Erythrocyte
JF-Expert Member
- Nov 6, 2012
- 117,202
- 217,159
LISSU(Opening Remarks)
Lissu: Chama chetu cha CHADEMA na chama dada cha ACT-Wazalendo tumekataa kuyatambua matokeo ya uchugazi huu, tumekataa kushiriki kwenye bunge au serikali za mitaa kwani kufanya hivyo itakuwa kukubali utapeli huu wa demokrasia
Japokuwa kukata tamaa, kushusha ari na hasira inaeleweka kwenye mazingira haya, huu sio muda kwa wanachama, mashabiki na watu kwa ujumla kunyoosha mikono.
CCM na Magufuli hawajashinda uchaguzi wowote pia si mimi wala CHADEMA tuliopoteza. Badala yake, mamilioni ya watanzania waliojazana kwenye vituo vya kupigia kura nchi nzima hawakuhesabiwa kura zao.
Samia Suluhu Hassan, aliwaambia wapiga kura kwenye mkutano wa kampeni kulekea Oktoba 28 kwamba CCM itaongoza nchi bila kujali imepigiwa kura au La.
Kila mmoja wetu, viongozi wa chama, wagombea, timu za kampeni tumepigani vita nzuri na tumepigana vizuri. Tumekumbana na kuzipita changamoto wakati wa kampeni. Tumepigana na adui mwenye nguvu na rasilimali za kutosha, mwenye nyenzo na vifaa vyote vya Taifa.
MASWALI
BBC
MAJIBU
TUNDU LISSU: Yote ni maswali mazuri sana, nitaanza na wa BBC kuhusu taarifa ya Prf. Palamagamba Kabudi kwamba utawala wa Magufuli umechagua heshima, wale wanaoua wananchi wasio na hatia, wanaotumia vyombo vya ulinzi na utawala kuiba uchaguzi, wanaovunja haki za binadamu na uhalifu dhidi ya binadamu hawana heshima ya kupigania au kulinda.
Utawala wa Magufuli unabaki kushutumiwa kwa kuvunja haki za binadamu juu ya uhalifu dhidi binadamu, kuiba uchaguzi kwa kutumia Jeshi, polisi, usalama na vyombo vya utawala ana makosa haya yatalaaniwa duniani na kuadhibiwa. Hakuna heshma ya kulinda, ni rahisi kama hivyo.
Wahalifu hata wale wanaoshikilia madaraka hawana heshma ya kulinda hivyo hiyo taarifa haitatutoa, tutaendelea na mapambano, tutaiambia dunia aina ya makosa utawala huu umefanya dhidi ya watu wa Tanzania.
Swali kutoka kwa Emmanuel, mapambano hayajaisha lakini tayari niko uhamishoni. Majibu yangu ni rahisi sana, unahitaji kuondoka ili kupigana siku inayofata. Kama maisha yako yako hatarini, huwezi kujitoa mhanga na kupoteza maisha kwenye mchakato na kuwa mwisho wa stori yako.
Unahitaji kulinda maisha yako ili kuweza kuendeleza mapambano na hiko ndicho nilichofanya.
Swali la tatu kutoka kwa Christopher Kidanka kwamba watu wa Tanzania hawajawahi kuitikia wito wa maandamano, nafikiri kaka yangu Christopher unahitaji kucheki historia tena. Mwaka 2001, miaka 19 iliyopita, watu wa Zanzibar waliitikia wito wa maandamano ya umma na matokeo yake makumi ya watu waliuliwa na vyombo vya ulinzi vya Tanzania.
Mwezi uliopita, siku mbili za mwanzo za uchaguzi, makumi ya watu wameuawa wakati wakiandamana hivyo kusema wananchi wa Tanzania hawajawahi kuitikia wito wa maandamano ni kuthibitisha ujinga wa historia yetu ambayo naiona ni ajabu.
Watu wetu wameitikia wito wa maandamano huko nyuma na wataitikia wito wa maandamano siku zijazo inawezakana hawajafanya mara hii ambayo tulitamani itokee, hiyo ni kweli lakini sio kusema hawatakaa waitikie wito kulinda haki zao, Asante.
ZITTO KWABWE
Napenda kuanza alipoishia Tundu Lissu kwenye maswali, kwanza ningependa kumbusha Kidanka(Mwandishi East African) juu ya maandamano na mauaji Arusha mwaka 2011. Nina uhakika miaka 11 iliyopita sio mbali sana kulinganisha na miaka 18 kwenye mfano aliotoa Tundu Lissu.
Pia baada ya mauaji ya Arusha pia wakati bado niko CHADEMA tulikuwa na maandamano kwenye kanda nane tofauti nchini, watu waliandamana na polisi hawakusababisha shida yoyote. Sio kweli kwamba watanzania hawajawahi kuitikia wito wa maandamano, wameitikia mara kadhaa sio tu kwa wapinzani bali pia taasisi nyingine.
Nakumbuka wakati niko chuo na kulikuwa na vita Iraq na tukaita maandamano ambayo yaliishia Jangwani ambapo marehemu profesa Haroub Othman, Issa Shivji, Dk. Lwaitama walihutubia maandamano na yaliandaliwa na wanafunzi wa chuo kikuu cha Dar es Salaam wakati nikiwa kiongozi wa wanafunzi na watu walijitokeza kuandamana dhidi ya vita ya Iraq.
Hivyo sio kweli kwamba watanzania hawajawahi kuitikia wito wa maandamano, ambacho ni kweli utwala wa Magufuli uko tayari kuua watu kama wakijitokeza kuandamana kwa amani kama tulivyoshuhudia na watu wana haki ya kujilinda. Novemba 2 idadi ya vyombo vya ulinzi kwenye maeneo ambayo tulitakiwa kukusanyika na kuandamana ilikuwa kubwa, Ubungo na Buguruni ilikuwa kubwa.
Kwenye mazingira kama hayp watu wanatakiwa kujilinda ili kuendeleza mapambano hivyo sio kweli, swali labda ulipange kati ya mwaka 2016 na sasa lakini sio tangu kutambulishwa kwa vyama vingi Tanzania.
Wote Mnakaribishwa .
====
HOTUBA YA TUNDU LISSU KWA DUNIA
TUNATOKA WAPI KUTOKA HAPA? TAREHE 28 OKTOBA NA HABARI ZAKE: MTANDAO UNAKUTANA NA VYOMBO VYA HABARI ZA KIMATAIFA
Ndugu wanachama wa waandishi wa habari kutoka kote ulimwenguni.
Salamu kutoka kwa Tienen mwenye baridi kali katika Flemish Brabant, nyumba yangu mbali na nyumbani kwa karibu miaka mitatu sasa. Tangu nilazimishwe kurudi Ubelgiji, wakati huu kama mkimbizi badala ya aliyehamishwa matibabu, nimezungumza na washiriki kadhaa wa vyombo vya habari vya kimataifa na vituo vya media mmoja mmoja. Hii ni mara ya kwanza kuzungumza kwa pamoja na waandishi wa habari wa kimataifa kwenye mkutano wa mkutano.
Ni kuhusu uchaguzi wa udanganyifu wa tarehe 28 Oktoba nchini Tanzania na matokeo yake. Kama mnavyojua, nilikuwa na bahati ya kubeba kiwango cha chama changu cha CHADEMA na kutoa kishindo cha watu wote katika uchaguzi huo. Swali kuu ambalo natafuta kushughulikia katika wito huu wa mkutano ni wapi tunatoka hapa? Kwa uchache, mamilioni ya Watanzania walienda kupiga kura siku hiyo wakitarajia sio kupiga kura tu bali kuhesabiwa kura zao na kuhesabiwa katika kuunda hatima ya nchi yao. Kilichotokea, badala yake, kilifanya kejeli ya matarajio halali ya watu na kuharibu matakwa yao ya kidemokrasia.
Kilichoanza miezi miwili mapema na kutostahiki kwa wagombea wa upinzani, iliyoandaliwa na Tume ya Taifa ya Uchaguzi (NEC) na Tume ya Uchaguzi ya Zanzibar (ZEC) na kusaidiwa na kupitishwa na vyombo vya usalama vya kitaifa, iligeuka kuwa uchaguzi wa moja kwa moja wa uchaguzi vikosi vya wanajeshi wanaofanya kazi sanjari na maafisa wa NEC na ZEC, magenge ya waangalizi wenye silaha, wafanyikazi wa serikali za mitaa na ushirika wa CCM
Kama matokeo ya kukamatwa kwake, makumi ya maelfu ya mawakala wa upigaji kura wa upinzani waligeuzwa kutoka, au kufukuzwa nje, vituo vya kupigia kura juu na chini nchini. Kwa jumla, zaidi ya mawakala 70,000 wa upigaji kura wa CHADEMA, takriban asilimia 88 ya nchi nzima, walikuwa wamezuiliwa kabisa kutoka vituo zaidi ya elfu themanini kote nchini; au, baada ya kuingia, mwishowe walifukuzwa kutoka hapo.
Kwa kukosekana kwao, wafanyikazi wa jeshi, polisi, wanamgambo na wasimamizi wa upigaji kura na wasaidizi wao waliweka masanduku ya kupigia kura yaliyojazwa na kura zilizowekwa alama mapema kwa niaba ya wagombea wa CCM, haswa John Pombe Magufuli, mgombea wake wa urais. Njia hii ya udanganyifu ilikuwa wazi kabisa kwamba wahusika wake hawakujaribu kuificha hata kutoka kwa waangalizi wachache wa kimataifa walioalikwa na kuwasilishwa, kwani washiriki wa Ujumbe wa Waangalizi wa Umoja wa Afrika walituarifu baada ya kushuhudia masanduku ya kura yakifurika na kura hata kabla ya upigaji kura kuanza kituo cha kupigia kura.
Mahali pengine, maafisa wa polisi, wafanyikazi wa jeshi au wasimamizi wa upigaji kura waliingia katika vituo vya kupigia kura na mifuko yao au rucksacks zilizojaa kura zilizowekwa alama, kama ilivyonaswa kwenye picha moja ya video iliyochukuliwa na mpiga picha wa amateur na alishirikiwa sana kwenye vikundi vya mazungumzo vya media ya kijamii. Katika visa vingine, ambapo idadi ya wapiga kura ilikuwa ndogo, wasimamizi wa upigaji kura na wasaidizi wao waliongeza idadi ya kura za CCM kwa kuashiria kura wakati hakukuwa na wapiga kura katika vituo vya kupigia kura na kuzijaza kwenye masanduku ya kura.
Katika maeneo machache sana ambayo aina hizi za udanganyifu wa kupiga kura hazingeweza kutekelezwa kwa sababu wanachama wa upinzani au wagombea walikuwa macho zaidi, maafisa wanaorejea walibadilisha tu matokeo ya kura na kutangaza wagombea wa CCM washindi, na maandamano yaliyosababisha yaliondolewa kwa nguvu na vikosi vya usalama vya jeshi na macho magenge. Watu wengi waliuawa na wengine wengi walijeruhiwa wakati vikosi vya usalama vya kijeshi vilipiga mbio, kupiga risasi, kutoa machozi na kumpiga mtu yeyote katika njia yao. Mamia wamekamatwa na kadhaa kushtakiwa kwa 'uhalifu wa kuongoza uliopangwa', kosa ambalo halina dhamana linalokusudiwa kwa wahalifu wa kiuchumi chini ya sheria ya uhalifu wa uchumi wa nchi hiyo ya 1984.
Matokeo yasiyoweza kuepukika na yaliyokusudiwa ya ujambazi huu wa uchaguzi ulio wazi ni wazi kwa wote: asilimia 84 ya ushindi wa uchaguzi kwa Magufuli na asilimia 99.7 kwa wagombea wake wa ubunge na baraza la serikali za mitaa. Demokrasia inayokua kwa kasi kabla ya kupaa kwa Magufuli madarakani mnamo 2015, Tanzania imekuwa ikichukua msimamo mkali nyuma, na kuishia kwa ulaghai wa Oktoba 28. Sasa, kwa ulaghai huu, nchi imebadilishwa kuwa hali ya chama kimoja, angalau kwa maneno ya bunge.
Ni maneno duni kusema kwamba watu wetu wengi, wanachama wa upinzani wa kisiasa na wasio wanachama sawa, wamekatishwa tamaa sana na ujambazi mkali uliofanywa kwa taifa na utawala wa Magufuli mnamo tarehe 28 Oktoba. Wengi wana hasira za haki; wakati wengine watavunjika moyo na kukatishwa tamaa kushiriki katika uchaguzi ujao. Chama chetu cha CHADEMA na chama dada yetu cha ACT-Wazalendo wamekataa kutambua matokeo ya uchaguzi huu wa kitapeli. Tumekataa ushiriki wowote bungeni au katika mamlaka za serikali za mitaa, kwani kufanya hivyo itakuwa sawa na kukubali matokeo ya udhalilishaji huu wa demokrasia.
Wakati kukatishwa tamaa, hasira au kukatishwa tamaa kunaeleweka kabisa chini ya hali hizi, huu sio wakati wa wanachama wetu, wafuasi na watu kwa ujumla kutupa mikono yao kwa kukata tamaa. Sio wakati wa kutoa mapambano ya demokrasia. CCM na Magufuli hawakushinda uchaguzi wowote. Wala CHADEMA na mimi hatukupoteza moja. Badala yake, mamilioni ya watanzania waliofurika kwenye vituo vya kupigia kura kote nchini hawakuhesabiwa kura zao au kufanywa kuhesabiwa. Kama Samia Suluh Hassan, mgombea mwenza wa Magufuli, aliwaambia wapiga kura katika mkutano wa kampeni kabla ya tarehe 28 Oktoba, CCM itatawala nchi bila kujali imepigiwa kura au la!
Kila mmoja wetu - viongozi wa chama, wagombea, timu za kampeni na wafanyikazi wanaounga mkono - walipigana vita vizuri; na tulipambana vyema. Tulikabiliwa na kushinda shida nyingi wakati wa kampeni. Tulipigana dhidi ya 'adui' aliyekita mizizi, mwenye nguvu na mwenye rasilimali nyingi, ambaye alikuwa na vifaa na rasilimali zote za serikali. Isipokuwa wachache, tulikabiliwa na kizuizi cha polisi au vurugu na kuingiliwa na NEC / ZEC na mashine za kisiasa na kiutawala za utawala wa eneo na mkoa. Tulifanya kampeni na aibu ndogo ya habari; na bado rasilimali kidogo ya nyenzo na kifedha.
Walakini, licha ya changamoto hizi ambazo hazikushindwa, hatukuvumilia tu, tuliwashinda CCM na wagombea wake mbele ya korti ya watu. Licha ya uwongo, kukashifu na kupakwa matope, watu kwa uaminifu na kwa uthabiti walisimama nyuma yetu na bendera yetu ya 'Uhuru, Haki na Maendeleo Yanayolenga Watu.' Watu walijitokeza kwa mamilioni yao kutukaribisha katika maeneo yao, kusikiliza na kuwa na "mazungumzo" ya kitaifa na sisi. Walichangia kifedha na mali kuhakikisha tunashtaki na kumaliza kampeni ngumu ya uchaguzi. Kweli, walikuwa simba, simba na watoto wa kampeni nzima. Pamoja na watu wote nyuma yetu kwa uthabiti, sababu yetu haiwezi na haiwezi kupotea.
Wakati tunaamini katika Mungu mwenye haki anayesaidia kusudi letu la haki, hatuwezi kusubiri uingiliaji wa kimungu kutuwezesha kumaliza. Kama vile Barack Obama anavyopendekeza katika kumbukumbu zake za hivi karibuni, lazima tuwe na wasiwasi kwamba imani juu ya hatima 'inahimiza kujiuzulu katika kushuka-chini na kutoridhika kati ya wenye nguvu.' Tunaweza kumudu ama kujiuzulu kwa watu wetu au kutoridhika kwao. Tunachopaswa kufanya, basi, ni kufanya kazi kwa bidii sana, kwa bidii sana na kwa uvumilivu.
Zaidi ya yote, lazima tuhakikishe umoja na uungwaji mkono wa watu wetu umepatikana na kuimarishwa.
Ili kufanya hivyo, lazima tuhakikishe kwamba umoja wa chama, uongozi wake na kiwango na msimamo unadumishwa na kuimarishwa. Lazima tujenge upya na kuimarisha shirika letu la chama kupitia CHADEMA NI MSINGI ambayo imetutumikia vyema wakati wa miaka mitano iliyopita ya ukandamizaji na vurugu mbaya na serikali ya Magufuli. Demokrasia ya chama cha ndani lazima ilindwe na kuimarishwa. Nidhamu ya chama inapaswa kutekelezwa kwa ukali lakini kwa haki.
Baada ya kuiba uchaguzi huu waziwazi, na kutoa rekodi yake ya miaka mitano ya kwanza, Magufuli anaweza kutupatia chochote isipokuwa kile Sir Winston Churchill alitaja kama "damu, bidii na machozi." Anaweza tu kudumisha nguvu yake kwa nguvu, vurugu na ukandamizaji, haswa dhidi ya viongozi wetu, wanachama na wafuasi. Kwa hivyo, mengi yatatakiwa kwa kila mmoja wetu. Lazima tujipange kwa siku ngumu sana na zenye uchungu mbeleni.
Lazima tuhakikishe kwamba wafungwa wa kisiasa wanaolala kwa sasa katika jela anuwai za Udikteta, na wale watakaokuja, na familia zao zinapata msaada wa kimaadili na wa vifaa ambao wanahitaji na wanastahili. Tofauti na Kaini wa kibiblia, lazima sisi wote tuwe mlinzi wa kaka na dada yetu. Kwa hivyo, wakati tunatarajia bora, lazima tujiandae kwa ile mbaya ambayo hakika itakuja kutokana na hali ya serikali hii ya kuchukiza.
Nataka kuhitimisha matamshi yangu ya ufunguzi kwa maelezo mazuri na yenye matumaini. Hatuko peke yetu katika mapambano haya. Tuna marafiki wengi na washirika katika Kanda ya Maziwa Makuu, Bara na katika jamii ya kimataifa. Tuna huruma ya ulimwengu. Utawala huo, kwa upande mwingine, umetengwa ndani ya mkoa huo na kimataifa.
Kama mwangaza na vyombo vya habari vya kimataifa vimeongezeka, ndivyo uhalifu wake ulivyo wazi kwa ulimwengu. Kile ambacho tumeona tu na mjadala katika Kamati ya Mambo ya nje ya Bunge la Ulaya ni mwanzo tu. Zaidi bado inakuja, na kufungua kesi katika Korti ya Uhalifu ya Kimataifa (ICC), vikao vya bunge nchini Merika na hatua katika taasisi za nchi mbili na za kimataifa katika kukomesha au kuzomewa.
Katika hatua hizi za kimataifa, tunauliza jamii ya kimataifa kuushikilia utawala wa Magufuli, viongozi wake na maafisa wakuu na wafadhili wake na wawezeshaji wengine kuwajibika kwa ukiukwaji wa haki za binadamu na uhalifu dhidi ya binadamu.
Tunaomba serikali za kitaifa na mashirika ya kimataifa kuweka vikwazo vilivyolengwa, kufungia mali, marufuku ya kusafiri na hatua kama vile zinahitajika kumaliza kukosekana kwa adhabu ambayo imeashiria utawala. Wale wanaopindua demokrasia, wanaotumia vibaya haki za watu wao na kufanya uhalifu dhidi ya ubinadamu hawapaswi kamwe kuwa na mahali pa kujificha mahali popote katika jamii ya mataifa. Badala yake, uhalifu wao unapaswa kufichuliwa kwa ulimwengu, kulaaniwa kila mahali na kuadhibiwa vikali.
Mchanganyiko wa upinzani wa ndani na hatua kubwa ya kidemokrasia na mshikamano wa kimataifa itahakikisha ushindi kwa sababu yetu ya Uhuru, Haki na Maendeleo Yanayolenga Watu na ya demokrasia kubwa. Na kwa hivyo, kwa kifupi Martin Luther King Jr, wacha tuandamane pamoja hadi tujenge nchi ambayo haitaogopa kuwatendea haki watoto wake wote. Wacha tuandamane pamoja kwenda kwenye ardhi ya Uhuru, Haki na Maendeleo Yanayolenga Watu!
Ninawashukuru wote kwa muda wako.
-------------------------------------------------- --------
Tundu A.M. Lissu
MGOMBEA URAIS WA CHADEMA
UCHAGUZI MKUU 2020
23 Novemba, 2020
Lissu: Chama chetu cha CHADEMA na chama dada cha ACT-Wazalendo tumekataa kuyatambua matokeo ya uchugazi huu, tumekataa kushiriki kwenye bunge au serikali za mitaa kwani kufanya hivyo itakuwa kukubali utapeli huu wa demokrasia
Japokuwa kukata tamaa, kushusha ari na hasira inaeleweka kwenye mazingira haya, huu sio muda kwa wanachama, mashabiki na watu kwa ujumla kunyoosha mikono.
CCM na Magufuli hawajashinda uchaguzi wowote pia si mimi wala CHADEMA tuliopoteza. Badala yake, mamilioni ya watanzania waliojazana kwenye vituo vya kupigia kura nchi nzima hawakuhesabiwa kura zao.
Samia Suluhu Hassan, aliwaambia wapiga kura kwenye mkutano wa kampeni kulekea Oktoba 28 kwamba CCM itaongoza nchi bila kujali imepigiwa kura au La.
Kila mmoja wetu, viongozi wa chama, wagombea, timu za kampeni tumepigani vita nzuri na tumepigana vizuri. Tumekumbana na kuzipita changamoto wakati wa kampeni. Tumepigana na adui mwenye nguvu na rasilimali za kutosha, mwenye nyenzo na vifaa vyote vya Taifa.
MASWALI
BBC
- Kwa Tundu umeiomba jumuiya ya kimataifa kuiwekea vikwazo serikali, kufungua kesi ICC na mengineyo. Nadhani umemsikia waziri wa mambo ya nje ya Tanzania kwamba watachagua heshima na misimamo ambayo hawako tayari kuivunja. Umechagua njia hiyo lakini wako tayari kujilinda kama waziri Kabudi alivyosema
- Kwa Zitto, wewe ni kiongozi wa Chama cha ACT-Wazalendo na mpaka sasa bado mmekataa matokeo, tunajua Rais wa Zanzibar, Hussein Mwinyi ameandika barua kwa chama chako kuunda baraza au serikali ya umoja wa kitaifa na chama chako kimesema kimepokea barua na kinafanya mkutano wa ndani. Kama mnakataa matokeo kwanini mmepokea barua na kitu gani mnaenda kuzungumza?
- Swali langu kwa Tundu Lissu, umesema mapambano hayajaisha na umeondoka kwenye nchi yako, umewaacha mashabiki wako wakishangaa kama mapambano bado yanaendelea au yameisha!
- Kwa Zitto, wewe bado upo nchini, kabla Lissu hajaondoka mliita maandamano ambayo hayakufanyika, ni upi mpango ujao kwenye mapambano?
- Swali hili linaenda kwa wote, tunajua watu wa Tanzania hawajawahi kuitikia wito wa maandamano tangu kuanza kwa mfumo wa vyama vingi, mnalichukulia hili kama wananchi hawako tayari kujiunga kwenye mapambano labda kutumia muda wao na vitu vyote ni kama uko peke yako, mnalichukuliaje hili?
MAJIBU
TUNDU LISSU: Yote ni maswali mazuri sana, nitaanza na wa BBC kuhusu taarifa ya Prf. Palamagamba Kabudi kwamba utawala wa Magufuli umechagua heshima, wale wanaoua wananchi wasio na hatia, wanaotumia vyombo vya ulinzi na utawala kuiba uchaguzi, wanaovunja haki za binadamu na uhalifu dhidi ya binadamu hawana heshima ya kupigania au kulinda.
Utawala wa Magufuli unabaki kushutumiwa kwa kuvunja haki za binadamu juu ya uhalifu dhidi binadamu, kuiba uchaguzi kwa kutumia Jeshi, polisi, usalama na vyombo vya utawala ana makosa haya yatalaaniwa duniani na kuadhibiwa. Hakuna heshma ya kulinda, ni rahisi kama hivyo.
Wahalifu hata wale wanaoshikilia madaraka hawana heshma ya kulinda hivyo hiyo taarifa haitatutoa, tutaendelea na mapambano, tutaiambia dunia aina ya makosa utawala huu umefanya dhidi ya watu wa Tanzania.
Swali kutoka kwa Emmanuel, mapambano hayajaisha lakini tayari niko uhamishoni. Majibu yangu ni rahisi sana, unahitaji kuondoka ili kupigana siku inayofata. Kama maisha yako yako hatarini, huwezi kujitoa mhanga na kupoteza maisha kwenye mchakato na kuwa mwisho wa stori yako.
Unahitaji kulinda maisha yako ili kuweza kuendeleza mapambano na hiko ndicho nilichofanya.
Swali la tatu kutoka kwa Christopher Kidanka kwamba watu wa Tanzania hawajawahi kuitikia wito wa maandamano, nafikiri kaka yangu Christopher unahitaji kucheki historia tena. Mwaka 2001, miaka 19 iliyopita, watu wa Zanzibar waliitikia wito wa maandamano ya umma na matokeo yake makumi ya watu waliuliwa na vyombo vya ulinzi vya Tanzania.
Mwezi uliopita, siku mbili za mwanzo za uchaguzi, makumi ya watu wameuawa wakati wakiandamana hivyo kusema wananchi wa Tanzania hawajawahi kuitikia wito wa maandamano ni kuthibitisha ujinga wa historia yetu ambayo naiona ni ajabu.
Watu wetu wameitikia wito wa maandamano huko nyuma na wataitikia wito wa maandamano siku zijazo inawezakana hawajafanya mara hii ambayo tulitamani itokee, hiyo ni kweli lakini sio kusema hawatakaa waitikie wito kulinda haki zao, Asante.
ZITTO KWABWE
Napenda kuanza alipoishia Tundu Lissu kwenye maswali, kwanza ningependa kumbusha Kidanka(Mwandishi East African) juu ya maandamano na mauaji Arusha mwaka 2011. Nina uhakika miaka 11 iliyopita sio mbali sana kulinganisha na miaka 18 kwenye mfano aliotoa Tundu Lissu.
Pia baada ya mauaji ya Arusha pia wakati bado niko CHADEMA tulikuwa na maandamano kwenye kanda nane tofauti nchini, watu waliandamana na polisi hawakusababisha shida yoyote. Sio kweli kwamba watanzania hawajawahi kuitikia wito wa maandamano, wameitikia mara kadhaa sio tu kwa wapinzani bali pia taasisi nyingine.
Nakumbuka wakati niko chuo na kulikuwa na vita Iraq na tukaita maandamano ambayo yaliishia Jangwani ambapo marehemu profesa Haroub Othman, Issa Shivji, Dk. Lwaitama walihutubia maandamano na yaliandaliwa na wanafunzi wa chuo kikuu cha Dar es Salaam wakati nikiwa kiongozi wa wanafunzi na watu walijitokeza kuandamana dhidi ya vita ya Iraq.
Hivyo sio kweli kwamba watanzania hawajawahi kuitikia wito wa maandamano, ambacho ni kweli utwala wa Magufuli uko tayari kuua watu kama wakijitokeza kuandamana kwa amani kama tulivyoshuhudia na watu wana haki ya kujilinda. Novemba 2 idadi ya vyombo vya ulinzi kwenye maeneo ambayo tulitakiwa kukusanyika na kuandamana ilikuwa kubwa, Ubungo na Buguruni ilikuwa kubwa.
Kwenye mazingira kama hayp watu wanatakiwa kujilinda ili kuendeleza mapambano hivyo sio kweli, swali labda ulipange kati ya mwaka 2016 na sasa lakini sio tangu kutambulishwa kwa vyama vingi Tanzania.
Wote Mnakaribishwa .
====
HOTUBA YA TUNDU LISSU KWA DUNIA
TUNATOKA WAPI KUTOKA HAPA? TAREHE 28 OKTOBA NA HABARI ZAKE: MTANDAO UNAKUTANA NA VYOMBO VYA HABARI ZA KIMATAIFA
Ndugu wanachama wa waandishi wa habari kutoka kote ulimwenguni.
Salamu kutoka kwa Tienen mwenye baridi kali katika Flemish Brabant, nyumba yangu mbali na nyumbani kwa karibu miaka mitatu sasa. Tangu nilazimishwe kurudi Ubelgiji, wakati huu kama mkimbizi badala ya aliyehamishwa matibabu, nimezungumza na washiriki kadhaa wa vyombo vya habari vya kimataifa na vituo vya media mmoja mmoja. Hii ni mara ya kwanza kuzungumza kwa pamoja na waandishi wa habari wa kimataifa kwenye mkutano wa mkutano.
Ni kuhusu uchaguzi wa udanganyifu wa tarehe 28 Oktoba nchini Tanzania na matokeo yake. Kama mnavyojua, nilikuwa na bahati ya kubeba kiwango cha chama changu cha CHADEMA na kutoa kishindo cha watu wote katika uchaguzi huo. Swali kuu ambalo natafuta kushughulikia katika wito huu wa mkutano ni wapi tunatoka hapa? Kwa uchache, mamilioni ya Watanzania walienda kupiga kura siku hiyo wakitarajia sio kupiga kura tu bali kuhesabiwa kura zao na kuhesabiwa katika kuunda hatima ya nchi yao. Kilichotokea, badala yake, kilifanya kejeli ya matarajio halali ya watu na kuharibu matakwa yao ya kidemokrasia.
Kilichoanza miezi miwili mapema na kutostahiki kwa wagombea wa upinzani, iliyoandaliwa na Tume ya Taifa ya Uchaguzi (NEC) na Tume ya Uchaguzi ya Zanzibar (ZEC) na kusaidiwa na kupitishwa na vyombo vya usalama vya kitaifa, iligeuka kuwa uchaguzi wa moja kwa moja wa uchaguzi vikosi vya wanajeshi wanaofanya kazi sanjari na maafisa wa NEC na ZEC, magenge ya waangalizi wenye silaha, wafanyikazi wa serikali za mitaa na ushirika wa CCM
Kama matokeo ya kukamatwa kwake, makumi ya maelfu ya mawakala wa upigaji kura wa upinzani waligeuzwa kutoka, au kufukuzwa nje, vituo vya kupigia kura juu na chini nchini. Kwa jumla, zaidi ya mawakala 70,000 wa upigaji kura wa CHADEMA, takriban asilimia 88 ya nchi nzima, walikuwa wamezuiliwa kabisa kutoka vituo zaidi ya elfu themanini kote nchini; au, baada ya kuingia, mwishowe walifukuzwa kutoka hapo.
Kwa kukosekana kwao, wafanyikazi wa jeshi, polisi, wanamgambo na wasimamizi wa upigaji kura na wasaidizi wao waliweka masanduku ya kupigia kura yaliyojazwa na kura zilizowekwa alama mapema kwa niaba ya wagombea wa CCM, haswa John Pombe Magufuli, mgombea wake wa urais. Njia hii ya udanganyifu ilikuwa wazi kabisa kwamba wahusika wake hawakujaribu kuificha hata kutoka kwa waangalizi wachache wa kimataifa walioalikwa na kuwasilishwa, kwani washiriki wa Ujumbe wa Waangalizi wa Umoja wa Afrika walituarifu baada ya kushuhudia masanduku ya kura yakifurika na kura hata kabla ya upigaji kura kuanza kituo cha kupigia kura.
Mahali pengine, maafisa wa polisi, wafanyikazi wa jeshi au wasimamizi wa upigaji kura waliingia katika vituo vya kupigia kura na mifuko yao au rucksacks zilizojaa kura zilizowekwa alama, kama ilivyonaswa kwenye picha moja ya video iliyochukuliwa na mpiga picha wa amateur na alishirikiwa sana kwenye vikundi vya mazungumzo vya media ya kijamii. Katika visa vingine, ambapo idadi ya wapiga kura ilikuwa ndogo, wasimamizi wa upigaji kura na wasaidizi wao waliongeza idadi ya kura za CCM kwa kuashiria kura wakati hakukuwa na wapiga kura katika vituo vya kupigia kura na kuzijaza kwenye masanduku ya kura.
Katika maeneo machache sana ambayo aina hizi za udanganyifu wa kupiga kura hazingeweza kutekelezwa kwa sababu wanachama wa upinzani au wagombea walikuwa macho zaidi, maafisa wanaorejea walibadilisha tu matokeo ya kura na kutangaza wagombea wa CCM washindi, na maandamano yaliyosababisha yaliondolewa kwa nguvu na vikosi vya usalama vya jeshi na macho magenge. Watu wengi waliuawa na wengine wengi walijeruhiwa wakati vikosi vya usalama vya kijeshi vilipiga mbio, kupiga risasi, kutoa machozi na kumpiga mtu yeyote katika njia yao. Mamia wamekamatwa na kadhaa kushtakiwa kwa 'uhalifu wa kuongoza uliopangwa', kosa ambalo halina dhamana linalokusudiwa kwa wahalifu wa kiuchumi chini ya sheria ya uhalifu wa uchumi wa nchi hiyo ya 1984.
Matokeo yasiyoweza kuepukika na yaliyokusudiwa ya ujambazi huu wa uchaguzi ulio wazi ni wazi kwa wote: asilimia 84 ya ushindi wa uchaguzi kwa Magufuli na asilimia 99.7 kwa wagombea wake wa ubunge na baraza la serikali za mitaa. Demokrasia inayokua kwa kasi kabla ya kupaa kwa Magufuli madarakani mnamo 2015, Tanzania imekuwa ikichukua msimamo mkali nyuma, na kuishia kwa ulaghai wa Oktoba 28. Sasa, kwa ulaghai huu, nchi imebadilishwa kuwa hali ya chama kimoja, angalau kwa maneno ya bunge.
Ni maneno duni kusema kwamba watu wetu wengi, wanachama wa upinzani wa kisiasa na wasio wanachama sawa, wamekatishwa tamaa sana na ujambazi mkali uliofanywa kwa taifa na utawala wa Magufuli mnamo tarehe 28 Oktoba. Wengi wana hasira za haki; wakati wengine watavunjika moyo na kukatishwa tamaa kushiriki katika uchaguzi ujao. Chama chetu cha CHADEMA na chama dada yetu cha ACT-Wazalendo wamekataa kutambua matokeo ya uchaguzi huu wa kitapeli. Tumekataa ushiriki wowote bungeni au katika mamlaka za serikali za mitaa, kwani kufanya hivyo itakuwa sawa na kukubali matokeo ya udhalilishaji huu wa demokrasia.
Wakati kukatishwa tamaa, hasira au kukatishwa tamaa kunaeleweka kabisa chini ya hali hizi, huu sio wakati wa wanachama wetu, wafuasi na watu kwa ujumla kutupa mikono yao kwa kukata tamaa. Sio wakati wa kutoa mapambano ya demokrasia. CCM na Magufuli hawakushinda uchaguzi wowote. Wala CHADEMA na mimi hatukupoteza moja. Badala yake, mamilioni ya watanzania waliofurika kwenye vituo vya kupigia kura kote nchini hawakuhesabiwa kura zao au kufanywa kuhesabiwa. Kama Samia Suluh Hassan, mgombea mwenza wa Magufuli, aliwaambia wapiga kura katika mkutano wa kampeni kabla ya tarehe 28 Oktoba, CCM itatawala nchi bila kujali imepigiwa kura au la!
Kila mmoja wetu - viongozi wa chama, wagombea, timu za kampeni na wafanyikazi wanaounga mkono - walipigana vita vizuri; na tulipambana vyema. Tulikabiliwa na kushinda shida nyingi wakati wa kampeni. Tulipigana dhidi ya 'adui' aliyekita mizizi, mwenye nguvu na mwenye rasilimali nyingi, ambaye alikuwa na vifaa na rasilimali zote za serikali. Isipokuwa wachache, tulikabiliwa na kizuizi cha polisi au vurugu na kuingiliwa na NEC / ZEC na mashine za kisiasa na kiutawala za utawala wa eneo na mkoa. Tulifanya kampeni na aibu ndogo ya habari; na bado rasilimali kidogo ya nyenzo na kifedha.
Walakini, licha ya changamoto hizi ambazo hazikushindwa, hatukuvumilia tu, tuliwashinda CCM na wagombea wake mbele ya korti ya watu. Licha ya uwongo, kukashifu na kupakwa matope, watu kwa uaminifu na kwa uthabiti walisimama nyuma yetu na bendera yetu ya 'Uhuru, Haki na Maendeleo Yanayolenga Watu.' Watu walijitokeza kwa mamilioni yao kutukaribisha katika maeneo yao, kusikiliza na kuwa na "mazungumzo" ya kitaifa na sisi. Walichangia kifedha na mali kuhakikisha tunashtaki na kumaliza kampeni ngumu ya uchaguzi. Kweli, walikuwa simba, simba na watoto wa kampeni nzima. Pamoja na watu wote nyuma yetu kwa uthabiti, sababu yetu haiwezi na haiwezi kupotea.
Wakati tunaamini katika Mungu mwenye haki anayesaidia kusudi letu la haki, hatuwezi kusubiri uingiliaji wa kimungu kutuwezesha kumaliza. Kama vile Barack Obama anavyopendekeza katika kumbukumbu zake za hivi karibuni, lazima tuwe na wasiwasi kwamba imani juu ya hatima 'inahimiza kujiuzulu katika kushuka-chini na kutoridhika kati ya wenye nguvu.' Tunaweza kumudu ama kujiuzulu kwa watu wetu au kutoridhika kwao. Tunachopaswa kufanya, basi, ni kufanya kazi kwa bidii sana, kwa bidii sana na kwa uvumilivu.
Zaidi ya yote, lazima tuhakikishe umoja na uungwaji mkono wa watu wetu umepatikana na kuimarishwa.
Ili kufanya hivyo, lazima tuhakikishe kwamba umoja wa chama, uongozi wake na kiwango na msimamo unadumishwa na kuimarishwa. Lazima tujenge upya na kuimarisha shirika letu la chama kupitia CHADEMA NI MSINGI ambayo imetutumikia vyema wakati wa miaka mitano iliyopita ya ukandamizaji na vurugu mbaya na serikali ya Magufuli. Demokrasia ya chama cha ndani lazima ilindwe na kuimarishwa. Nidhamu ya chama inapaswa kutekelezwa kwa ukali lakini kwa haki.
Baada ya kuiba uchaguzi huu waziwazi, na kutoa rekodi yake ya miaka mitano ya kwanza, Magufuli anaweza kutupatia chochote isipokuwa kile Sir Winston Churchill alitaja kama "damu, bidii na machozi." Anaweza tu kudumisha nguvu yake kwa nguvu, vurugu na ukandamizaji, haswa dhidi ya viongozi wetu, wanachama na wafuasi. Kwa hivyo, mengi yatatakiwa kwa kila mmoja wetu. Lazima tujipange kwa siku ngumu sana na zenye uchungu mbeleni.
Lazima tuhakikishe kwamba wafungwa wa kisiasa wanaolala kwa sasa katika jela anuwai za Udikteta, na wale watakaokuja, na familia zao zinapata msaada wa kimaadili na wa vifaa ambao wanahitaji na wanastahili. Tofauti na Kaini wa kibiblia, lazima sisi wote tuwe mlinzi wa kaka na dada yetu. Kwa hivyo, wakati tunatarajia bora, lazima tujiandae kwa ile mbaya ambayo hakika itakuja kutokana na hali ya serikali hii ya kuchukiza.
Nataka kuhitimisha matamshi yangu ya ufunguzi kwa maelezo mazuri na yenye matumaini. Hatuko peke yetu katika mapambano haya. Tuna marafiki wengi na washirika katika Kanda ya Maziwa Makuu, Bara na katika jamii ya kimataifa. Tuna huruma ya ulimwengu. Utawala huo, kwa upande mwingine, umetengwa ndani ya mkoa huo na kimataifa.
Kama mwangaza na vyombo vya habari vya kimataifa vimeongezeka, ndivyo uhalifu wake ulivyo wazi kwa ulimwengu. Kile ambacho tumeona tu na mjadala katika Kamati ya Mambo ya nje ya Bunge la Ulaya ni mwanzo tu. Zaidi bado inakuja, na kufungua kesi katika Korti ya Uhalifu ya Kimataifa (ICC), vikao vya bunge nchini Merika na hatua katika taasisi za nchi mbili na za kimataifa katika kukomesha au kuzomewa.
Katika hatua hizi za kimataifa, tunauliza jamii ya kimataifa kuushikilia utawala wa Magufuli, viongozi wake na maafisa wakuu na wafadhili wake na wawezeshaji wengine kuwajibika kwa ukiukwaji wa haki za binadamu na uhalifu dhidi ya binadamu.
Tunaomba serikali za kitaifa na mashirika ya kimataifa kuweka vikwazo vilivyolengwa, kufungia mali, marufuku ya kusafiri na hatua kama vile zinahitajika kumaliza kukosekana kwa adhabu ambayo imeashiria utawala. Wale wanaopindua demokrasia, wanaotumia vibaya haki za watu wao na kufanya uhalifu dhidi ya ubinadamu hawapaswi kamwe kuwa na mahali pa kujificha mahali popote katika jamii ya mataifa. Badala yake, uhalifu wao unapaswa kufichuliwa kwa ulimwengu, kulaaniwa kila mahali na kuadhibiwa vikali.
Mchanganyiko wa upinzani wa ndani na hatua kubwa ya kidemokrasia na mshikamano wa kimataifa itahakikisha ushindi kwa sababu yetu ya Uhuru, Haki na Maendeleo Yanayolenga Watu na ya demokrasia kubwa. Na kwa hivyo, kwa kifupi Martin Luther King Jr, wacha tuandamane pamoja hadi tujenge nchi ambayo haitaogopa kuwatendea haki watoto wake wote. Wacha tuandamane pamoja kwenda kwenye ardhi ya Uhuru, Haki na Maendeleo Yanayolenga Watu!
Ninawashukuru wote kwa muda wako.
-------------------------------------------------- --------
Tundu A.M. Lissu
MGOMBEA URAIS WA CHADEMA
UCHAGUZI MKUU 2020
23 Novemba, 2020
