Uchambuzi: Je, kwa punguzo hili la PAYE, nitanufaika kiasi gani?

[Kambaresharubu]

Mtu mmoja kanitext hivi inbox;

SWALI: "Kaka mimi niko shirika..... (akataja jina la shirika). My basic sallary is TZS 3,231,000/= je kwa punguzo la paye leo nitanufaika kiasi gani?

JIBU: Kabla ya leo ulikua ukilipa PAYE 11% zidisha kwa 720,000/= 79,200/=. Kisha chukua ur BS 3,231,000/= toa 720,000/= then zidisha kwa 30% (ambayo ni excess charges) utapata 753,300/=. Ukijumlisha na ile 79,200/= ya PAYE utapata 832,500/= (jumla ya kodi).

Baada ya leo itakuwa PAYE 09% zidisha kwa 720,000/= 64,800/=. Then chukua your BS 3,231,0000/= toa 720,000/= then zidisha kwa 30% (ambayo ni excess charges) utapata 753,300/=. Sasa jumlisha na ile 64,900/= ya PAYE utapata 818,200/= (jumla ya kodi).

Sasa chukua kodi uliyokua ukilipa zamani 832,500/= kisha toa kodi mpya utakayoanza kulipa sasa hivi 818,200/= utapata jumla ya Shilingi 14,300/=.

Maana yake ni kwamba umepunguziwa Shilingi 14,000/= ambayo haitoshi hata kununua nyama kilo 3.

#MyTAKE
Nashauri Rais angepunguza percentage ya excess charges kwa wenye mishahara inayozidi 720,000/=. Maana kupunguza PAYE halafu excess charges (gharama ya zidio) ni 30% bado ni unyonyaji.

Kwa mfano huyu jamaa anayelipwa 3,231,000/= hata asingepunguziwa PAYE, badala yake akapunguziwa gharama ya zidio angalau akakatwa 10% hesabu yake ingekua hivi.

11% times 3,231,000/= ni sawa na 79,200/=. Then kwenye excess charges angekatwa 10% ya zidio. Yani 3,231,000/= minus 720,000/= times 10% ingekua 251,100/=. Kwahiyo angekatwa PAYE 79,200/= jumlisha gharama ya zidio 251,100/= jumla 330,300/=.

Lakini sasa hivi analipa 818,200/= na hapa ni baada ya punguzo la PAYE leo.

Hii ina maana kwamba punguzo hili la PAYE ni kiini macho tu. PAYE haina effect kama EXCESS CHARGES (gharama ya zidio) kwenye mishahara inayozidi 720,000/= itaendelea kuwa 30%.

Kama Rais angepunguza Excess charges angalau zikafika 10% kutoka 30% ziliko sasa hivi, ingekua na maana kubwa sana kuliko kupunguza PAYE.

Kwa kifupi ni kuwa punguzo la PAYE litawanufaisha zaidi wenye mishahara chini ya 720,000/= lakini kwa wanaolipwa zaidi ya hapo hakuna benefit ya maana. Hata hao wanaolipwa bellow 720,000/= bado watanufaika kidogo sana.

Nimeona nitoe ufafanuzi huu kwa sababu baadhi ya watu wameanza kumsifu Rais kwa punguzo hili la PAYE. Hadi wabunge wa upinzani nao wamebebwa na mkumbo huu na kuanza kuimba nyimbo na mapambio. Labda kwa sababu wabunge hawalipi kodi ndio maana hawajui sisi watumishi tunaathirika vipi.

Ukiona Mbunge yeyote anashangilia punguzo hili elewa tu kwamba anapenda namba lakini hajui hesabu. Kwahiyo jitahidi kumkumbusha hesabu kwa kutumia kanuni nilizozieleza hapo juu. Kupunguza PAYE wakati gharama za zidio ziko palepale ni kiini macho tu.

Yani Rais JPM alichofanya ni kutulazimisha tukatae ongezeko la mshahara. Maana kila ukiongezewa mshahara Serikali inakula 30% ya ongezeko hilo.

NB: Kuna watu wanaweza kuhoji mbona wapinzani waliomba PAYE ipunguzwe? Ni kweli tuliomba PAYE ipunguzwe tangu mwaka 2011 atleast isome single digit. Lakini single digit in both PAYE and Excess charges. Yani kama PAYE ni 09% basi na excess charges ziwe 09% pia. Sio kupunguza PAYE peke yake wakati excess charges zimebaki paleale. Na hizo ndizo zinazoumiza.

Kwa mfano wa huyo jamaa hapo juu ingekua excess charges zimepunguzwa angekatwa almost laki 3 kwenye mshahara wake. Lakini kwa punguzo hili la JPM bado ataendelea kukatwa laki 8 na ushee. Sasa hapa kuna punguzo gani?

Waambieni wabunge wenu wanaoshangilia punguzo la PAYE kuwa kazi bado. Wakomae ili gharama ya zidio (excess charges) ipungue kutoka 30% iliyopo sasa hivi hadi angalau 10%. Hapo ndio tutawaelewa. Otherwise wafunge midomo yao maana wanashanglia jambo wasilolijua.

Sio wa CCM sio wa UKAWA wote wako partial informed. Plz tell them to fight ili gharama ya zidio (exces charges) ipungue, otherwise let them shutup tuendelee kuumia kama tulivyozoea.

Sioni fahari yoyote Mbunge wa UKAWA au wa CCM kufurahia PAYE kupunguzwa wakati binafsi nimepunguziwa kiasi kisichozidi 14,000/= ambayo suruali moja ya "Jeans".

Nimeamua kusema hivi maana naona wabunge wengi wa UKAWA wanacheza ngoma ya Magufuli. Wanaanza kujitapa mara Upinzani tulishauri jambo hili tangu mwaka 2011,wengine wanapiga picha hadi hotuba ya kambi ya upinzani iliyozungumzia jambo hilo. Waambieni wakae kimya na wasiendelee kuongea vitu wasivyovijua.

Sina nafuu yoyote niliyopewa kwa kupunguziwa 02% kwenye PAYE wakati excess charges ni 30%. Ningewaona wabunge ni wa maana zaidi kama wangemshawishi Rais apunguze vyote viwe 09% sio kushangilia wakati watumishi tunaendelea kuumia.

Mwambie mbunge wako akae kimya.

Malisa GJ.!

 

[nuruyamnyonge]

Very good! Huu ni uchambuzi wa kitaaluma.

 

[KXY]

NB: Kuna watu wanaweza kuhoji mbona wapinzani waliomba PAYE ipunguzwe? Ni kweli tuliomba PAYE ipunguzwe tangu mwaka 2011 atleast isome single digit. Lakini single digit in both PAYE and Excess charges. Yani kama PAYE ni 09% basi na excess charges ziwe 09% pia.

Sahihisho: ni 09% kwa 27% hilo ndio lilikuwa pendekezo 2011

 

[The Boss]

Interesting ...

 

[Danny Jully]

Bravooo!!! I think u've hit the nail on the head..!!

 

[d tarimo]

mbona sisi walimu tulimshangilia rais mpaka koo likakauko

 

[maonomakuu]

Good analysis hapa Makada wa CCM hawatachangia maana ukweli wanaufahamu zaidi ya kusema furahini kwa kila jambo

 

[nyilaegenge]

Natamani nikutane na Malisa G anachambua mambo vizuri sana

 

[Danny Jully]

mbona sisi walimu tulimshangilia rais mpaka koo likakauko

Mnashangilia kwa sababu mnapenda namba lakini hampendi hesabu.

 

[mcubic]

Japo sijamaliza kusoma.....kuna ukweli hapa

 

[nkuwi]

Hiki ni kipindi cha KUSHANGILIA tuu hata kama hakuna la maana lilofanywa, ni mwendo wa kushangilia tuu!

 

[shalet]

malisa hana akili ila ndio thin tank wa UKAWA

 

[Mbimbinho]

Ila hapa wale jamaa wanaoshangilia kila kitu bado watashangilia kama kawaida

 

[Ghost Worker]

Bora sikusoma, ningeongeza stress zisizo na msingi tu.

 

[CLICKER]

Hii ni noma sana haswa kwa ambao hawajaelewa kinachoendelea

 

[Bobuk]

Mbona tangu jana inasemwa kiasi kilichopungua kutokana na reduction ya PAYE ftom 11% -9% ni Tsh 3,800 tu. Wanaoshangilia hili ni nyumbu wa Lumumba tu

 

[bukoba boy]

Haiwezekani gharama ya zidio itoke 30% mpaka 10%,mfano wako hapo kodi ilikua 832,500 kabla ya badiliko na baada ya mabadiliko unayopendekeza imefika 330,300. Hiyo foregone taxi ya zaidi ya 500,000 kwa mtu mmoja unafikiri hilo gape linazibwaje?
The president has good intentions, unachukulia 14,000 ndogo ifanye kwa wote wenye mishahara kama huyo jamaa ako wa nssf then utaona kua punguzo hilo ni significant kwa nchi kama hii.

Angalau hiyo 30% ipungue mpaka 20%-25%.

 

[Capt Tamar]

Japo sijamaliza kusoma.....kuna ukweli hapa

Japo sijamaliza kusoma comment yako nimekupa LIKE!! And you know why!!

 

[Capt Tamar]

malisa hana akili ila ndio thin tank wa UKAWA

Weka akili yako hapa tuipime kama inaweza zidi ya Malissa then tutaamua

 

[Capt Tamar]

Sina Hakika kama una Hakika na ulichoandika Hapa

Haiwezekani gharama ya zidio itoke 30% mpaka 10%,mfano wako hapo kodi ilikua 832,500 kabla ya badiliko na baada ya mabadiliko unayopendekeza imefika 330,300. Hiyo foregone taxi ya zaidi ya 500,000 kwa mtu mmoja unafikiri hilo gape linazibwaje?
The president has good intentions, unachukulia 14,000 ndogo ifanye kwa wote wenye mishahara kama huyo jamaa ako wa nssf then utaona kua punguzo hilo ni significant kwa nchi kama hii.

Angalau hiyo 30% ipungue mpaka 20%-25%.