OLS
JF-Expert Member
- Oct 12, 2019
- 419
- 670
Kwa kuzingatia ripoti ya Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Serikali (CAG) ya mwaka wa fedha 2021/22, ni wazi kuwa rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu bado ni matatizo makubwa katika matumizi ya fedha za umma. WAJIBU, kwa kuzingatia ripoti hiyo, imegundua miamala mingi yenye viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu. Kiasi cha fedha ambacho hakikukusanywa au kimetumika bila kuleta manufaa yoyote (nugatory expenditure) kimepungua kwa asilimia 33 kutoka shilingi bilioni 4,590.73 katika mwaka wa fedha 2020/21, hadi shilingi bilioni 3,084.55 katika mwaka wa fedha 2021/22.
Aidha, uchambuzi huo umebainisha kuwa Mashirika ya Umma yameongeza matumizi yao yenye viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu kwa asilimia 43 kutoka shilingi bilioni 1,408.36 katika mwaka wa fedha 2020/21 hadi shilingi bilioni 2,015.78 katika mwaka wa fedha 2021/22. Jumla ya miamala yenye viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu katika Mashirika ya Umma pekee ni shilingi bilioni 2,015.78, ambayo ni sawa na asilimia 65 ya jumla ya miamala yote yenye viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu ya shilingi bilioni 3,084.55 katika mwaka wa fedha 2021/22.
Takwimu hizi zinaonyesha kuwa bado kuna kazi kubwa ya kufanya katika kupambana na rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu wa fedha za umma. Lazima tuwe na mikakati thabiti na hatua madhubuti za kukabiliana na tatizo hili.
Kwa mwaka wa fedha 2021/22, miamala yenye viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu imebainika katika maeneo ya ukusanyaji wa mapato, usimamizi wa matumizi, na ununuzi wa umma na usimamizi wa mikataba.
Mwenendo wa Viashiria vya Rushwa, Ubadhirifu na Udanganyifu kwa kipindi cha Miaka Mitatu (2019/20 – 2021/22)
Jumla ya Serikali Kuu, Serikali za Mitaa, na Mashirika ya Umma ni shilingi bilioni 3,084.55.
Takwimu hizi ni za kutisha na ni wajibu wetu kama wananchi kuhakikisha kuwa fedha za umma zinatumika kwa njia inayostahili na zinawafaidisha wananchi wote. Serikali inahitaji kuweka mikakati madhubuti ya kudhibiti rushwa, kuimarisha usimamizi wa fedha za umma, na kuhakikisha uwajibikaji katika maeneo yote ambayo viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu vimebainika.
Ni muhimu pia kuwepo kwa uwazi na uwajibikaji katika matumizi ya fedha za umma. Wananchi wanapaswa kuwa na fursa ya kufuatilia na kuchunguza matumizi ya fedha hizo ili kuhakikisha kuwa hazipotei bure au kutumika vibaya.
Tunahitaji mabadiliko ya kweli na kuonesha dhamira ya dhati katika vita dhidi ya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu. Hii ni lazima iwe juhudi ya pamoja kati ya serikali, taasisi za udhibiti, na wananchi wenyewe. Tukiunganisha nguvu zetu, tunaweza kujenga nchi yenye uwazi na maendeleo endelevu.
Serikali inapaswa kuweka mkakati wa muda mrefu na wa kina wa kupambana na rushwa. Hatua kali za kisheria zinapaswa kuchukuliwa dhidi ya wale wote wanaohusika katika vitendo vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu. Kuna haja ya kuimarisha mifumo ya udhibiti na ukaguzi ili kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma.
Pia, ni muhimu kuendeleza uelewa na elimu kwa umma kuhusu madhara ya rushwa na athari zake kwa maendeleo ya nchi. Wananchi wanapaswa kuwa na ufahamu wa haki zao na kusimama kidete dhidi ya vitendo vya rushwa katika jamii zao.
Vilevile, ni lazima kuwe na ushirikiano wa kimataifa katika kupambana na rushwa. Serikali inapaswa kushirikiana na taasisi za kimataifa na kuzingatia viwango vya kimataifa vya uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma.
Hatua hizi zote zitachangia kujenga uchumi imara na kuongeza imani ya wananchi katika taasisi za umma. Wananchi wanatarajia kuona matumizi sahihi ya fedha zao na maendeleo yanayowafikia wote.
Kwa kuhitimisha, ni muhimu sana kuchukua hatua thabiti katika kupambana na rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu wa fedha za umma. Lazima tuhakikishe kuwa fedha za umma zinatumika kwa manufaa ya wananchi wote na kuchangia maendeleo ya nchi yetu. Vita dhidi ya rushwa ni wajibu wetu sote, na tukiungana, tunaweza kuleta mabadiliko chanya na kuunda Tanzania iliyo na maadili na maendeleo endelevu kwa vizazi vijavyo.
Aidha, uchambuzi huo umebainisha kuwa Mashirika ya Umma yameongeza matumizi yao yenye viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu kwa asilimia 43 kutoka shilingi bilioni 1,408.36 katika mwaka wa fedha 2020/21 hadi shilingi bilioni 2,015.78 katika mwaka wa fedha 2021/22. Jumla ya miamala yenye viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu katika Mashirika ya Umma pekee ni shilingi bilioni 2,015.78, ambayo ni sawa na asilimia 65 ya jumla ya miamala yote yenye viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu ya shilingi bilioni 3,084.55 katika mwaka wa fedha 2021/22.
Takwimu hizi zinaonyesha kuwa bado kuna kazi kubwa ya kufanya katika kupambana na rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu wa fedha za umma. Lazima tuwe na mikakati thabiti na hatua madhubuti za kukabiliana na tatizo hili.
Kwa mwaka wa fedha 2021/22, miamala yenye viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu imebainika katika maeneo ya ukusanyaji wa mapato, usimamizi wa matumizi, na ununuzi wa umma na usimamizi wa mikataba.
Mwenendo wa Viashiria vya Rushwa, Ubadhirifu na Udanganyifu kwa kipindi cha Miaka Mitatu (2019/20 – 2021/22)
2019/20 | 2020/21 | 2021/22 | |
| Serikali Kuu | 560.19 | 1,781.77 | 770.91 |
| Mamlaka ya Serikali za Mitaa | 863.85 | 1,400.60 | 297.86 |
| Mashirika ya Umma | 346.80 | 1,408.36 | 2,015.78 |
| Jumla | 1,770.84 | 4,590.73 | 3,084.55 |
Jumla ya Serikali Kuu, Serikali za Mitaa, na Mashirika ya Umma ni shilingi bilioni 3,084.55.
Takwimu hizi ni za kutisha na ni wajibu wetu kama wananchi kuhakikisha kuwa fedha za umma zinatumika kwa njia inayostahili na zinawafaidisha wananchi wote. Serikali inahitaji kuweka mikakati madhubuti ya kudhibiti rushwa, kuimarisha usimamizi wa fedha za umma, na kuhakikisha uwajibikaji katika maeneo yote ambayo viashiria vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu vimebainika.
Ni muhimu pia kuwepo kwa uwazi na uwajibikaji katika matumizi ya fedha za umma. Wananchi wanapaswa kuwa na fursa ya kufuatilia na kuchunguza matumizi ya fedha hizo ili kuhakikisha kuwa hazipotei bure au kutumika vibaya.
Tunahitaji mabadiliko ya kweli na kuonesha dhamira ya dhati katika vita dhidi ya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu. Hii ni lazima iwe juhudi ya pamoja kati ya serikali, taasisi za udhibiti, na wananchi wenyewe. Tukiunganisha nguvu zetu, tunaweza kujenga nchi yenye uwazi na maendeleo endelevu.
Serikali inapaswa kuweka mkakati wa muda mrefu na wa kina wa kupambana na rushwa. Hatua kali za kisheria zinapaswa kuchukuliwa dhidi ya wale wote wanaohusika katika vitendo vya rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu. Kuna haja ya kuimarisha mifumo ya udhibiti na ukaguzi ili kuhakikisha uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma.
Pia, ni muhimu kuendeleza uelewa na elimu kwa umma kuhusu madhara ya rushwa na athari zake kwa maendeleo ya nchi. Wananchi wanapaswa kuwa na ufahamu wa haki zao na kusimama kidete dhidi ya vitendo vya rushwa katika jamii zao.
Vilevile, ni lazima kuwe na ushirikiano wa kimataifa katika kupambana na rushwa. Serikali inapaswa kushirikiana na taasisi za kimataifa na kuzingatia viwango vya kimataifa vya uwajibikaji na uwazi katika matumizi ya fedha za umma.
Hatua hizi zote zitachangia kujenga uchumi imara na kuongeza imani ya wananchi katika taasisi za umma. Wananchi wanatarajia kuona matumizi sahihi ya fedha zao na maendeleo yanayowafikia wote.
Kwa kuhitimisha, ni muhimu sana kuchukua hatua thabiti katika kupambana na rushwa, ubadhirifu, na udanganyifu wa fedha za umma. Lazima tuhakikishe kuwa fedha za umma zinatumika kwa manufaa ya wananchi wote na kuchangia maendeleo ya nchi yetu. Vita dhidi ya rushwa ni wajibu wetu sote, na tukiungana, tunaweza kuleta mabadiliko chanya na kuunda Tanzania iliyo na maadili na maendeleo endelevu kwa vizazi vijavyo.
