Miss Zomboko
JF-Expert Member
- May 18, 2014
- 4,502
- 9,281
Azimio la Umoja wa Mataifa kuhusu Ulinzi wa Watoa Taarifa, lililopitishwa mnamo Desemba 2015, linajulikana kama "Azimio la Umoja wa Mataifa kuhusu Ulinzi wa Watoa Taarifa na Kupigana na Ufisadi."
Azimio hili linasisitiza umuhimu wa kuwalinda watoa taarifa na kuhakikisha wanaweza kutoa taarifa kwa uhuru bila kuogopa mashambulizi au kisasi.
Azimio hili linahimiza nchi wanachama kuanzisha na kuboresha mifumo ya kisheria na sera zinazowalinda watoa taarifa.
Pia, linatoa wito kwa nchi kuweka hatua za kuzuia na kupambana na vitendo vya kufichua ubadhirifu na ufisadi. Hii ni sehemu ya juhudi za kimataifa kukuza uwazi na uwajibikaji katika ngazi za kitaifa na kimataifa
Mifumo ya kisheria na sera zinazowalinda watoa taarifa hutofautiana kati ya nchi na mamlaka nyingine. Hata hivyo, kuna miongozo na kanuni za kimataifa ambazo zimeshuhudiwa katika mifumo mingi ya kisheria. Baadhi ya mambo muhimu yanayojumuishwa katika mifumo hii ni pamoja na:
Ulinzi wa Faragha: Kutoa kinga kwa watoa taarifa ili kulinda faragha zao wakati wa kutoa taarifa kuhusu ukiukwaji wa sheria au vitendo vya kifisadi.
Kinga dhidi ya Represha: Kuzuia hatua mbaya dhidi ya watoa taarifa kama vile kufutwa kazi, ubaguzi, au adhabu nyinginezo inayoweza kujitokeza kutokana na kutoa taarifa.
Mchakato wa Kutoa Taarifa: Kuweka utaratibu mzuri wa kutoa taarifa, ikiwa ni pamoja na njia salama na za kuaminika za kutoa taarifa na kuhakikisha kuwa watoa taarifa wanapata kinga wanapofuata mchakato huo.
Ushirikishwaji wa Sekta Binafsi: Kuhimiza ushirikiano kutoka kwa mashirika na sekta binafsi katika kulinda watoa taarifa na kuchunguza malalamiko yao.
Kinga za Kisheria: Kutoa kinga kisheria kwa watoa taarifa dhidi ya mashtaka au hatua nyingine za kisheria kama matokeo ya kutoa taarifa.
Mkazo wa Kimataifa: Kufuata miongozo na azimio la kimataifa, kama vile Azimio la Umoja wa Mataifa kuhusu Ulinzi wa Watoa Taarifa.
Motisha na Tuzo: Kutoa motisha kwa watoa taarifa kwa njia ya tuzo au kinga maalum kama njia ya kuwahimiza kutoa taarifa.
Mifumo hii inaweza kutofautiana kulingana na muktadha wa kisheria wa nchi husika na inaweza kubadilika kwa muda kutokana na marekebisho ya kisheria na mazingira ya kisiasa.
Azimio hili linasisitiza umuhimu wa kuwalinda watoa taarifa na kuhakikisha wanaweza kutoa taarifa kwa uhuru bila kuogopa mashambulizi au kisasi.
Azimio hili linahimiza nchi wanachama kuanzisha na kuboresha mifumo ya kisheria na sera zinazowalinda watoa taarifa.
Pia, linatoa wito kwa nchi kuweka hatua za kuzuia na kupambana na vitendo vya kufichua ubadhirifu na ufisadi. Hii ni sehemu ya juhudi za kimataifa kukuza uwazi na uwajibikaji katika ngazi za kitaifa na kimataifa
Mifumo ya kisheria na sera zinazowalinda watoa taarifa hutofautiana kati ya nchi na mamlaka nyingine. Hata hivyo, kuna miongozo na kanuni za kimataifa ambazo zimeshuhudiwa katika mifumo mingi ya kisheria. Baadhi ya mambo muhimu yanayojumuishwa katika mifumo hii ni pamoja na:
Ulinzi wa Faragha: Kutoa kinga kwa watoa taarifa ili kulinda faragha zao wakati wa kutoa taarifa kuhusu ukiukwaji wa sheria au vitendo vya kifisadi.
Kinga dhidi ya Represha: Kuzuia hatua mbaya dhidi ya watoa taarifa kama vile kufutwa kazi, ubaguzi, au adhabu nyinginezo inayoweza kujitokeza kutokana na kutoa taarifa.
Mchakato wa Kutoa Taarifa: Kuweka utaratibu mzuri wa kutoa taarifa, ikiwa ni pamoja na njia salama na za kuaminika za kutoa taarifa na kuhakikisha kuwa watoa taarifa wanapata kinga wanapofuata mchakato huo.
Ushirikishwaji wa Sekta Binafsi: Kuhimiza ushirikiano kutoka kwa mashirika na sekta binafsi katika kulinda watoa taarifa na kuchunguza malalamiko yao.
Kinga za Kisheria: Kutoa kinga kisheria kwa watoa taarifa dhidi ya mashtaka au hatua nyingine za kisheria kama matokeo ya kutoa taarifa.
Mkazo wa Kimataifa: Kufuata miongozo na azimio la kimataifa, kama vile Azimio la Umoja wa Mataifa kuhusu Ulinzi wa Watoa Taarifa.
Motisha na Tuzo: Kutoa motisha kwa watoa taarifa kwa njia ya tuzo au kinga maalum kama njia ya kuwahimiza kutoa taarifa.
Mifumo hii inaweza kutofautiana kulingana na muktadha wa kisheria wa nchi husika na inaweza kubadilika kwa muda kutokana na marekebisho ya kisheria na mazingira ya kisiasa.
