Mgambilwa ni mntu
JF-Expert Member
- May 30, 2017
- 2,869
- 3,188
Gazeti la The Guardian, lina taarifa inayoeleza kuwa, Mkopo wa China kwa Tanzania, ambao mpaka sasa ni Tsh. Trilioni 5.3 (U$ 2.347 Billion), unaweza kuongezeka maradufu hadi zaidi ya Trilioni 23 (U$ 10 Billion) endapo fedha zilizoombwa kwa ajili ya ujenzi wa Reli ya SGR (U$ 7.6 Billion), pamoja na Mradi wa Makaa ya Mawe na Chuma wa Mchuchuma-Liganga (U$ 3 Billion) utaidhinishwa.
Rais Dk. John Pombe Magufuli amekuwa akipinga kuchukua mkopo mkubwa mwingine wa Trilioni 23 (U$ 10) kwa ajili ya Mradi wa Bandari ya Bagamoyo kwani mikopo hiyo inaweza kuisababishia Tanzania kuingia deni kubwa na China linalofikia Trilioni 46 (U$ 20.6 Billion).
China bado inagumia kimoyomoyo na kuugulia maumivu ya kuumizwa kwa ego yao kwa namna Rais Dk. John Pombe Magufuli alivyofanikiwa kuruka kiunzi chao cha kumzungusha mkopo wa kujenga Reli ya SGR, kwa kuupata Uturuki. Uamuzi wa Magufuli ku-opt Waturuki ulikuwa ni wa kijasiri sana kutokana na kwamba Uturuki haijihusishi sana na Afrika kwenye miundombinu ya kisasa barani Afrika kama zilivyo China, Japan na Ulaya Magharibi.
Aidha, Tanzania ilichelewesha Mradi wa Uwekezaji wa Bandari ya Bagamoyo na kuzua hofu kwa Wachina juu ya uwezekano wa Mradi huo kusitishwa.
Hivyo, kwa namna yoyote Wachina watakuwa na hasira na Tanzania japokuwa hawawezi kuionyesha wazi wazi kutojana na kuona kuwa Tanzania ina Rais asiye na mzaha kabisa kwenye masuala ya kulinda maslahi na rasilimali za Taifa lake, huku muda wote akipigania a win-win situation.
Kenya inayodaiwa na China U$ 9.8 Billion kwa sasa inahenyeshwa sana na China, hali ambayo imepunguza hali ya utulivu wa kiuchumi nchini humo. China imesita kufadhiri SGR kipande cha Kisumu - Malaba kwa kigezo cha kuwa uneconomical.
Kenya ina uchumi mkubwa zaidi kuliko Tanzania na ukiacha Mradi wa Mafuta ya Lokichar (Turkana - Lamu Pipeline) na SGR (Mombasa - Kisumu - Malaba), haina Miradi mikubwa mingi inayoipa headache kama ilivyo kwa Tanzania ambako kuna Miradi mikubwa mingi ikiwemo:
- Stiegler's Gorge (Rufiji HEP): gharama U$ 3.6 Billion;
- SGR (Dar - Dodoma - Mwanza & Kigali): gharama U$ 7 Billion;
- Bomba la Mafuta ya Uganda (Hoima - Tanga Pipeline): gharama U$ 3.5 Billion;
- Kiwanda cha Kuchakata Gesi (LNG), Lindi: gharama U$ 30 Billion.
Endapo Mkopo huo wa U$ 7.6 Billion utaidhinishwa na China, utaifanya Tanzania ambayo kiuchumi ni ya 10 barani Afrika, ikiwa na GDP (PPP) ya U$175 Billion, kuwa ya pili nyuma tu ya Angola (yenye deni la U$ 42.8 billion) kwa Nchi zenye madeni makubwa kutoka kwa China barani Afrika. Hata hivyo, Angola ina utajiri mkubwa wa mafuta wa kuiwezesha kulipa deni hilo, tofauti na Tanzania ambayo haina chanzo kikuu cha mapato mpaka sasa.
Lisemwalo lipo, kama halipo basi laja. Baada ya kuzagaa kwa taarifa kuwa, China imetaifisha vitega uchumi kadhaa katika Nchi za Djibouti, Zambia na Kenya kwa kushindwa kulipa madeni.p, kumesababisha hofu kubwa kwa Waafrika dhidi ya China; Nchi iliyoonekana kuwa kimbilio na mkombozi wa Afrika katika miaka ya 2000s lakini leo hii inaanza kuonekana Nchi isiyo na huruma kwa Waafrika.
Licha ya hatua kadhaa kuchukuliwa na Serikali ya China ya ku-address hofu hii ya Waafrika dhidi yao, bado zimeshindwa kuondoa wasiwasi huu kwa wananchi wengi hadi kuwa mojawapo ya ajenda zinazoibuka mara kwa mara katika Sera za uwekezaji na za maendeleo ya kiuchumi.
Ni wazi pia, fursa ya haraka haraka iliyoletwa na Rwanda, ilikuwa ni kubwa sana kiuchumi. Of course, kulegalega kwa kipande cha SGR kutoka Kisumu - Malaba (Kenya) kulionekana machoni mwa Wanyarwanda kuwa, Wakenya hawakuwa serious na Mradi wa SGR kutoka Mombasa - Nairobi - Kisumu - Kampala - Kigali.
Of course, ni wazi Rais Dk. John Magufuli kupitia maelewano na Paul Kagame, ilisaidia sana Rwanda kuigeukia SGR ya Tanzania, ambayo ilkuwa imeshaanza kujengwa katika kipande cha Dar - Morogoro. Sasa, unafanyaje kuifikisha haraka SGR kutoka Dar hadi pale Rusumo, Ngara? Ukichelewa, Rwanda wanaweza kubadilisha tena gia angani na kurudi kwa Wakenya.
Rwanda kwa sasa inapitishia asilimia 40% ya mizigo yake Bandari ya Dar, hivyo SGR ikikamilika, mizigo itaongezeka maradufu siyo ya Rwanda pekee bali ya Mashariki ya DRC, Burundi na Kusini mwa Uganda.
Kwa kuwa, wakati Serikali inatangaza kuanza ujenzi wa SGR na wa Stiegler's (Rufiji) Gorge, kulikuwepo matumaini makubwa kuwa, mapato yatakayokuwa yakipatikana kupitia Bomba la Mafuta ya Uganda (Hoima-Tanga Pipeline), ambayo ni Dola 12 kwa pipa (mapipa 200,000 kwa siku), sawa na Tsh. 5,500,000,000 kwa siku.
Hivyo kwa mwaka, Serikali ingekuwa inapata kodi ya Tsh. 2,000,000,000,000 (Trilioni 2). Fedha hizi zingerahisisha sana ulipaji wa madeni yoyote tuliyoingia na tunayoingia kujenga miundombinu muhimu hapa nchini.
Hata hivyo, kwa kuwa ujenzi umepelekwa tena mbele hadi mwakani 2019, inaweza ikaichukua Tanzania hadi mwaka 2021 kuanza kufaidika na mafuta ya Uganda.
Vilevile, Mradi mwingine mkubwa na super wa kuchakata gesi (LNG), mkoani Lindi, ulionekana kuwa mkombozi mkubwa sana kwa mapato serikalini, huku ukikadiriwa kuwa na uwezo wa kuiingizia Tanzania Tsh. 5,000,000,000,000 (Trilioni 5) kwa mwaka.
Baada ya Makubaliano na Kampuni za Gesi kukwama, Serikali yajipanga upya: Kiwanda cha LNG kuiletea Tanzania Tsh. 5,000,000,000,000 kwa mwaka. - JamiiForums
Ushauri:
Ni vyema Serikali iangalie upya makubaliano ya kukopeshwa fedha za ujenzi wa Mradi wa Bandari ya Bagamoyo ili kuangalia namna ya kuusogeza mbele ujenzi wake ama kusogeza mbele Mpangala wa kulipa mkopo huo.
Serikali iahirishe kwa muda kuchukua mkopo kwa ajili ya ujenzi wa SGR, kipande cha kuanzia Dodoma - Tabara - Mwanza & Kigali ili kusubiri majaliwa ya mapato ya Bomba la Mafuta, mwaka 2021. Hii ni kwa sababu inawezekana ujenzi huo ukachukua muda mrefu zaidi ya mwaka 2021 unaotajwa. Ikumbukwe, awali uzalishaji ulipangwa kuanza mwaka 2019 lakini ikashindikana.
Serikali ihusishe Bunge, juu ya mkwamo wa LNG kwani ndiyo njia pekee ya uhakika kwa sasa ya kuongeza mapato maradufu serikalini. Na kwa kuwa ujenzi unachukua muda mrefu wa hadi miaka mitano, hivyo ni ngumu kuwa na uhakika na bill ya deni la China litajavyokuwa kufikia miaka ya 2023, kipindi ambacho tunaweza kuwa katika mazingira mazuri ya kuweka kuchakata gesi.
