Muasisi wa tanu lindi mdogo kupita wote afariki: Ahmed seif khamisi suleiman manyanya (1936 - 2015)

[Mohamed Said]

Ahmed Seif

Naanza kwa kusema kuwa inawezekana kabisa kuwa Ahmed Seif ndiye muasisi wa TANU mdogo kupita wote katika historia ya kupigania uhuru wa Tanganyika. Yeye alijiunga na harakati akiwa na umri mdogo wa miaka 18. Nilijuana na Ahmed Seif mwaka wa 1971 kupitia kwa ndugu yake Iddi Manyanya ambae na yeye sasa ni marehemu. Wakati nilipomfahamu marehemu Ahmed SeifiTanzania ilikuwa inapitia kipindi kigumu sana katika uchumi wa nchi na si watu wengi walikuwa na magari yao binafsi. Brother Ahmed kama sisi wadogo zake tulivyozoea kumwita alikuwa ana gari yake nzuri ya Kijapani. Wakati ule alikuwa akifanya kazi kampuni kubwa na maarufu ya wakala wa meli ikiitwa Leslie Anderson ambayo baaadae ikabadilishwa na kuitwaWafco. Marehemu alikuwa mtu wa fikra pana na ungeweza kuzungumzanae lolote ulitakalo kuanzia siasa hadi michezo. Mmoja wa wa wadogo zake ambao ndiyo walikuwa umri sawa na mimi ni Ramadhani maarufu kwa jina la ''Funky.'' Funky kama Iddi Manyanya walikuwa wakifanya kazi East African Airways (EAA). Funky ndiye aliyenifikishia taarifa ya kifo. Ramadhani ni mtoto wa Bi. Sharifa Bint Mzee mmoja wa waasisi wa TANU Lindi. Kupitia watu hawa nilikuja kujua mengi kuhusu mji wa Lindi na neema iliyokuwako kule wakati wa ukoloni. Hakika nilipofika Lindi niliona ushahidi wa neema ile. Kila nilipokwenda nilipambana na magofu ya nyuma nzuri na mabaki ya maduka makubwa bado yakiwa na alama za matangazo ya vitu vilivyokuwa vikiuzwa miaka hiyo ya 1950 na 1960, mfano duka la Bata Shoes, Hosteli ya Wanafunzi wa Shule ya Aga Khan, vibao vya ofisi za mawakili wa wakati ule, jumba la fahari la senema na mengi ya kumtia mtu simanzi kwani nilipofika mimi miaka ya 1990 mji ulikuwa umekufa. Ikutoshe tu kukupa picha ya hali ya wakati ule, baba yake Ahmed Seif Mzee Seif Khamisi Manyanya alikuwa amejijengea sifa kubwa na umaarufu wa kupigiwa mfano kama mshonaji wa suti bingwa mjini Lindi. Wakati ule wavaa suti walikuwa wengi mjini achilia mbali Wazungu na Magoa bali hata Waafrika nao walikuwapo. Hali ya maisha ilikuwa nzuri.



Katika miaka ile ya 1970 historia ya TANU ilichukuliwa kama kitu nyeti ambacho watu wakiogopa kukizungumza. Halikadhalika Brother Ahmed kama waasisi wenzake hakuwa anapenda kuhadithia mchango wake kwani akiwa kijana mdogo wa miaka 18 alikuwa muajiriwa wa TANU na alishiriki katika kuijenga TANU Jimbo la Kusini. Ukimuuliza kitu chochote kuhusu TANU alikuwa akiparaza na kukutoa njiani. Sana kabisa atakuambia, ''Nenda Lindi kawatafute akina Mzee Masudi Mnonji na Yusuf Chembera hawa watakueleza kila kitu.'' Watu wachache sana siku zile walikuwa tayari kuizungumza TANU na ikawa kama vile wote wameagana. Hawakupenda mazungumzo ya TANU na Nyerere. Iwe itakavyokuwa Ahmed Seif Khamisi Manyanya atabaki kuwa mmoja wa Watanganyika wa mwanzo kujiunga na harakati za kupigania uhuru wa Tanganyika. Laiti Brother Ahmed kwa elimu yake aliyokuwanayo angelikuwa tayari kuzungumza kuhusu historia ya TANU kama mambo yalivyokuwa mwaka wa 1955 chama kilipoasisiwa Lindi hakika angelituachia urithi mkubwa. Bahati mbaya na kwa hakika hatuwezi kumlaumu kwa hili Ahmed Seif ameondoka na mengi katika kifua chake, mengi katika historia ya nchi yetu ambayo hatutaweza kuyapata kokote.

Jambo la kusikitisha ni kuwa zaidi ya nusu karne sasa historia ya mashujaa hawa haifahamiki vyema na hazionekani juhudi zozote za kuiadhimisha. Kama alivyokuwa akinieleza Brother Ahmed kuwa historia ya TANU Jimbo la Kusini wanayo akina Chembera, nilifanikiwa kufika Lindi mwaka wa 1993 na nilkakutana na Yusuf Chembera na Salum Mpunga waasisi wa TANU Lindi na watu waliomtia kijana wao Ahmed Seif katika utumishi wa TANU. Haya yafuatayo hapo chini ni kutoka kitabu ''Maisha na Nyakati za Abdul Sykes (1924 - 1968)...'' na yanatokana na kumbukumbu za wazee hao wawili ambao sasa wote ni marehemu. Nilihifadhi yote walionisomesha wazee wale katika kitabu hicho ambamo msomaji ataona hali ya siasa ilikuwaje wakati ule wa miaka 1950 mwanzoni wakati Watanganyika waliposimama kudai uhuru wa nchi yao kutoka kwa Waingereza. Katika simulizi hizo ndipo utakutana na marehemu Ahmed Seif:



''Chama cha Waafrika ambacho kilianzishwa siku nyingi mjini Lindi na kwa hakika ndicho kilikuwa chama cha pekee kushughulikia maslahi ya Waafrika sehemu za kusini kilikuwa African Welfrare Association ambacho mlezi wake alikuwa John Nevi, Mjaluo kutoka Kenya na katibu wake alikuwa Casian Njunde, Mngoni wa Songea. Makopa aliposhindwa kukishawishi kile kikundi cha wazee wa TAA aliwaendea Yusufu Chembera na Rashid Salum Mpunga. Chembera alikuwa na umri wa miaka 34 na Mpunga alikuwa kijana wa miaka 27. Chambera alikuwa amesoma hadi shule ya msingi na Mpunga alikuwa amemaliza madras. Chembera alikuwa akifanya kazi katika kantini ya Lindi Welfare Centre, wakati Mpunga alikuwa dereva wa lori aliyeajiriwa na mfanyabishara wa Kihindi. Makopa aliwashauri Chembera na Mpunga juu ya uwezekano wa kuwahamasisha wananchi wawaunge mkono ili tawi la TANU lifunguliwe pale mjini. Aliwaambia alitaka sana kufanya hivyo yeye mwenyewe lakini asingeweza kwa sababu yeye alikuwa mtumishi wa serikali na hakuwa akifahamika sana mjini. Uongozi kama wao ndiyo ungeweza kuaminiwa na wananchi na usingetiliwa mashaka. Makopa, Chembera na Mpunga walikubaliana kuwa kabla ya kuanza kufanya kampeni waziwazi kwa ajili ya TANU, lazima wawaandikishe wanachama wachache kama waasisi wa chama. Mpunga na Chembera walimwandikisha kijana mmoja akiitwa Abdallah Faraj na katika muda mfupi waliweza kuwapata takriban wanachama kumi na tano walioridhia kujiandikisha kama wanachama waasisi wa TANU.



Baada ya kuandikisha wanachama waasisi mkutano wa siri uliitishwa katika Welfare Centre ambako ndiko alikokuwa akifanya kazi Chembera. Chembera aliwaeleza kwa ufupi wale wanachama wa mwanzo kuhusu malengo na madhumuni ya chama hicho kipya cha siasa. Mkutano huo ulichagua kamati ya watu watatu yaani, Makopa, Chembera na Faraj ili kuwakabili Mnonji na Waziri kuwaleza kuwa TAA haipo tena nchini Tanganyika. Lengo lilikuwa kuwasadikishia kuwa ilikuwa kazi bure na kupoteza wakati kujaribu kuihuisha TAA mjini Lindi wakati ambapo Tanganyika nzima ilikuwa ikisonga mbele na TANU. Baada ya mjadala mrefu sana na mkali wa wale vijana watatu na ule uongozi wa TAA wa wazee, walikubaliana TANU lazima isajiliwe mjini Lindi.


Uchaguzi ulifanyika na Shaaban Msangi, kijana wa Kipare akifanya kazi kwa Smith Mc Kenzie, alichaguliwa rais na Ahmed Seif, katibu. Mpunga, Chembera, Mnonji na Idd Toto walichaguliwa wajumbe wa kamati. Ahmed Seif alikuwa kijana ambaye ndiyo kwanza amemaliza shule, yeye alikabidhiwa kuendesha ofisi kwa niaba ya uongozi. TANU mjini Lindi ilimwajiri ili kukiandaa chama kiweza kufanya kazi zake kwa ufanisi. Hassan Mohamed Kinyozi aliajiriwa kama mhudumu wa ofisi. Hawa wawili walikuwa ndiyo wafanyakazi wa kwanza wa TANU waliokuwa wakilipwa mshahara katika Jimbo la Kusini na wakawa miongoni mwa wafanyakazi wachache sana walioajiriwa na TANU kwa wakati ule. Mnonji alitoa nyumba yake katika mtaa wa Makonde kuwa ofisi ya kwanza ya TANU Jimbo la Kusini. Baada tu ya kuanzishwa kwa TANU, Athumani Mussa Lukundu, kiongozi wa Lindi Dockworkers? Union, aliunganisha chama chake na TANU. Jambo hili, kwa TANU lilikuwa la kuitia moyo sana kwa sababu Dockworkers' Union ilikuwa na wananchama wengi na hatua ile iliongezea TANU nguvu.


Baada ya muda mfupi tu toka kufunguliwa kwa TANU Mkutano Mkuu wa Kwanza wa TANU wa mwaka 1955 ulifuatia. Tawi la Lindi lilikuwa tayari lina uhusiano na makao makuu ya TANU mjini Dar es Salaam, na lilikuwa likitarajia kuhudhuria mkutano huo na kukutana na Julius Nyerere na uongozi mzima wa TANU pale makao makuu Dar es Salaam. Mpunga, mwanachama muasisi wa TANU, na Ali Ibrahim Mnjawale waliteuliwa kuhudhuria mkutano huo kama wajumbe kutoka Jimbo la Kusini. Halmashauri ya TANU ya Lindi iliwaelekeza wajumbe hawa wafikishe ombi rasmi kwa makao makuu ili Julius Nyerere aje kufanya ziara kusini kwanza, kukutana na wananchi na kufanya kampeni kwa ajili ya TANU na pili aje kupambana na propaganda dhidi ya TANU zilizokuwa zikitawanywa na Yustino Mponda. Mponda akitumia uhusiano wake na serikali ya kikoloni na nafasi yake kama mjumbe wa Baraza la Kutunga Sheria kutoka Newala; na vilevile akitumia ushirikiano wake wa muda mrefu na kanisa ambao bila shaka yoyote lilikuwa serikali ndani ya serikali kule kusini, alikuwa ameanza kampeni yake ya kuipinga TANU. Hili lilikuwa likiathiri msukumo wa uanachama. Mponda alikuwa mmoja wa wajumbe waliotumwa na Gavana Twining kwenda Umoja wa Mataifa Februari, 1955 kwa niaba ya serikali ya kikoloni kwenda kuipinga. Uongozi wa TANU huko Lindi ulitaka Nyerere aende kupambana na Mponda akiwa katika uwanja wake mwenyewe, ndani kabisa ya ngome ya Ukristo wa Kikatoliki katika Tanganyika.''

 

[balibabambonahi]

RIP shujaa wwtu

 

[Inside10]

R.i.p mzee wetu...