Hisha Sorel
Senior Member
- Dec 27, 2017
- 192
- 140
Je! Inaleta maana yoyote kwamba Bara lenye ardhi yenye rutuba, idadi kubwa ya vijana, madini adimu, na maji tosha; kuwa masikini zaidi ulimwenguni. Umasikini wetu ni ule wa kujichagulia, Afrika inapaswa kutafakari tena mfumo wake wa uchumi na metriki za kupima mafanikio.
Wengi wenu bado hamjanipata, kwani mnawezadhani kuwa ninawauliza: “kwanini mataifa haya wasiuze rasiliamali vao kwa faida kubwa?”
Hiyo sio lengo langu:
Fikiria: Hauwezi kula kompyuta, huwezi kunywa begi la thamani, huwezi kuzalisha machine kwa fikra na mipango peke yake. Kimsingi, vitu hivyo vyote havina thamani bila vifaa vya msingi: Ardhi, maji, watu (Kazi).
Haya ndio mahitaji ya kimsingi ambayo ndio chanzo cha utajiri wote duniani, na tunayo tele.
Sasa Kwanini sie ndio maskini zaidi?
Kwa maoni yangu, ukoloni na vipaumbele vya kiuchumi vilivyopotoka ndo sababu.
Sisi Waafrika tumechagua kufafanua mafanikio ya kiuchumi kwa masharti ya magharibi bila sababu nzuri: vitu kama: Skyscrapers, viwanja vya ndege, barabara, na kompyuta n.k., zinafafanua mtazamo wetu wa utajiri.
Hatuwezi kuzalisha chochote kati ya hivi kwa kujitegemea, hivyo tunadai msaada wa magharibi. Haishangazi pale kampuni za kigeni zinapodai pesa za kigeni, zikidai zetu hazina thamani kulingana na zao.
Kulingana na wao; madini, Ardhi, na kazi-hatarishi (hard labour) ndio kitu pekee ambacho huanza kulingana na thamani ya matunda ya kazi zao; na sie tunakubali na kutoa.
Kukataa kunajibiwa kwa kuaibishwa kama maskini (waandishi wao wa habari: BBC Swahili), kutengwa (Zimbabwe, Cuba), na hata uvamizi (Libya), kwa hivyo hofu na maslahi ya wachache (wanasiasa) husukuma kukubalika kwa faida ndogo.
Ugavi na mahitaji (supply and demand) yadaiwa kuwa sababu ya kusukuma swala hili, sasa kwanini, ukizingatia kwamba ulimwengu hauwezi kujimudu bila malighafi ya Afrika; thamani ya malighafi za nchi zake zipo chini sana.
Hatujawahi kuhoji mfumo huu wa kuthamini na ivyo tumegeuza mataifa yetu kuwa mashamba ya magharibi na uwanja wa madini.
Pointi za ziada:
Mtu anaweza kuuliza: je, vitu hivyo ambavyo umevitaja ni utajiri wa kweli?
Kwani huwezi kumtibu mtoto wako na dhahabu, ivyo mtu anahitaji dawa kutoka magharibi na maarifa yake.
Hapana! huu kwakweli ni mtego wa mzunguko (circle):
Dawa kwa mfano; angalia magonjwa tunayotibu, idadi kubwa yao ililetwa kwetu na mfumo huo huo.
Ugonjwa wa kisukari husababishwa na utumiaji wa sukari iliyosindikwa (fructose). Ikiwa Waafrika wangeshikilia lishe yao ya asili, wasingepata kisukari.
Cholera, Ebola, Typhoid, na milipuko mingine husababishwa na kuishi kwa watu katika nafasi finyu mijini. Msongamano wa watu mijini unasababishwa na watu kulazimishwa kuhama kwa idadi kubwa kwenda mijini kupata pesa kwa kuuza kazi.
Malazi duni na miundombinu husababisha wakaazi hawa wa jiji wasio na uzoefu na miji, kusambaza magonjwa ambayo wasingekuwa nayo vijijini.
Ugonjwa wa moyo, ugonjwa wa figo, ugonjwa wa ini; zote husababishwa na ulaji wa bidhaa zenye sumu: Pombe, sigara, uchafuzi wa mazingira, na kemikali zingine ni chanzo kikubwa cha shida hizi.
Simu za rununu, Magari, na vifaa vingine vya mawasiliano mara nyingi ni muhimu kwa sababu ya mpangilio wa maisha watu wanalazimishwa kuingia kwenye mchakato wa kuuza kazi yao. Kijadi, Waafrika wamekaa karibu na mahitaji yao na hivyo kuondoa hitaji la zana za mawasiliano za masafa marefu
Wakati gharama na mazingira ya kazi yanatenganisha familia, simu huwa chaguo pekee kwa mawasiliano. Wakati mtu anaishi masaa 1-2 kutoka mahali pa kazi, magari ndiyo njia pekee ya kusonga mbele.
Vitu vyote vilivyotajwa hapo juu vinahitaji uwekezaji zaidi. Dawa kwa mfano lazima iambatane na shule za matibabu, hospitali, na aina zingine za miundombinu ili kuhudumia mahitaji. Na hizi mara nyingi zinahitaji msaada wa kigeni na sarafu ya kigeni. Hii inamaanisha uuzaji zaidi wa kazi, ardhi, na maliasili nyingine.
Njia ya Mbele
Huu ni mduara, mchezo ambao hatuwezi kushinda.
Afrika inapaswa kutafakari upya mfumo wake wa uchumi kwa kutanguliza watu wake. Kuunda mfumo ambao unalinganisha kimkakati na maslahi yake.
Kwanza, watu wetu wanahitaji chakula, maji, jamii, na makazi. Hatuhitaji kampuni za magharibi kutoa hiyo kama tunayo na wingi wa vitu hivyo vyote.
Jinsi tunavyowasilisha yote hayo yanapaswa kuwa uamuzi wa ndani kwani wanajua sana hali yao.
Kimsingi, tunapaswa kuondoa mtu wa kati na kuwapa watu na jamii mahitaji yao muhimu bila kuwalazimisha kuuza kazi zao kwenye biashara ambazo hazitekelezi malengo hayo.
Vipimo vyetu vya uchumi, badala ya kuzingatia takwimu holela kama Pato la Taifa, inapaswa kulenga dhiki ya kiuchumi kwa lengo la kuitokomeza.
Ndio, tunapaswa kufanya biashara, lakini kwa uangalifu mkubwa.
Uagizaji wa bidhaa au teknolojia zisizo lazima unapaswa kuepukwa. Kimsingi, chochote kinachounda utegemezi wa muda mrefu kinapaswa kupitishwa kimkakati na mpango wa jinsi ya kutoroka matumizi yake.
Wengi wenu bado hamjanipata, kwani mnawezadhani kuwa ninawauliza: “kwanini mataifa haya wasiuze rasiliamali vao kwa faida kubwa?”
Hiyo sio lengo langu:
Fikiria: Hauwezi kula kompyuta, huwezi kunywa begi la thamani, huwezi kuzalisha machine kwa fikra na mipango peke yake. Kimsingi, vitu hivyo vyote havina thamani bila vifaa vya msingi: Ardhi, maji, watu (Kazi).
Haya ndio mahitaji ya kimsingi ambayo ndio chanzo cha utajiri wote duniani, na tunayo tele.
Sasa Kwanini sie ndio maskini zaidi?
Kwa maoni yangu, ukoloni na vipaumbele vya kiuchumi vilivyopotoka ndo sababu.
Sisi Waafrika tumechagua kufafanua mafanikio ya kiuchumi kwa masharti ya magharibi bila sababu nzuri: vitu kama: Skyscrapers, viwanja vya ndege, barabara, na kompyuta n.k., zinafafanua mtazamo wetu wa utajiri.
Hatuwezi kuzalisha chochote kati ya hivi kwa kujitegemea, hivyo tunadai msaada wa magharibi. Haishangazi pale kampuni za kigeni zinapodai pesa za kigeni, zikidai zetu hazina thamani kulingana na zao.
Kulingana na wao; madini, Ardhi, na kazi-hatarishi (hard labour) ndio kitu pekee ambacho huanza kulingana na thamani ya matunda ya kazi zao; na sie tunakubali na kutoa.
Kukataa kunajibiwa kwa kuaibishwa kama maskini (waandishi wao wa habari: BBC Swahili), kutengwa (Zimbabwe, Cuba), na hata uvamizi (Libya), kwa hivyo hofu na maslahi ya wachache (wanasiasa) husukuma kukubalika kwa faida ndogo.
Ugavi na mahitaji (supply and demand) yadaiwa kuwa sababu ya kusukuma swala hili, sasa kwanini, ukizingatia kwamba ulimwengu hauwezi kujimudu bila malighafi ya Afrika; thamani ya malighafi za nchi zake zipo chini sana.
Hatujawahi kuhoji mfumo huu wa kuthamini na ivyo tumegeuza mataifa yetu kuwa mashamba ya magharibi na uwanja wa madini.
Pointi za ziada:
Mtu anaweza kuuliza: je, vitu hivyo ambavyo umevitaja ni utajiri wa kweli?
Kwani huwezi kumtibu mtoto wako na dhahabu, ivyo mtu anahitaji dawa kutoka magharibi na maarifa yake.
Hapana! huu kwakweli ni mtego wa mzunguko (circle):
Dawa kwa mfano; angalia magonjwa tunayotibu, idadi kubwa yao ililetwa kwetu na mfumo huo huo.
Ugonjwa wa kisukari husababishwa na utumiaji wa sukari iliyosindikwa (fructose). Ikiwa Waafrika wangeshikilia lishe yao ya asili, wasingepata kisukari.
Cholera, Ebola, Typhoid, na milipuko mingine husababishwa na kuishi kwa watu katika nafasi finyu mijini. Msongamano wa watu mijini unasababishwa na watu kulazimishwa kuhama kwa idadi kubwa kwenda mijini kupata pesa kwa kuuza kazi.
Malazi duni na miundombinu husababisha wakaazi hawa wa jiji wasio na uzoefu na miji, kusambaza magonjwa ambayo wasingekuwa nayo vijijini.
Ugonjwa wa moyo, ugonjwa wa figo, ugonjwa wa ini; zote husababishwa na ulaji wa bidhaa zenye sumu: Pombe, sigara, uchafuzi wa mazingira, na kemikali zingine ni chanzo kikubwa cha shida hizi.
Simu za rununu, Magari, na vifaa vingine vya mawasiliano mara nyingi ni muhimu kwa sababu ya mpangilio wa maisha watu wanalazimishwa kuingia kwenye mchakato wa kuuza kazi yao. Kijadi, Waafrika wamekaa karibu na mahitaji yao na hivyo kuondoa hitaji la zana za mawasiliano za masafa marefu
Wakati gharama na mazingira ya kazi yanatenganisha familia, simu huwa chaguo pekee kwa mawasiliano. Wakati mtu anaishi masaa 1-2 kutoka mahali pa kazi, magari ndiyo njia pekee ya kusonga mbele.
Vitu vyote vilivyotajwa hapo juu vinahitaji uwekezaji zaidi. Dawa kwa mfano lazima iambatane na shule za matibabu, hospitali, na aina zingine za miundombinu ili kuhudumia mahitaji. Na hizi mara nyingi zinahitaji msaada wa kigeni na sarafu ya kigeni. Hii inamaanisha uuzaji zaidi wa kazi, ardhi, na maliasili nyingine.
Njia ya Mbele
Huu ni mduara, mchezo ambao hatuwezi kushinda.
Afrika inapaswa kutafakari upya mfumo wake wa uchumi kwa kutanguliza watu wake. Kuunda mfumo ambao unalinganisha kimkakati na maslahi yake.
Kwanza, watu wetu wanahitaji chakula, maji, jamii, na makazi. Hatuhitaji kampuni za magharibi kutoa hiyo kama tunayo na wingi wa vitu hivyo vyote.
Jinsi tunavyowasilisha yote hayo yanapaswa kuwa uamuzi wa ndani kwani wanajua sana hali yao.
Kimsingi, tunapaswa kuondoa mtu wa kati na kuwapa watu na jamii mahitaji yao muhimu bila kuwalazimisha kuuza kazi zao kwenye biashara ambazo hazitekelezi malengo hayo.
Vipimo vyetu vya uchumi, badala ya kuzingatia takwimu holela kama Pato la Taifa, inapaswa kulenga dhiki ya kiuchumi kwa lengo la kuitokomeza.
Ndio, tunapaswa kufanya biashara, lakini kwa uangalifu mkubwa.
Uagizaji wa bidhaa au teknolojia zisizo lazima unapaswa kuepukwa. Kimsingi, chochote kinachounda utegemezi wa muda mrefu kinapaswa kupitishwa kimkakati na mpango wa jinsi ya kutoroka matumizi yake.
