lakini katika utekelezaji ndipo tunajikuta kumbe Bunge letu, na serikali yetu, iliyosheheni wanasheria manguli tena wengine ni waalimu wetu wa sheria wa chuo chetu kikuu cha Dar es Salaam ambao sisi tulipokuwa wanafunzi tukisomea sheria, waalimu hawa ndio waliotufundisha kuwa sheria yoyote inayotungwa kama ita act retroactively is a bad law, it's illegal, lakini leo, waalimu hawa hawa ndio wamegeuka wanasiasa na wao sasa ndio hawa wametunga illegal law, wakaipitisha, wakampelekea rais akaisaini ianze kutumika, huku wanajua fika retroactively law is illegal law kwenye jumuiya ya Madola, lakini bado wamepitisha, sasa siku ya kurejea Bungeni kuyarekebisha haya madudu yao ya kisheria, hizi sura zao wataziweka wapi?.
Paskali