Lunyungu
JF-Expert Member
- Aug 7, 2006
- 8,873
- 1,898
Rais Kikwete sasa kuunda kamati mpya ya madini
*Itajumuisha wapinzani, wasomi na wataalam wa madini
Na Waandishi Wetu, Dodoma
RAIS Jakaya Mrisho Kikwete amesema kuwa serikali itaunda kamati ya kutazama upya mikataba na sheria ya madini ambayo itajumuisha pia wanasiasa wa chama tawala na upinzani.
Kamati hiyo itatakiwa kushauri marekebisho ya yanayostahili kufanywa katika mikataba hiyo, ili iweze kuinufaisha zaidi nchi kuliko ilivyo sasa ambapo mikataba mingi inawanufaisha zaidi wawekezaji katika sekta hiyo.
Wengine watakaohusishwa katika kamati hiyo ni wanasheria, wasomi, wachumi, wataalam wa madini.Kamati hiyo itakayoundwa inatarajiwa kutatua matatizo ya kisheria katika mikataba ya madini, jambo ambalo limezua mjadala mkubwa kwa wananchi na wadau mbalimbali wa sekta hiyo.
�Kwa vile jambo limezua mjadala sana na kupelekea watu kudhani kuna kitu serikali inaficha, ni makusudio yangu kuunda kamati pana zaidi ya kutazama upya sheria ya madini na kushauri marekebisho yanayostahili,� alisema.
Rais Kikwete alifafanua pia kuwa, sekta ya madini nchini inakabiliwa na upungufu katika baadhi ya vipengele vya mikataba ya utafutaji na uchimbaji wa madini na ana lengo la kuifanyia marekebisho makubwa ili kuwanufaisha Watanzania badala ya hali ilivyo sasa, ambapo wawekezaji ndiyo wanaonufaika zaidi.
Rais ambaye pia ni Mwenyekiti wa CCM, alisema sekta ya madini nchini inakuwa kwa kasi na inayovutia wawekezaji barani Afrika na ina fursa kubwa ya kuchangia zaidi kwenye pato la taifa kwa fedha za kigeni, ingawa hadi sasa mchango wake bado ni mdogo sana ambayo ni sawa na aslimia 1.9.
Alisema kuwa, katika mikataba ya madini kumekuwapo na kipengele cha kumlinda mwekezaji iwapo anapata hasara kwa mtaji kwa kile alichodai kuwa, iwapo atashindwa kufidia gharama zake za uwekezaji hasara hiyo huhamishiwa mwaka unaofuata.
�Mwekezaji hupewa nafuu ya asilimia 15. Maana ya kipengele hicho ni kuwa, mwekezaji atachelewa kuilipa serikali kodi ya mapato na inawezekana
asilipe kabisa katika uhai wa mgodi wake,� alisema Kikwete.
Alisema kuwa pamoja na nia njema ya kuvutia wawekezaji, sheria hiyo ilijali kumlinda mwekezaji asipate hasara na ikasahau kumlinda Mtanzania anayepata hasara ya dhahabu yake inayochukuliwa kwa ajili ya kufidia hasara anayopata.
Alisema kuwa, hoja yake na Watanzania wote ni kuwa lazima mkataba ulinde pande zote mbili zinufaike sawa. Aliongeza kuwa baada ya kulizungumza na baadhi ya makampuni yamekubali kifungu hicho kiondolewe na kubaki na mfumo wa msingi uliopo kwenye sheria.
�Mfumo huo umeainisha wazi haki na wajibu wa mwekezaji. Upande wa wajibu wa mwekezaji anatakiwa kulipa kodi zifuatazo: Kwanza mrabaha wa asilimia
3, pili kodi ya mapato ya asilimia 30,� alisema na kuongeza kuwa kodi hiyo huanza kulipwa baada ya mwekezaji kufidia mtaji aliowekeza.
Alisema kuwa kutokana na hali hiyo alilazimika kupigia kelele kipengele cha nafuu ya ziada ya asilimia 15 ya mtaji kwa mwekezaji, iwapo hakufidia
mtaji aliowekeza katika mwaka husika.
Alisema kuwa kipengele hicho kinazuia na kuchelewesha Tanzania kupata kodi ama kinaweza kusababisha tukose kodi hiyo kabisa na kwamba sasa Tanzania
inapata kodi hiyo.
Alisema kuwa mgodi unapoanza kutoa gawio kwa wenye hisa, gawio hutozwa kodi ya aslimia 10 na makampuni ya madini hutakiwa kulipa kodi ya huduma za kiufundi ya asilimia 5 na kodi ya asilimia 15 ya gharama za menejimenti.
Rais Kikwete alisema kuwa kimsingi makampuni pia yanapewa nafuu ya kutokulipa ushuru wa mitambo inayoingia nchini sanjari na mahitaji ya uwekezaji kutoka nje.
�Huo ndiyo mfumo wa kodi katika mikataba ya madini. Mfumo huo ndiyo unatumika kwa kila mwekezaji wa madini. Hakuna mazungumzo wala maelewano maalum baina ya mwekezaji na Afisa wa Serikali awe Waziri, Katibu Mkuu, Kamishina au Mwanasheria Mkuu wa Serikali au Kamati ya majadiliano ya serikali.
Katika mazingira haya, kama tunapata hasara, siyo kwa hila ya mtu, bali itakuwa kwa sababu ya mfumo uliopo kwa mujibu wa sheria,� alisema Kikwete.
Alisema kuwa baada ya kubaini mapungufu kupitia kamati iliyoundwa, tayari maeneo yenye mapungufu yameainishwa na kufanyiwa marekebisho hususani katika kifungu kinachomlinda mwekezaji, bila kujali mwenye rasilimali.
Rais Kikwete alisema kuwa serikali pia inajenga uwezo wa uhakiki wa mitaji inayowekezwa na shughuli zinazofanywa na makampuni ya madini, nia ni kuwa
na uwezo wa kuhakiki taarifa za kampuni kuhusu uwekezaji na shughuli zao.
Juu ya mapambano dhidi ya rushwa Mwenyekiti huyo wa CCM, alisema kuwa katika kuhakikisha kunakuwa na mafanikio katika vita hiyo, Bunge limetunga sheria mpya mwezi Februari mwaka huu na hivyo kupanua wigo wa vitendo vya rushwa tofauti na ilivyokuwa siku za nyuma.
Alisema kuwa sheria hiyo imeongeza adhabu kwa wahalifu ikiwa ni pamoja na kufilisiwa mali ya mtu aliyekutwa na makosa ya rushwa, sanjari na hilo Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa imeimarishwa.
Alidai kuwa taasisi inayo uhuru kamili wa kufanya kazi zake bila kuingiliwa na mtu yeyote na pia ina mamlaka ya kufikisha mashauri mahakamani tofauti na ilivyokuwa zamani.
Alisema kuwa taasisi hiyo inayopambana na rushwa ina mtandao mpana zaidi ikiwa na ofisi katika wilaya 113, pia imaejiri watumishi wapya 396 na utaratibu wa mafunzo umeimarishwa kwa ajili ya watumishi wake ndani na nje ya nchi.
�Nimewaahidi kuwa mimi sitawatisha wala kuwaingilia ili wasimwogope mtu yeyote�.sasa wanaendesha kesi 246 mahakamani. Hata makada wa chama tawala ni miongoni mwa watuhumiwa, pia wanaendelea na tuhuma 38 za watumishi wa umma wenye mali nyingi zisizolingana na kipato chao.�
Mimi napenda kuuliza kama uamuzi huu wa leo unakuja baada ya kupitia mikataba ama kauli ya mwanzo haikuwahi kufanya kazi ?
*Itajumuisha wapinzani, wasomi na wataalam wa madini
Na Waandishi Wetu, Dodoma
RAIS Jakaya Mrisho Kikwete amesema kuwa serikali itaunda kamati ya kutazama upya mikataba na sheria ya madini ambayo itajumuisha pia wanasiasa wa chama tawala na upinzani.
Kamati hiyo itatakiwa kushauri marekebisho ya yanayostahili kufanywa katika mikataba hiyo, ili iweze kuinufaisha zaidi nchi kuliko ilivyo sasa ambapo mikataba mingi inawanufaisha zaidi wawekezaji katika sekta hiyo.
Wengine watakaohusishwa katika kamati hiyo ni wanasheria, wasomi, wachumi, wataalam wa madini.Kamati hiyo itakayoundwa inatarajiwa kutatua matatizo ya kisheria katika mikataba ya madini, jambo ambalo limezua mjadala mkubwa kwa wananchi na wadau mbalimbali wa sekta hiyo.
�Kwa vile jambo limezua mjadala sana na kupelekea watu kudhani kuna kitu serikali inaficha, ni makusudio yangu kuunda kamati pana zaidi ya kutazama upya sheria ya madini na kushauri marekebisho yanayostahili,� alisema.
Rais Kikwete alifafanua pia kuwa, sekta ya madini nchini inakabiliwa na upungufu katika baadhi ya vipengele vya mikataba ya utafutaji na uchimbaji wa madini na ana lengo la kuifanyia marekebisho makubwa ili kuwanufaisha Watanzania badala ya hali ilivyo sasa, ambapo wawekezaji ndiyo wanaonufaika zaidi.
Rais ambaye pia ni Mwenyekiti wa CCM, alisema sekta ya madini nchini inakuwa kwa kasi na inayovutia wawekezaji barani Afrika na ina fursa kubwa ya kuchangia zaidi kwenye pato la taifa kwa fedha za kigeni, ingawa hadi sasa mchango wake bado ni mdogo sana ambayo ni sawa na aslimia 1.9.
Alisema kuwa, katika mikataba ya madini kumekuwapo na kipengele cha kumlinda mwekezaji iwapo anapata hasara kwa mtaji kwa kile alichodai kuwa, iwapo atashindwa kufidia gharama zake za uwekezaji hasara hiyo huhamishiwa mwaka unaofuata.
�Mwekezaji hupewa nafuu ya asilimia 15. Maana ya kipengele hicho ni kuwa, mwekezaji atachelewa kuilipa serikali kodi ya mapato na inawezekana
asilipe kabisa katika uhai wa mgodi wake,� alisema Kikwete.
Alisema kuwa pamoja na nia njema ya kuvutia wawekezaji, sheria hiyo ilijali kumlinda mwekezaji asipate hasara na ikasahau kumlinda Mtanzania anayepata hasara ya dhahabu yake inayochukuliwa kwa ajili ya kufidia hasara anayopata.
Alisema kuwa, hoja yake na Watanzania wote ni kuwa lazima mkataba ulinde pande zote mbili zinufaike sawa. Aliongeza kuwa baada ya kulizungumza na baadhi ya makampuni yamekubali kifungu hicho kiondolewe na kubaki na mfumo wa msingi uliopo kwenye sheria.
�Mfumo huo umeainisha wazi haki na wajibu wa mwekezaji. Upande wa wajibu wa mwekezaji anatakiwa kulipa kodi zifuatazo: Kwanza mrabaha wa asilimia
3, pili kodi ya mapato ya asilimia 30,� alisema na kuongeza kuwa kodi hiyo huanza kulipwa baada ya mwekezaji kufidia mtaji aliowekeza.
Alisema kuwa kutokana na hali hiyo alilazimika kupigia kelele kipengele cha nafuu ya ziada ya asilimia 15 ya mtaji kwa mwekezaji, iwapo hakufidia
mtaji aliowekeza katika mwaka husika.
Alisema kuwa kipengele hicho kinazuia na kuchelewesha Tanzania kupata kodi ama kinaweza kusababisha tukose kodi hiyo kabisa na kwamba sasa Tanzania
inapata kodi hiyo.
Alisema kuwa mgodi unapoanza kutoa gawio kwa wenye hisa, gawio hutozwa kodi ya aslimia 10 na makampuni ya madini hutakiwa kulipa kodi ya huduma za kiufundi ya asilimia 5 na kodi ya asilimia 15 ya gharama za menejimenti.
Rais Kikwete alisema kuwa kimsingi makampuni pia yanapewa nafuu ya kutokulipa ushuru wa mitambo inayoingia nchini sanjari na mahitaji ya uwekezaji kutoka nje.
�Huo ndiyo mfumo wa kodi katika mikataba ya madini. Mfumo huo ndiyo unatumika kwa kila mwekezaji wa madini. Hakuna mazungumzo wala maelewano maalum baina ya mwekezaji na Afisa wa Serikali awe Waziri, Katibu Mkuu, Kamishina au Mwanasheria Mkuu wa Serikali au Kamati ya majadiliano ya serikali.
Katika mazingira haya, kama tunapata hasara, siyo kwa hila ya mtu, bali itakuwa kwa sababu ya mfumo uliopo kwa mujibu wa sheria,� alisema Kikwete.
Alisema kuwa baada ya kubaini mapungufu kupitia kamati iliyoundwa, tayari maeneo yenye mapungufu yameainishwa na kufanyiwa marekebisho hususani katika kifungu kinachomlinda mwekezaji, bila kujali mwenye rasilimali.
Rais Kikwete alisema kuwa serikali pia inajenga uwezo wa uhakiki wa mitaji inayowekezwa na shughuli zinazofanywa na makampuni ya madini, nia ni kuwa
na uwezo wa kuhakiki taarifa za kampuni kuhusu uwekezaji na shughuli zao.
Juu ya mapambano dhidi ya rushwa Mwenyekiti huyo wa CCM, alisema kuwa katika kuhakikisha kunakuwa na mafanikio katika vita hiyo, Bunge limetunga sheria mpya mwezi Februari mwaka huu na hivyo kupanua wigo wa vitendo vya rushwa tofauti na ilivyokuwa siku za nyuma.
Alisema kuwa sheria hiyo imeongeza adhabu kwa wahalifu ikiwa ni pamoja na kufilisiwa mali ya mtu aliyekutwa na makosa ya rushwa, sanjari na hilo Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa imeimarishwa.
Alidai kuwa taasisi inayo uhuru kamili wa kufanya kazi zake bila kuingiliwa na mtu yeyote na pia ina mamlaka ya kufikisha mashauri mahakamani tofauti na ilivyokuwa zamani.
Alisema kuwa taasisi hiyo inayopambana na rushwa ina mtandao mpana zaidi ikiwa na ofisi katika wilaya 113, pia imaejiri watumishi wapya 396 na utaratibu wa mafunzo umeimarishwa kwa ajili ya watumishi wake ndani na nje ya nchi.
�Nimewaahidi kuwa mimi sitawatisha wala kuwaingilia ili wasimwogope mtu yeyote�.sasa wanaendesha kesi 246 mahakamani. Hata makada wa chama tawala ni miongoni mwa watuhumiwa, pia wanaendelea na tuhuma 38 za watumishi wa umma wenye mali nyingi zisizolingana na kipato chao.�
Mimi napenda kuuliza kama uamuzi huu wa leo unakuja baada ya kupitia mikataba ama kauli ya mwanzo haikuwahi kufanya kazi ?