Hatari ya deni la Taifa lisilolilipika!. Tunakopa kuliko uwezo wa kulipa!.-Ex CAG, Ludovick Utouh

Pascal Mayalla

Platinum Member
Sep 22, 2008
52,685
119,325
Wanabodi
Nimeangalia ITV kumepambazuka mubashara ya asubuhi hii ambapo mgeni rasmi ni CAG Mstaafu Ludovick Utouh aliyekuwa akichambua Ripoti ya CAG kwa mwaka huu.

Utouh ametahadharisha Tanzania kukabiliwa na hatari kukua kwa kasi kwa Deni la Taifa kusiko kwenda sambamba na ukusanyaji wa kodi hivyo taifa kukabiliwa na hatari ya kuwa na deni la taifa lisilo lisilo lipika!.

Hii maana yake Tanzania tunakopa zaidi kuliko uwezo wetu wa kulipa kwa kukusanya kodi kidogo, hivyo makusanyo yote ya kodi yote inayokusanywa haiwezi kuli service deni la taifa.

Hii maana yake tunakopa kuliko uwezo wetu wa kulipa na tunatumia kuliko uwezo wetu wa kukusanya mapato. Tanzania bado inakusanya kodi kidogo kuliko shughuli za uzalishaji ambazo zingepaswa kutozwa kodi. Ni wachache wanaolipa kodi ukilinganisha na idadi yetu ya watu.

Hali hii ya kukopa kuliko uwezo wa kulipa ikiendelea hivi kuna hatari ya Tanzania kuwa haikopesheki.

Utouh ameshauri ili taifa lisielemewe na mzigo wa madeni,
Serikali inegotiate na wadeni wetu, ili watuongezee muda wa kulipa madeni yetu bila kuongeza riba na wakati huo huo kuongeza ukusanyaji wa kodi.

Amesema Ripoti ya CAG bado inakabiliwa na changamoto ya utekelezaji mapendekezo ya CAG na kutolea mfano kati ya mapendekezo zaidi ya 200 ya CAG kwenye ripoti ya mwaka jana, ni mapendekezo 38 tuu ndio yametekelezwa.

Amempongeza CAG aliyepo Prof. Mussa Assad kwa ripoti nzuri na kumpongeza rais Magufuli kwa ahadi ya kuitisha mikutano ya kila sekta kuijadili ripoti hiyo.

Utouh amesema katika kulisaidia taifa kwa uzoefu wake, ameanzisha taasisi ya uwajibikaji ili kuisaidia serikali yetu kuwawezesha watendaji wake kuwajibika.

Jumatatu Njema.

Paskali
 
Kuna mizigo serikali hii imejibebesha bila ya ulazima wowote na hivyo kuongeza matumizi makubwa kwa serikali.

Kwa mfano kulikuwa na haja gani ya kuanzisha Mahakama ya Mafisadi??

This is bringing very unnecessary expenditures to the government.

Hii Mahakama imeleta ufanisi gani so far??

Shida kama Taifa we don't have priorities. Ni hobela hobela tu mtu anaamua ananunua midege kama vile mahitaji ya watanzania ni mindege kwa sasa. Mindege haikuwa hata kwenye bajeti as a result masuala mengine ya msingi yanakwama kwasababu ya matumizi haya ya ovyo ambayo hayakuwa kwenye bajeti.

That's why tunakopa sana na tunakoelekea status yetu itakuwa hatukopesheki.
 
Kuna mizigo serikali hii imejibebesha bila ya ulazima wowote na hivyo kuongeza matumizi makubwa kwa serikali.

Kwa mfano kulikuwa na haja gani ya kuanzisha Mahakama ya Mafisadi??

This is bringing very unnecessary expenditures to the government.

Hii Mahakama imeleta ufanisi gani so far??

Shida kama Taifa we don't have priorities. Ni hobela hobela tu mtu anaamua ananunua midege kama vile mahitaji ya watanzania ni mindege kwa sasa. Mindege haikuwa hata kwenye bajeti as a result masuala mengine ya msingi yanakwama kwasababu ya matumizi haya ya ovyo ambayo yapo nje ya bajeti.

That's why tunakopa sana na tunakoelekea status yetu itakuwa hatukopesheki.
Hakuna nchi yoyote duniani iliyoendelea kirahisirahisi lazima kuumia. Magufuli yuko sahihi siku mkianza kuona matunda ya anachokifanya ndo mtaonekana wajinga
 
...
Hii maana yake Tanzania tunakopa zaidi kuliko uwezo wetu wa kukusanya kodi hivyo makusanyo yote ya kodi yote inayokusanywa haiwezi kuli service deni la taifa.

Hii maana yake ni tunatumia kuliko uwezo wetu wa kukusanya mapato. Tanzania bado inakusanya kodi kidogo kuliko shughuli za uzalishaji ambazo zingepaswa kutozwa kodi. Ni wachache wanaolipa kodi ukilinganisha na idadi yetu ya watu.
...
Nina mtazamo tofauti. Ng'ombe amekamuliwa weeee hadi damu. Vyanzo ni vile vile kila mwaka; walipaji ni wale wale. Kinachofanyika ni ku-adjust figures tu.
 
Siku hizi hata mkuu wa wilaya ana Land cruiser GX V8 na msafara kabisa! Kodi inayokusanywa bado si tatizo sana, tatizo lipo kwenye matumizi. Ufisadi kwenye mradi wa vitambulisho vya taifa, bunge la katiba feki na ufisadi wa viongozi wa serikali ni moja ya sababu ya nchi kuingia kukopa huku matumizi yakiwa ni mabovu. Gharama ya kuhudumia shangingi moja kwa mwezi mmoja tu ni zaidi ya milioni sita, kuna shangingi ngapi za serikali nchini?
 
Hili deni la taifa litatutesa sana!

Ili ulipe deni lazima uzalishe,uzalishaji huleta kodi kwa TRA,kodi hulipa deni,kuna taarifa kwamba sekta ya hoteli inakula hasara kwa asilimia 60,japo mimi si mchumi,maana yake karibu nusu au robo tatu ya hoteli nchini hazitalipa kodi,TRA wataambulia patupu

Mzunguko wa hela hakuna,Ile hoteli ya bwana Slim ya Bagamoyo imeuzwa mara tano na Mara hizo tano amekosekana mtu wa kuinunua kwa bilioni tano,imagine Dar es salaam bilioni tano ni ishu! Hata kama mtu anazo,hazitoi kwa kuwa zinaweza kufia huko

Apartment za msasani exim bank walitangaza mnada,taarifa zinasema apartment zimekosa mnunuzi.

Kama ndivyo,hizi benki zilizokopesha zinaelekea wapi? Kama zikiwa na wadaiwa wa aina hiyo 100 kwa kila benki,maana yake benki zinaelekea kufa kwa kuwa haziwezi ku-dispose/kuuzaassets zilizowekwa dhamana,benki zikifa maana yake haziwezi kukopesha,biashara pia zitaanguka,hasa zinazotegemea mikopo ya benki,na ajira zitapungua,hii yote inajitafsiri katika kodi,yote hayo yakiyumba na kodi zinapungua,na uwezo wa kulipa deni unapungua,kama nchi tunakuwa hatukopesheki.

Kuna kasi kubwa ya kufunga biashara maeneo mbalimbali,hatupewi majibu ya kitaalamu na wataalamu,wanaotoa majibu ni wanasiasa wanasema hao ni wapiga dili,walikuwa wanampigia dili nani? Ina maana watanzania wote milioni zaidi ya arobaini walikuwa wanashinda bandarini,wizarani,halmashauri wakiiba? Tukichukua takwimu,ni watanzania wangapi wanafanya transaction na serikali na za thamani gani? Na je thamani hiyo inalingana na hali mbaya iliyopo? CAG ndio mkaguzi wa hesabu,hajaonyesha upiga dili wa kiasi hicho kikubwa na kama kaonyesha basi ni isolated cases,

Na kwa nini itokee ndani ya mwaka mmoja?

Export kubwa ya nchi hii hasa ni Kilimo,lakini katika vipaumbele vya bajeti,Kilimo hakimo,Kilimo kinagusa asilimia 80 ya watanzania,ukisema Kilimo si kipaumbele maana yake asilimia 80 ya watanzania si kipaumbele chako,na unatengeneza masikini 80 katika kila watu 100,maana yake,kodi watalipa watu 20,themanini wanabaki tegemezi,na pia uwezo wa ku-export unapungua.

Sekta ya umma iko dormant,zamani ilikuwa unasikia halmashauri walau zinauza Viwanja huku na kule,tunaenda mwaka wa pili hakuna hata moja yenye mradi mpya wa Viwanja,wanaouza sasa ni wale waliokuwa na miradi ya enzi za JK,maana yake hakuna mapato,maafisa ndani ya serikali wanaogopa kubuni miradi ya kuongoza pesa,wanaogopa kuitwa wapiga dili na mwishowe kudhalilishwa majukwaani,nadhani wanachofanya maofisini ni kuingia,kusaini,fanya SHUGHULI ZA KAWAIDA,jiendee nyumbani ukalale

Bila kubadilika na kuwaona wafanyabiashara wa ndani wapiga dili,tumekwisha

Kuna jambo moja lilipita kimya kimya,inaonekana wazi sekta binafsi hawashirikishwi katika kuiangalia bajeti(kwa muono wa wapiga dili).JK alikuwa anawaita katika hatua za awali watoe maoni yao,lakini baada ya bunge la bajeti kuanzia ndio nikaona Private Sector Foundation ndio wanaitwa Dodoma,yaani baada ya bajeti kuanza kujadiliwa,hii maana yake ni mwendelezo wa bajeti zisizo rafiki,na muono kwamba "kodi huwa zipo tu" bila kujua kodi hutengenezwa kwa kuboresha mazingira ya biashara.

Mwishowe tunaanza kusema tuombewe,kuongoza nchi kuna sheria na kanuni zake,maombi hayajawahi kuwa sehemu ya kanuni,kuongoza uchumi kuna sheria na kanuni zake na waliozisomea wapo,maombi hayajawahi kuwa sehemu ya kanuni za uchumi,

Sisi watanzania tulishamkabidhi kitabu chetu cha sala, kinaitwa KATIBA YA JAMHURI YA MUUNGANO,humo ndio kuna mkusanyiko wa maombi yetu yote kama taifa,pamoja na waraka (sheria)zilizoundwa chini yake,na makasisi(wataalam mbalimbali,wakiwemo wa uchumi),hakuna kingine cha kumpa kwa kuwa hatuna access tena katika decision making mpaka 2020
 
No generation has the right to borrow for the expense of onother generation..

kama tunakopa ili tujenge Railways, Baranara za kudumu, hospital za kisasa na kuboresha elimu zetu, sidhani kama kuna tatizo na hilo...

Btw.. kwani tukishindwa kulipa hivi nin kitatokea?
 
Ni ngumu sana nafikiria jambo dogo tu leo unazuia wauza cd wakubwa kuuza za nje ambao wao husaidia kulipa kodi sababu tu ya ujinga wa makonda wanazuiwa unahisi hayo mapato yataptkana wapi. Biashara nyingi zimefungwa kodi itaotkna wapi kucover deni???
 
No generation has the right to borrow for the expense of onother generation..

kama tunakopa ili tujenge Railways, Baranara za kudumu, hospital za kisasa na kuboresha elimu zetu, sidhani kama kuna tatizo na hilo...

Btw.. kwani tukishindwa kulipa hivi nin kitatokea?
Kwani wakati unakopa uliweka rehani nini?? Ulichoweka rehani ndio wanachukua!
 
Ni kweli taifa haluwezi kujinasua kwenye mafedi km halina uwezo wa kukusanya kodi.

Ni dhahiri pia kuwa TRA umeshindwa kusimamia vyema ukusanyaji wa kodi. Hapa Tanzania watu pekee wanaolipa kodi kihalali ni wafanya kazi. Wengine wooote halalipi kodi inavyostahili.

Kwahiyo namna pekee ya kujinasua toka kwenye madeni ni kuboresha mfumo wa ukusanyaji kodi.

Ukienda sasa hivi kariakoo. Ukinunua kitu muuzaji anakuuliza nikupe risiti bei ibaki 100,000 au nsikupe ili bei iwe 70,000? Kwa akili ya kawaida option ,B ndo rahisi kwa mlaji.

Pia ukinnua kitu kwenye efd mashine item haiandikwi km ipasavyo na mwisho badala ya kuingiza 300,000 inaandika 30,000. Tutafika kweli kwa utaratibu huu??

Niishauri serikali na TRA. Itumie mfumo wa Barcoding. Yaan bidhaa iwe unakuwa scanned tu na details zake zote incl. Bei iwe inaingia automatically kwenye system. Mfumo huu utumike kwenye big stores/shops kwa kuanzia. Inaweza boresha mapato yetu hata Mara 10 zaidi ya sasa.

Kwa utaratibu huu tunaoendelea nao wa mambo kufanyika manually. Hatuwez kukusanya kodi accordingly na deni litakua hadi kuwakuta vining'ina wetu.
 
Deni letu sasa linagonga Usd 20Bn kudadadeki... walikuja wataalam wa imf last week na wakatuonya kwamba tunakoelekea siko. Muendesha lori kashasema ye anaenda mbele tu hana muda wa kuweka kigingi na hataki utingo
 
Wanabodi
Nimeangalia ITV kumepambazuka mubashara ya asubuhi hii ambapo mgeni rasmi ni CAG Mstaafu Ludovick Utouh aliyekuwa akichambua Ripoti ya CAG kwa mwaka huu.

Utouh ametahadharisha Tanzania kukabiliwa na hatari kukua kwa kasi kwa Deni la Taifa kusiko kwenda sambamba na ukusanyaji wa kodi hivyo taifa kukabiliwa na hatari ya kuwa na deni la taifa lisilo lisilo lipika!.

Hii maana yake Tanzania tunakopa zaidi kuliko uwezo wetu wa kukusanya kodi hivyo makusanyo yote ya kodi yote inayokusanywa haiwezi kuli service deni la taifa.

Hii maana yake ni tunatumia kuliko uwezo wetu wa kukusanya mapato. Tanzania bado inakusanya kodi kidogo kuliko shughuli za uzalishaji ambazo zingepaswa kutozwa kodi. Ni wachache wanaolipa kodi ukilinganisha na idadi yetu ya watu.

Utouh ameshauri ili taifa lisielemewe na mzigo wa madeni,
Serikali inegotiate na wadeni wetu, jinsi ya kutupunguzia madeni na wakati huo huo kuongeza ukusanyaji wa kodi.

Amesema Ripoti ya CAG bado inakabiliwa na changamoto ya utekelezaji mapendekezo ya CAG na kutolea mfano kati ya mapendekezo zaidi ya 200 ya CAG kwenye ripoti ya mwaka jana, ni mapendekezo 38 tuu ndio yametekelezwa.

Amempongeza CAG aliyepo Prof. Mussa Assad kwa ripoti nzuri na kumpongeza rais Magufuli kwa ahadi ya kuitisha mikutano ya kila sekta kuijadili ripoti hiyo.

Utouh amesema katika kulisaidia taifa kwa uzoefu wake, ameanzisha taasisi ya uwajibikaji ili kuisaidia serikali yetu kuwawezesha watendaji wake kuwajibika.

Jumatatu Njema.

Paskali
Hajasema kuhusu kufutiwa deni bali kuongeza muda wa kuanza kulipa yale madeni yalioiva muda wake. Hicho ndicho alichomaanisha.
Bajeti ya mwaka 2017/2018 inaonesha kuwa karibu tirioni 8 imewekwa kulipia deni la taifa. Nafikiri hicho ndicho kinachomfanya Utoh kuona umuhumu wa kuongea na wadai kusogeza mbele muda wa kulipa ili ishughulikie maswala ya maendeleo.
 
Hatari sana,halafu tunakopa ili kufanya nini? Mimi sikioni,kama ndege tumenunua cash,reli Dar-Moro hela za ndani

Ila nadhani deni la ndani ndio kubwa zaidi,na jamaa kagoma kulipa eti bado anakagua hewa,wafanyakazi wa umma wanadai malimbikizo ya matrilioni,wakandarasi,mawakala wa pembejeo,suppliers za Huduma na bidhaa,hawalipwi na sababu hakuna,na anasema serikali ina mahela mengi,kama yapo mbona hulipi?
Deni letu sasa linagonga Usd 20Bn kudadadeki... walikuja wataalam wa imf last week na wakatuonya kwamba tunakoelekea siko. Muendesha lori kashasema ye anaenda mbele tu hana muda wa kuweka kigingi na hataki utingo[/QUOT
 
Hajasema kuhusu kufutiwa deni bali kuongeza muda wa kuanza kulipa yale madeni yalioiva muda wake. Hicho ndicho alichomaanisha.
Bajeti ya mwaka 2017/2018 inaonesha kuwa karibu tirioni 8 imewekwa kulipia deni la taifa. Nafikiri hicho ndicho kinachomfanya Utoh kuona umuhumu wa kuongea na wadai kusogeza mbele muda wa kulipa ili ishughulikie maswala ya maendeleo.
Labda tuainishe aina ya wadai,kuna wadai wa ndani ambao benki hazitakubali kusubiri kwa wale waliokopa,na wengine biashara zao zitakufa kwa kuwa mitano yao imeshikiliwa serikalini,hawajalipwa,kuna watumishi wa umma,wakisubiri watawekewa riba?

Hao wa nje sijui
 
Paschali Mayalla.

Achana na mambo ya kusema kukusanya mapato. Mambo hayo ni ya miaka ya nyuma. Uchumi wa sasa unazungumzia kodi itokanayo na kuongezeka kwa vyanzo vya uzalishaji. Modern economy haitaji tena kodi kama chanzo cha mapato (maana it sounds kiukoloni ukoloni hv and lack of creativity) but inaanza kwanza kuzungumzia kuongezesha uzalishaji and finally kodi inakuja.

Unaandika as if mapato ni kukusanya kodi tu dont care where that kodi is from; dont even care the hardship of creating sources of income hadi waje wakusanye kodi tu.

Ng'ombe anakamuliwa sana jamani but wala halishwi majani yenye rutuba.

Pathetic indeed.
 
Back
Top Bottom