Keylogger
Member
- Oct 13, 2016
- 13
- 14
Haki ya kufa, mara nyingi hujulikana kama kujiua kwa msaada wa daktari (PAS), ni suala tata na nyeti. Hata hivyo, kupuuza mateso ya watu wanaopitia maumivu makali kwa muda mrefu kutokana na sababu mbalimbali kunakuwa kukosa kuheshimu haki yao ya msingi ya heshima(dignity).
Katika uwanja wa haki za binadamu, haki ya utawala binafsi na kujiamulia ni muhimu sana. Hata hivyo, katika mazungumzo ya haki za binadamu, jambo moja ambalo mara nyingi halizingatiwi ni haki ya kufa kwa heshima. Ni suala lenye utata na nyeti, lakini ni moja ambalo linahitaji tahadhari na hatua. Nchini Tanzania, kama ilivyo katika sehemu nyingine nyingi za dunia, watu wanaokabiliwa na mateso yasiyovumilika wanapaswa kuwa na chaguo la kuchagua mwisho wa amani na heshima ikiwa wanataka.
Haki ya kufa sio jambo la kikatili au la kubahatisha; ni haki ya msingi ya binadamu inayotokana na huruma na uelewa. Fikiria kwa muda watu hao wanaovumilia maumivu makali siku baada ya siku kutokana na magonjwa yanayokaribia kusababisha kifo, hali isiyo na matibabu au mazingira yasiyovumilika. Watu hawa wanapokosa hadhi yao, wanashurutishwa kuvumilia mateso yasiyo na kifani(Kwanini tunawapa wependwa wetu adhabu hii?), bila njia yoyote ya kusaidia au kupunguza. Je, sio haki ya msingi ya binadamu kujiamulia wakati maumivu yanakuwa magumu kuvumilia? Kamatunaruhusu ushoga kwanini sio haki ya kifo?
Nchi kama Ubelgiji, Canada, Uholanzi, na Uswisi tayari wameitambua haki hii ya msingi na wameanzisha sheria zinazoruhusu watu kuchagua kifo cha heshima chini ya hali maalum. Sheria hizi, zilizoundwa kwa uangalifu na kanuni za ulinzi, zinahakikisha kwamba haki ya kufa inatumiwa kwa uwajibikaji na kimaadili. Wanahitaji watu kuwa na akili timamu, kuwa wanateseka kutokana na ugonjwa wa hatari au hali isiyo na matibabu, na kufanyiwa tathmini za kina za matibabu na kisaikolojia.
Kwa kuanzisha sheria kama hizo nchini Tanzania, tungekuwa tunathibitisha ahadi yetu kwa haki za binadamu na huruma. Tungekuwa tunatambua uwezo na utawala wa watu wanaokabiliwa na mateso yasiyovumilika, tukipewa hadhi na heshima wanayostahili. Zaidi ya hayo, kwa kufanya hivyo, tungekuwa tunatoa mfumo wa mazungumzo wazi na ya kweli yanayohusu huduma ya mwisho wa maisha, kuruhusu watu kufanya maamuzi yenye habari kamili kuhusu miili na mustakabali wao wenyewe.
Wakosoaji wanaweza kudai kwamba sheria kama hizo zinakwenda kinyume na imani au mila za kitamaduni au kidini (sawa je ushoga?). Hata hivyo, haki ya kufa sio juu ya kulazimisha imani kwa wengine; ni juu ya kuheshimu imani na thamani mbalimbali za watu ndani ya jamii. Kama vile watu wanavyo haki ya uhuru wa kidini, wanapaswa pia kuwa na haki ya kufanya maamuzi ya kina kuhusu maisha yao na kifo chao wenyewe.
Zaidi ya hayo, kuidhinisha haki ya kufa haiminishi umuhimu wa huduma ya kutunza wagonjwa au msaada kwa watu wanaokabiliwa na magonjwa hatari au mateso. Badala yake, inachangia njia mbadala za huduma za mwisho wa maisha, kutoa chaguo la ziada kwa wale wanaojikuta katika mazingira yasiyovumilika.
Kwa kuhitimisha, haki ya kufa ni haki ya msingi ya binadamu ambayo inapaswa kutambuliwa na kuheshimiwa nchini Tanzania. Kwa kuidhinisha haki ya kufa, tunathibitisha ahadi yetu kwa huruma, hadhi, na utawala binafsi. Tunajiunga na mataifa mengine yenye msimamo wa mbele ambayo tayari yamechukua hatua muhimu kuelekea kuheshimu haki za watu wanaokabiliwa na mateso yasiyovumilika.
Ni wakati wa Tanzania kuongoza kwa huruma na uelewa kwa kuanzisha sheria inayowaruhusu watu kuchagua mwisho wa amani na heshima wanapokabiliwa na maumivu na mateso yasiyovumilika. Hebu tuwe mfano wa jamii yenye huruma na utu, ambapo haki ya kufa inatambuliwa kama sehemu muhimu ya hadhi ya binadamu na uhuru. Binadamu wengi wanaotaka haki hii wamekua wakienda nchi zinazoruhusu hivyo wamekua wakitoa fedha nyingi kwenye hizo nchi Mh. Mwigulu Nchemba hiki pia kitakua chanzo cha mapato ukiangalia mnyororo mzima kuanzia usafilishaji, huduma za mazishi, usafirishaji wa maiti, matibabu n.k.
Kwa unyenyekevu mkubwa nalileta hili mezani mwenu mlipokee kwa wema na si kwa ubaya ila nawasihi binadamu wenzangu tusiwe wabinafsi kwasababu sisi tuna sia njema, tuchangie na kushare ili wahusika walipate, pia tuwe na mjadala mwema utakaojenga ikiwezekana tuwe na shelia bora ya hili jambo. Vaa viatu vya wazee au watu wanaoteseka kwa maumivu makali usiku kwa muchana bila ahueni wakiomba sekunde yao ya kufa ifike.
Aksante.
Katika uwanja wa haki za binadamu, haki ya utawala binafsi na kujiamulia ni muhimu sana. Hata hivyo, katika mazungumzo ya haki za binadamu, jambo moja ambalo mara nyingi halizingatiwi ni haki ya kufa kwa heshima. Ni suala lenye utata na nyeti, lakini ni moja ambalo linahitaji tahadhari na hatua. Nchini Tanzania, kama ilivyo katika sehemu nyingine nyingi za dunia, watu wanaokabiliwa na mateso yasiyovumilika wanapaswa kuwa na chaguo la kuchagua mwisho wa amani na heshima ikiwa wanataka.
Haki ya kufa sio jambo la kikatili au la kubahatisha; ni haki ya msingi ya binadamu inayotokana na huruma na uelewa. Fikiria kwa muda watu hao wanaovumilia maumivu makali siku baada ya siku kutokana na magonjwa yanayokaribia kusababisha kifo, hali isiyo na matibabu au mazingira yasiyovumilika. Watu hawa wanapokosa hadhi yao, wanashurutishwa kuvumilia mateso yasiyo na kifani(Kwanini tunawapa wependwa wetu adhabu hii?), bila njia yoyote ya kusaidia au kupunguza. Je, sio haki ya msingi ya binadamu kujiamulia wakati maumivu yanakuwa magumu kuvumilia? Kamatunaruhusu ushoga kwanini sio haki ya kifo?
Nchi kama Ubelgiji, Canada, Uholanzi, na Uswisi tayari wameitambua haki hii ya msingi na wameanzisha sheria zinazoruhusu watu kuchagua kifo cha heshima chini ya hali maalum. Sheria hizi, zilizoundwa kwa uangalifu na kanuni za ulinzi, zinahakikisha kwamba haki ya kufa inatumiwa kwa uwajibikaji na kimaadili. Wanahitaji watu kuwa na akili timamu, kuwa wanateseka kutokana na ugonjwa wa hatari au hali isiyo na matibabu, na kufanyiwa tathmini za kina za matibabu na kisaikolojia.
Kwa kuanzisha sheria kama hizo nchini Tanzania, tungekuwa tunathibitisha ahadi yetu kwa haki za binadamu na huruma. Tungekuwa tunatambua uwezo na utawala wa watu wanaokabiliwa na mateso yasiyovumilika, tukipewa hadhi na heshima wanayostahili. Zaidi ya hayo, kwa kufanya hivyo, tungekuwa tunatoa mfumo wa mazungumzo wazi na ya kweli yanayohusu huduma ya mwisho wa maisha, kuruhusu watu kufanya maamuzi yenye habari kamili kuhusu miili na mustakabali wao wenyewe.
Wakosoaji wanaweza kudai kwamba sheria kama hizo zinakwenda kinyume na imani au mila za kitamaduni au kidini (sawa je ushoga?). Hata hivyo, haki ya kufa sio juu ya kulazimisha imani kwa wengine; ni juu ya kuheshimu imani na thamani mbalimbali za watu ndani ya jamii. Kama vile watu wanavyo haki ya uhuru wa kidini, wanapaswa pia kuwa na haki ya kufanya maamuzi ya kina kuhusu maisha yao na kifo chao wenyewe.
Zaidi ya hayo, kuidhinisha haki ya kufa haiminishi umuhimu wa huduma ya kutunza wagonjwa au msaada kwa watu wanaokabiliwa na magonjwa hatari au mateso. Badala yake, inachangia njia mbadala za huduma za mwisho wa maisha, kutoa chaguo la ziada kwa wale wanaojikuta katika mazingira yasiyovumilika.
Kwa kuhitimisha, haki ya kufa ni haki ya msingi ya binadamu ambayo inapaswa kutambuliwa na kuheshimiwa nchini Tanzania. Kwa kuidhinisha haki ya kufa, tunathibitisha ahadi yetu kwa huruma, hadhi, na utawala binafsi. Tunajiunga na mataifa mengine yenye msimamo wa mbele ambayo tayari yamechukua hatua muhimu kuelekea kuheshimu haki za watu wanaokabiliwa na mateso yasiyovumilika.
Ni wakati wa Tanzania kuongoza kwa huruma na uelewa kwa kuanzisha sheria inayowaruhusu watu kuchagua mwisho wa amani na heshima wanapokabiliwa na maumivu na mateso yasiyovumilika. Hebu tuwe mfano wa jamii yenye huruma na utu, ambapo haki ya kufa inatambuliwa kama sehemu muhimu ya hadhi ya binadamu na uhuru. Binadamu wengi wanaotaka haki hii wamekua wakienda nchi zinazoruhusu hivyo wamekua wakitoa fedha nyingi kwenye hizo nchi Mh. Mwigulu Nchemba hiki pia kitakua chanzo cha mapato ukiangalia mnyororo mzima kuanzia usafilishaji, huduma za mazishi, usafirishaji wa maiti, matibabu n.k.
Kwa unyenyekevu mkubwa nalileta hili mezani mwenu mlipokee kwa wema na si kwa ubaya ila nawasihi binadamu wenzangu tusiwe wabinafsi kwasababu sisi tuna sia njema, tuchangie na kushare ili wahusika walipate, pia tuwe na mjadala mwema utakaojenga ikiwezekana tuwe na shelia bora ya hili jambo. Vaa viatu vya wazee au watu wanaoteseka kwa maumivu makali usiku kwa muchana bila ahueni wakiomba sekunde yao ya kufa ifike.
Aksante.
