Ripoti: Watu wanene 'ndio wengi duniani'

[Econometrician]

Utafiti mpya umeonesha watu wazima wengi duniani ni wanene kupita kiasi na kwamba hakuna matumaini ya kufikia lengo la kupunguza idadi ya watu wanene duniani.

Wanasayansi waliofanya utafiti huo ambao walitoka Chuo cha Imperial cha London, wakiandika katika jarida la kimatibabu la Lancet la Uingereza, wanasema miongo minne iliyopita, kuwa na uzani wa chini kupita kiasi lilikuwa tatizo kubwa kuliko unene.

Wanasema idadi ya wanaume wanene imeongezeka mara tatu, nayo ya wanawake ikaongezeka mara dufu.

Profesa Majid Ezzat, aliyeongoza utafiti huo, anasema ni kana kwamba kuna "mkurupuko wa unene".

Wanasayansi hao wanaonya kwamba tatizo hilo ni kubwa sana kiasi kwamba haliwezi kutatuliwa kupitia njia za kawaida za matibabu au kutenga maeneo ya kuendeshea baiskeli.
Wanazihimiza serikali kuchukua hatua za pamoja, hasa kuhusu bei ya vyakula.

Baada ya kuchunguza takwimu kutoka nchi 186, watafiti hao walibaini kwamba idadi ya watu wanene duniani imeongezeka kutoka 105 milioni mwaka 1975 hadi 641 milioni mwaka 2014.

Idadi ya watu walio na uzani wa chini ya kuwango imeongezeka kutoka 330 milioni hadi 462 milioni katika kipindi hicho.

Viwango vya unene miongoni mwa wanaume kilipanda kutoka 3.2% mwaka 1975 hadi 10.8%, na miongoni mwa wanawake viwango vya unene vilipanda kutoka 6.4 % mwaka 1975 hadi 14.9%.

Hii ina maana kulikuwa na wanaume wanene 266 milioni na wanawake wanene 375 milioni mwaka 2014.

 

[Econometrician]

Marekani na Uchina ndio zinaongoza miongoni mwa nchi zenye watu walio na uzito kupindukia, Uingereza ikiongoza mataifa ya Ulaya. Japan ndilo taifa tajiri ambalo lina watu wachache walio na uzito wa kupindukia.
Zaidi ya watu milioni 640 wameongeza unene uliopindukia mwilini yaani 'obesity'. Hii inamaanisha kuwa dunia inao watu wanene kupindukia kuliko watu walio na uzito wa kawaida. Hii ni kulingana na utafiti ulioonyesha kuwa mmoja kati ya wanaume 10 anao unene uliokithiri na mmoja kati ya wanawake 7 vilevile.

Katika kipindi cha miaka 40 iliyopita, idadi ya watu wanene wenye uzito wa kupindukia imeongezeka sana. Watu walio na viwango vya vipimo 30 na zaidi vya kisayansi vinavyolinganisha urefu na uzito wa binadamu yaani kwa kimombo Body Mass Index (BMI), wameongezeka kutoka watu milioni mia moja na tano mnamo mwaka 1975 hadi watu milioni 641 mnamo mwaka 2014.

Matembezi kama mazoezi.

Uzito uliopindukia ni hatari kiafya

Utafiti huo uliofanywa na watafiti 700 na kujumuisha shirika la Afya Duniani, ulihusisha watu wazima milioni ishirini kutoka jumla ya mataifa 186. Hata hivyo wengi wa wanaokumbwa na hali hii wanatoka katika mataifa yaliyo tajiri, kwani watu wengi katika mataifa masikini wana uzito wa chini. Ripoti ya utafiti huo imeongeza kuwa moja juu ya tano ya watu wazima watakuwa na uzito wa kupindukia ifikapo mwaka 2025.

Profesa Majid Ezzati kutoka chuo cha afya ya umma mjini London amesema uzito wa kupindukia unakumba idadi kubwa ya watu ulimwenguni kote ni tishio kwa afya zao. Ameongeza kuwa suala hilo haliwezi kusuluhishwa tu kimatibabu, au kupunguza bei za dawa za kudhibiti uzito wa kupindukia wala kuongeza barabara za matembezi na watu kuendesha baisikeli ili kupunguza uzito, bali sharti kuwe na mikakati kabambe duniani ikiwemo kupunguza bei za vyakula vinavyokuza lishe bora na kuongeza bei za vyakula vinavyozidisha uzito mwilini mfano sukari na vyakula vinavyoundwa viwandani.


Mtoto aliyezidisha uzito.

Nchi zilizoathiriwa sana

Marekani ndio inaongoza miongoni mwa mataifa yenye watu walio na uzito wa kupindukia ikifuatwa na Uchina huku Uingereza ikiongoza miongoni mwa mataifa ya Umoja wa Ulaya. Miongoni mwa mataifa yenye uchumi mkubwa Japan ndilo taifa ambalo lina watu wachache walio na uzito wa kupindukia.

Uzito ulio sawa hubainishwa kisayansi kwa kupima uzito wa mtu kwa kilo kisha kuugawa na urefu wake kwanzia mguu hadi kichwani. Uzito huo wa BMI unaozidi 25 huwa umepita kiwango na zaidi ya 30 ni wa kupindukia, huku unapofika 40 na zaidi huitwa uzito wa ugonjwa ka kimombo 'morbidly obese'. Walioko katika hali hii hupata taabu kupumua na kutembea na hukumba asilimia moja ya wanaume na asilimia 2 ya wanawake.

Hata hivyo uzito uliopungua pia umetajwa kuwa changamoto katika baadhi ya mataifa, mfano robo ya watu katika bara Asia wamepungukiwa uzito. Katika Afrika ya Kati na Mashariki asilimia 12 ya wanawake na 15 ya wanaume wanao uzito uliopungua viwango vinavyohitajika.

 

[MTV MBONGO]

unene kupindukia kwa walio wengi hutokana na kukosa nidhamu ktk kula, kunywa na kutofanya mazoezi. japo wachache sn ni kama ugonjwa kwao hata wafanyeje wananenepa mbaya. lakini kwao pia wafanye tiz ili hata wakinenepa kama ugonjwa walau wasiwe matipwatipwa bali wawe imara na wepec

 

[Lenatuschacha]

Marekani na Uchina ndio zinaongoza miongoni mwa nchi zenye watu walio na uzito kupindukia, Uingereza ikiongoza mataifa ya Ulaya. Japan ndilo taifa tajiri ambalo lina watu wachache walio na uzito wa kupindukia.
Zaidi ya watu milioni 640 wameongeza unene uliopindukia mwilini yaani 'obesity'. Hii inamaanisha kuwa dunia inao watu wanene kupindukia kuliko watu walio na uzito wa kawaida. Hii ni kulingana na utafiti ulioonyesha kuwa mmoja kati ya wanaume 10 anao unene uliokithiri na mmoja kati ya wanawake 7 vilevile.

Katika kipindi cha miaka 40 iliyopita, idadi ya watu wanene wenye uzito wa kupindukia imeongezeka sana. Watu walio na viwango vya vipimo 30 na zaidi vya kisayansi vinavyolinganisha urefu na uzito wa binadamu yaani kwa kimombo Body Mass Index (BMI), wameongezeka kutoka watu milioni mia moja na tano mnamo mwaka 1975 hadi watu milioni 641 mnamo mwaka 2014.

Matembezi kama mazoezi.

Uzito uliopindukia ni hatari kiafya

Utafiti huo uliofanywa na watafiti 700 na kujumuisha shirika la Afya Duniani, ulihusisha watu wazima milioni ishirini kutoka jumla ya mataifa 186. Hata hivyo wengi wa wanaokumbwa na hali hii wanatoka katika mataifa yaliyo tajiri, kwani watu wengi katika mataifa masikini wana uzito wa chini. Ripoti ya utafiti huo imeongeza kuwa moja juu ya tano ya watu wazima watakuwa na uzito wa kupindukia ifikapo mwaka 2025.

Profesa Majid Ezzati kutoka chuo cha afya ya umma mjini London amesema uzito wa kupindukia unakumba idadi kubwa ya watu ulimwenguni kote ni tishio kwa afya zao. Ameongeza kuwa suala hilo haliwezi kusuluhishwa tu kimatibabu, au kupunguza bei za dawa za kudhibiti uzito wa kupindukia wala kuongeza barabara za matembezi na watu kuendesha baisikeli ili kupunguza uzito, bali sharti kuwe na mikakati kabambe duniani ikiwemo kupunguza bei za vyakula vinavyokuza lishe bora na kuongeza bei za vyakula vinavyozidisha uzito mwilini mfano sukari na vyakula vinavyoundwa viwandani.


Mtoto aliyezidisha uzito.

Nchi zilizoathiriwa sana

Marekani ndio inaongoza miongoni mwa mataifa yenye watu walio na uzito wa kupindukia ikifuatwa na Uchina huku Uingereza ikiongoza miongoni mwa mataifa ya Umoja wa Ulaya. Miongoni mwa mataifa yenye uchumi mkubwa Japan ndilo taifa ambalo lina watu wachache walio na uzito wa kupindukia.

Uzito ulio sawa hubainishwa kisayansi kwa kupima uzito wa mtu kwa kilo kisha kuugawa na urefu wake kwanzia mguu hadi kichwani. Uzito huo wa BMI unaozidi 25 huwa umepita kiwango na zaidi ya 30 ni wa kupindukia, huku unapofika 40 na zaidi huitwa uzito wa ugonjwa ka kimombo 'morbidly obese'. Walioko katika hali hii hupata taabu kupumua na kutembea na hukumba asilimia moja ya wanaume na asilimia 2 ya wanawake.

Hata hivyo uzito uliopungua pia umetajwa kuwa changamoto katika baadhi ya mataifa, mfano robo ya watu katika bara Asia wamepungukiwa uzito. Katika Afrika ya Kati na Mashariki asilimia 12 ya wanawake na 15 ya wanaume wanao uzito uliopungua viwango vinavyohitajika.

mkuu namna ya kupa huo uzito baada kugawanya sijakupata vizuri kwa mfano mtu mwenye uzito kilo 95 na urefu 75

 

[relis]

 

[Justin Dimee]

View attachment 334528

duhu hapana kwa kweli mtu uwe ivo uache kuwa mgonjwa?