Zak Malang
JF-Expert Member
- Dec 30, 2008
- 5,404
- 233
Ufisadi: Je - Tanzania inahitaji yaliyotokea Ghana 1979?
Wana-JF, na hasa wale wanaoupinga ufisadi kwa dhati naomba mtafakari iwapo nchi yetu imefikia mahala ambapo pengine linahitajika tukio kama lile la Ghana la June 1979 ambalo kwa kiasi kikubwa limetokea kuwa ni fundisho kubwa kwa mafisadi na wale wanaowalinda.
Mapema mwezi huu Rais Barack Obama alitembelea Ghana, nchi ya kwanza kusini mwa Jangwa la Sahara kupata heshima ya kutembelewa na kiongozi wa Marekani mwenye chimbuko la Bara hili. Hakubahatisha katika kuichagua Ghana na hasa kutokana na yale aliyoyatamka nchini humo kuhusu Afrika na viongozi wake. Aliwapasha kikweli kweli kwamba wao ndio wahusika wa kwanza kwa yote yaliyo mabaya ndani ya tawala zao.
Kwa hivyo asingeweza kutamka hayo kama angekuwa Tanzania, Nigeria au Kenya kwa mfano. Alichagua nchi angalau aliona inaweza kuwa mfano kwa wengine.
Aliisifia sana Ghana kwa demokrasia iliyojijengea na inayoridhisha, uongozi mzuri na utawala bora, pamoja na udhati katika kupigana na ufisadi.
Lakini yote haya hayakuja bure, kwani ule msemo usemao Usione vinaelea, vimeundwa unaelezea vizuri sana hali hiyo ya sasa ya Ghana.
Baada ya kupinduliwa kwa Kwame Nkrumah mwaka 1966, Ghana iliingia katika kipindi cha tawala za kijeshi na za dhulma. Hata ule wa kiraia uliokuwapo kwa muda mfupi (wa Dr Kofi Busia mwanzoni mwa miaka ya 70) ulikuwa hivyo hivyo -- ufisadi na kulindana ulikithiri kwa kiasi kikubwa sana kama vile ilivyo hapa Tanzania.
Hatimaye mwaka 1979 serikali ya kijeshi ya Jenerali Fred Akuffo iliamua kurudisha utawala wa kiraia. Vyama vya siasa vikaruhusiwa, ikatayaarishwa katiba mpya na uchaguzi ukafanywa. Lakini kabla ya rais mpya wa kiraia, Hilla Liman kuapishwa, Luteni Jerry Rawlings wa kikosi cha Anga naye alifanya mapinduzi.
Akawakamata majenerali wote waliokuwa wakipinduana huko nyuma, kuanzia Akwasi Afrifa, Ignatius Acheampong na Fred Akuffo na maafisa wengine watano. Mahakama maalum iliundwa, na kwa haraka haraka iliendesha kesi na kuwahukumu kuuawa kwa kupigwa risasi, tukio lililofanywa katika ufukwe wa Accra mapema June 16, 1979.
Baada ya tukio hilo, tarehe 24 Septemba 1979 Rawlings aliruhusu utawala wa kiraia uendelee na hivyo Hilla Liman aliapishwa kuwa rais.
Rawlings alisema ilibidi majenerali hao wahukumiwe vile kwa sababu siyo tu waliipora nchi na kuifilisi huku wakilindana, lakini pia walishinikiza kuwepo kipengele cha kinga katika Katiba ya Kiraia waliyoiunda, kwamba wasiweze kushitakiwa kwa makosa yoyote ya rushwa na utawala mbovu walipokuwa madarakani.
Rawlings alisema alijitolea kufanya hivyo kwa sababu, ungeingia tu utawala wa kiraia, watawala wale wa zamani wasingewajibishwa, kwa maana ya kushitakiwa, wangeendelea kutanua na mapesa na mali waliziowaibia wananchi.
Kwa hivyo utawala bora iliopo Ghana sasa hivi umetokana na fundisho kubwa la kihistoria lisilosahaulika na limekuwa kama onyo kali (deterrent) kwa wengine.
Ingawa Rawlings alirudi kuipindua tena serikali ya Liman, hiyo haikuondoa kile alichokifanya kwa nchi yake, kubadilisha mwelekeo wa nchi yake liyoonekana ikienda kusiko, na kikubwa ni kupiga rungu kubwa ufisadi kwa vitendo na siyo kwa maneno.
Sisemi kama ufisadi hakuna Ghana, upo, lakini unashughulikiwa vilivyo kwa vyombo husika vilivyo huru, visivyoingiliwa na mamlaka za juu. Hivi majuzi waziri wa Nje wa zamani chini ya utawala wa Rais aliyeondoka John Kuffuor alikamatwa kwa rushwa kuhusiana na uagizaji wa mchele kutoka nje. Alikamatwa kimya kimya bila hata ya umma kupiga kelele sana kwanza kama ilivyo hapa kwetu.
Kuna baadhi wanasema kitu kama hicho kingefaa pia hapa, kwani ufisadi umekithiri kupindukia, na kulindana kwa hali ya juu na kusafishana kwa wakubwa ndiyo umekuwa kitu cha kawaida na huku umma hauna nguvu zozote za kuweza kurekebisha mambo.
Mimi naona tulijadili hili.
