Inkoskaz
JF-Expert Member
- Nov 6, 2010
- 6,371
- 2,377
Ngombe asiyelishwa anatoaje Maziwa?
Kuna kilio cha muda mrefu cha wazabuni mbalimbali wa serikalini kuanzia Halmashauri,Manispaa,Wizara,Taasisi na Idara za umma kutokulipwa malipo yao stahiki kwa huduma walizotoa ama bidhaa walizosambaza
Hali ilikuwa mbaya zaidi miaka michache iliyopita ambapo tender zilitolewa na walioshinda na kutoa huduma wamekuwa wakipata malipo kiduchu na wengine kutokulipwa kabisa.
Malipo yamekuwa yakitoka si kwa umuhimu wa huduma tena bali ni kwa kujuana na kwa vimemo vya wakubwa.
Cha kushangaza zaidi malipo yamekuwa yakifanyika kwa wazabuni ambao hawajatimiza huduma kamili na mfano mkubwa ni hili suala liloloibuliwa majuzi kuwa jeshi la polisi walimlioa mzabuni asilimia 99 kwa huduma isyofikia hata robo ama ile ya mabehewa ya TRL yaliolipiwa malipo yote kabla hayajaletwa
Ikumbukwe kupata uzabuni ni mtihani mzito kwani kampuni husika lazima iwe na ohysical office ikaguliwe ikiwa ni pamoja na nyaraka na leaeni zote hai za kuifanya ikidhi vigezo
Kutimiza hayo yote ni gharama kubwa na mtaji nje ya huduma yenyewe
Kuoanga ifisi au duka ama ghala la bidhaa, kulipia leseni zote,gharama za umeme, mafuta, ulinzi na mishahara
Pia gharama za bidhaa iwe ni kzalisha hapa nchini ama kuimport na kulipia kodi zote na gharama za clearing ama iwe ni gharama za manunuzi yote ni mzigo kwa mnunuzi pekee
Taratibu za serikali ni kutoa huduma kwanza then malipo hapo ndipo sinema yenyewe huanza.Mara bado kidogo, sijui hatujapata OC mara vile ili mradi tu hao jamaa wamehitimu ujuzi wa visingizio
Hawa wazabuni ndio walipao kodi za biashara zao na nyingine kama Import duty, excise duty, VAT, levy na fees mbalimbali pia stamp duty na withholding tax kwenye mikataba yao ya hapo hujawajumuisha watu wa Fire,OSHA,Jiji nk pamoja na bill za maji na umeme
Sasa pamoja na hayo yote mzabuni anacheleweshewa malipo ama jalipwi kabisa je atajimudu vipi kujiendesha na kila siku landlord wake yupo mlangoni ama maafisa wa TRA pia wanadai kodi zao kwa bidhaa ama huduma amanazo hazijalipwa
Je huyu mfanhabiashara atalipa hizo operation cost na nini?
Je atalipa kodi na nini?
Na je hizo huduma ataendelea kutoa kutika wapi?
Kuna wazabuni wa mahospitali, mashule, majeshi nk hivi hawa wakisimama kabisa wagonjwa, wanafunzi na askari wetu makambini watakula nini?
Kia siku tunasikia TRA wamevuka lengo la makusanyo sasa hizo pesa wanazokusanya zinapelekwa wapi
Bora bata makandarasi wana mikataba yenye vifungu vya riba kila anapocbeleweshewa malipo lakini kwa mzabuni wa kawaida ni invoive zake na LPO ama delivery notes tu na kama anadai laki tano toka 2012 hata akilipwa baada ya miaka 5 atalipwa biyohiyo laki tano japo kuwa itakuwa baina ile thamani yake kwa wakati huo
Jenga picha huyu mzabuni alikopa kwenye taasisi za kifedha akitegemea kurejesha baada ya kulipwa si atakuwa ameingia migogoro na kesi nyingine ama kupoteza mali na dhamana zake?
Kwa malalamiko haya naisihi hii serikali ya awamu ya tano iliyoonyesha nia ya dhati kuwakwamua wananchi wake toka kwenye lindi la umasikini basi ijitahidi kuwalipa wazabuni wake ili nao walipe kodi na kuendesha familia zao vinhinevyo biashara nyingi zitakufa taratibu
Nasema hivyo maana kwenye ripoti tuluyoiona ya mwezi machi hatujaona malipa kwa wazabuni wa ndani
Hawa wakilipwa mzunguko wa fedha utarejea na kunyamazisha vilio vya wengi kuwa hamna pesa kwenye mzunguko wa maisha
Kuna kilio cha muda mrefu cha wazabuni mbalimbali wa serikalini kuanzia Halmashauri,Manispaa,Wizara,Taasisi na Idara za umma kutokulipwa malipo yao stahiki kwa huduma walizotoa ama bidhaa walizosambaza
Hali ilikuwa mbaya zaidi miaka michache iliyopita ambapo tender zilitolewa na walioshinda na kutoa huduma wamekuwa wakipata malipo kiduchu na wengine kutokulipwa kabisa.
Malipo yamekuwa yakitoka si kwa umuhimu wa huduma tena bali ni kwa kujuana na kwa vimemo vya wakubwa.
Cha kushangaza zaidi malipo yamekuwa yakifanyika kwa wazabuni ambao hawajatimiza huduma kamili na mfano mkubwa ni hili suala liloloibuliwa majuzi kuwa jeshi la polisi walimlioa mzabuni asilimia 99 kwa huduma isyofikia hata robo ama ile ya mabehewa ya TRL yaliolipiwa malipo yote kabla hayajaletwa
Ikumbukwe kupata uzabuni ni mtihani mzito kwani kampuni husika lazima iwe na ohysical office ikaguliwe ikiwa ni pamoja na nyaraka na leaeni zote hai za kuifanya ikidhi vigezo
Kutimiza hayo yote ni gharama kubwa na mtaji nje ya huduma yenyewe
Kuoanga ifisi au duka ama ghala la bidhaa, kulipia leseni zote,gharama za umeme, mafuta, ulinzi na mishahara
Pia gharama za bidhaa iwe ni kzalisha hapa nchini ama kuimport na kulipia kodi zote na gharama za clearing ama iwe ni gharama za manunuzi yote ni mzigo kwa mnunuzi pekee
Taratibu za serikali ni kutoa huduma kwanza then malipo hapo ndipo sinema yenyewe huanza.Mara bado kidogo, sijui hatujapata OC mara vile ili mradi tu hao jamaa wamehitimu ujuzi wa visingizio
Hawa wazabuni ndio walipao kodi za biashara zao na nyingine kama Import duty, excise duty, VAT, levy na fees mbalimbali pia stamp duty na withholding tax kwenye mikataba yao ya hapo hujawajumuisha watu wa Fire,OSHA,Jiji nk pamoja na bill za maji na umeme
Sasa pamoja na hayo yote mzabuni anacheleweshewa malipo ama jalipwi kabisa je atajimudu vipi kujiendesha na kila siku landlord wake yupo mlangoni ama maafisa wa TRA pia wanadai kodi zao kwa bidhaa ama huduma amanazo hazijalipwa
Je huyu mfanhabiashara atalipa hizo operation cost na nini?
Je atalipa kodi na nini?
Na je hizo huduma ataendelea kutoa kutika wapi?
Kuna wazabuni wa mahospitali, mashule, majeshi nk hivi hawa wakisimama kabisa wagonjwa, wanafunzi na askari wetu makambini watakula nini?
Kia siku tunasikia TRA wamevuka lengo la makusanyo sasa hizo pesa wanazokusanya zinapelekwa wapi
Bora bata makandarasi wana mikataba yenye vifungu vya riba kila anapocbeleweshewa malipo lakini kwa mzabuni wa kawaida ni invoive zake na LPO ama delivery notes tu na kama anadai laki tano toka 2012 hata akilipwa baada ya miaka 5 atalipwa biyohiyo laki tano japo kuwa itakuwa baina ile thamani yake kwa wakati huo
Jenga picha huyu mzabuni alikopa kwenye taasisi za kifedha akitegemea kurejesha baada ya kulipwa si atakuwa ameingia migogoro na kesi nyingine ama kupoteza mali na dhamana zake?
Kwa malalamiko haya naisihi hii serikali ya awamu ya tano iliyoonyesha nia ya dhati kuwakwamua wananchi wake toka kwenye lindi la umasikini basi ijitahidi kuwalipa wazabuni wake ili nao walipe kodi na kuendesha familia zao vinhinevyo biashara nyingi zitakufa taratibu
Nasema hivyo maana kwenye ripoti tuluyoiona ya mwezi machi hatujaona malipa kwa wazabuni wa ndani
Hawa wakilipwa mzunguko wa fedha utarejea na kunyamazisha vilio vya wengi kuwa hamna pesa kwenye mzunguko wa maisha