Meneja Wa Makampuni
JF-Expert Member
- Jul 7, 2020
- 6,364
- 8,318
Hii ndio mifumo bora ya kuendesha mradi wa mabasi yaendayo haraka kwa ufanisi mkubwa na faida kubwa
Watanzania na serikali wanatamani sana kuona mradi wa mabasi yaendayo haraka unafanya kazi kwa ufanisi mkubwa na kwa faida.
Kuna mifumo mingi bora ambayo serikali inaweza kuitumia ili kuhakikisha malengo yake yanatimia juu hilo kama ifuatavyo:
1. Mfumo wa kumpatia mradi mzima mwekezaji kwa mkataba wa muda mfupi
Kama ikiwezekana mradi mzima wa mabasi yaendayo haraka apewe mwekezaji wa sekta binafsi auendeshe mwenyewe kwa mkataba kati ya serikali kupitia UDART na mwekezaji wa sekta binafsi.
Kutoa mradi wa mabasi yaendayo haraka kwa mwekezaji wa sekta binafsi kuuendesha kwa mkataba wa muda mfupi inaweza kuwa hatua nzuri ya kukuza ushindani na ubunifu katika mradi huo. Ili kufanya hivyo serikali kupitia UDART inapaswa kufanya mambo yafuatayo:
(i). Serikali inapaswa kutangaza zabuni kwa wawekezaji kadhaa ili washindane kwa kutoa mapendekezo ya jinsi wanavyopanga kusimamia na kuendesha mradi huo wa mabasi yaendayo haraka kwa ufanisi. Hii itahakikisha kuwa serikali inapata mwekezaji bora na inafungua milango kwa ubunifu na uvumbuzi.
(ii). Serikali kupitia UDART inapaswa kuingia mkataba wa muda mfupi na kampuni binafsi. Kuipa kampuni ya sekta binafsi mkataba wa muda mfupi kwa uendeshaji wa mradi huo kunaweza kuchochea mwekezaji kufanya kazi kwa bidii na ufanisi ili kuhakikisha wanashinda zabuni za kudumu na kuboresha huduma.
(iii). Serikali inapaswa kuweka mfumo wa ufuatiliaji na tathmini ya mara kwa mara ili kuhakikisha kuwa mwekezaji anatekeleza majukumu yao ipasavyo na kutoa huduma bora kwa umma. Hii itasaidia kudumisha viwango vya juu vya huduma na uwajibikaji.
(iv). Serikali inapaswa kuweka viwango vya juu vya huduma vinavyotarajiwa kutoka kwa mwekezaji wa sekta binafsi, pamoja na miongozo ya kusimamia ubora wa huduma na usalama wa abiria. Hii itahakikisha kuwa mwekezaji anatoa huduma bora na salama kwa umma.
(v). Mkataba na mwekezaji wa sekta binafsi unapaswa kuwa na masharti ya wazi na ya kina yanayohakikisha uwazi, uwajibikaji, na kufuata sheria. Pia, inaweza kujumuisha vifungu vya kuhakikisha kuwa mwekezaji anatimiza viwango vilivyowekwa na serikali kwa ufanisi na uadilifu.
(vi). Viwango vya Huduma: Serikali inapaswa kuweka viwango vya juu vya huduma vinavyotarajiwa kutoka kwa mwekezaji wa sekta binafsi, pamoja na miongozo ya kusimamia ubora wa huduma na usalama wa abiria. Hii itahakikisha kuwa mwekezaji anatoa huduma bora na salama kwa umma.
(vii). Masharti ya Mkataba: Mkataba na mwekezaji wa sekta binafsi unapaswa kuwa na masharti ya wazi na ya kina yanayohakikisha uwazi, uwajibikaji, na kufuata sheria. Pia, inaweza kujumuisha vifungu vya kuhakikisha kuwa mwekezaji anatimiza viwango vilivyowekwa na serikali kwa ufanisi na uadilifu.
(viii). Kusisitiza Uwazi na Uwajibikaji: Serikali inapaswa kusisitiza uwazi na uwajibikaji katika mchakato mzima wa zabuni na utekelezaji wa mradi. Hii inaweza kujumuisha kutoa taarifa za kina kuhusu zabuni, mchakato wa uteuzi wa mshindi wa zabuni, na utekelezaji wa mkataba ili kuhakikisha uwazi na uadilifu. Kuhakikisha uwazi na uwajibikaji kutaimarisha imani ya umma katika mchakato mzima na kuhakikisha kuwa manufaa ya umma yanazingatiwa.
(ix). Ufikiaji wa Washiriki Wengi: Serikali inapaswa kuhakikisha kuwa mchakato wa zabuni unawafikia wawekezaji wengi iwezekanavyo ili kuongeza ushindani. Hii inaweza kufanyika kwa kutoa taarifa za zabuni kwa njia ya wazi na kufikia wadau mbalimbali wa sekta binafsi kupitia mikutano ya wazi na mikutano ya taarifa.
(x). Ushirikiano wa Sekta na Serikali: Serikali inapaswa kuhakikisha kuwa kuna ushirikiano mzuri kati ya sekta binafsi na serikali katika utekelezaji wa mradi. Hii ni pamoja na kusikiliza maoni na mapendekezo ya wawekezaji, kushughulikia changamoto za kimazingira au kisheria, na kusaidia kurekebisha mkataba au sera kulingana na mahitaji ya pande zote.
(xi). Tathmini ya Kila Mara: Serikali inapaswa kufanya tathmini ya mara kwa mara ya utekelezaji wa mradi ili kuhakikisha kuwa malengo yanafikiwa na viwango vya huduma vinazingatiwa. Tathmini hizi zinapaswa kuwa wazi na kushirikisha wadau wote ili kutoa fursa ya kuboresha na kurekebisha njia za utekelezaji kama inavyohitajika.
(xii). Serikali inapaswa kutangaza mafanikio na matokeo chanya ya mradi ili kujenga imani ya umma na kuhakikisha uwazi katika utekelezaji wa miradi ya usafiri. Hii inaweza kufanyika kupitia vyombo vya habari, mikutano ya hadhara, na taarifa za mara kwa mara kwenye tovuti za serikali.
(xiii). Serikali inapaswa kusisitiza uwazi wa hesabu za kampuni kwa mwekezaji wa sekta binafsi wa mradi wa mabasi yaendayo haraka. Hii ni muhimu ili kuhakikisha kwamba mwenendo wa fedha za kampuni unakuwa wazi na unapatikana kwa umma kupitia tovuti ya kampuni. Uwazi huu utaimarisha uaminifu kati ya wadau na kuhakikisha kuwa kampuni inazingatia viwango vya juu vya uwajibikaji na uwazi.
(xiv). Pia, serikali inapaswa kuhimiza mwekezaji wa sekta binafsi kuuza asilimia 50 ya hisa za kampuni kwa wananchi. Hii itawapa wananchi fursa ya kushiriki katika umiliki wa mradi na kufaidika na faida zake. Hatua hii pia itaongeza uwajibikaji wa kampuni kwa jamii na kuhakikisha kwamba faida za mradi zinawanufaisha wananchi wote.
(xv). Aidha, serikali inapaswa kudai kuorodheshwa kwa kampuni kwenye soko la hisa ili kuhakikisha uwazi na uwajibikaji katika uendeshaji wa kampuni. Hii itawawezesha wadau wote kufuatilia utendaji wa kampuni na kuhakikisha kuwa viwango vya juu vya uwazi vinazingatiwa.
Kwa kufanya hivyo, serikali inaweza kuvutia wawekezaji bora na kuongeza ushindani katika sekta ya usafiri wa mabasi yaendayo haraka, hivyo kuleta manufaa kwa wananchi na kuboresha uzoefu wao wa usafiri.
2. Mfumo wa kuendesha UDART kwa kutumia mfumo unaotumika kuendesha mabenki kama NMB, CRDB, na NBC
Pia kama ikiwezekana UDART iendeshwe kwa kutumia mfumo unaotumika kuendesha mabenki kama NMB, CRDB, na NBC. Katika mfumo huu, asilimia 50 UDART iendeshwe kwa kutumia mfumo unaotumika kuendesha mabenki kama NMB, CRDB, na NBC. ya hisa za UDART zimilikiwe na serikali na asilimia 50 ya hisa zilizobaki zimilikiwe na wananchi mbalimbali wenye mitaji. Na kwa kutumia mfumo huu UDART lazima iorodheshwe kwenye soko la hisa ili kuwe na uwazi katika uendeshaji wa hesabu za kampuni.
Kama ikiwezekana mfumo wa hisa uwe ni wa kumiliki hisa za mabasi yenye viwango sawia vinavyotahitajika na UDART. Ambapo kila mwanahisa atahesabiwa hisa zake kwa mabasi anayomiliki UDART yenye viwango sawia vinavyotahitajika na UDART.
Wanahisa wote watachagua bodi ya wakurugenzi, ambayo itachagua uongozi wa kampuni. Pia, wanahisa watachagua mkaguzi wa hesabu za kampuni kuhakikisha uwazi. Hesabu zote za kampuni zinapaswa kuwekwa wazi kwenye tovuti ya kampuni.
Ninashauri kutumia mfumo huo kwa sababu ni muhimu kwa serikali kuhakikisha kuwa ushirikiano na sekta binafsi unafanyika kwa njia inayolinda maslahi ya umma na kuhakikisha ubora wa huduma. Hii inaweza kufikiwa kwa kuhakikisha kuwa mikataba inayosainiwa na sekta binafsi ina masharti yanayofaa kuhusu ubora wa huduma, viwango vya bei, na wajibu wa mwekezaji katika kutoa huduma bora kwa umma. Pia, usimamizi wa kutosha na uwazi katika utekelezaji wa miradi ni muhimu ili kuzuia ubinafsishaji wa huduma kwa faida ya binafsi badala ya mahitaji ya umma. Kwa njia hiyo, serikali inaweza kuhakikisha kuwa huduma ya mwendokasi inaendelea kutoa manufaa kwa jamii bila kuathiriwa na malengo ya biashara ya sekta binafsi.
TANZANIA MBELE DAIMA NYUMA MWIKO
Kama nitahitajika kutolea maelezo ya kina juu ya huu ushauri. Mimi nipo tayari:
Imeandikwa na:
Elia Wilinasi Sikanyika
Mawasiliano yake:
Bright and Genius Editors;
Simu/Whatsapp: 0687746471;
Email: bandg.editors@gmail.com / contact@bgeditors.com;
Tovuti: www.bgeditors.com
Watanzania na serikali wanatamani sana kuona mradi wa mabasi yaendayo haraka unafanya kazi kwa ufanisi mkubwa na kwa faida.
Kuna mifumo mingi bora ambayo serikali inaweza kuitumia ili kuhakikisha malengo yake yanatimia juu hilo kama ifuatavyo:
1. Mfumo wa kumpatia mradi mzima mwekezaji kwa mkataba wa muda mfupi
Kama ikiwezekana mradi mzima wa mabasi yaendayo haraka apewe mwekezaji wa sekta binafsi auendeshe mwenyewe kwa mkataba kati ya serikali kupitia UDART na mwekezaji wa sekta binafsi.
Kutoa mradi wa mabasi yaendayo haraka kwa mwekezaji wa sekta binafsi kuuendesha kwa mkataba wa muda mfupi inaweza kuwa hatua nzuri ya kukuza ushindani na ubunifu katika mradi huo. Ili kufanya hivyo serikali kupitia UDART inapaswa kufanya mambo yafuatayo:
(i). Serikali inapaswa kutangaza zabuni kwa wawekezaji kadhaa ili washindane kwa kutoa mapendekezo ya jinsi wanavyopanga kusimamia na kuendesha mradi huo wa mabasi yaendayo haraka kwa ufanisi. Hii itahakikisha kuwa serikali inapata mwekezaji bora na inafungua milango kwa ubunifu na uvumbuzi.
(ii). Serikali kupitia UDART inapaswa kuingia mkataba wa muda mfupi na kampuni binafsi. Kuipa kampuni ya sekta binafsi mkataba wa muda mfupi kwa uendeshaji wa mradi huo kunaweza kuchochea mwekezaji kufanya kazi kwa bidii na ufanisi ili kuhakikisha wanashinda zabuni za kudumu na kuboresha huduma.
(iii). Serikali inapaswa kuweka mfumo wa ufuatiliaji na tathmini ya mara kwa mara ili kuhakikisha kuwa mwekezaji anatekeleza majukumu yao ipasavyo na kutoa huduma bora kwa umma. Hii itasaidia kudumisha viwango vya juu vya huduma na uwajibikaji.
(iv). Serikali inapaswa kuweka viwango vya juu vya huduma vinavyotarajiwa kutoka kwa mwekezaji wa sekta binafsi, pamoja na miongozo ya kusimamia ubora wa huduma na usalama wa abiria. Hii itahakikisha kuwa mwekezaji anatoa huduma bora na salama kwa umma.
(v). Mkataba na mwekezaji wa sekta binafsi unapaswa kuwa na masharti ya wazi na ya kina yanayohakikisha uwazi, uwajibikaji, na kufuata sheria. Pia, inaweza kujumuisha vifungu vya kuhakikisha kuwa mwekezaji anatimiza viwango vilivyowekwa na serikali kwa ufanisi na uadilifu.
(vi). Viwango vya Huduma: Serikali inapaswa kuweka viwango vya juu vya huduma vinavyotarajiwa kutoka kwa mwekezaji wa sekta binafsi, pamoja na miongozo ya kusimamia ubora wa huduma na usalama wa abiria. Hii itahakikisha kuwa mwekezaji anatoa huduma bora na salama kwa umma.
(vii). Masharti ya Mkataba: Mkataba na mwekezaji wa sekta binafsi unapaswa kuwa na masharti ya wazi na ya kina yanayohakikisha uwazi, uwajibikaji, na kufuata sheria. Pia, inaweza kujumuisha vifungu vya kuhakikisha kuwa mwekezaji anatimiza viwango vilivyowekwa na serikali kwa ufanisi na uadilifu.
(viii). Kusisitiza Uwazi na Uwajibikaji: Serikali inapaswa kusisitiza uwazi na uwajibikaji katika mchakato mzima wa zabuni na utekelezaji wa mradi. Hii inaweza kujumuisha kutoa taarifa za kina kuhusu zabuni, mchakato wa uteuzi wa mshindi wa zabuni, na utekelezaji wa mkataba ili kuhakikisha uwazi na uadilifu. Kuhakikisha uwazi na uwajibikaji kutaimarisha imani ya umma katika mchakato mzima na kuhakikisha kuwa manufaa ya umma yanazingatiwa.
(ix). Ufikiaji wa Washiriki Wengi: Serikali inapaswa kuhakikisha kuwa mchakato wa zabuni unawafikia wawekezaji wengi iwezekanavyo ili kuongeza ushindani. Hii inaweza kufanyika kwa kutoa taarifa za zabuni kwa njia ya wazi na kufikia wadau mbalimbali wa sekta binafsi kupitia mikutano ya wazi na mikutano ya taarifa.
(x). Ushirikiano wa Sekta na Serikali: Serikali inapaswa kuhakikisha kuwa kuna ushirikiano mzuri kati ya sekta binafsi na serikali katika utekelezaji wa mradi. Hii ni pamoja na kusikiliza maoni na mapendekezo ya wawekezaji, kushughulikia changamoto za kimazingira au kisheria, na kusaidia kurekebisha mkataba au sera kulingana na mahitaji ya pande zote.
(xi). Tathmini ya Kila Mara: Serikali inapaswa kufanya tathmini ya mara kwa mara ya utekelezaji wa mradi ili kuhakikisha kuwa malengo yanafikiwa na viwango vya huduma vinazingatiwa. Tathmini hizi zinapaswa kuwa wazi na kushirikisha wadau wote ili kutoa fursa ya kuboresha na kurekebisha njia za utekelezaji kama inavyohitajika.
(xii). Serikali inapaswa kutangaza mafanikio na matokeo chanya ya mradi ili kujenga imani ya umma na kuhakikisha uwazi katika utekelezaji wa miradi ya usafiri. Hii inaweza kufanyika kupitia vyombo vya habari, mikutano ya hadhara, na taarifa za mara kwa mara kwenye tovuti za serikali.
(xiii). Serikali inapaswa kusisitiza uwazi wa hesabu za kampuni kwa mwekezaji wa sekta binafsi wa mradi wa mabasi yaendayo haraka. Hii ni muhimu ili kuhakikisha kwamba mwenendo wa fedha za kampuni unakuwa wazi na unapatikana kwa umma kupitia tovuti ya kampuni. Uwazi huu utaimarisha uaminifu kati ya wadau na kuhakikisha kuwa kampuni inazingatia viwango vya juu vya uwajibikaji na uwazi.
(xiv). Pia, serikali inapaswa kuhimiza mwekezaji wa sekta binafsi kuuza asilimia 50 ya hisa za kampuni kwa wananchi. Hii itawapa wananchi fursa ya kushiriki katika umiliki wa mradi na kufaidika na faida zake. Hatua hii pia itaongeza uwajibikaji wa kampuni kwa jamii na kuhakikisha kwamba faida za mradi zinawanufaisha wananchi wote.
(xv). Aidha, serikali inapaswa kudai kuorodheshwa kwa kampuni kwenye soko la hisa ili kuhakikisha uwazi na uwajibikaji katika uendeshaji wa kampuni. Hii itawawezesha wadau wote kufuatilia utendaji wa kampuni na kuhakikisha kuwa viwango vya juu vya uwazi vinazingatiwa.
Kwa kufanya hivyo, serikali inaweza kuvutia wawekezaji bora na kuongeza ushindani katika sekta ya usafiri wa mabasi yaendayo haraka, hivyo kuleta manufaa kwa wananchi na kuboresha uzoefu wao wa usafiri.
2. Mfumo wa kuendesha UDART kwa kutumia mfumo unaotumika kuendesha mabenki kama NMB, CRDB, na NBC
Pia kama ikiwezekana UDART iendeshwe kwa kutumia mfumo unaotumika kuendesha mabenki kama NMB, CRDB, na NBC. Katika mfumo huu, asilimia 50 UDART iendeshwe kwa kutumia mfumo unaotumika kuendesha mabenki kama NMB, CRDB, na NBC. ya hisa za UDART zimilikiwe na serikali na asilimia 50 ya hisa zilizobaki zimilikiwe na wananchi mbalimbali wenye mitaji. Na kwa kutumia mfumo huu UDART lazima iorodheshwe kwenye soko la hisa ili kuwe na uwazi katika uendeshaji wa hesabu za kampuni.
Kama ikiwezekana mfumo wa hisa uwe ni wa kumiliki hisa za mabasi yenye viwango sawia vinavyotahitajika na UDART. Ambapo kila mwanahisa atahesabiwa hisa zake kwa mabasi anayomiliki UDART yenye viwango sawia vinavyotahitajika na UDART.
Wanahisa wote watachagua bodi ya wakurugenzi, ambayo itachagua uongozi wa kampuni. Pia, wanahisa watachagua mkaguzi wa hesabu za kampuni kuhakikisha uwazi. Hesabu zote za kampuni zinapaswa kuwekwa wazi kwenye tovuti ya kampuni.
Ninashauri kutumia mfumo huo kwa sababu ni muhimu kwa serikali kuhakikisha kuwa ushirikiano na sekta binafsi unafanyika kwa njia inayolinda maslahi ya umma na kuhakikisha ubora wa huduma. Hii inaweza kufikiwa kwa kuhakikisha kuwa mikataba inayosainiwa na sekta binafsi ina masharti yanayofaa kuhusu ubora wa huduma, viwango vya bei, na wajibu wa mwekezaji katika kutoa huduma bora kwa umma. Pia, usimamizi wa kutosha na uwazi katika utekelezaji wa miradi ni muhimu ili kuzuia ubinafsishaji wa huduma kwa faida ya binafsi badala ya mahitaji ya umma. Kwa njia hiyo, serikali inaweza kuhakikisha kuwa huduma ya mwendokasi inaendelea kutoa manufaa kwa jamii bila kuathiriwa na malengo ya biashara ya sekta binafsi.
TANZANIA MBELE DAIMA NYUMA MWIKO
Kama nitahitajika kutolea maelezo ya kina juu ya huu ushauri. Mimi nipo tayari:
Imeandikwa na:
Elia Wilinasi Sikanyika
Mawasiliano yake:
Bright and Genius Editors;
Simu/Whatsapp: 0687746471;
Email: bandg.editors@gmail.com / contact@bgeditors.com;
Tovuti: www.bgeditors.com