Rais Nyerere alipokosa maji ya kuoga Kibondo

[The Monk]

Tofauti ya mwalimu na viongozi wetu wa leo ni ile dhamira yao, dhamira ya mwalimu kuwa kiongozi ilikua ni kwa maslahi ya umma ndio maana alipotakiwa kuchagua kati ya kazi yake na siasa aliacha kazi na kujitoa kutetea wananchi, wakuu wetu wa leo jambo la kwanza ni watapata nini wao na vizazi vyao suala la wananchi halipo kabisa kwenye ajenda zao ndio maana wako tayari kufanya lolote kuhakikisha wanajilimbikizia mali huku wananchi wakiwa na hali ngumu. aiendelea kusisitiza kwamba yeye ni Mwalimu, ona tulivyo na viongozi ma Dr. wengi leo hata kama elimu yao haiwapi hiyo hadhi, ila kwa kutunukiwa ila wanaweza kukuweka ndani usipofuata protoko ya kutamka Dr. kwenye majina yao.

 

[Ngagarupalu]

Thanks Bujibuji. A real nice article. sometimes kumbe baadhi ya hawa wazee wana substance vichwani

Hawa wazee wa G55, kuna haja ya kuwaita kwa sasa kabla ya huu mchakato wa katiba kuisha, nao wakatoa maoni yao (publically as G55) juu ya kwanini waliunda hiyo, na walitarajia nini, maana kwa sasa vijana wengi hata hawajui, na wengine hawakupata kujua kiundani nini yalikuwa malengo yao, faida na hasara za serikali tatu!! maana wenzetu (znz/uamsho) wanataka "wapumue" je wabara? Tunaomba mawazo yao yachangie kwenye katiba mpya.
My cents

 

[Emanuel Makofia]

Hili taifa linahitaji maombezi!

 

[kitalolo]

duh Bujibuji kiongozi wa sasa hata awe diwani aende ziara halafu akose maji au hayo yaliyotokea yamtokee nafikiri uongozi wa kijiji kesho yake hauna kazi
Ni viongozi wachache ambao wangeweza kuvumilia hayo
Na hata hivyo mtunza funguo huyo alipaswa kuwajibishwa maana huo ni uzembe wa hali ya juu sana

usiahukumu kwa haraka huwezijua lililomtokea na ukizingatia enzi hizo mfumo wa mawasiliano ulikuwa duni sana hakukuwa na mobile phone kama zama hizi. huwenda alipatwa na masahiba fulani njiani na akashindwa kutoa taarifa

 

[Rack Fikiri]

Ki ukweli kama uöngozi wa mwalimu utakumbukwa mana barabara ya kutoka KABARE kupitia MUHANGE,NYAKAYENZI mpaka KINONKO ambayo ilipasuliwa enzi za utawala wa mwalimu Nyerere Siku hizi haipitiki japo shule ilijengwa Nyakayenzi inasikitisha sana mana hata hili ghala alokuwa anakuja kuzindua mwalimu lilisha sambalatishwa eti wanatumia jengo hilo kwa kujenga Maabara isiyo tumika ya Muhange Sekondari Naskitika kwani mi hii njia ya Nyakayenzi nmepita sana kwani kijiji chenyewe ndo kwe2 home japo kwa sasa barabara haipitiki hata kidogo wakati wote wa mwaka That's why some literature rays that ''Good leaders are born and not created'' wilaya ya Kibondo wameshindwa nini kuikarabati barabara hii iliyofunguliwa na mwalimu Nyerere enzi za Utawala wake.

 

[Jodoki Kalimilo]

Hii nchi ya watu kupendwa kutukuzwa hasa wabunge na madiwani ole wako umwite jina bila kuanza na mheshimiwa utakomaje, jana naona mbunge mmoja wa Kigoma ameibuka na hoja ya kutaka kuombwa msamaha kisa mkuu wa mkoa ametoa tamko kwenye warsha flani kuhusu kuwashitaki wabunge ambao watakuwa against na mambo ya maendeleo. Na hiyo ilikuwa ni warsha mtu anakuja juu anasema hiyo ni kudhalilisha bunge maana mbunge akiwa kwenye kazi za kibunge anatakiwa kushitakiwa kupitia spika (yote kujikweza huku)

 

[Fursa Pesa]

Kumuenzi mwl. ni jambo jema sana kwa viongozi wetu,kinachoshindikana ni namna ya kutumia yaliyo muhimu kuyaweka katika uhalisia wa maisha ya sasa.Kuwalaumu viongozi pekee haitoshi bali mimi na wewe kuweka utaratibu mahsusi wa kukabiliana na adui zetu wakuu yaani umaskini,maradhi,ujinga na mmomonyoko wa maadili unaotokana na mfumo wa mamboleo.

 

[mike ge nki]

Hakuna kama mwalimu nyerere na ni ngumu xana kutokea tena kama yeye tanzania!

 

[multmandalin]

Rare insight into the behind the scenes moves. Say what you want about Ntagazwa but he has a knack for the common touch.

I would like to see this extensively developed, preferrably in a book form. It is a much needed eyewitness' account.

Natamani awe na akaunti humu tuongee naye (LIVE)kinaganaga!

 

[Kigger]

mi ni mvivu wa kusoma ila hapa nimesoma yote maana mwanzo mwisho unaongea pointi big up

 

[Umsolopa ganz]

VERY VERY LOGIC INTERESTING STORY/ I
huyu mzee wetu ni hazina kubwa kabisa/

nafikiri kiandikwe kitabu kabisa!!!

 

[Jemima Mrembo]

Rais Nyerere alipokosa maji ya kuoga Kibondo

Imeandikwa na Arcado Ntagazwa, Dar es Salaam

Mwaka 1964, Mwalimu Julius Kambarage Nyerere, Rais wa Tanganyika, alitembelea shule yetu. Nilikuwa nasoma Seminari ya Kaengesa Sumbawanga. Bendi ya shule yenye vyombo vyote vya brass band tulimpigia wimbo maarufu uitwao "The Washington Post".Clarinet ndicho chombo cha muziki nilichokuwa nakimudu barabara.

Kwaya nayo ilimwimbia wimbo, "Heri maziwa uliyonyonya, heri na tumbo lililokuzaa". Uongozi wa shule ulipanga Mwalimu apate fursa ya kujibu maswali mawili au matatu ya wanafunzi. Nilikuwa mmoja wao. Swali langu, "Mwalimu inakuwaje mtu akitaka kusafiri kutoka Tanganyika kwenda Zanzibar baada ya kuungana Tanganyika na Zanzibar kuwa nchi moja, atakiwe hati ya kusafiria kana kwamba anakwenda nchi nyingine?" Wakati huo umri wangu ulikuwa miaka 18 hivi.

Kabla ya kujibu swali langu, Mwalimu alinimwagia sifa kwa kusema swali langu mtu asilione la kijinga au la kitoto. Machozi ya mchanganyiko wa furaha na unyenyekevu yalinilengalenga. Mwalimu alieleza kuwa Zanzibar wakati wa Mapinduzi walimwaga damu na kutokana na hali hiyo, walihitaji kujihakikishia kila aingiaye Zanzibar ana utambulisho wenye uhakika.

Kama nakumbuka sawa sawa, hivi ilikuwa mara yangu ya kwanza kumwona Mwalimu Julius Kambarage Nyerere na kumwuliza swali la kisiasa nikiwa kijana mdogo.

Baada ya Uchaguzi Mkuu wa Mwaka 2000 niliteuliwa kuwa Waziri wa Nchi Ofisi ya Makamu wa Rais (Mazingira na Mambo ya Muungano). Nilikumbuka swali langu kwa Mwalimu. Imekuwaje swali liulizwe na baada ya miaka 36 muuliza swali akabidhiwe dhamana ya jambo aliloliuliza?

Najua mwaka 2000 suala la kuingia Zanzibar kwa Watanganyika halikuhitaji hati za kusafiria kama hapo mwaka 1964. Kwa siku zijazo sijui. Nasema hivyo kwa sababu Katiba ya Zanzibar ya mwaka 1984 kwa mujibu wa marekebisho katika kifungu cha 4 cha sheria namba 9 ya mwaka 2010 ibara ya pili, inasomeka, "Zanzibar ni miongoni mwa nchi mbili zinazounda Jamhuri ya Muungano wa Tanzania".

Kwa maoni yangu, ibara 18(a) ya Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ya mwaka 1977, kutokuwapo nchi ya pili, yaani Tanganyika pamoja na mambo mengine, kunaondoa kuwapo kwa Muungano wenyewe. Itatubidi turudi kwenye hati za kusafiria kati ya Tanganyika na Zanzibar.

Kabla ya marekebisho hayo, Katiba ya Zanzibar ya mwaka 1984 toleo la Oktoba mosi 1985 ibara ya kwanza inasomeka hivi, "1. Zanzibar ni sehemu ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania". Nayo ibara ya 102 ya Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ya mwaka 1977 inaitambua na kuitamka Katiba ya Zanzibar ya mwaka 1984.

Ninavyomjua Mwalimu angewauliza wale wanaoapa kuilinda, kuihifadhi na kuitetea Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania pamoja na kiapo cha kuudumisha Muungano, wako wapi na wanangoja nini kujiuzulu kwa kushindwa kutekeleza kiapo chao? Ukiukwaji na uvunjifu wa Katiba ni uhaini. Kiongozi anasaliti dhamana aliyoikubali kutoka kwa mamlaka na utashi wa umma. Adhabu yake ni kifo au kifungo cha maisha.

Mwaka 1980 nilibahatika kuwa katika mazingira ya kumwona Mwalimu akiwa kazini. Safari hii ilikuwa wilayani Kibondo. Mwalimu alikuwa na ziara mkoani Kigoma. Wakati huo nilikuwa Kibondo likizoni au kikazi. Kazi za uchunguzi katika Kikosi cha Kuzuia Rushwa, hazikuwa na mipaka katika kufuata ukweli kabla ya kuwafungulia mashitaka watuhumiwa.

Nakumbuka Mwalimu alipangiwa kufungua ghala la mazao katika Kijiji cha Kabale kilichopo katika Wilaya mpya ya Kakonko.Njia ya kutoka Kakonko kupitia vijiji vya Nyakayenzi, nyumbani kwa Askofu Mkuu wa Tabora, Mhashamu Paulo Ruzoka, haikuwa nzuri.

Sehemu ya mlima kabla ya kufika Kijiji cha Muhange, ilibidi mawe makubwa yalipuliwe kwa baruti, kutoka Muhange unateremka hadi Kabale. Mwalimu alifika kama ratiba ilivyoonesha. Ilikuwa wakati wa kiangazi na barabara za vijijini sote tunajua utajiri wa vumbi ulivyo.

Ulipowadia wakati wa kufungua ghala, mtunza funguo, Joseph Ntirukubitwa, hakuonekana. Kazi iliyompeleka Mwalimu Kabale haikufanyika. Viongozi walijizoazoa kwa aibu na kuanza msafara wa kurudi Kibondo. Sikumbuki Ntirukubitwa, jina lenye maana "kifo hakichapwi bakora", walimchukulia hatua gani.

Siku hiyo ilikuwa mbaya kweli. Mwalimu alipofika Kibondo, Ikulu ndogo, mabomba yalikuwa hayatoi maji. Ilikuwa mtafutano, lakini Mwalimu hakusema chochote. Alibaki chumbani alikopangiwa nadhani akisali au kusoma vitabu. Baadhi yetu tulitarajia karipio kwa uongozi wa wilaya kwa yale yaliyokuwa yakitokea katika sehemu ya ziara hii ya Mwalimu wilayani Kibondo, lakini haikuwa hivyo.

Ninapokumbuka matukio hayo ya siku ile, nakubaliana na sala ya marehemu Askofu Justin Samba wa Jimbo Katoliki la Musoma, katika sala ya kuomba neema kwa maombezi ya Mtumishi wa Mungu, Julius Kambarage Nyerere. Sehemu ya sala hiyo inasomeka hivi; "Huduma yake nyenyekevu kwa watu wa Mungu imebaki mfano wa kuigwa kwa watu wa vizazi vyote katika safari yao ya kuelekea kwako".

Kama si unyenyekevu wa hali ya juu kabisa wa Mwalimu, hayo yaliyotokea Kibondo, wengine wangeng'aka kuonesha wao ni nani katika nchi hii. Naambiwa mmoja wa viongozi waliomfuata Mwalimu kuiongoza nchi yetu, alipoona maji ya bomba Kibondo yana rangi ya udongo wetu mwekundu, aliagiza yaletwe maji ya chupa apate kuoga. Mwalimu Julius Kambarage Nyerere haakuwa hivyo.

Binafsi nakiri na kumshukuru Mungu kwamba mwasisi wa Taifa letu alikuwa Mwalimu Julius Kambarage Nyerere. Katika hili naamini si peke yangu. Wapo wananchi wengi tu ambao wanawapima viongozi wetu, hasa marais, kwa misingi na maadili ya Mwalimu. Sijui kama wanalifahamu hilo au wanafanya makusudi kwa sababu wazijuazo wao kujitenga na misingi na maadili aliyotuachia Baba wa Taifa.

Mwishoni mwa mwaka 1980 nilijitokeza kugombea ubunge Jimbo la Kibondo. Baadaye 1995 Kibondo kama jimbo la uchaguzi ikagawanywa na kuwa majimbo ya Buyungu na Muhambwe. Wakati huo nilikuwa Mkurugenzi Msaidizi, Kikosi cha Kuzuia Rushwa mikoa ya Arusha, Kilimanjaro na Tanga. Nakumbuka nilitoka Arusha kwenda Kibondo nikiwa katika likizo yangu ya mwaka. Kwa upande wa fedha nilikuwa na akiba ya Sh 1,000 tu.

Kutokana na misingi na maadili ya Mwalimu Nyerere kwa chama chake na Taifa, kweli rushwa katika uchaguzi ilikuwa sifuri kabisa. Ingekuwa vinginevyo, elfu moja niliyotoka nayo Arusha kufika mwisho wa kampeni nisingekuwa na albaki ya Sh 300. Nakumbuka vema Sh 300 nilimpa kaka alipokuja kwenye mkutano makao makuu ya wilaya asishinde na njaa. Sh 400 nyingine nilinunulia dawa ya meno, mfukoni nikabakiwa na Sh 300 tu hadi mwisho wa kampeni ya alama za jembe na nyumba. Hiyo ilikuwa CCM enzi za Mwalimu.

Leo hii mambo ni tofauti kabisa. Nakumbuka sana "tempora mutantur et nos cum illis mutamur sed peiora"- msemo wa Kilatini wenye kuelezea kuwa nyakati hubadilika, nasi twabadilika na nyakati, lakini kwa ubaya uliopitiliza.

Ukweli wa kinachosemwa sote ni mashuhuda wake. Na kwa wale wanaobisha kinafiki, niwaombe wamsikilize Cyprian Musiba aliyekuwa mgombea wa Halmashauri Kuu ya CCM (NEC) Taifa katika Wilaya ya Bunda mkoani Mara.

Katika kichwa cha habari, "Ashauri CCM iombewe". Mwandishi Christopher anaripoti kuwa Musiba anaeleza kusikitishwa na kukithiri kwa vitendo vya rushwa katika uchaguzi wa chama hicho na kuwaomba viongozi wa dini zote wakiombee chama hicho, vinginevyo kitakufa rasmi mwaka 2015.

"CCM ni chama changu ndiyo, lakini kinahitaji maombi ya nguvu ili kukinusuru mwaka 2015 kisije kikafa maana rushwa sasa ni nje nje kwenye chaguzi zake". Gazeti Mwananchi Ijumaa Oktoba 5, 2012 ukurasa wa 12. Baba wa Taifa asingekubali hali ifikie hapo.

Ushuhuda huu kautoa kwa niaba ya wana-CCM wasio wanafiki. Wale mabingwa wa vitendo vya rushwa na ufisadi watamcheka Musiba na kumkejeli kuwa ni kwa sababu alishindwa uchaguzi. Kibaya zaidi wanajifariji kwa kutiana shime ya kifisadi kuwa alizidiwa kiwango au dau la rushwa lililotolewa. Madhara ya ukweli wa rushwa kukithiri katika chama tawala ni kiama kwa Taifa.

Serikali inayoundwa kutokana na chama ambacho mungu wake ni rushwa, nayo itakithiri kwa rushwa. Maendeleo yatavia na shida za wananchi waliokubali kulaghaiwa na wazao wa rushwa wasitarajie viongozi kuwa watumishi wao. Viongozi watajigeuza kuwa watawala katili na hata wauaji wa wale waliowaweka madarakani.

Mwaka 1993, wakati wa hoja ya G55 nilibahatika kuwa miongoni mwa wale tuliokuwa tukikutana na Mwalimu. Mshenga wetu alikuwa Mheshimiwa Jaji Joseph Sinde Warioba. Hatukutaka hoja ya Serikali ya Tanganyika ndani ya Muungano iwe siri kwa Mwalimu. Tulikutana naye si chini ya mara nne.

Muda wa kukutana, Mwalimu alipendekeza iwe saa nne siku za Jumapili baada ya watu, baadhi yetu kutoka kanisani. Na tulikutana nyumbani kwake Msasani.

Baadhi ya majina ya wale tuliokuwa tukikutana na Mwalimu ni pamoja na Jenerali Twaha Ulimwengu, Njelu Edward Kasaka, marehemu William Mwagamalindo Mpiluka, Mateo Qaresi, Patrick Quorro, Phillip Sangka Marmo, mimi mwenyewe na Halimenshi Kahena Mayonga.

Katika kubadilishana mawazo, siku moja Mwalimu aliuliza, "For how long can the army continue to obey and protect this corrupt government". Nayakumbuka vizuri sana maneno hayo. Sababu yake ni moja tu.

Mwaka 1971, Rais Milton Obote wa Uganda aliondolewa madarakani kwa nguvu. Jeshi ndilo lililofanya hivyo. Nilikuwa mwaka wa pili Chuo Kikuu cha Makerere. Moja ya sababu kubwa zilizotolewa na jeshi kumwangusha Obote ilikuwa madai ya corruption – rushwa. Nchini mwetu madai ya rushwa serikalini yalikuwa na yanaendelea kusikika sana siku hizi. Katika mawazo yangu nilikuwa nahofu yasitukute yaliyomtokea Rais Obote.

Nilipomsikia Mwalimu akitamka maneno niliyonukuu hapo juu, nilifarijika. Faraja yangu ilitokana na kule kuona kuwa sikuwa pekee yangu kuwaza na kuhofu yaliyotokea Uganda wakati wa utawala wa Obote kwa sababu ya tatizo la rushwa.

Mkutano mwingine ninaoukumbuka ni siku tulipomwambia Mwalimu kuwa hoja ya kuundwa Serikali ya Tanganyika ndani ya Muungano, uwezekano wa kupitishwa na Bunge ni mdogo sana.

Tulimweleza Mwalimu kuwa kwa muundo (composition) wabunge, waunga mkono hoja za serikali walikuwa ni wengi kuliko wale walioweza kupinga hoja za serikali. Na hoja yetu kwa vile haikuwa ya serikali wangeipinga. Hata hivyo, tulitaka kuitumia hoja hiyo kuisema serikali.

Mwalimu alisema, "Actually you have the wrong motion, the correct motion would be to impeach the President". Lakini hata hoja ya kumshitaki Rais bungeni nayo ingeshindwa kwa kutoungwa mkono na waunga mkono hoja za serikali.

Baada ya kuachana na Mwalimu, mambo mawili yalitokea. Mwalimu alimwita Rais, Waziri Mkuu na Makamu wa Rais, Rais wa Zanzibar na washauri wao waandamizi, la kwanza. La pili, G55 tuliweka mkakati wa kuhakikisha hoja inaungwa mkono bungeni. Kuhusu la kwanza tulipata taarifa kuwa Mwalimu alimwambia Rais bila kumung'unya maneno kuwa ametutamkia kuwa hoja sahihi ingekuwa hoja ya ‘kukushitaki bungeni wewe Ndugu Rais'.Aidha, Mwalimu aliwajulisha viongozi hao kuwa tulikuwa tumemwambia hoja haikuwa na nafasi ya kuungwa mkono bungeni na kushinda.

Kuhusu mkakati wa hoja kushinda ndani ya Bunge ilikuwa kitu rahisi. Ilipangwa itakapofika wakati wa kuamua hoja tuhakikishe kuwa kura zinahesabiwa. Lugha ya kibunge maana yake mbunge aitwe jina aseme "ndiyo" au "hapana". G55 tulifikiri mbunge aikane Tanganyika mwaka 1993 halafu akatafute kura Tanganyika mwaka 1995. Si wengi wangejijua kisiasa kuikataa Tanganyika.

Na kweli walipobaini mkakati huo wa G55 walikwenda mbio Butiama kumwarifu Mwalimu, kuwa wanakubaliana na hoja ya kuundwa Serikali ya Tanganyika ndani ya Muungano. Mwalimu aliwashangaa hadi akawatungia kitabu - Uongozi Wetu na Hatima ya Tanzania - akiwalaumu vikali sana. Mkakati wa G55 ulishinda. Hoja ya kuundwa Serikali ya Tanganyika ndani ya Muungano ilipitishwa na Bunge.

Kilichofuata baada ya hapo ni jambo tofauti kabisa.Katika suala la kuutetea, kuulinda na kuuhifadhi Muungano, hakuna kama Mwalimu Julius Kambarage Nyerere. Pamoja na kuwa muumini wa dhati wa kutekeleza Katiba, katika suala la Muungano, baada ya hoja ya G55 kupita bungeni, Mwalimu yaelekea alikubaliana na mtawala mmoja aliyesema siku si nyingi zilizopita, "liwalo na liwe".

Yale yote yaliyofanyika baada ya hoja ya kuundwa Serikali ya Tanganyika ndani ya Muungano kupitishwa na Bunge, kubatilisha uamuzi wa Bunge nje ya Bunge, ilikuwa ukiukwaji wa ibara 100(1) ya Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania 1977. Katika suala zima la kutetea kuwapo kwa Muungano, Mwalimu alikuwa haambiliki.

Katika kitabu cha "Pan-Africanism or Prognatism?" cha Profesa Issa G. Shivji ukurasa 244 inasomeka, "Yet, left on his own it is quite likely that Nyerere might not have made the decision to go it alone with Zanzibar. But, the Western pressure overwhelmed him and he gave in. Once formed, Nyerere became almost paranoid to maintain the Union".

Ni kweli Mwalimu alikuwa tayari kwa lolote kuhakikisha Muungano unadumu. Mfano hai ni kusimama kidete kupitia Chama Cha Mapinduzi (CCM), baada ya Bunge kupitisha hoja ya kuundwa Serikali ya Tanganyika ndani ya Muungano. Huu ulikuwa mfano mbaya wa kuvunja Katiba, ibara ya 100. Ibara hiyo kwa muhtasari inakataza kabisa mamlaka yoyote kuhoji jambo lililoamuriwa na Bunge nje ya Bunge.

Hoja ya Mwalimu ilikuwa sera ya CCM - hadi leo, ni serikali mbili. Jambo la wazi ni kuwa sera ya CCM sawa kwa wana-CCM, lakini kwa wasio wana-CCM si lazima wakubaliane nayo. Na wasio wana-CCM ni wengi sana zaidi ya hao wana-CCM. Na hata hao wana-CCM, maoni yanayotolewa kwenye mikutano ya kupata Katiba mpya hawakubaliani na sera ya muundo wa Muungano wa serikali mbili, sera ya CCM.

Hata hivyo, Mwalimu pamoja na kuutetea Muungano kwa kila namna, wazo la uwezekano Muungano kuvunjika haiwezi kusemwa kuwa hakuwa nalo. Hebu tafakari maneno yafuatayo kwa lugha ya Kiingereza. "Nyerere consistently proclaimed that unity could not be imposed. It had to be with the consent of the people".

ITAENDELEA

Very small font

 

[Bujibuji Simba Nyamaume]

Very small font

Zoom 🔎