Damaso
JF-Expert Member
- Jul 18, 2018
- 1,590
- 2,088
Usonji ni ugonjwa wa ukuaji unaoathiri idadi kubwa ya watoto duniani kote, ikiwa ni pamoja na wale wa Tanzania. Kwa bahati mbaya, kutokana na miundombinu duni ya nchi nyingi na rasilimali chache, hususani katika kusaidia watoto wenye usonji juhudi nyingi zimeonekana kukutana na changamoto. Katika makala haya, tutachunguza njia mwafaka za kuwasaidia watoto walio na usonji nchini Tanzania, tukiangazia hali za kipekee na vikwazo vinavyokabili watu hawa walio katika mazingira magumu.
Kabla ya kuingia katika mikakati ya kusaidia watoto wenye usonji nchini Tanzania, ni muhimu kuelewa misingi ya hali hii. Ugonjwa wa usonji, au ugonjwa wa usonji (ASD), ni ugonjwa wa ukuaji wa neva unaoathiri uwezo wa mtoto kuwasiliana, kujumuika, kushirikiana na jamii pamoja na kuonyesha tabia zinazojirudia. Ni moja ya hali ya maisha na inaweza kuathiri sana maisha ya kila siku ya mtu binafsi.
Tanzania ni nchi inayokabiliwa na changamoto nyingi katika kutoa msaada wa kutosha kwa watoto wenye usonji, ingawa kuna shule maalumu za Watoto wenye changamoto mbalimbali ila bado hali sio ya kuridhisha. Kwa rasilimali chache na huduma maalumu, familia na walezi mara nyingi hupata shida katika kutumia mifumo inayohitajika ili watoto wao wapate malezi na makuzi yanayofaa. Zaidi ya hayo, unyanyapaa wa kitamaduni na imani potofu zinazozunguka usonji zinaweza kuzuia zaidi ufikiaji wa elimu na matibabu.
Hatua moja muhimu katika kuwasaidia watoto wenye usonji nchini Tanzania ni kuongeza ufahamu na kukuza kukubalika ndani ya jamii huku ikishirikiana na mashirika kama vile, anzania Autism Resource Center (TARC). Kwa kuongeza uelewa wa usonji na kuondoa hadithi na dhana potofu, tunaweza kuunda mazingira jumuishi zaidi kwa watoto walio na usonji. Ni wazi kuwa tunaweza kutumia nyezo mbalimbali ambazo zinaweza kutoa elimu kwa urahisi zaidi katika jamii, Sanaa inaweza kutoa mchango mkubwa sana kwenye kuongea na jamii kuhusu tatizo hili, kupitia tanzu zake tunaweza kupata ujumbe mahususi kuhusu umuhimu wa kundi hili katika jamii, iwe kupitia uchoraji, maigizo, muziki na hata tanzu zingine ambazo zinabeba maudhui na kuyaleta katika jamii.
Kuendesha kampeni za uhamasishaji shuleni na jamii, ni kitu cha kawaida kukutana na Watoto wenye shida hii, iwe barabarani, masokoni, vituo vya daladala, na hata sehemu za umma kama vile shule na kadhalika, tuna jukumu la kuwa mabalozi wa mwanzo kabsa kuhamasisha wenzetu kuwa shida hii ni moja ya shida ambayo inahitaji sana wanajamii kuwa na ustahimilivu wa hali ya juu huku wakiwa na upendo kwa watu wenye usonji, usonji sio laana wala adhabu kwa wanadamu.
Kuandaa warsha na semina kwa wazazi, walezi na waelimishaji, nilipata taarifa maeneo fulani kipindi cha sensa ya mwaka 2022 kuwa baadhi ya wazazi hawakutoa taarifa za Watoto wao wenye usonji kwa hofu ya kupata aibu na kunyanyapaliwa, takwimu za wazazi wenye Watoto wenye changamoto hii haikuwa ya kawaida kwani Watoto wenye walifungiwa ndani wakati makarani walipokuwa wakichukua taarifa za kaya husika. Tunahitaji kuwa na semina za kutoka kwa wazazi na walezi ili wapate kujua umuhimu wa kundi hili katika maendeleo, Familia na walezi wana jukumu muhimu katika ukuzaji na ustawi wa watoto walio na usonji. Katika nchi kama Tanzania, ambapo rasilimali za usaidizi wa usonji ni chache, ni muhimu kuzipa familia ujuzi na ujuzi unaohitajika ili kutoa matunzo bora zaidi kwa watoto wao.
Kushirikiana na mashirika ya ndani ili kuunda nyenzo za elimu kuhusu usonji, ni ajabu sana kuona mashiriki na makampuni mengi yakiunga mkono vitu visivyo na faida kabsa katika jamii, yapo makampuni ambayo yapo tayari kutoa pesa tu ili pombe zifike sehemu fulani na watu wanywe mpaka asubuhi siku za sherehe za mwaka mpya! Ila ukiwapatia nafasi ya kutoa mchango wa mawazo kwa ajili ya kusaidia makundi maalumu, hapo utasikia lugha na sentensi za ajabu. Mashirika yanapaswa kuonesha kuwa yapo pamoja na jamii husika kwa kusaidia katika utoaji wa nyezo muhimu pamoja na kuunga mkono harakati za utoaji wa elimu. Tumepata kuwa na mbio kwa ajili ya shughuli fulani, basi ni rai yangu kuwa Makampuni yawe karibu sana katika kusaidia shule maalumu za Watoto wenye changamoto hizi.
Upatikanaji wa huduma zinazofaa za afya ni muhimu kwa watoto walio na usonji kupata utambuzi, matibabu na uingiliaji wa matibabu kwa wakati.
Nchini Tanzania, ambapo rasilimali za matibabu ni chache, moja ya hatua muhimu ni kuweka sera ya matibabu bure kwa Watoto na watu wenye changamoto kama hizi kwani wengi huwa hawana uwezo wa kifedha, ni vyema kukawa na utaratibu wa kuwapatia tiba pasipo kuwatoza fedha huku pia tukiwapatia mazingira ambayo yatawaruhusu kuwa sehemu ya jamii baada ya tiba.
Kusaidia watoto wenye usonji nchini Tanzania ni kazi ngumu kutokana na miundombinu duni ya nchi na rasilimali chache. Hata hivyo, kwa kuongeza ufahamu, kukuza kukubalika, kusaidia familia, kuboresha elimu, na kuimarisha huduma za afya, tunaweza kuleta athari kubwa kwa maisha ya watoto hawa.
Kwa kufanya kazi pamoja, tunaweza kuhakikisha kwamba kila mtoto aliye na usonji nchini Tanzania anapata fursa ya kufikia uwezo wake kamili na kuishi maisha yenye kuridhisha. Ni vyema serikali yetu ikafanya kazi na washika dau wakubwa pamoja mashiriki na wahisani ambao wapo tayari kutoa misaada kwa watu wenye changamoto ya Usonji.
Tusaidizane kuziunga mkono shule ambazo zinahudumia watoto wenye uhitaji maalumu! Tanzania ni yetu! Na Tanzania ni sisi!
Kabla ya kuingia katika mikakati ya kusaidia watoto wenye usonji nchini Tanzania, ni muhimu kuelewa misingi ya hali hii. Ugonjwa wa usonji, au ugonjwa wa usonji (ASD), ni ugonjwa wa ukuaji wa neva unaoathiri uwezo wa mtoto kuwasiliana, kujumuika, kushirikiana na jamii pamoja na kuonyesha tabia zinazojirudia. Ni moja ya hali ya maisha na inaweza kuathiri sana maisha ya kila siku ya mtu binafsi.
Tanzania ni nchi inayokabiliwa na changamoto nyingi katika kutoa msaada wa kutosha kwa watoto wenye usonji, ingawa kuna shule maalumu za Watoto wenye changamoto mbalimbali ila bado hali sio ya kuridhisha. Kwa rasilimali chache na huduma maalumu, familia na walezi mara nyingi hupata shida katika kutumia mifumo inayohitajika ili watoto wao wapate malezi na makuzi yanayofaa. Zaidi ya hayo, unyanyapaa wa kitamaduni na imani potofu zinazozunguka usonji zinaweza kuzuia zaidi ufikiaji wa elimu na matibabu.
Hatua moja muhimu katika kuwasaidia watoto wenye usonji nchini Tanzania ni kuongeza ufahamu na kukuza kukubalika ndani ya jamii huku ikishirikiana na mashirika kama vile, anzania Autism Resource Center (TARC). Kwa kuongeza uelewa wa usonji na kuondoa hadithi na dhana potofu, tunaweza kuunda mazingira jumuishi zaidi kwa watoto walio na usonji. Ni wazi kuwa tunaweza kutumia nyezo mbalimbali ambazo zinaweza kutoa elimu kwa urahisi zaidi katika jamii, Sanaa inaweza kutoa mchango mkubwa sana kwenye kuongea na jamii kuhusu tatizo hili, kupitia tanzu zake tunaweza kupata ujumbe mahususi kuhusu umuhimu wa kundi hili katika jamii, iwe kupitia uchoraji, maigizo, muziki na hata tanzu zingine ambazo zinabeba maudhui na kuyaleta katika jamii.
Kuendesha kampeni za uhamasishaji shuleni na jamii, ni kitu cha kawaida kukutana na Watoto wenye shida hii, iwe barabarani, masokoni, vituo vya daladala, na hata sehemu za umma kama vile shule na kadhalika, tuna jukumu la kuwa mabalozi wa mwanzo kabsa kuhamasisha wenzetu kuwa shida hii ni moja ya shida ambayo inahitaji sana wanajamii kuwa na ustahimilivu wa hali ya juu huku wakiwa na upendo kwa watu wenye usonji, usonji sio laana wala adhabu kwa wanadamu.
Kuandaa warsha na semina kwa wazazi, walezi na waelimishaji, nilipata taarifa maeneo fulani kipindi cha sensa ya mwaka 2022 kuwa baadhi ya wazazi hawakutoa taarifa za Watoto wao wenye usonji kwa hofu ya kupata aibu na kunyanyapaliwa, takwimu za wazazi wenye Watoto wenye changamoto hii haikuwa ya kawaida kwani Watoto wenye walifungiwa ndani wakati makarani walipokuwa wakichukua taarifa za kaya husika. Tunahitaji kuwa na semina za kutoka kwa wazazi na walezi ili wapate kujua umuhimu wa kundi hili katika maendeleo, Familia na walezi wana jukumu muhimu katika ukuzaji na ustawi wa watoto walio na usonji. Katika nchi kama Tanzania, ambapo rasilimali za usaidizi wa usonji ni chache, ni muhimu kuzipa familia ujuzi na ujuzi unaohitajika ili kutoa matunzo bora zaidi kwa watoto wao.
Kushirikiana na mashirika ya ndani ili kuunda nyenzo za elimu kuhusu usonji, ni ajabu sana kuona mashiriki na makampuni mengi yakiunga mkono vitu visivyo na faida kabsa katika jamii, yapo makampuni ambayo yapo tayari kutoa pesa tu ili pombe zifike sehemu fulani na watu wanywe mpaka asubuhi siku za sherehe za mwaka mpya! Ila ukiwapatia nafasi ya kutoa mchango wa mawazo kwa ajili ya kusaidia makundi maalumu, hapo utasikia lugha na sentensi za ajabu. Mashirika yanapaswa kuonesha kuwa yapo pamoja na jamii husika kwa kusaidia katika utoaji wa nyezo muhimu pamoja na kuunga mkono harakati za utoaji wa elimu. Tumepata kuwa na mbio kwa ajili ya shughuli fulani, basi ni rai yangu kuwa Makampuni yawe karibu sana katika kusaidia shule maalumu za Watoto wenye changamoto hizi.
Upatikanaji wa huduma zinazofaa za afya ni muhimu kwa watoto walio na usonji kupata utambuzi, matibabu na uingiliaji wa matibabu kwa wakati.
Nchini Tanzania, ambapo rasilimali za matibabu ni chache, moja ya hatua muhimu ni kuweka sera ya matibabu bure kwa Watoto na watu wenye changamoto kama hizi kwani wengi huwa hawana uwezo wa kifedha, ni vyema kukawa na utaratibu wa kuwapatia tiba pasipo kuwatoza fedha huku pia tukiwapatia mazingira ambayo yatawaruhusu kuwa sehemu ya jamii baada ya tiba.
Kwa kufanya kazi pamoja, tunaweza kuhakikisha kwamba kila mtoto aliye na usonji nchini Tanzania anapata fursa ya kufikia uwezo wake kamili na kuishi maisha yenye kuridhisha. Ni vyema serikali yetu ikafanya kazi na washika dau wakubwa pamoja mashiriki na wahisani ambao wapo tayari kutoa misaada kwa watu wenye changamoto ya Usonji.
Tusaidizane kuziunga mkono shule ambazo zinahudumia watoto wenye uhitaji maalumu! Tanzania ni yetu! Na Tanzania ni sisi!
